Η ελληνική οικονομία τροχοδρομεί στον διάδρομο της απογείωσης. Ξεκινάω με αυτή την «εικόνα» για να αποδώσω κατά τη γνώμη μου την τρέχουσα κατάσταση, αλλά και να εκφράσω ένα αισιόδοξο μήνυμα για τη χρονιά που μας έρχεται.
Το 2018 ήταν το πρώτο έτος όπου μετά από μια παρατεταμένη περίοδο θυσιών, δυσκολιών και απογοητεύσεων η ελληνική οικονομία δείχνει να γυρνάει σελίδα. Οι μακροοικονομικοί δείκτες αναφορικά με τους ρυθμούς ανάπτυξης του ΑΕΠ, το εμπορικό ισοζύγιο και την ανεργία στέλνουν ένα θετικό μήνυμα βελτίωσης. Ο τουρισμός ανθεί με τους επισκέπτες να αγγίζουν αριθμούς ρεκόρ. Χαρακτηριστική η εντυπωσιακή επίδοση των 14 περιφερειακών αεροδρομίων και του Διεθνούς Αεροδρομίου των Αθηνών που αποτέλεσαν αλλά και συνεχίζουν να συνιστούν ένα μέρος μόνο των επιτυχημένων πρωτοβουλιών διαχείρισης και ανάπτυξης του ΤΑΙΠΕΔ. Οι καταθέσεις επιστρέφουν στο εγχώριο τραπεζικό σύστημα μετά το σοκ του 2015 και την επιβολή των capital controls και τα περιθώρια επιτοκίων των κρατικών ομολόγων αποκλιμακώνονται σημαντικά. Οι διαρθρωτικές παρεμβάσεις στο Ελληνικό Δημόσιο και στις τράπεζες αρχίζουν να αποδίδουν και η ταχύτητα επίλυσης νομικών και διοικητικών διαφορών βελτιώνεται.
Σε αυτό το περιβάλλον η προσέλκυση ξένων άμεσων επενδύσεων συνιστά έναν από τους κυρίαρχους καταλύτες που θα προσδώσει στην ελληνική οικονομία το απαραίτητο καύσιμο και την αναγκαία ώθηση ώστε να εδραιωθεί μεσομακροπρόθεσμα μια διατηρήσιμη ανάπτυξη. Η εμπειρία των ετών 2016-2017 στέλνει ένα αισιόδοξο μήνυμα με τα συνολικά ξένα κεφάλαια που εισέρρευσαν στη χώρα μας να ανέρχονται σε 6,4 δισ. ευρώ (πηγή ΤτΕ).
Σε αυτή την εξέλιξη το ΤΑΙΠΕΔ παίζει έναν κυρίαρχο θετικό ρόλο. Το Ταμείο μεταλλάσσεται από ένα εργαλείο ιδιωτικοποιήσεων σε έναν αναπτυξιακό άξονα εντάσσοντας στο πρόγραμμά του την υποχρέωση εκτέλεσης σημαντικών επενδύσεων από τους νέους μετόχους και διαχειριστές της ιδιωτικής περιουσίας του Δημοσίου. Μια υποχρέωση που στην πράξη καθίσταται βασική προϋπόθεση ολοκλήρωσης αντίστοιχων συναλλαγών και κυρίαρχο στοιχείο της στρατηγικής του Ταμείου. Χαρακτηριστικά να αναφέρω ότι κατά την περίοδο 2016-2018 οι συμφωνηθείσες συναλλαγές υπερβαίνουν σε 4 δισ. ευρώ, με το ύψος των υποχρεωτικών επενδύσεων να ξεπερνά τα 4,2 δισ. ευρώ.
Ο στόχος δεν περιορίζεται πλέον στο ύψος της κάθε συναλλαγής αλλά διευρύνεται προς την κατεύθυνση της ανάπτυξης, της καινοτομίας, των νέων εφαρμογών, των ωφελειών για την τοπική κοινωνία και τους κατοίκους της. Μέσα από τα έργα αξιοποίησης της δημόσιας περιουσίας που υλοποιούμε σε τομείς κομβικής σημασίας, όπως στην ενέργεια ο ΔΕΣΦΑ, τα ΕΛΠΕ κ.λπ., στις μεταφορές και τις υποδομές με την επιτυχή ιδιωτικοποίηση των 2 μεγάλων λιμένων Πειραιά και Θεσσαλονίκης, την ΤΡΑΙΝΟΣΕ, την Εγνατία κ.λπ., συμβάλλουμε καθοριστικά στο να καταστεί η χώρα ενεργειακός κόμβος για το σύνολο της ΕΕ και κέντρο διαμετακομιστικού εμπορίου μέσα από τις συνδυασμένες μεταφορές (λιμάνια, σιδηρόδρομος, αυτοκινητόδρομοι, logistics).
