Σε μια τελετή απονομής βραβείων, πίσω στο 2013, ο Marcello Gandini τιμήθηκε με την κορυφαία διάκριση για τη διαχρονική προσφορά του στη σχεδίαση οχημάτων εισπράττοντας ένα σχόλιο που εξέφραζε απόλυτα την επαγγελματική του πορεία: «Αν υπήρχε ένα ολυμπιακό αγώνισμα για τον «μεγαλύτερο σχεδιαστή αυτοκινήτων όλων των εποχών», ο Marcello Gandini θα ήταν σίγουρα στο βάθρο και το μετάλλιό του δεν θα ήταν το χάλκινο».
Γεννημένος στις 26 Αυγούστου 1938 στο Τορίνο σε μια οικογένεια με καλλιτεχνικές ανησυχίες – ο πατέρας του είχε μεταξύ άλλων διατελέσει και μαέστρος ορχήστρας – ο Gandini απέφυγε την πανεπιστημιακή εκπαίδευση κι εγκατέλειψε το σχολείο στα 18 του για να ακολουθήσει την κλίση του στον σχεδιασμό και στη μηχανολογία, μέσω της τροποποίησης αυτοκινήτων των φίλων του για αγώνες αναβάσεων.
Ένας από τους φίλους αυτούς τον συνέστησε στις αρχές της δεκαετίας του 1960 στον Nuccio Bertone, επικεφαλής σχεδιασμού του οίκου Bertone, που αξιολογώντας θετικά τη δουλειά του τού έδωσε την ευκαιρία σε ηλικία 27 ετών, τον Νοέμβριο του 1965, να αντικαταστήσει στον ιταλικό οίκο τον Giorgetto Giugiaro.
Ο Nuccio Bertone αναζητούσε και ενθάρρυνε πάντοτε νέα ταλέντα και έτσι ο Gandini ακολούθησε τα βήματα όχι μόνο του Giugiaro αλλά και του Scaglione που ήταν εκεί πριν από αυτόν. Ο νεαρός Marcello ήταν τόσο ταλαντούχος που σχεδόν έναν χρόνο μετά δημιούργησε τη Lamborghini Miura του 1966, η οποία θεωρείται από πολλούς ως το αρχέτυπο σχέδιο του σύγχρονου supercar.
Δεν περιορίστηκε ωστόσο στη σχεδίαση εξωτικών οχημάτων όπως η διάσημη Lamborghini Countach LP400 του 1973 ή η Lancia Stratos rally concept του 1971.
Παράλληλα με αυτά έως το 1979 είχε υπογράψει τις Lamborghini Marzal, Espada, Jarama, Urraco, Countach, Bravo, τις Alfa Romeo Montreal και Carabo, τις Lancia Stratos HF Zero και Sibilo, τις BMW Garmisch και 5 Series Mk1 αλλά και τα Fiat X1/9, Audi 50, Volvo Tundra και Citroen BX.
Ακολούθησαν τις δεκαετίες του 1980 και του 1990 πρωτοποριακές δουλειές για mainstream μάρκες, όπως για παράδειγμα η Renault με το μοντέλο 5 Mk2 και το εσωτερικό του 5 Turbo ή supercars όπως οι Maserati Shamal και Ghibli Mk2, η Bugatti EB110 και η De Tomaso Mangusta.
Ο δικός του τρόπος
Ο Gandini συνέχισε να σχεδιάζει σχεδόν μέχρι το τέλος στο ανακαινισμένο σπίτι και στούντιο του 17ου αιώνα στα περίχωρα του Τορίνο. Χωρίς κανέναν υπολογιστή γύρω του, είχε μόνο μερικά μολύβια και ανταλλακτικά αυτοκινήτων στο γραφείο του ενώ σε κάθε κύριο τοίχο του στούντιο υπήρχαν κατακόρυφα τοποθετημένα σχεδιαστήρια.
Μια μεγάλη δεσμίδα από τυλιγμένα σκίτσα και σχέδια βρισκόταν μόνιμα σε μια γωνία και μερικά μοντέλα σε κλίμακα ήταν διάσπαρτα – ένα με κάλυμμα – σαν να περίμενε ακόμα την επίσημη αποκάλυψή του.
Κάπως έτσι ο Gandini και τα διάσημα αυτοκίνητά του αναφέρονται τακτικά ως ο λόγος για τον οποίο πολλοί διάσημοι σχεδιαστές αυτοκινήτων ακολούθησαν αυτή την καριέρα.
Όπως δήλωσε ο Laurens van den Acker, επικεφαλής σχεδιασμού του ομίλου Renault, «ήταν ο ήρωας της παιδικής μου ηλικίας. Τα υπεραυτοκίνητά του με ενέπνευσαν να βρω τον δρόμο μου προς αυτό το επάγγελμα». Από την άλλη ο Karim Habib, αντιπρόεδρος και επικεφαλής σχεδιασμού της Kia, ομολόγησε: «Πάντα αγαπούσα τη δουλειά του Gandini επειδή ήταν παράξενη. Το πρωτότυπο Countach concept ήταν το «αυτοκίνητο-αφίσα» μου στην παιδική μου ηλικία».
«Δεν ήθελα να καταλήξω να τη γυαλίζω συνέχεια»
Ακόμη και ο Flavio Manzoni, επικεφαλής σχεδιασμού της Ferrari, είχε πει πριν από πολλά χρόνια ότι «ο Gandini είναι ίσως ο μεγαλύτερος σχεδιαστής αυτοκινήτων που υπήρξε ποτέ».
Κολακευμένος από τον θαυμασμό που εισέπραττε, δεν τον σχολίαζε ποτέ. Προτιμούσε να μιλά μόνο για τις πράξεις του, και αυτό σπάνια. Η φράση του που έμεινε στην ιστορία είναι η απάντηση που έδωσε στο ερώτημα γιατί απέρριψε την προσφορά να αποκτήσει την τελευταία Lamborghini Countach που βγήκε από τη γραμμή παραγωγής, λέγοντας απλά: «Δεν ήθελα να καταλήξω να τη γυαλίζω συνέχεια».
Όταν τον Ιανουάριο του 2024 έλαβε τιμής ένεκεν από το Πολυτεχνείο του Τορίνο το δίπλωμα του μηχανολόγου μηχανικού, σε ηλικία 85 ετών, έκανε μια συγκινητική ομιλία αναφέροντας μεταξύ άλλων: «Αυτό που πραγματικά με οδήγησε και με ενέπνευσε ήταν η κατανόηση ότι πρέπει να φτιάξεις κάτι που κάνει τους ανθρώπους να κάνουν «ουάου» και πραγματικά να εκπλήσσονται. Αυτή είναι η μητέρα της επιτυχίας».
