Χρηματοδότηση της πράσινης ναυτιλίας

Η κλιματική αλλαγή, ως αποτέλεσμα των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου (Greenhouse Gas emissions – GHG), αποτελεί μια παγκόσμια αρνητική εξωτερικότητα, δηλαδή ένα κοινό «κακό», σε αντίθεση με ένα δημόσιο αγαθό, και αναδεικνύει την αδυναμία των αγορών να παρέχουν αποτελεσματική κατανομή πόρων (Nordhaus, 2019). Οι ανθρώπινες δραστηριότητες που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή διαχέουν τις επιπτώσεις τους εκτός των αγορών, συνέπεια του οποίου αποτελεί το φαινόμενο οι τιμές της αγοράς να μην αντικατοπτρίζουν πάντα και πλήρως αυτές τις επιπτώσεις. Οι παγκόσμιες συνέπειες της κλιματικής αλλαγής απαιτούν μια διαφορετική προσέγγιση στην αντιμετώπισή τους σε σχέση με άλλες αρνητικές εξωτερικότητες που παρατηρούνται σε άλλες αγορές, καθώς το φαινόμενο ξεπερνά τη δικαιοδοσία των αγορών και των εθνικών κυβερνήσεων. Συνεργασίες σε διεθνές επίπεδο για την επιβολή πολιτικών αντιμετώπισης του ζητήματος αποτελούν κινήσεις προς τη σωστή κατεύθυνση, οι οποίες ωστόσο δεν είναι πάντα εύκολο να εφαρμοστούν, καθώς τα μεμονωμένα έθνη απολαμβάνουν μόνο ένα μικρό μέρος των αποτελεσμάτων που αφορούν τις ενέργειες συμμόρφωσής τους.

Το περιβαλλοντικό αποτύπωμα της διεθνούς ναυτιλιακής βιομηχανίας χρήζει ιδιαίτερης προσοχής για το παγκόσμιο στερέωμα, καθώς σύμφωνα με έρευνα της Διάσκεψης των Ηνωμένων Εθνών για το Εμπόριο και την Ανάπτυξη (UNCTAD, 2020), άνω του 80% του διεθνούς εμπορίου σε όρους όγκου μεταφέρεται διά θαλάσσης. Σύμφωνα με έκθεση του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού – ΔΝΟ (ΙΜΟ, 2020) των Ηνωμένων Εθνών, η παγκόσμια εμπορική ναυτιλία εκπέμπει περίπου 1.076 εκατομμύρια τόνους διοξειδίου του άνθρακα (CO₂) ετησίως, το οποίο αντιπροσωπεύει περίπου το 2,9% των παγκόσμιων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου που οφείλονται σε ανθρώπινες δραστηριότητες. Σε αντίθεση με κλάδους όπως αυτός της ενέργειας, ο αγροτικός τομέας και εκείνος της διαχείρισης αποβλήτων, ο κλάδος της ναυτιλίας δεν συμπεριελήφθη σε υποχρεώσεις επίτευξης συγκεκριμένων στόχων μείωσης ρύπων στο Πρωτόκολλο του Κιότο του 1997, ενώ η Σύμβαση των Παρισίων του 2015 δεν προέβη σε κάποια αναφορά στη διεθνή ναυτιλία.