«Καμπανάκια» για τους εμπλεκομένους στον ελληνικό τουρισμό έρχονται να σημάνουν οι προκρατήσεις για το 2019, τη στιγμή ακριβώς που το 2018 κλείνει ως η καλύτερη χρονιά των τελευταίων χρόνων, με νέα ρεκόρ σε τουριστικές αφίξεις και έσοδα.
Ο αριθμός των επισκεπτών από το εξωτερικό εφέτος θα υπερβεί τα 30 εκατομμύρια (33 εκατ. μαζί με τους επιβάτες κρουαζιέρας), ενώ και τα έσοδα θα ξεπεράσουν για πρώτη φορά τα 16 δισ. ευρώ!
Ωστόσο, σε ό,τι αφορά το 2019 φαίνεται πως τα… δύσκολα στοιχήματα για τον ελληνικό τουρισμό μόλις τώρα αρχίζουν να μπαίνουν. Ηδη, στο «μέτωπο» των προκρατήσεων για την ερχόμενη σεζόν συνεχίστηκε και τον Νοέμβριο στη γερμανική αγορά η μείωση της ζήτησης κυρίως για την Κρήτη (-30%) και τη Ρόδο (-17%).
Οι άνθρωποι του κλάδου διαπιστώνουν πως το ενδιαφέρον των Γερμανών για διακοπές στην Ελλάδα, το 2019, εμφανίζεται μειωμένο, γεγονός που φοβούνται ότι θα οδηγήσει σε πιέσεις για την προσφορά «καλύτερων τιμών» από τα ελληνικά ξενοδοχεία.
Την ίδια στιγμή, «μεγάλο ερωτηματικό» αποτελεί και η αγορά της Βρετανίας – η δεύτερη μεγαλύτερη τουριστική αγορά για την Ελλάδα – η οποία είχε χρόνια να απασχολήσει τόσο έντονα τον ελληνικό τουρισμό.
Νέα δεδομένα
Η επικείμενη αποχώρηση (Brexit) του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ δημιουργεί νέα δεδομένα, κυρίως για εκείνους τους προορισμούς που συνδέονται ή εξαρτώνται άμεσα από τους βρετανούς τουρίστες. Ο ήχος τού… Big Ben ακούγεται ολοένα και πιο δυνατά σε πολλούς από τους προορισμούς αυτούς, που καλούνται να διαχειριστούν μια ενδεχόμενη (κατ’ άλλους βέβαιη) υποχώρηση της τουριστικής ζήτησης από τη Βρετανία μέσα στη χρονιά που έρχεται.
Μάλιστα, κορυφαίοι παράγοντες του χώρου εκτιμούν πως η ετοιμότητα και η ευελιξία που θα επιδείξουν οι επιχειρηματίες του τουρισμού και η κυβέρνηση στη διαχείριση της κατάστασης το 2019 θα καθορίσουν σε μεγάλο βαθμό εάν η αγορά της Βρετανίας θα εξελιχθεί σε «μεταβλητή» αστάθειας για τα μεγέθη του ελληνικού τουρισμού.
Από την άλλη πλευρά, έντονη ανησυχία στους εγχώριους τουριστικούς φορείς προκαλεί και η ισχυρή ανάκαμψη προορισμών της Μεσογείου και κυρίως της Τουρκίας, της Αιγύπτου και της Τυνησίας, που είχαν υποστεί απώλειες στο πρόσφατο παρελθόν, αντιμετωπίζοντας θέματα ασφαλείας.
Χρονιά δοκιμασίας
Οι περισσότεροι συμφωνούν ότι μετά από τρία χρόνια έντονης αύξησης των τουριστικών αφίξεων στην Ελλάδα, η οποία συνοδεύτηκε από την προσθήκη νέων ξενοδοχειακών κλινών, αλλά και από την έξαρση του φαινομένου της μίσθωσης σπιτιών σε τουρίστες, το 2019 θα είναι η πρώτη χρονιά δοκιμασίας για το σύνολο της προσφοράς στον τομέα της φιλοξενίας στη χώρα μας.
