Ο προϋπολογισμός του 2019 ήταν ο πρώτος μετά από δέκα χρόνια που έχουμε δημοσιονομική επέκταση, τη δυνατότητα δηλαδή να δώσουμε πίσω στην κοινωνία τμήμα αυτών που στερήθηκε κατά την περίοδο της σφιχτής δημοσιονομικής επιτροπείας και λιτότητας. Η δημοσιονομική επέκταση αποτυπώνει και την επιστροφή σε σταθερούς ρυθμούς ανάπτυξης και τη μεγέθυνση της οικονομίας μας, μετά από πολλά χρόνια ύφεσης και συρρίκνωσης.
Για ένα ακόμη τρίμηνο η οικονομία ενδυναμώνεται, ο ρυθμός ανάπτυξης ενισχύεται, με την κυβέρνηση να διαθέτει πλέον την πρωτοβουλία κινήσεων και μεγαλύτερους βαθμούς ελευθερίας στην άσκηση πολιτικής. Ο στόχος μας δεν είναι να ξεχαρβαλώσουμε την οικονομία, όπως συστηματικά έκαναν οι κυβερνήσεις ΝΔ και ΠαΣοΚ, αλλά να διαμορφώσουμε τις συνθήκες ώστε οικονομία και εθνική παραγωγή, ο εθνικός μας πλούτος, να αξιοποιείται σωστά, να γεννά προοπτικές ανάπτυξης και σταθερότητας, να θέτει τις βάσεις για ένα σύγχρονο και βιώσιμο αναπτυξιακό μοντέλο, χωρίς στρεβλώσεις, που θα αντέχει στον χρόνο και σε ένα άκρως ανταγωνιστικό περιβάλλον, ευρωπαϊκό και διεθνές.
Τα μέτρα που εξήγγειλε ο Πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας από το βήμα της ΔΕΘ, τον Σεπτέμβρη του 2018, αποτελούν τρεις μήνες μετά νόμους του κράτους. Η συνέπεια λόγων και έργων αποδεικνύεται για ακόμη μία φορά, όπως είχε αποδειχθεί στο παρελθόν με το κοινωνικό μέρισμα, με την ανασύσταση της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας, με τα σχολικά γεύματα, τις τηλεοπτικές άδειες, το σύμφωνο συμβίωσης, με μια σειρά προοδευτικών νομοσχεδίων που ψήφισε η κυβέρνηση, και τα οποία δεν ήταν σε καμία περίπτωση δεδομένα.
Οπως στην κοινωνική πολιτική, έτσι και στην οικονομική πολιτική συναντήσαμε και συνεχίζουμε να συναντάμε ισχυρές αντιστάσεις από συγκεκριμένα συμφέροντα που δεν θέλουν μια θετική και προοδευτική αλλαγή στον τόπο, θέλουν να υιοθετούμε τις ίδιες αποτυχημένες πολιτικές, θέλουν να συνεχίσουν να αναπτύσσουν μια μονοπωλιακή κρατικοδίαιτη συμπεριφορά, στηλιτεύοντας την ίδια στιγμή τον ρόλο του κράτους ως μοχλού ανάπτυξης. Απέναντι σε αυτά τα συμφέροντα δίνουμε καθημερινή μάχη, προωθώντας την κοινωνική μας ατζέντα, μια άλλη πολιτική πρόταση που έχει ως επίκεντρο τη μεγάλη κοινωνική πλειοψηφία, τους πολλούς και όχι τους λίγους.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο και με αυτή τη στόχευση θα προχωρήσουμε το επόμενο διάστημα, καθώς βασική προτεραιότητα για εμάς είναι η αισθητή βελτίωση της καθημερινότητας των πολιτών, η έξοδος από την κρίση, η απόδοση δικαιοσύνης, η διαρκής προσπάθεια για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, η διόρθωση των κακώς κειμένων που μας κληροδότησε το χρεοκοπημένο πολιτικό σύστημα που κυβέρνησε τον τόπο. Η αποτύπωση των μεγάλων τομών στην ελληνική κοινωνία, στον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε την πολιτική, στην καθημερινή προσπάθεια που συλλογικά επιχειρούμε, έχει αρχίσει να αποδίδει καρπούς, αλλά χρειάζεται ακόμη αρκετό χρόνο. Τρία χρόνια δεν αρκούν για να ανατρέψουμε παθογένειες δεκαετιών, και σίγουρα δεν μπορούμε να συνεχίσουμε μια τέτοια προσπάθεια επανεκκίνησης, restart σε όλα τα επίπεδα, χωρίς να διαμορφώσουμε πλατιές κοινωνικές συμμαχίες.
