Πριν από έναν μήνα, στο Φόρουμ των Δελφών, ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος κ. Γιάννης Στουρνάρας αναφέρθηκε στο κόστος της καταστροφής του περιβάλλοντος για τη χώρα, το οποίο υπολογίζεται στα 700 δισεκατομμύρια έως το έτος 2100. Το συγκεκριμένο στοιχείο είχε προκύψει από την πρώτη δημοσίευση μελέτης της κεντρικής τράπεζας, το 2011, και προφανώς, κατά τα λεγόμενα του κ. Στουρνάρα, η πρόγνωση παραμένει η ίδια, μια δεκαετία αργότερα, καθώς δεν υιοθετήθηκαν πολιτικές για την αναστροφή των δυσοίωνων δεδομένων. Διέξοδος, σύμφωνα με τον κεντρικό τραπεζίτη, είναι η στροφή της αγοράς σε πράσινες επενδύσεις, είτε με τη δημιουργία κινήτρων είτε με αντικίνητρα, π.χ. με υψηλότερη φορολογία σε επιχειρήσεις που επιμένουν σε ρυπογόνες δραστηριότητες. Το ζητούμενο Δεν είναι διόλου τυχαίο ότι ο ακαδημαϊκός κ. Χρήστος Ζερεφός έχει πολλάκις αναφέρει ότι πρέπει να γίνουμε πιο «τσιγκούνηδες» με τους φυσικούς πόρους του πλανήτη, επισημαίνοντας ότι οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) είναι πλέον το ζητούμενο. Ηδη η στροφή προς ένα ενεργειακό μείγμα απαλλαγμένο από τον λιγνίτη από το 2025 και έπειτα, έφερε επενδυτικό «πυρετό», αλλά και πονοκέφαλο στην κυβέρνηση. Ο κατακλυσμός από νέες αιτήσεις στη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) για νέα έργα από «αεριτζήδες» επενδυτές καλύπτει την πραγματική εικόνα και πλέον αναζητείται τρόπος να ξεκαθαρίσει το τοπίο. Αλλωστε δεν χωρούν όλα στην επόμενη ημέρα, ακόμη και με την αναθεώρηση προς τα πάνω των υφιστάμενων στόχων του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) για διείσδυση των ΑΠΕ, βάσει των νέων στόχων της Κομισιόν για 55% (από 40%) μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. 3 GW νέων έργων Ενδεικτικό της κατάστασης είναι ότι η Ελλάδα σήμερα διαθέτει 7,5 GW (γιγαβάτ) έργων ΑΠΕ στο δίκτυο, ενώ ήδη υπό ανάπτυξη και κατασκευή βρίσκονται άλλα 3 GW νέων έργων, τα οποία θα συνδεθούν τα επόμενα χρόνια. Βάσει του υφιστάμενου ΕΣΕΚ στα 7,5 GW ΑΠΕ θα προστεθούν τουλάχιστον άλλα 9 GW έως το 2030. Ομως ήδη, σύμφωνα με πρόσφατες δηλώσεις του προέδρου της ΡΑΕ κ. Α. Δαγούμα, ο Ρυθμιστής βρίσκεται στη φάση έγκρισης μεγάλων έργων ΑΠΕ συνολικής ισχύος 77,5 GW ενώ έχουν εκδοθεί σχεδόν 5.000 άδειες για επενδύσεις ΑΠΕ. Επιπλέον, απομένει η έγκριση για επενδύσεις ΑΠΕ άλλων 10 GW από παλαιότερα επενδυτικά σχέδια. Φωτοβολταϊκά Και δεν έφτανε όλο αυτό το «τσουνάμι» υποψήφιων έργων, στον τελευταίο κύκλο υποβολής αιτήσεων της ΡΑΕ για Βεβαιώσεις Παραγωγού ΑΠΕ, στις αρχές του μήνα κατατέθηκαν άλλες 700 αιτήσεις για έργα περίπου 17,3 GW, με τα δύο τρίτα της ισχύος να αφορά φωτοβολταϊκά. Συνολικά στους κύκλους Δεκεμβρίου 2020, Φεβρουαρίου και Ιουνίου 2021 έχουν υποβληθεί περισσότερες από 3.000 αιτήσεις για έργα ισχύος πάνω από 71 GW. Στόχος του ενεργειακού επιτελείου της κυβέρνησης είναι να βάλει φρένο στη «φούσκα» των ΑΠΕ προκειμένου να μην υπονομευθεί η υλοποίηση των σοβαρών επενδύσεων, με νομοθετικές ρυθμίσεις που θα επιβάλλουν στο εξής οι αιτήσεις για Βεβαίωση Παραγωγού να συνοδεύονται από εγγυητική επιστολή ώστε να ξεχωρίσουν οι σοβαροί επενδυτές. Παράλληλα, το ΥΠΕΝ ετοιμάζει ρυθμίσεις προκειμένου να υποδεχθεί ένα νέο κύμα επενδύσεων – απαραίτητων για την