Οκαρκίνος «ακούει» σε ένα όνομα, δεν είναι όμως μονοδιάστατος. Η ανακάλυψη των επιστημόνων ότι κάθε ασθενής… γνωρίζει ένα διαφορετικό πρόσωπο της νόσου, έχει αλλάξει ριζικά τα τελευταία χρόνια τις ερευνητικές προσπάθειες των επιστημόνων για την ίασή του.
Στο συνέδριο της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Ιατρικής Ογκολογίας τον περασμένο Οκτώβριο στο Μόναχο, όπου συμμετείχαν 28.000 σύνεδροι από 138 χώρες, διαφάνηκε η αγωνία της επιστημονικής κοινότητας να προσφέρει στους ασθενείς εξατομικευμένη θεραπεία.
Στο πλαίσιο αυτό, η Bristol Myers Squibb (BMS) ανακοίνωσε τα αποτελέσματα τριών μελετών αναφορικά με το nivolumab σε συνδυασμό με ipilimumab, με πολλά υποσχόμενα αποτελέσματα στην αντιμετώπιση τριών διαφορετικών τύπων νεοπλασίας.
Νεοπλασία
ουροδόχου κύστης
Πιο συγκεκριμένα, ενθαρρυντικά χαρακτηρίστηκαν τα αποτελέσματα σε ασθενείς με προχωρημένη μορφή καρκίνου της ουροδόχου κύστης.
Τα αποτελέσματα από τη Φάσης 1/2 μελέτη CheckMate -032 έδειξαν ότι οι ασθενείς που έλαβαν τον συνδυασμό του nivolumab 1 mg/kg με ipilimumab 3 mg/kg (Ν1:Ι3) εμφάνισαν υψηλότερο ποσοστό αντικειμενικής ανταπόκρισης (ORR) σε σύγκριση με τους ασθενείς που έλαβαν nivolumab 3 mg/kg σε συνδυασμό με ipilimumab 1 mg/kg (Ν3:Ι1) ή nivolumab ως μονοθεραπεία.
Οι ασθενείς στη μελέτη ήταν πολυθεραπευμένοι, οι περισσότεροι με τουλάχιστον δύο προηγούμενα θεραπευτικά σχήματα.
«Τα αποτελέσματα αυτά από τη μελέτη CheckMate -032 υποστηρίζουν τον συνδυασμό του nivolumab με ipilimumab ως πιθανή υποσχόμενη θεραπευτική επιλογή για ασθενείς με μεταστατικό ουροθηλιακό καρκίνωμα που έχουν λάβει στο παρελθόν χημειοθεραπεία με πλατινούχο σχήμα» δήλωσε ο Jonathan E. Rosenberg, M.D., επικεφαλής της Υπηρεσίας Ιατρικής Ογκολογίας του Ουρογεννητικού (Genitourinary Medical Oncology Service) του τομέα Ογκολογίας Συμπαγών Ογκων, πρόεδρος του Enno W. Ercklentz, του Αντικαρκινικού Κέντρου Memorial Sloan Kettering της Νέας Υόρκης.
Ο ίδιος δε, πρόσθεσε ότι «αυτά τα δεδομένα υποστηρίζουν επίσης τη συνεχιζόμενη μελέτη CheckMate -901 του συνδυασμού σε μη προθεραπευμένους ασθενείς με μεταστατικό καρκίνο της ουροδόχου κύστης και προσβλέπουμε στη συνέχιση της έρευνας που θα ωφελήσει περισσότερο αυτόν τον πληθυσμό».
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο καρκίνος της ουροδόχου κύστης, ο οποίος προέρχεται κατά κανόνα από τα κύτταρα που επενδύουν το εσωτερικό της ουροδόχου κύστης, αποτελεί τον 12ο πιο συχνό τύπο καρκίνου που διαγιγνώσκεται παγκοσμίως, με περίπου 550.000 νέες περιπτώσεις και 200.000 θανάτους το 2018.
Το ουροθηλιακό καρκίνωμα είναι ο πιο συνηθισμένος τύπος καρκίνου της ουροδόχου κύστης και αποτελεί περίπου το 90% των περιπτώσεων. Η πλειονότητα των περιπτώσεων καρκίνου της ουροδόχου κύστης διαγιγνώσκονται σε πρώιμο στάδιο, αλλά τα ποσοστά υποτροπής και εξέλιξης της νόσου είναι υψηλά: περίπου 78% των ασθενών παρουσιάζουν εξέλιξη της νόσου μέσα σε πέντε έτη.
Αναφορικά δε με τα ποσοστά επιβίωσης, αυτά ποικίλλουν ανάλογα με το στάδιο, τον τύπο του καρκίνου και τη χρονική στιγμή της διάγνωσης. Για τον καρκίνο της ουροδόχου κύστης Σταδίου IV, το ποσοστό 5ετούς επιβίωσης είναι 15%.
Νεφροκυτταρικό καρκίνωμα
Εν τω μεταξύ, κατά την ανακοίνωση της μελέτης CheckMate – 214 Φάσης 3, διαπιστώθηκε σημαντικά μεγαλύτερη επιβίωση χωρίς θεραπεία σε ασθενείς με μη αντιμετωπισμένο στο παρελθόν, προχωρημένο ή μεταστατικό νεφροκυτταρικό καρκίνωμα.
