Αρκτική, Αμαζόνιος. Τυφώνες, ακραία καιρικά φαινόμενα, μουσώνες, πλημμύρες, καύσωνες… Η κλιματική κρίση εξελίσσεται ταχύτατα (πολύ γρηγορότερα, δε, απ’ ό,τι περιμέναμε) και σήμερα αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις παγκοσμίως. Τα ακραία καιρικά φαινόμενα, η άνοδος της στάθμης των θαλασσών και η απώλεια βιοποικιλότητας κάνουν επείγουσα την ανάγκη για διεθνή συνεργασία και δράση προκειμένου να βρεθούν βιώσιμες λύσεις. Ο πλανήτης υποφέρει και οι κοινωνίες των ανθρώπων απειλούνται. Τα hotspots της παγκόσμιας κλιματικής κρίσης, οι περιοχές στις οποίες επικεντρώνει αυτή τη στιγμή το βλέμμα της η επιστημονική κοινότητα, έχουν συγκεκριμένο όνομα.
Η Αρκτική και η Ανταρκτική χάνουν τους πάγους
Οι πάγοι των πόλων της Γης λιώνουν ταχύτατα. Οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής είναι ορατές στην Αρκτική και στην Ανταρκτική που πλήττονται σοβαρά. Οι περιοχές αυτές θερμαίνονται με γρηγορότερους ρυθμούς σε σύγκριση με το παρελθόν, γεγονός που φαίνεται ότι θα επιδεινωθεί με την πάροδο του χρόνου. Συγκεκριμένα, έχει παρατηρηθεί ότι η Αρκτική θερμαίνεται τέσσερις φορές ταχύτερα από τον υπόλοιπο πλανήτη, με τις προβλέψεις να δείχνουν πλήρη απώλεια των πάγων το καλοκαίρι μέχρι τα μέσα του αιώνα. Στην Ανταρκτική, ειδικά, πολλοί παγετώνες έχουν υποχωρήσει και οι παγοκρηπίδες που πλαισίωναν τη χερσόνησο έχουν παρατηρηθεί να υποχωρούν τα τελευταία χρόνια και ορισμένες έχουν καταρρεύσει εντελώς.
Ο Αμαζόνιος σε κίνδυνο
Ο Αμαζόνιος κατά πολλούς είναι η καρδιά του πλανήτη. Φιλοξενεί το 10% της παγκόσμιας χερσαίας βιοποικιλότητας, αλλά αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα λόγω της κλιματικής αλλαγής. Η αύξηση της θερμοκρασίας, η μείωση των βροχοπτώσεων, η αποψίλωση των δασών και οι πυρκαγιές έχουν φέρει τα δάση του σε οριακό σημείο, παρά τη μακροχρόνια ανθεκτικότητα που έχουν επιδείξει στην κλιματική αλλαγή. Σημειώνεται ότι η μείωση της έκτασης του Αμαζονίου επηρεάζει τη δυνατότητά του να σταθεροποιεί το κλίμα της Γης καθώς περιορίζεται η απορρόφηση άνθρακα, που σήμερα ισοδυναμεί με 15-20 χρόνια παγκόσμιων εκπομπών.
Απειλές για τα βουνά της Ευρώπης
Η κλιματική κρίση δεν αφήνει ανεπηρέαστη ούτε την Ευρώπη. Οι παγετώνες των ευρωπαϊκών βουνών συρρικνώνονται δραματικά, με σοβαρές επιπτώσεις σε ανθρώπινες κοινότητες και οικοσυστήματα, ενώ η η μείωση του χιονιού και των παγετώνων θα οδηγήσει σε περισσότερο καταστροφικές πλημμύρες. Εκτός ευρωπαϊκών συνόρων, περιοχές που εξαρτώνται από το λιώσιμο των παγετώνων, όπως η Βόρεια Ινδία και η Χιλή, βρίσκονται αντιμέτωπες με πλήθος προβλημάτων όπως η μείωση του διαθέσιμου νερού για υδροδότηση των πόλεων και των γεωργικών δραστηριοτήτων.
Πλημμύρες σε παραθαλάσσιες περιοχές
Η άνοδος της στάθμης της θάλασσας ως αποτέλεσμα της κλιματικής κρίσης αποτελεί ιδιαίτερο κίνδυνο για τις παράκτιες περιοχές. Στην Ανατολική Μεσόγειο καταγράφεται αύξηση της στάθμης της θάλασσας κατά 4 εκατοστά τη δεκαετία, άρα περίπου 12,5 εκατοστά από το 1993 (έτος από το οποίο και μετά υπάρχουν αξιόπιστες μετρήσεις) μέχρι σήμερα. Σε μία άλλη περιοχή του πλανήτη, στον Ειρηνικό Ωκεανό, νησιά που βρίσκονται σε χαμηλό υψόμετρο κινδυνεύουν ακόμα και από εξαφάνιση ως απόρροια της ανόδου της στάθμης της θάλασσας. Παράλληλα επιδεινώνεται η διάβρωση των παράκτιων ζωνών, προκύπτουν προβλήματα υφαλμύρωσης (λ.χ. από την είσοδο αλμυρού νερού σε εκβολές ποταμών), επηρεάζοντας αρνητικά τα οικοσυστήματα και τις παράκτιες υποδομές. Οι επαναλαμβανόμενες πλημμύρες μπορούν να επίσης να προκαλέσουν προβλήματα στις μεταφορές και μολύνσεις από παθογόνα.
