Μια παρέα αριστοκρατών δειπνεί σε μια έπαυλη. Μετά το δείπνο οι συνδαιτυμόνες μεταφέρονται στο σαλόνι, από το οποίο, για κάποιαν ανομολόγητη αιτία, αδυνατούν να αποχωρήσουν. Κανένας δεν τους έχει κλειδώσει μέσα, κανένας δεν τους έχει απειλήσει ή εξαναγκάσει να παραμείνουν και οι ίδιοι ομολογούν ότι θέλουν να φύγουν, ωστόσο κανένας δεν διαθέτει την ηθική δύναμη να αποφασίσει και να ανοίξει την πόρτα. Εγκλειστοι και τρομοκρατημένοι από τον ίδιο τον εαυτό τους, μέσα στις επόμενες ημέρες χάνουν την αξιοπρέπειά τους και υποτάσσονται στα ένστικτά τους. Πρόκειται για την υπόθεση της κλασικής ταινίας «Εξολοθρευτής άγγελος» (1962) του Λουί Μπουνιουέλ, η οποία για ορισμένους σινεφίλ αποδίδει τη σχέση ορισμένων στελεχών της Αριστεράς με την εξουσία.

Κάτω από τον πήχη
Οπως όλα δείχνουν, η κυβέρνηση, για να παραμείνει στην εξουσία και να μη συρθεί σε εκλογές διχασμού και διασυρμού, θα αποδεχθεί στο Eurogroup της 15ης Ιουνίου όλα εκείνα που απέρριψε στις 22 Μαΐου –δηλαδή την εφαρμογή στο πεδίο του χρέους εκείνων που η ίδια έχει επικυρώσει το 2015 και το 2016. Με απλά λόγια, θα επαναληφθεί η διαβεβαίωση ότι οι παραμετρικές αλλαγές για το χρέος (επιμήκυνση χρόνου αποπληρωμής και μείωση επιτοκίων) θα συζητηθούν από το 2018 και μετά, και η κυβέρνηση ετοιμάζεται να πανηγυρίσει. Θα πρόκειται όμως για την πιο μεγαλοπρεπή –και για πολλούς οριστική –υποχώρηση μπροστά στην πεζή πραγματικότητα στους 28 μήνες της «πρώτης φοράς».
Ο Αλ. Τσίπρας έχει κατεβάσει τον πήχη τόσο πολύ που πλέον βρίσκεται πολύ πιο κάτω από τον πήχη όλων των κυβερνήσεων της κρίσης. Αξίζει να υπενθυμίσουμε ότι το χρέος συνεχίζει να αποτελεί το κυρίαρχο πρόσχημα για να καθυστερούν οι αξιολογήσεις. Αρχικά, ο Πρωθυπουργός επέμενε για «κούρεμα του χρέους» χλευάζοντας τους αντιπάλους του που επεσήμαναν ότι το μεγάλο κούρεμα έγινε το 2012 (χάρη στη συμφωνία της κυβέρνησης Παπανδρέου που εφάρμοσε η κυβέρνηση Παπαδήμου με κεντρικό τον ρόλο Βενιζέλου) και εκείνο που απομένει είναι οι συμπληρωματικές επεμβάσεις (δηλαδή το οριστικό πάγωμα του χρέους και η μετάθεση της αποπληρωμής του σχεδόν στο τέλος του αιώνα) που επίσης συμφωνήθηκαν το 2012. Οι επεμβάσεις αυτές, που θα είχαν οριστικοποιηθεί ήδη από το 2016 (ή και νωρίτερα) αν δεν είχαν επικρατήσει η παράκρουση και ο παραλογισμός του 2015, συμφωνήθηκε από την κυβέρνηση Τσίπρα να συζητηθούν από το 2018 και μετά. Σήμερα ο κ. Τσίπρας «προειδοποιεί» μονότονα τους εταίρους ότι δεν θα δεχθεί τη συμφωνία αν δεν επιβεβαιωθεί πως θα προχωρήσουν σε έναν χρόνο οι παραμετρικές αλλαγές με βάση όσα ήδη συμφώνησε πέρυσι και πρόπερσι, τα οποία ουδείς έχει αμφισβητήσει(!).
Με αυτή τη θεαματική «ποσοτική χαλάρωση» των αξιώσεων και των κόκκινων γραμμών της «πρώτης φοράς» διευκολύνεται η συμφωνία της Γερμανίας με το ΔΝΤ βάσει της οποίας το Ταμείο παραμένει στο πρόγραμμα χωρίς να καταβάλλει κεφάλαια, προσφέροντας έτσι ένα συμβολικό (αλλά πολύτιμο) «πιστοποιητικό αξιόχρεου» που μπορεί να επικαλεστεί η ΕΚΤ για να καλωσορίσει επιτέλους την Ελλάδα στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης (που με τη σειρά του αποτελεί διαβατήριο για την έξοδο στις αγορές). Οπως έγραψε και περιέγραψε εκ των προτέρων «Το Βήμα», η ειδική συμφωνία Βερολίνου – ΔΝΤ ήταν σχεδόν έτοιμη πριν από το πρόσφατο Eurogroup και όπως επιβεβαιώθηκε στη συνέχεια από τη διαρροή του περιεχομένου των πρακτικών της συνεδρίασης, ο κ. Ντάισελμπλουμ ήταν έτοιμος να την παρουσιάσει στους παρευρισκόμενους υπουργούς, αλλά προσέκρουσε στο «ελληνικό βέτο». Η φόρμουλα αυτή θα επανέλθει τώρα.
Ετοιμάζουν το «στόρι»
Η κυβέρνηση προετοιμάζει την κοινή γνώμη ότι θα την αποδεχθεί γιατί πληροί την ύψιστη προϋπόθεση –ότι μας εξασφαλίζει «έξοδο στις αγορές». Δηλαδή, αυτό που μας προσφέρεται εδώ και χρόνια θα παρουσιαστεί (ελλείψει άλλων επιτυχιών) ως επίτευγμα μιας αλύγιστης διαπραγματευτικής στρατηγικής. Κατά τα άλλα, διάφορα δωράκια θα συζητηθούν, όπως η τελευταία κομψή ιδέα του επιτελείου του γάλλου προέδρου Εμανουέλ Μακρόν να αποπληρώνει η Ελλάδα χρέος μόνο κατά τα έτη που σημειώνεται ανάπτυξη (να ενσωματωθεί δηλαδή ρήτρα ανάπτυξης στα ομόλογα). Οι έχοντες ισχυρή μνήμη θα θυμηθούν ότι αυτό ήταν ένα από τα αιτήματα της κυβέρνησης Παπανδρέου, αλλά προσέκρουσε στο γεγονός ότι ομόλογα με ρήτρα ανάπτυξης δεν είναι επιθυμητά στις αγορές. Γι’ αυτό και θα απορριφθεί ξανά μετ’ επαίνων. Στους Γάλλους αρέσει να κάνουν τον καλό στην Ελλάδα, αφού ξέρουν ότι οι Γερμανοί θα πάρουν την ευθύνη να γίνουν δυσάρεστοι.