Με τον ίδιο ρυθμό και με ένα ευρύ φάσμα περιουσιακών στοιχείων, θα συνεχίσουμε το πρόγραμμα ανάπτυξης περιουσιακών στοιχείων και το 2019. Ενδεικτικά αναφέρω την πώληση του 30% του ΔΑΑ «Ελ. Βενιζέλος». Η απόδοση του αεροδρομίου μάς κάνει αισιόδοξους ότι η επερχόμενη διαδικασία υποβολής προσφορών, η οποία προγραμματίζεται να ξεκινήσει στις αρχές του επόμενου έτους, θα προσελκύσει ευρύ επενδυτικό ενδιαφέρον. Μετά την αναμενόμενη επιτυχή ολοκλήρωση της επέκτασης της τρέχουσας σύμβασης παραχώρησης είναι ασφαλές να πούμε ότι τα συνολικά έσοδα από την ανάπτυξη του ΔΑΑ θα είναι ρεκόρ στην ιστορία του ταμείου.
Η επιμέρους παραχώρηση συγκεκριμένων δραστηριοτήτων των 10 περιφερειακών λιμένων είναι ένας ακόμη πυλώνας στο πρόγραμμά μας. Τα περιφερειακά λιμάνια μπορούν αναμφίβολα να συμβάλουν καθοριστικά στην ανάκαμψη των υποδομών της χώρας, σχεδιάζοντας την αξιοποίησή τους από κοινού με το σύμπλεγμα σιδηροδρόμων που επίσης έχει αναπτυχθεί.
Στην ενέργεια θα εκκινήσουν οι διαγωνισμοί για το 50% και το 14% των εμπορικών δραστηριοτήτων και δικτύων αντίστοιχα της ΔΕΠΑ, ενώ προετοιμάζουμε το έργο τού σχεδόν υπό εξάντληση υποθαλάσσιου κοιτάσματος φυσικού αερίου της Νοτίου Καβάλας ως υπόγεια αποθήκη φυσικού αερίου (UGS).
Και αν αυτή η στρατηγική κατεύθυνση καθορίζει σήμερα τον χαρακτήρα του ΤΑΙΠΕΔ, ένα σύνολο βασικών αρχών συνιστούν τα εχέγγυα της επιτυχίας. Θα ήθελα επιγραμματικά να αναφέρω την αρχή της διαφάνειας στις συναλλαγές, την αρχή της κατάλληλης δομής στην εταιρική διακυβέρνηση και στη διαδικασία των εγκρίσεων, την αρχή της δημοσιότητας του προγράμματος της αξιοποίησης περιουσίας, την αρχή της ποιότητας στις υπηρεσίες που προσφέρονται στους υποψήφιους επενδυτές τόσο πριν όσο και μετά την ολοκλήρωση μιας συναλλαγής. Δεν είναι τυχαίο εξάλλου ότι κατά τη διάρκεια του 2018 το ΤΑΙΠΕΔ βραβεύτηκε ως το πλέον διάφανο και σημαντικό πρόγραμμα ξένων άμεσων επενδύσεων από τρεις εκδοτικούς οίκους διεθνούς εμβέλειας (The European, The Investor, The International Finance).
Η παραπάνω προσέγγιση είναι προφανές ότι στηρίζει το θετικό μήνυμα που θέλησα να εκπέμψω με τον περιγραφικό τρόπο που επέλεξα να το κάνω στην αρχή του σημερινού κειμένου. Οφείλω ωστόσο ρεαλιστικά να αξιολογήσω ευρύτερα το οικονομικό περιβάλλον και να υπογραμμίσω ότι βρισκόμαστε μόλις στην αρχή της προσπάθειας ανάτασης της ελληνικής οικονομίας. Μια προσπάθεια που προϋποθέτει διάρκεια, ώστε το DNA της ελληνικής κοινωνίας να προσαρμοστεί και να αποδεχτεί τις μεταρρυθμιστικές αλλαγές, επιμονή και αποφασιστικότητα στην επίλυση καίριων προβλημάτων, που συνεχίζουν να ταλανίζουν την αγορά (περιορισμένη ρευστότητα, υψηλά μη εξυπηρετούμενα χρηματοδοτικά ανοίγματα) και έναν νέο σχεδιασμό όπου θα κυριαρχεί η αναπτυξιακή προοπτική.
Τολμώ να πω ότι μια οικονομία που βίωσε για μακρό διάστημα, σχεδόν μια δεκαετία, τις μεγαλύτερες απώλειες στο ακαθάριστο εθνικό της προϊόν (περίπου -25%) δεν έχει άλλη επιλογή από το να επιδιώξει ένα αναπτυξιακό μεταρρυθμιστικό σοκ μέσα από έναν κεντρικό σχεδιασμό που θα ενθαρρύνει της επιχειρηματική πρωτοβουλία, θα εκλογικεύει το φορολογικό καθεστώς, θα επιταχύνει την επίλυση διοικητικών και δικαστικών εκκρεμοτήτων, θα δημιουργεί υπεραξίες και θα διαχέει δημιουργικά και αποτελεσματικά το οικονομικό αυτό αποτέλεσμα στην κοινωνία και στους πολίτες της.
* Ο κ. Αρης Ξενόφος είναι εκτελεστικός πρόεδρος του ΤΑΙΠΕΔ.
