Χρονομηχανήτης παράδοσης

Ο ιδρυτής του φυσιολαογραφικού μουσείου «Λυχνοστάτης» Γιώργος Μαρκάκης εξηγεί στην εγγονή του πώς στήνεται ένα μουσείο από την αρχή. Ας δώσουμε τον λόγο στον ίδιο. Είσαι ο ιδρυτής του φυσιολαογραφικού μουσείου «Λυχνοστάτης» στη Χερσόνησο Κρήτης. Πώς γεννήθηκε μέσα σου η ιδέα για τη δημιουργία αυτού του μουσείου; «Πριν από περίπου 40 χρόνια, όταν είδα την αίθουσα υποδοχής ενός πολυτελούς ξενοδοχείου στην Κρήτη διακοσμημένη με έναν βολόσυρο, έναν χερόμυλο και ένα κρητικό υφαντό, σκέφτηκα ότι αυτά τα αντικείμενα δεν ταίριαζαν στον χώρο εκείνο, ήταν εκτός τόπου, σαν να βεβηλωνόταν η ζωή και η ιστορία που κουβαλούσαν. Ετσι αποφάσισα να στεγάσω όλη τη – μικρή αρχικά – συλλογή οικογενειακών κειμηλίων και ενθυμημάτων σ’ έναν χώρο που θα συνδύαζε την παράδοση με τη λαϊκή τέχνη αλλά και τη φύση της Κρήτης και θα λειτουργούσε κάπως σαν «χρονομηχανή», μεταφέροντας τους επισκέπτες του σε μια άλλη εποχή». Οταν αναφερόμαστε σε ένα μουσείο, το μυαλό κάποιων πηγαίνει στο παρελθόν. Πώς ένα μουσείο προσαρμόζεται στο παρόν και «κοιτάζει» το μέλλον; «Για αρκετούς η λέξη «μουσείο» είναι ακόμη συνώνυμο του παρελθόντος και της συντήρησης. Ομως τα μουσεία δεν είναι μόνο κιβωτοί μνήμης και αποθήκες αντικειμένων, αλλά ζωντανοί οργανισμοί στην υπηρεσία της κοινωνίας. Τα μουσεία μέσα από την έρευνα, τις περιοδικές εκθέσεις και τις πολιτιστικές εκδηλώσεις, τα εκπαιδευτικά προγράμματα και τις νέες τεχνολογίες, καθρεφτίζουν τη ζωντανή πραγματικότητα και συνάμα στρέφονται προς το μέλλον». Τι είναι αυτό που χαρακτηρίζει το μουσείο «Λυχνοστάτης» και του δίνει μια ιδιαίτερη φυσιογνωμία σε σχέση με άλλα μουσεία; «Το στοιχείο που διακρίνει το μουσείο είναι η αμεσότητά του, το αίσθημα μέθεξης που δημιουργεί στον επισκέπτη του. Και αυτό γιατί η παράδοση και η φύση της Κρήτης δεν παρουσιάζονται ως εκθέματα, αλλά ως ζωή που ρέει και ανασαίνει. Αυτή η βιωματική σχέση με τα πράγματα, όπως το μονοπάτι της λαϊκής ποίησης που ανοίγεται μέσα στο μουσείο, ή η δυνατότητα να μυρίσουν τα αρωματικά φυτά, να δουν τις μέλισσες να συλλέγουν τη γύρη και να επιστρέφουν στην κυψέλη τους, προσφέρει στους επισκέπτες μια πολυαισθητηριακή προσέγγιση της παραδοσιακής ζωής της Κρήτης». Ποιες είναι οι αντιδράσεις των επισκεπτών όταν έρχονται στο μουσείο; «Επειδή το μουσείο είναι πολυθεματικό (με λαογραφική, φυσιογνωστική και καλλιτεχνική συλλογή) και τα εκθέματα είναι ανοιχτά σε έναν διάλογο με τον επισκέπτη, οι επισκέπτες ενθουσιάζονται από την ιδιαίτερη αύρα της παράδοσης και τα αρώματα της κρητικής φύσης. Ετσι, δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις επισκεπτών που ξαναέρχονται κατά τη διάρκεια των ολιγοήμερων διακοπών τους ή γράφουν τις εντυπώσεις τους σε στίχους – κατ’ αναλογία των μαντινάδων που παρουσιάζονται στο μουσείο – ή ζωγραφίζουν γωνιές του μουσείου. Βεβαίως, πάρα πολλοί είναι εκείνοι που αναρτούν τις εντυπώσεις σε ιστοσελίδες ταξιδιωτικών εντυπώσεων και σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης». Ποιο έκθεμα του μουσείου θεωρείς ξεχωριστό και γιατί; «Το μουσείο μας δεν εκθέτει μόνο απτά υλικά αντικείμενα και φυτά, αλλά – και αυτό είναι θα ‘λεγα, μια πρωτοτυπία του – και άυλα στοιχεία της κρητικής παράδοσης. Ετσι, στον μύλο παρουσιάζεται η ιστορία του μυλωνά, του Γιάννη, που έγραφε κάθε χρόνο στον τοίχο του μύλου του μια μαντινάδα αφιερωμένη στη γυναίκα του, την Ελένη. Αυτό το χρονικό συζυγικής αγάπης συγκινεί εμένα – αλλά και πολλούς επισκέπτες συνάμα – γιατί μέσα από το ιδίωμα της μαντινάδας εκφράζεται η γνήσια, ανυπόκριτη σχέση δύο ανθρώπων». Ποιο είναι το όνειρό σου για το μουσείο μελλοντικά; «Θα ήθελα το μουσείο να παγιώσει τη σχέση του με τα νέα παιδιά μέσα από την καλλιέργεια της οικολογικής συνείδησης και της δημιουργικής ανακύκλωσης. Αυτό δηλαδή που πράττει το μουσείο από την πρώτη μέρα της κατασκευής του, το να επαναχρησιμοποιεί τα άχρηστα υλικά σεβόμενο το περιβάλλον, να γίνει κτήμα και καθημερινή πράξη των επισκεπτών του και ειδικά των νέων που ζουν σήμερα σε συνθήκες άκρατου καταναλωτισμού». Δωρεά άνω των 4.000 βιβλίων στα σχολεία του νησιού Η Περιφέρεια της Κρήτης αρωγός στην εκπαιδευτική διαδικασία Η Περιφέρεια Κρήτης ενισχύει συστηματικά την εκπαιδευτική κοινότητα εδώ και χρόνια. Μια από τις δράσεις που ξεχώρισαν αφορά τη δωρεά σε όλα τα σχολεία του νησιού πάνω από 4.000 βιβλίων εκπαιδευτικού, ιστορικού και λαογραφικού περιεχομένου, μεταξύ των οποίων και το «Κρητικόν Λεξιλόγιον», το εμβληματικό πόνημα του Ιωάννη Κονδυλάκη. «Η δωρεά των βιβλίων», δηλώνει σχετικά ο περιφερειάρχης Σταύρος Αρναουτάκης, «γίνεται στο πλαίσιο της στήριξης που προσφέρει η Περιφέρεια Κρήτης στην εκπαιδευτική κοινότητα αλλά και του εμπλουτισμού της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Βιβλία ανυπέρβλητης ιστορικής και λαογραφικής αξίας όπως το “Κρητικόν Λεξιλόγιον” του συντοπίτη μας Ιωάννη Κονδυλάκη, ενισχύουν τις γνώσεις και την κριτική σκέψη των νέων και συντελούν στην προετοιμασία σκεπτόμενων και αντικειμενικά ενημερωμένων πολιτών». Ο περιφερειακός διευθυντής εκπαίδευσης Κρήτης Μανόλης Καρτσωνάκης προσθέτει σχετικά: «Η προσφορά των βιβλίων σε όλες τις σχολικές μονάδες της Κρήτης είναι μία αφορμή για να επιβεβαιώσουμε τις εξαιρετικές σχέσεις μεταξύ της Περιφέρειας και της Περιφερειακής Διεύθυνσης Εκπαίδευσης Κρήτης. Η στήριξη που νιώθουμε τόσο από τον περιφερειάρχη, κ. Σταύρο Αρναουτάκη, όσο και από την αντιπεριφερειάρχη Παιδείας, κυρία Εφη Κουτεντάκη, αποδεικνύεται εμπράκτως σε κάθε ευκαιρία». Το «Κρητικόν Λεξιλόγιον» του Ιωάννη Κονδυλάκη ήταν ένα από τα βιβλία που δωρήθηκαν στα σχολεία του νησιού από την Περιφέρεια Κρήτης