Ετσι, το ερώτημα που θέτουν οι ίδιοι είναι εάν τα ξενοδοχεία και τα λοιπά καταλύματα θα καταφέρουν να διατηρήσουν τις τιμές που διαμορφώθηκαν από την αυξημένη ζήτηση ή εάν η μειωμένη ζήτηση θα οδηγήσει σε εκπτώσεις, για να μη μείνουν κενές κλίνες, τουλάχιστον στις περιόδους εκτός αιχμής.
Αλλωστε, προσθέτουν, τώρα θα φανεί εάν η έκρηξη των αφίξεων, τα τελευταία χρόνια, προήλθε πρωτίστως από τα προβλήματα των φτηνών γειτονικών προορισμών, όπως υποστηρίζουν κάποιες πλευρές, ή εάν οφειλόταν στις ενέργειες του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα. «Τώρα που οι φτηνοί προορισμοί ανακάμπτουν πλήρως, θα φανεί εάν ο ελληνικός τουρισμός μπορεί να διατηρήσει τα τελευταία επιτεύγματά του χωρίς να χάσει την τιμή του» λένε χαρακτηριστικά.
Σημειώνεται ότι η ισχυρή ανάκαμψη της Τουρκίας, που είναι από τους βασικότερους ανταγωνιστές των ελληνικών προορισμών στη διεκδίκηση τουριστικών κρατήσεων, ανησυχεί όχι μόνο την Ελλάδα, αλλά και την Ισπανία, η οποία καταγράφει διψήφιες μειώσεις στις κρατήσεις της νέας χρονιάς. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι η Αττάλεια συνεχίζει να… καλπάζει με αύξηση των προκρατήσεων κατά 54% τον Νοέμβριο, ενώ με ισχυρούς αυξητικούς ρυθμούς συνεχίζονται και οι κρατήσεις για την Αίγυπτο, που επανατοποθετείται μεταξύ των τουριστικών προορισμών της Ανατολικής Μεσογείου.
Οι προκλήσεις αυξάνονται αλλά η δυναμική παραμένει
Μόλις την περασμένη εβδομάδα, ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ), κ. Γιάννης Ρέτσος, αναφερόμενος στο μέλλον του ελληνικού τουρισμού, τόνισε ότι η δυναμική του μέσα στα επόμενα χρόνια θα διατηρηθεί μόνο με συνέργειες και εξωστρέφεια. Πάντως, εμφανίστηκε αισιόδοξος πως η δυναμική της Ελλάδας θα συνεχιστεί και τα επόμενα χρόνια, σημειώνοντας ωστόσο ότι είναι η πρώτη φορά που αυξάνονται και οι προκλήσεις. «Ο τουρισμός είναι υπόθεση των πολλών και όχι των λίγων. Γι’ αυτό, αν με ρωτήσετε τι βλέπω ως προτεραιότητες για το 2019 θα μιλήσω για τις συνέργειες και τη σύνθεση των δυνάμεων. Βρισκόμαστε πολλά χρόνια σε ανοδική πορεία. Η δυναμική της Ελλάδας συνεχίζεται, όμως ο πήχης βρίσκεται ψηλά, όπως και οι προκλήσεις» ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Ρέτσος. Ο πρόεδρος του ΣΕΤΕ θεωρεί ότι ο ελληνικός τουρισμός κινδυνεύει κυρίως από την κακή του εικόνα, διευκρινίζοντας πως είναι απαραίτητο να τεθεί ως απόλυτη προτεραιότητα η διαχείριση των προορισμών, μέσω της δημιουργίας των λεγόμενων DMO (destination management organizations). Η διοίκηση του ΣΕΤΕ εκτιμά ότι θα πρέπει να γίνουν συντονισμένες κινήσεις για τη βελτίωση των βασικών υποδομών-λειτουργιών των πόλεων (διαχείριση σκουπιδιών, υδροδότηση, ηλεκτροδότηση, δρόμοι, λιμάνια, μαρίνες, τα υπόλοιπα περιφερειακά αεροδρόμια, κ.ά.), να μπει σε νέα βάση το «καυτό» ζήτημα των βραχυχρόνιων μισθώσεων και να επανεξεταστεί συνολικά το θέμα της φορολόγησης του τουριστικού προϊόντος.