Η ρήξη μπορεί να περιμένει

Παρά το γεγονός ότι δεν αποκλείεται να υποστούμε μερικές ακόμα αντιστασιακές δηλώσεις, διαγγέλματα και έκτακτα τηλεφωνήματα του Πρωθυπουργού στους ομολόγους του που θα εντείνουν την αγωνία εν όψει συμφωνίας, εκείνο που προεξοφλείται είναι η οριστική υποστολή της σημαίας της επανάστασης εναντίον της Ευρώπης. Τι είναι αυτό, πέρα από τις ανθρώπινες διακυμάνσεις και αντιφάσεις, που μπορεί να τον οδήγησε, παρά τα συγκινητικά ταξίδια στην Κούβα και τα τόσα άλλα, σε μια τέτοια μεταστροφή; Οσοι τον θεωρούν μάστορα στην εξαπάτηση επιμένουν ότι ψευδόταν από την αρχή και ότι υποκρινόταν τον ασυμβίβαστο για να μην αποκαλυφθεί αμέσως πως εξελέγη με πραγματικό στόχο τον συμβιβασμό.

Οσοι τον θεωρούν πολιτικό περιορισμένων ικανοτήτων επιμένουν ότι δεν είχε καμία δυνατότητα για οτιδήποτε άλλο (αποκαλύπτουν έτσι ότι γοητεύονται από τη ρήξη αφού τη θεωρούν έργο για έναν μεγάλο πολιτικό και όχι, άρα, για τον κ. Τσίπρα…). Οσοι παρακολουθούν απλώς τα γεγονότα διακρίνουν μια συστηματική προσπάθεια του Πρωθυπουργού για την αναζήτηση νέων γεωπολιτικών σταθερών και συμμαχιών για την υποστήριξη μιας ρήξης, η οποία απέδωσε ελάχιστους καρπούς κι έτσι δεν υπήρξε περιθώριο για τολμήματα, αφού θα κατέληγαν στο κενό.

Ωστόσο οι τελευταίες ιστορικές εξελίξεις στην Ευρώπη (η άρνηση Τραμπ να επαναλάβει την υποστήριξη των ΗΠΑ στο άρθρο 5 του ΝΑΤΟ, κάτι που ενθαρρύνει τη Ρωσία στις κάθε λογής διεκδικήσεις της, η κλιμάκωση των επιχειρήσεων επιρροής της Ρωσίας στα Βαλκάνια, στην Ιταλία, στη Συρία, οι δηλώσεις Μέρκελ για μια Ευρώπη που πρέπει να προχωρήσει μόνη της κ.λπ.) δείχνουν ότι ο σημερινός κόσμος είναι πιο ρευστός απ’ όσο νομίζουμε. Ο Πρωθυπουργός αναμένεται να επιβεβαιώσει όσους χαιρέκακα προεξοφλούν ότι θα παραμείνει έγκλειστος στο μπουνιουελικό σαλόνι της εξουσίας, αλλά, όπως και στην ταινία, μπορεί να είναι αυτός που κάποια στιγμή θα ανοίξει πρώτος, έστω λίγο, την πόρτα. Αλλωστε το έχει ξανακάνει…

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