Ο Γιώργος Μαρκάκης μιλά για την απόφασή του να ιδρύσει το φυσιολαογραφικό μουσείο «Λυχνοστάτης»

Καζακστάν: Βίντεο πριν και μετά τη συντριβή του αεροσκάφους - 38 οι νεκροί

Σφοδρή χιονόπτωση στην Πάρνηθα - Διακοπή κυκλοφορίας

Ένας 23χρονος Αιγύπτιος το θύμα του τροχαίου στη λεωφόρο Συγγρού

Τι αλλάζει στο Εθνικό Σύστημα Υγείας

ΟΟΣΑ : Παχύσαρκοι και θεριακλήδες οι Ελληνες

Πώς να αντιμετωπίσουμε το κοινό κρυολόγημα

Οι σημαντικότερες ιατρικές ανακαλύψεις του 2024

ΕΟΦ: Ανακαλεί γνωστό φάρμακο για τον θυρεοειδήι εντοπίστηκε

Τα Χριστούγεννα της Τάμτα και του Πάρη Κασιδόκωστα: Μας βάζουν στο γιορτινά στολισμένο σπίτι τους - Grace

H ταινία που σημάδεψε τον Hugh Grant - «Από τότε που την είδα ξεκίνησα ψυχοθεραπεία» - Grace

Στέλιος Καζαντζίδης: Οι θυελλώδεις δεσμοί με την Καίτη Γκρέι και την Μαρινέλλα - Grace

Ντροπή

Καζακστάν: Βίντεο πριν και μετά τη συντριβή του αεροσκάφους με τους 67 επιβάτες

Κονιάκ: Ο βασιλιάς των αποσταγμάτων έχει μια μοναδική ιστορία

Βασιλόπιτα με καραμελωμένο μπισκότο

Κρασί: Σε πτώση οι τιμές των εκλεκτών οίνων - Γιατί το καλό κρασί δεν πουλάει πια

Θανατηφόρα παράσυρση πεζού στη Λεωφόρο Συγγρού - Παραδόθηκε η οδηγός

Ειδήσεις

International Edition

Γνώμες

Μόνο στο Βήμα

ΒΗΜΑgazino

Grace

Podcasts

Videos

Newsletters

Συνδρομές

Special Editions