Ειδικότερα, τα ευρήματα αποδεικνύουν ότι η θεραπεία με nivolumab σε συνδυασμό με ipilimumab σε ασθενείς που δεν είχαν λάβει θεραπεία στο παρελθόν για προχωρημένο ή μεταστατικό νεφροκυτταρικό καρκίνωμα (RCC) συσχετίστηκε με σημαντικά μεγαλύτερη επιβίωση χωρίς θεραπεία (TFS).
Με ελάχιστη περίοδο παρακολούθησης 30 μηνών, το 36% των ασθενών που έλαβαν τον συνδυασμό του nivolumab με ipilimumab βρίσκονταν ακόμη στη ζωή χωρίς να χρειάζονται επακόλουθη θεραπεία έναντι του 16% των ασθενών που έλαβαν sunitinib. Στα δύο έτη, από τους ασθενείς που διέκοψαν τη θεραπεία, το 19% των ασθενών που έλαβαν τον συνδυασμό του nivolumab με ipilimumab έναντι 6% των ασθενών που έλαβαν sunitinib παρέμεναν χωρίς θεραπεία.
«Τα αποτελέσματα από αυτή την ανάλυση της μελέτης CheckMate -214 παρέχουν σημαντικές πληροφορίες σχετικά με τη δυνατότητα διατήρησης του κλινικού οφέλους με τον συνδυασμό του nivolumab με ipilimumab σε ασθενείς με προχωρημένο νεφροκυτταρικό καρκίνωμα, στους οποίους υπάρχει μία σημαντική ανεκπλήρωτη ανάγκη» δήλωσε ο ερευνητής της μελέτης CheckMate -214, David F. McDermott, MD, διευθυντής του Προγράμματος Ανοσο-ογκολογίας στο Ιατρικό Κέντρο Beth Israel Deaconess.
Το νεφροκυτταρικό καρκίνωμα (RCC) είναι ο πιο συχνός τύπος καρκίνου των νεφρών σε ενηλίκους και ευθύνεται για περισσότερους από 140.000 θανάτους παγκοσμίως κάθε έτος. Το διαυγοκυτταρικό RCC αποτελεί τον επικρατέστερο τύπο RCC και αναλογεί στο 80% έως 90% όλων των ασθενών. Το RCC είναι περίπου δύο φορές πιο συχνό στους άνδρες από ό,τι στις γυναίκες και τα υψηλότερα ποσοστά της νόσου παρατηρούνται στη Βόρεια Αμερική και στην Ευρώπη. Παγκοσμίως, το ποσοστό πενταετούς επιβίωσης στα άτομα με διάγνωση μεταστατικού ή προχωρημένου καρκίνου των νεφρών είναι 12,1%.
Προχωρημένο μελάνωμα
Η Bristol-Myers Squibb ανακοίνωσε στο Μόναχο και τα τετραετή δεδομένα από τη Φάσης 3 κλινική μελέτη CheckMate -067 – την πιο μακροχρόνια παρακολούθηση μέχρι σήμερα -, η οποία συνεχίζει να επιδεικνύει διαρκές, μακροχρόνιο όφελος ως προς την επιβίωση με τον πρώτης γραμμής συνδυασμό του nivolumab με ipilimumab, έναντι του ipilimumab μεμονωμένα, σε ασθενείς με προχωρημένο μελάνωμα.
Με ελάχιστη παρακολούθηση διάρκειας 48 μηνών, τα ποσοστά συνολικής επιβίωσης στα τέσσερα έτη ήταν 53% για τον συνδυασμό του nivolumab με ipilimumab, 46% για το nivolumab ως μονοθεραπεία και 30% για το ipilimumab ως μονοθεραπεία. Επιπλέον, το ποσοστό των ασθενών που εμφάνισαν πλήρη ανταπόκριση εξακολουθεί να αυξάνεται με ποσοστά πλήρους ανταπόκρισης 21% για τον συνδυασμό του nivolumab με ipilimumab, 18% για το nivolumab ως μονοθεραπεία και 5% για το ipilimumab ως μονοθεραπεία.
Επιπρόσθετα, τα αποτελέσματα μιας ανάλυσης ασθενών που ήταν εν ζωή κατά τη στιγμή της αξιολόγησης στα τέσσερα έτη έδειξαν υψηλότερο ποσοστό ασθενών χωρίς λήψη θεραπείας (δηλαδή χωρίς λήψη της θεραπείας της μελέτης ή μεταγενέστερης συστηματικής θεραπείας) στην ομάδα του συνδυασμού (71%) σε σύγκριση με την ομάδα της μονοθεραπείας (50% για το nivolumab και 39% για το ipilimumab). Το προφίλ ασφάλειας για τον συνδυασμό του nivolumab με ipilimumab στη μελέτη CheckMate -067 στα τέσσερα έτη ήταν ανάλογο με τα προηγούμενα ευρήματα, χωρίς νέα σήματα για την ασφάλεια και χωρίς πρόσθετους, σχετιζόμενους με τη θεραπεία, θανάτους.
Σημειώνεται ότι σε παγκόσμιο επίπεδο ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας εκτιμά ότι έως το 2035 η επίπτωση του μελανώματος θα φτάσει τα 424.102 περιστατικά, με 94.308 σχετιζόμενους θανάτους.