ασφάλεια του ενεργειακού συστήματος – στην αποθήκευση ενέργειας (μπαταρίες και αντλησιοταμίευση) και σε νέες τεχνολογίες, όπως είναι τα υβριδικά συστήματα για τα νησιά (ΑΠΕ με αποθήκευση), τα υπεράκτια αιολικά πάρκα και η παραγωγή και χρήση υδρογόνου. Σε εξέλιξη βρίσκεται και η υλοποίηση του σχεδίου των ηλεκτρικών διασυνδέσεων των νησιών αλλά και της αναβάθμισης των δικτύων μεταφοράς ρεύματος. Η αποθήκευση Οσον αφορά την αποθήκευση ενέργειας, το θεσμικό πλαίσιο για τον τρόπο αδειοδότησής τους και τον ακριβή τρόπο δραστηριοποίησής τους στις νέες αγορές ηλεκτρικής ενέργειας (TargetModel), όπως ανέφερε ο υπουργός Ενέργειας κ. Κώστας Σκρέκας στο Greek investment forum in New York, θα έχει ολοκληρωθεί τον Οκτώβριο και θα ακολουθήσει διαγωνισμός για μονάδες αποθήκευσης ενέργειας ισχύος 700 MW, προϋπολογισμού 200 εκατ. ευρώ. Σύμφωνα με μελέτη της ΡΑΕ, για την επίτευξη του σημερινού στόχου ανάπτυξης ΑΠΕ (19 GW το 2030, από 7 GW σήμερα) είναι αναγκαία η εγκατάσταση έργων αποθήκευσης ενέργειας ισχύος περίπου 1,5 GW. Και έως αρχές Απριλίου μόνο στο διασυνδεδεμένο σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας είχαν αδειοδοτηθεί 12 έργα αποθήκευσης, ισχύος 2,2 GW (γιγαβάτ) και είχαν υποβληθεί στη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) 69 αιτήσεις για έργα 3,8 GW. Στις αρχές Ιουνίου νέες άδειες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με χρήση μπαταριών έλαβαν η ΔΕΗ Ανανεώσιμες για οκτώ έργα συνολικής ισχύος 950 MW σε Δυτική Μακεδονία και Αρκαδία και η ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή για τέσσερις μονάδες αποθήκευσης, συνολικής ισχύος 375 MW. Το ΥΠΕΝ έχει εντάξει στο Ταμείο Ανάκαμψης δράση ύψους 450 εκατ. ευρώ για τη χρηματοδότηση συστημάτων αποθήκευσης, με συνολική ισχύ μέχρι 1.380 MW, ενώ έχει κοινοποιηθεί στην Κομισιόν προς έγκριση πρόταση για τη δυνατότητα χορήγησης λειτουργικής ενίσχυσης σταθμών ΑΠΕ με αποθήκευση (υβριδικά συστήματα) μετά από διαγωνιστική διαδικασία. Για την ευρεία ενσωμάτωση σύγχρονων συστημάτων αποθήκευσης στο Ελληνικό Σύστημα πέντε εταιρείες (EDF, Enel Green Power, MYTILINEOS, Siemens Gamesa και Vestas) και το Ινστιτούτο Ενέργειας Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής του Ελληνικού Μεσογειακού Πανεπιστημίου προχώρησαν πρόσφατα στη σύσταση της Ελληνικής Πρωτοβουλίας Συστημάτων Αποθήκευσης Ηλεκτρικής Ενέργειας. Παράλληλα, ετοιμάζεται και το θεσμικό πλαίσιο για τα υπεράκτια αιολικά πάρκα, το οποίο θα ξεκαθαρίζει ζητήματα που αφορούν τη χωροθέτησή τους, τις αδειοδοτήσεις και τη διασύνδεσή τους με το δίκτυο. Το υδρογόνο Οσο για το υδρογόνο, παρότι πολλοί θεωρούν ότι είναι ακόμη πρώιμη η τεχνολογία, στην πρόσκληση των υπουργείων Ανάπτυξης και Ενέργειας, για υποβολή προτάσεων στο πλαίσιο του Προγράμματος Σημαντικών Εργων Κοινού Ευρωπαϊκού Ενδιαφέροντος «Υδρογόνο», κατατέθηκαν 23 προτάσεις. Η νέα εποχή της ενεργειακής μετάβασης βρίσκει και τον ΑΔΜΗΕ με ένα επενδυτικό πλάνο ύψους 5 δισ. ευρώ έως το 2030, στο οποίο περιλαμβάνεται ευρύ πρόγραμμα ηλεκτρικών διασυνδέσεων των νησιών ώστε σταδιακά να σβήνουν οι ρυπογόνες πετρελαϊκές μονάδες που λειτουργούν σήμερα ενώ προχωρεί και σε ενισχύσεις ή επεκτάσεις των υφιστάμενων υποδομών του ώστε να «σηκώσουν» τη νέα ισχύ των ΑΠΕ.