Σε μια περίοδο ιστορικής αστάθειας για την αμερικανική ανώτατη εκπαίδευση, η εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ στο αξίωμα του προέδρου των ΗΠΑ για πολλούς προμηνύει μόνο δυσάρεστες εξελίξεις. Hδη, οι προκλήσεις, όπως οι μειώσεις εγγραφών καθώς και οι ανησυχίες για την αύξηση των διδάκτρων και του φοιτητικού χρέους,συσσωρεύονται δημιουργώντας μια πόλωση η οποία αναμένεται να τροφοδοτήσει τις πολιτικές αποφάσεις του νέου ενοίκου του Λευκού Οίκου.
Σε συνέντευξή του, ο Τζον Φανσμίθ, αντιπρόεδρος στο Αμερικανικό Συμβούλιο Εκπαίδευσης, την κορυφαία ομάδα λόμπι για τα πανεπιστήμια στην Ουάσιγκτον, ανέφερε πως η εκστρατεία του Τραμπ υπήρξε πολύ επικριτική απέναντι στα κολέγια και τα πανεπιστήμια,εξηγώντας πως η εκλογή του έχει προκαλέσει κύματα ανησυχίας στους προέδρους των πανεπιστημίων.
Πράγματι, στις εβδομάδες και τους μήνες που προηγήθηκαν των γενικών εκλογών, πολλοί από τους Ρεπουμπλικανούς, συμπεριλαμβανομένου του Ντόναλντ Τραμπ, έγιναν ιδιαίτερα επιθετικοί και κατηγορηματικοί σε σχέση με την κατάργηση του υπουργείου Παιδείας.
«Θα καταργήσουμε το υπουργείο Παιδείας (και) θα το κλείσουμε. Θα το κλείσω» είπε ο ίδιος ο Ντόναλντ Τραμπ σε συνέντευξή του στο Fox News τον περασμένο μήνα. Στη συνέχεια, στράφηκε προς τον παρουσιαστή του Fox, Στιβ Ντούσι, και φάνηκε να υπονοεί ότι ο τηλεοπτικός παρουσιαστής θα μπορούσε να είναι κατάλληλος για να καθοδηγήσει την εκπαιδευτική πολιτική στην κυβέρνησή του. «Θα έχουμε ένα άτομο» είπε ο Τραμπ. «Μπορεί να είσαι εσύ, αν αποσυρθείς».
Ενδεικτική της στάσης του Τραμπ απέναντι στην ανώτατη εκπαίδευση είναι και η επιλογή του αντιπροέδρου του. Ο γερουσιαστής από το Οχάιο JD Vance είναι ένας σφοδρός επικριτής της ανώτατης εκπαίδευσης: έχει αποκαλέσει τους καθηγητές «εχθρούς» και συνέγραψε νομοσχέδιο για την αύξηση του φόρου επί των κολεγιακών αποθεματικών στο 35%. «Αν θέλουμε να κάνουμε αυτά που θέλουμε για τη χώρα μας», είχε πει, «πρέπει να επιτεθούμε στα πανεπιστήμια».
Αν και μέχρι στιγμής δεν έχει γίνει σαφής αναφορά στις προτεραιότητές του για την ανώτατη εκπαίδευση, μια πρώτη γεύση των στόχων του μπορεί να πάρει κάποιος διαβάζοντας το σχέδιο με την κωδική ονομασία Agenda 47, που εγκρίθηκε από τον εκλεγμένο πρόεδρο και στο οποίο αναφέρεται πως στόχος είναι να «προστατεύσει τους αμερικανούς φοιτητές, να επιβάλει πραγματικά πρότυπα στην ανώτατη εκπαίδευση και να κρατήσει τα κολέγια και τα πανεπιστήμια υπόλογα».
Αναφέρει επίσης τη δέσμευσή του να «απολύσει τους ριζοσπαστικούς αριστερούς πιστοποιητές που επέτρεψαν στα πανεπιστήμια να κυριαρχούνται από μαρξιστές τρελούς και ψυχοπαθείς». Σύμφωνα με εκτιμήσεις που βασίζονται στα όσα έχει δηλώσει ο ίδιος αναφορικά με την ατζέντα του, αναμένεται πως το πρώτο πλήγμα θα δεχθούν οι αλλοδαποί φοιτητές και καθηγητές των πανεπιστημίων, καθώς ο νέος πρόεδρος κατέστησε ως βασική προτεραιότητά του τις απελάσεις παράνομων μεταναστών καθώς και ξένων πολιτών που είναι νόμιμοι στις ΗΠΑ.
Επιπλέον, αναμένεται πως θα σταματήσουν οι προσπάθειες της κυβέρνησης Μπάιντεν να επεκτείνει τις διαγραφές φοιτητικού χρέους, θα σταματήσουν και ενδεχομένως θα καταργηθούν τα προγράμματα αποπληρωμής βάσει εισοδήματος που ξεκίνησαν επί προεδρίας Ομπάμα. Δεν αποκλείεται να προσπαθήσει να μειώσει ή να περιορίσει τις επιδοτήσεις και να επιστρέψει τα ομοσπονδιακά δάνεια στον ιδιωτικό τομέα με υψηλότερα επιτόκια.
Ακόμα, η νέα κυβέρνηση Τραμπ δεν αποκλείεται να προσπαθήσει πιθανώς να αναδιοργανώσει το εθνικό σύστημα πιστοποίησης των πανεπιστημίων και κολεγίων, το οποίο θεωρείται από πολλούς συντηρητικούς ότι επιβάλλει αριστερές ιδεολογικές απαιτήσεις, όπως η ποικιλομορφία, η ισότητα και η ένταξη. Αν και δεν έχει ανακοινώσει συγκεκριμένα σχέδια για τη χρηματοδότηση της επιστημονικής έρευνας, είναι πιθανό να αποφασίσει μειώσεις στη χρηματοδότηση οργανισμών όπως τα Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας (NIH), το Εθνικό Ιδρυμα Επιστημών (NSF) και η NASA.
Αυτά τα σχέδια θα μπορούσαν να έχουν σημαντικές επιπτώσεις για την ανώτατη εκπαίδευση και την επιστημονική έρευνα στις ΗΠΑ, καθώς ενδέχεται να προκαλέσουν μια μεταβολή της φύσης των πανεπιστημίων, της χρηματοδότησης της εκπαίδευσης και της διεθνούς συνεργασίας στην επιστήμη. Σε κάθε περίπτωση, η επόμενη μέρα για τα αμερικανικά πανεπιστήμια φαντάζει εξαιρετικά χαοτική και μεταβαλλόμενη και δεν αποκλείεται να οδηγήσει σε νέες κινητοποιήσεις και διχασμούς εντός των ακαδημαϊκών ιδρυμάτων.
Η κα Λαμπρινή Παπαδοπούλου είναι Eπίκουρη Kαθηγήτρια Κοινωνικής και Πολιτικής Ανάλυσης της Επικοινωνίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.
