Ολοένα και περισσότεροι νέοι στρέφουν το βλέμμα τους προς τη θάλασσα, αναζητώντας μια καριέρα στα ναυτιλιακά επαγγέλματα, με τη ναυτική εκπαίδευση να συμβάλει στο νέο πνεύμα εκσυγχρονισμού και ανανέωσης που πνέει στην ελληνική ναυτιλία. Η εξασφάλιση ενός καλύτερου και ασφαλέστερου περιβάλλοντος εργασίας και διαβίωσης, η προσέλκυση νέων επαγγελματιών και η ουσιαστική αναβάθμιση της ναυτικής εκπαίδευσης, δημόσιας και ιδιωτικής, αποτελεί ένα στοίχημα για τη διατήρηση της πρωτοκαθεδρίας της χώρας στην παγκόσμια ναυτιλία. Στο πλαίσιο αυτό, σύμφωνα με στοιχεία από το Yes to Shipping Forum, τα τελευταία χρόνια παρατηρείται ξεκάθαρα η στροφή που κάνουν οι νέοι και οι νέες προς τις ναυτικές σχολές. Εκτιμάται ότι η ναυτιλία θα χρειαστεί επιπλέον χιλιάδες νέους ναυτικούς μέσα στα επόμενα χρόνια προκειμένου να αντιμετωπίσει την αναμενόμενη αύξηση του παγκόσμιου στόλου που ισοδυναμεί με άνοδο 7% μέχρι το 2025. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία, η διεθνής ναυτιλιακή βιομηχανία σήμερα έχει τη δυνατότητα να ναυτολογήσει 615.000 αξιωματικούς, ενώ με τα υπάρχοντα δεδομένα διαθέτει 15.000 λιγότερους από τις πραγματικές της ανάγκες.
Οι «χρυσές» δεκαετίες
Τις «χρυσές» δεκαετίες του 1960-1970 υπήρχαν περισσότεροι από 100.000 έλληνες ναυτικοί, οι οποίοι σταδιακά από τις αρχές της δεκαετίας του 1980 άρχισαν να εγκαταλείπουν τη θάλασσα, ενώ την ίδια εποχή οι ναυτικοί από τις Φιλιππίνες ήταν περίπου 20.000-30.000 και σήμερα ξεπερνούν τις 500.000. Σήμερα, 40 χρόνια σχεδόν μετά την κρίση, οι έλληνες ναυτικοί υπολογίζονται σε 26.000 περίπου, εκ των οποίων οι 11.000 στην επιβατηγό ναυτιλία. Ενας αριθμός πολύ μικρός, αν συγκριθεί με τα 5.000 περίπου ελληνόκτητα πλοία. Για αυτόν ακριβώς τον λόγο καθίστανται αναγκαία σε πρώτη φάση η οργάνωση και ο περαιτέρω εκσυγχρονισμός των Ακαδημιών Εμπορικού Ναυτικού (ΑΕΝ), καθώς είναι η βάση για την παραγωγή αξιωματικών υψηλής επαγγελματικής κατάρτισης. Μέχρι σήμερα, η δημόσια ναυτική εκπαίδευση παρέχεται από τις έντεκα ΑΕΝ, τις σχολές σωστικών μέσων ΔΣΕΝ/ΣΠΜ/Ασπροπύργου και τη ΔΣΕΝ/ΣΠΜ/ Μακεδονίας και Οινουσσών. Βασικό χαρακτηριστικό του εκσυγχρονισμού αποτελεί ο ψηφιακός μετασχηματισμός των σχολών μέσα από παρεμβάσεις ψηφιακού χαρακτήρα, αλλά και η αναβάθμιση των κτιριακών υποδομών, με τα βήματα προς αυτή την κατεύθυνση το τελευταίο διάστημα να κρίνονται σημαντικά, αλλά όχι και απόλυτα ικανοποιητικά. Ηδη το υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής προετοιμάζει σχέδιο μιας συνολικής αναδιοργάνωσης της ναυτικής εκπαίδευσης το οποίο θα αντλεί στοιχεία και από μελέτη η οποία εκπονήθηκε από το Ιδρυμα Ευγενίδου και μέχρι το τέλος του έτους αναμένεται να παρουσιαστεί ένας νέος νόμος-πλαίσιο για τη ναυτική εκπαίδευση του μέλλοντος.
Αύξηση των στελεχών
Διαρκής στόχος είναι να αυξηθεί ο χαμηλός αριθμός των εισαγόμενων σπουδαστών στις ΑΕΝ και να δημιουργηθούν με αυτόν τον τρόπο οι προϋποθέσεις φοίτησης περισσοτέρων, με αποτέλεσμα την αύξηση των στελεχών που θα απασχοληθούν στα ελληνικά και στα ελληνόκτητα πλοία.
Στην ίδια κατεύθυνση θετικά λειτουργεί και η αλλαγή του νομοθετικού πλαισίου για τους αποφοίτους των Επαγγελματικών Λυκείων Ναυτικής Κατεύθυνσης, με την οποία ανακτούν το δικαίωμα προαγωγής έως τον α’ βαθμό πλοιάρχου και μηχανικού, δεδομένου ότι όποιος νέος επιλέξει το ναυτικό επάγγελμα, επιθυμούμε να του δίνεται η ευκαιρία επαγγελματικής του ανέλιξης, έστω και με αυστηρότερες προϋποθέσεις.
Παράλληλα, πολλοί νέοι απευθύνονται στις Ιδιωτικές Σχολές Ναυτικής Εκπαίδευσης, οι οποίες βάζουν το δικό τους λιθαράκι προκειμένου να αποφευχθεί ο αφελληνισμός της ελληνικής ναυτιλίας. Αρωγοί στο «άνοιγμα» της ναυτικής εκπαίδευσης είναι πολλοί όμιλοι της ναυτιλίας, θέτοντας πάντα ως προϋπόθεση τον σεβασμό και τη διατήρηση της ελληνικής ναυτικής παράδοσης.
