Ως… σταυροδρόμι ιών που προσβάλλουν το αναπνευστικό σύστημα περιγράφουν οι επιστήμονες τον εφετινό χειμώνα, στην περίπτωση που επιβεβαιωθεί το σενάριο της δυναμικής επιστροφής της εποχικής γρίπης. Μάλιστα, η χαλάρωση των μέτρων αλλά και η αντίσταση (τουλάχιστον έως και σήμερα) των πολιτών στα εμβόλια «νέας γενιάς» έναντι της COVID-19 δημιουργούν ούτως ή άλλως μία δύσκολη συνθήκη, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
Δεν είναι τυχαίο πως οι ειδικοί του υπουργείου Υγείας στην πρόσφατη εγκύκλιο που εξέδωσαν σχετικά με τον αντιγριπικό εμβολιασμό, παραδέχονται πως πρόκειται για μια «ιδιαίτερη συγκυρία». Και προσθέτουν με νόημα ότι «εφέτος τον χειμώνα εκτιμάται πως ο ιός της γρίπης θα κυκλοφορήσει παράλληλα με τον ιό SARS-CoV-2, που προκαλεί τη νόσο COVID-19».
Υπό αυτή τη δυνητικά πιεστική κατάσταση, επιμένουν πως απαιτείται πιο πλήρης εφαρμογή του αντιγριπικού εμβολιασμού κατά την προσεχή περίοδο, με προτεραιότητα τον εμβολιασμό ατόμων που ανήκουν σε ομάδες αυξημένου κινδύνου. Και διευκρινίζουν πως στόχος είναι η μείωση των πιθανοτήτων ταυτόχρονης προσβολής και με τους δύο ιούς, που μπορεί να επιβαρύνει την κατάσταση των ασθενών, καθώς και η μείωση του φόρτου των υπηρεσιών υγείας και ειδικότερα των Μονάδων Εντατικής Θεραπείας, ώστε να μπορέσουν να ανταποκριθούν καλύτερα σε μια ενδεχόμενη αυξημένη ζήτηση.
Η ανθρωπογεωγραφία
του εμβολιασμού
Αναλυτικότερα και σύμφωνα με το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών της χώρας μας, ο αντιγριπικός εμβολιασμός πρέπει να εφαρμόζεται συστηματικά και κατά προτεραιότητα σε άτομα (ενηλίκους και παιδιά) που ανήκουν στις παρακάτω ομάδες αυξημένου κινδύνου:
1 Ατομα ηλικίας 60 ετών
και άνω.
2
Παιδιά (6 μηνών και άνω) και ενηλίκους με έναν ή περισσότερους από τους παρακάτω επιβαρυντικούς παράγοντες ή χρόνια νοσήματα:
l Χρόνια νοσήματα αναπνευστικού, όπως άσθμα, χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια.
l Καρδιακή νόσο με σοβαρή αιμοδυναμική διαταραχή.
l Ανοσοκαταστολή (κληρονομική ή επίκτητη).
l Μεταμόσχευση οργάνων και μεταμόσχευση μυελού των οστών.
l Δρεπανοκυτταρική αναιμία (και άλλες αιμοσφαιρινοπάθειες).
l Σακχαρώδη διαβήτη ή άλλο χρόνιο μεταβολικό νόσημα.
l Χρόνια νεφροπάθεια.
l Χρόνιες παθήσεις ήπατος.
l Νευρολογικά-νευρομυϊκά νοσήματα.
l Σύνδρομο Down.
3 Εγκυες γυναίκες ανεξαρτήτως ηλικίας κύησης, λεχωίδες και θηλάζουσες.
4
Ατομα με νοσογόνο παχυσαρκία (Δείκτη Μάζας Σώματος >40Kg/m2) και παιδιά με ΔΜΣ >95ηΕΘ.
5
Παιδιά που παίρνουν ασπιρίνη μακροχρόνια (π.χ. για νόσο Kawasaki, ρευματοειδή αρθρίτιδα και άλλα).
6
Ατομα που βρίσκονται σε στενή επαφή με παιδιά μικρότερα των 6 μηνών ή φροντίζουν ή διαβιούν με άτομα με υποκείμενο νόσημα, που αυξάνει τον κίνδυνο επιπλοκών της γρίπης.
7
Κλειστοί πληθυσμοί, όπως προσωπικό και εσωτερικοί σπουδαστές (σχολείων, στρατιωτικών και αστυνομικών σχολών, ειδικών σχολείων κ.λπ.), νεοσύλλεκτοι, ιδρύματα χρονίως πασχόντων και μονάδες φιλοξενίας ηλικιωμένων, καταστήματα κράτησης.
8
Εργαζόμενοι σε χώρους παροχής υπηρεσιών υγείας (ιατρονοσηλευτικό προσωπικό, λοιποί εργαζόμενοι, φοιτητές επαγγελμάτων υγείας σε κλινική άσκηση) και σε κέντρα διαμονής προσφύγων-μεταναστών.
9 Αστεγοι.
10
Κτηνίατροι, πτηνοτρόφοι, χοιροτρόφοι, εκτροφείς, σφαγείς και γενικά άτομα που έρχονται σε συστηματική επαφή με πτηνά ή χοίρους.