Εάν παρακολουθήσει κάποιος τις ευρωπαϊκές εξελίξεις, θα διαπιστώσει τρία βασικά πράγματα, που δείχνουν και το εύρος των οικονομικών και πολιτικών προκλήσεων που έχουμε μπροστά μας ως Ελλάδα και ως ΕΕ:
1. Tα μείζονα κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα είναι ίδια για όλες τις κοινωνίες. Υπάρχει δηλαδή μια ομογενοποίηση των προβλημάτων και προκλήσεων, κάτι που γεννά σημαντικά περιθώρια πολιτικών συμμαχιών με προοδευτικό πρόσημο σε διακρατικό και υπερεθνικό επίπεδο. Αυτό ακριβώς κάνει ο ΣΥΡΙΖΑ και η ελληνική κυβέρνηση στους ευρωπαϊκούς θεσμούς, στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, στο Ευρωκοινοβούλιο και στο κόμμα της Ευρωπαϊκής Αριστεράς.
2. Παρατηρούμε μια στασιμότητα στους ρυθμούς ανάπτυξης της ΕΕ και της Ευρωζώνης, τη στιγμή που στη χώρα μας ενισχύονται σταθερά οι αναπτυξιακές προοπτικές. Αυτό είναι ζήτημα πολιτικής και δημοσιονομικού μείγματος, με τα περισσότερα κράτη-μέλη να έχουν συντηρητικές και νεοφιλελεύθερες πολιτικές ηγεσίες που επιμένουν στην αδιέξοδη λιτότητα. Αντίθετα, σε Ελλάδα, Ισπανία και Πορτογαλία βλέπουμε, παρά τις δυσκολίες, σταθερά και ανοδικά βήματα.
3. Το τελευταίο στοιχείο είναι η ανησυχία για τις θεσμικές μεταρρυθμίσεις στην ΕΕ που μοιάζουν να έχουν κολλήσει. Οι μεταρρυθμίσεις αυτές αφορούν άμεσα το μέλλον της ΕΕ, τις πολιτικές που θα ακολουθηθούν, το πού γενικότερα πηγαίνει η Ευρώπη.
Και στα τρία παραπάνω ζητήματα ο ρόλος της ελληνικής κυβέρνησης είναι σημαντικός. Κυρίως γιατί μια μικρή χώρα ανακτά την αξιοπρέπειά της, και εκεί που βρισκόταν στο περιθώριο των πολιτικών και οικονομικών ευρωπαϊκών εξελίξεων, σήμερα διαδραματίζει καίριο ρόλο, σε μια Ευρώπη που «σκοτεινιάζει» από την αναβίωση των εθνικισμών, τις καταστροφικές πολιτικές λιτότητας και τον καλπάζοντα ευρωσκεπτικισμό που δεν αξιοποιείται εποικοδομητικά, αλλά συγκρουσιακά, εναντίον όσων θέλουν μια Ευρώπη πιο δίκαιη κοινωνικά και πιο δυναμική και ακμάζουσα στο οικονομικό πεδίο.
Ο κ. Κώστας Ζαχαριάδης είναι διευθυντής της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ.
