Η οικονομική ανάκαμψη αυξάνει τις πολιτικές μας ευθύνες

Οι κατευθύνσεις της οικονομικής πολιτικής στην Ευρώπη, μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, εναλλάσσονται ανάλογα με την πολιτική προέλευση του κόμματος που βρίσκεται στην εξουσία, με τις κυβερνήσεις της κεντροδεξιάς να προκρίνουν την ταχύτερη οικονομική ανάπτυξη μέσω μειωμένης φορολογίας, δημιουργώντας πλούτο και τις κυβερνήσεις της κεντροαριστεράς να προκρίνουν πολιτικές αναδιανομής, με έμφαση στην αύξηση των δημοσίων δαπανών. Ομως ανεξαρτήτως της πολιτικής προέλευσης των κομμάτων υπάρχει ένα ελάχιστο consensus, ένας ελάχιστος κοινός τόπος για την ανάγκη η κάθε χώρα να έχει έναν ισχυρό ιδιωτικό τομέα και ένα ισχυρό κοινωνικό κράτος που να επιτρέπουν την άσκηση αυτών των δύο εναλλακτικών πολιτικών. Οι χριστιανοδημοκράτες, φιλελεύθεροι και οι σοσιαλδημοκράτες μπορεί να στρέφουν το πλοίο της οικονομικής πολιτικής κάποιες μοίρες δεξιά ή αριστερά αλλά η βασική κατεύθυνση και το πλόιμο του πλοίου δεν αλλάζει. Αυτό είναι το ευρωπαϊκό consensus.

Στην Ελλάδα σήμερα δεν συμβαίνει αυτό. Η σημερινή αξιωματική αντιπολίτευση προέρχεται – για λόγους ιστορικής συγκυρίας – από έναν χώρο που δεν αντιλαμβάνεται (ή ενδεχομένως – και αυτό είναι ακόμα χειρότερο – δεν ενδιαφέρεται να αντιληφθεί) πώς λειτουργεί μια σύγχρονη, διεθνοποιημένη ευρωπαϊκή οικονομία, όπως η ελληνική. Οι έννοιες της ανάπτυξης και των επενδύσεων, οι βασικές οικονομικές παράμετροι όπως οι οικονομίες κλίμακος και η ανταγωνιστικότητα, είναι για τον χώρο αυτόν έννοιες εχθρικές ιδεολογικά. Ο πολιτικός αυτός χώρος θεωρεί – εξ αιτίας της ιδεολογικής καταγωγής και των πολιτικών του στερεοτύπων – ότι το κεφάλαιο σε μια κοινωνία είναι ταξικός εχθρός και η μεσαία τάξη ιδεολογικά ύποπτη για συνεργασία με τον ταξικό εχθρό που πρέπει να πληρώνει μαζί με το κεφάλαιο για να επιτευχθεί το πέρασμα σε μια άλλη κοινωνία (τα πρότυπα εδώ διαφέρουν μεταξύ «ριζοσπαστικής» αριστεράς που οραματίζεται τη λατινοαμερικανική μπολιβιριανή επανάσταση και της «παραδοσιακής» που νοσταλγεί το σοβιετικό παρελθόν).