Επιπλέον και όπως αναφέρεται στην ίδια εγκύκλιο, που φέρει την υπογραφή του υπουργού Υγείας Θάνου Πλεύρη, το αντιγριπικό εμβόλιο πρέπει να χορηγείται έγκαιρα και πριν την έναρξη της συνήθους περιόδου εμφάνισης της έξαρσης των κρουσμάτων γρίπης, δεδομένου ότι απαιτούνται περίπου δύο εβδομάδες για την επίτευξη ανοσολογικής απάντησης.
Κατά προτίμηση ο εμβολιασμός θα πρέπει να ολοκληρώνεται τουλάχιστον 4-6 εβδομάδες προ της ενάρξεως του ετήσιου επιδημικού κύματος της γρίπης στην Ελλάδα (δηλαδή στα μέσα, μέχρι τέλος Νοεμβρίου). Επιπρόσθετα, ο εμβολιασμός συνεχίζεται καθ’ όλη τη διάρκεια της εποχικής γρίπης για άτομα για τα οποία ενδείκνυται ο εμβολιασμός και δεν πρόλαβαν να εμβολιαστούν εγκαίρως.
Υπενθυμίζεται δε, πως ο αντιγριπικός εμβολιασμός γενικά περιλαμβάνει μία μόνο δόση του εμβολίου ετησίως. Στα βρέφη και παιδιά ηλικίας =6 μηνών χορηγούνται 0,5 ml (ολόκληρη η δόση), σύμφωνα με τις οδηγίες από επίσημους ευρωπαϊκούς ή άλλους φορείς φαρμάκων (FDA, ΕΜΑ κ.ά.).
Συγχορήγηση με το εμβόλιο
κατά του κορωνοϊού
Το αντιγριπικό εμβόλιο μπορεί να χορηγηθεί ακόμη και την ίδια μέρα με το εμβόλιο κατά του κορωνοϊού (αλλά σε διαφορετικά ανατομικά σημεία), όπως και οποιαδήποτε άλλη μέρα πριν και μετά το εμβόλιο κατά του κορωνοϊού.
Παράλληλα όμως, δίδονται και σαφείς οδηγίες σχετικά με τους χρονικούς περιορισμούς χορήγησης του αντιγριπικού εμβολίου σε σχέση με τη λοίμωξη COVID-19, διευκρινίζοντας στην ίδια εγκύκλιο τα εξής:
l Ασυμπτωματικοί ή προσυμπτωματικοί ασθενείς με θετικό εργαστηριακό έλεγχο COVID-19 πρέπει να κάνουν το αντιγριπικό εμβόλιο μόλις ολοκληρώσουν την απομόνωσή τους.
l Ασυμπτωματικά άτομα που ήρθαν σε επαφή με επιβεβαιωμένο κρούσμα COVID-19 και έχουν αρνητικό εργαστηριακό έλεγχο μπορούν να εμβολιαστούν κανονικά.
l Συμπτωματικοί ασθενείς με λοίμωξη COVID-19 πρέπει να αναβάλουν τον εμβολιασμό τους μέχρι να ολοκληρωθεί η απομόνωσή τους και να υφεθεί η συμπτωματολογία της νόσου.
Αντιγριπικό εμβόλιο και παιδιά
Στα τέλη του περασμένου Σεπτέμβρη η Ελληνική Παιδιατρική Εταιρεία από κοινού με την Πανελλήνια Ομοσπονδία Ελευθεροεπαγγελματιών Παιδιάτρων εξέδωσαν επικαιροποιημένες συστάσεις για τον αντιγριπικό εμβολιασμό, που συμπεριλαμβάνουν το σύνολο του παιδικού πληθυσμού μετά την ηλικία των έξι μηνών.
Αξίζει δε να σημειωθεί πως οι συστάσεις τους ευθυγραμμίζονται με τη θέση της Αμερικανικής Παιδιατρικής Εταιρείας, που όπως αποσαφηνίζει έχει ως στόχο αφενός την προστασία των παιδιών από σοβαρή νόσο, αφετέρου τη διεξαγωγή της μαθητικής χρονιάς χωρίς απουσίες. Στην Αγγλία πάλι, με τη μορφή ρινικού σπρέι θα «οχυρωθούν» όλα τα παιδιά που ήταν δύο και τριών ετών στις 31 Αυγούστου 2021 και διαδοχικά το πρόγραμμα θα επεκταθεί στους μαθητές του Δημοτικού, ανάλογα πάντα με τη διαθεσιμότητα των εμβολίων. Σε κάθε περίπτωση όμως, και καθώς το αντιγριπικό εμβόλιο είναι προαιρετικό, προτεραιότητα έχουν οι ανήλικοι με διεγνωσμένα προβλήματα υγείας. Πίσω στη χώρα μας, η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών στις συστάσεις της συμπεριλαμβάνει εκείνα τα παιδιά που ανήκουν σε ομάδες υψηλού κινδύνου. Παράλληλα όμως και σύμφωνα με τις ίδιες οδηγίες παραμένει ανοιχτό το… παράθυρο εμβολιασμού ανήλικων μελών όταν στην ίδια οικογένεια συνυπάρχουν μέλη που διατρέχουν ρίσκο σοβαρής νόσησης σε περίπτωση μόλυνσης με τον ιό της γρίπης.
