Την περασμένη Τρίτη στην Αθηναϊκή Λέσχη ο πρόεδρος της Ενωσης Ελλήνων Αποφοίτων της Σχολής Διοίκησης Επιχειρήσεων του Χάρβαρντ, διεθνής επενδυτής κ. Στέλιος Ζαββός παρουσίασε σε ένα ειδικά επιλεγμένο κοινό προσκεκλημένων τον κ. Ρόμπερτ Χόρματς. Πρόκειται για μια σημαίνουσα προσωπικότητα της Ουάσιγκτον, για έναν μειλίχιο Αμερικανό που δεν δείχνει ότι είναι 70 ετών και γνωρίζει να εκθέτει τον αμερικανικό γεωπολιτικό σχεδιασμό ως μια σχεδόν «καλλιτεχνική» άσκηση ενίσχυσης και πύκνωσης των δικτύων συνεργασίας με όλες τις χώρες και ιδιαιτέρως με την Ευρώπη. Ο κ. Χόρματς ξεκίνησε τη διαδρομή του πριν από 40 χρόνια δίπλα στον πρώην αμερικανό υπουργό Εξωτερικών κ. Χένρι Κίσινγκερ, στο πλαίσιο της στρατηγικής για το «άνοιγμα στην Κίνα». Σήμερα, έπειτα από μία τετραετία (2009-2013) ως αναπληρωτής υπουργός εξωτερικών υποθέσεων υπό την κυρία Χίλαρι Κλίντον, είναι αντιπρόεδρος της εταιρείας συμβούλων Kissinger Associates που ίδρυσε ο «μάγος της διπλωματίας» Κίσινγκερ. Στη συνέντευξη που παραχώρησε προς «Το Βήμα» μίλησε για την επιρροή της Γερμανίας, για την κρίση στην Ουκρανία και για την «ισχυρή θέση» της Ελλάδας στην Ευρώπη του 2030.
Κύριε Χόρματς, ο Χένρι Κίσινγκερ έλεγε ότι δεν ήξερε σε ποιον να τηλεφωνήσει όταν ήθελε να μιλήσει με την Ευρώπη. Σήμερα όταν οι ΗΠΑ θέλουν να μιλήσουν με την Ευρώπη τηλεφωνούν στο Βερολίνο;
«Δεν τηλεφωνούν μόνο στο Βερολίνο. Τηλεφωνούν και στις Βρυξέλλες. Και καλούν και την Προεδρία. Τώρα η Ελλάδα ασκεί την Προεδρία. Τηλεφωνούν λοιπόν και στην Αθήνα».
Τι γνώμη έχετε για τον πρωθυπουργό κ. Σαμαρά;
«Είναι θαρραλέος ηγέτης. Εχει κάνει πολλά τα τελευταία δύο χρόνια».
Πολλοί πιστεύουν ότι η τρόικα βλάπτει την Ελλάδα…
«Εγώ πιστεύω ότι τα πράγματα αρχίζουν να αλλάζουν».
Δεν πρέπει να αλλάξει επιτέλους η γερμανική πολιτική για το ευρώ;
«Κάποια στιγμή οι ευρωπαϊκοί χρηματοοικονομικοί θεσμοί πρέπει να εξελιχθούν».
Και να γίνουν όπως οι αμερικανικοί;
«Οχι ακριβώς. Οι ΗΠΑ είναι ενιαία χώρα, ενώ η Ευρώπη συγκροτείται από μια σειρά από χώρες. Αλλά η τραπεζική ένωση, για παράδειγμα, είναι απαραίτητη για την Ευρώπη».
Ανησυχεί η Αμερική για την ενίσχυση της γερμανικής επιρροής στην Ευρώπη;
«Η Γερμανία αντιλαμβάνεται ότι το συμφέρον της βρίσκεται στην ευημερία της Ευρώπης. Οι αμερικανογερμανικές σχέσεις είναι πολύ καλές –εκτός από την υπόθεση των παρακολουθήσεων της NSA, όπου πράγματι υπάρχει ένα πρόβλημα που πρέπει να επιλυθεί».
Μα δεν γνώριζαν οι Γερμανοί την ύπαρξη προγράμματος παρακολουθήσεων;
«Δεν γνώριζαν, αλλά, ακόμη και αν γνώριζαν, είναι άλλο να ξέρεις ορισμένες πτυχές ανεπίσημα και άλλο να μαθαίνεις τα πάντα δημοσίως».
Τι λέτε για την Ουκρανία;
«Η Ουκρανία προσφέρει ένα ξύπνημα για την Ευρώπη και τον κόσμο. Είναι σαφές ότι πρέπει να ενισχυθεί η οικονομική συνεργασία των ευρωπαϊκών χωρών και ταυτόχρονα της Ευρώπης με τις ΗΠΑ, διότι η γεωπολιτική ισχύς περνά μέσα από την οικονομική μεγέθυνση».
Οι Ρώσοι μεταδίδουν ότι η πτώση του Γιανουκόβιτς είναι αμερικανικής εμπνεύσεως…
«Δεν είναι αλήθεια. Τρεις πρώην πρόεδροι της Ουκρανίας δήλωσαν ότι έπρεπε να φύγει».
Είναι η Ουκρανία η επόμενη Γεωργία;
«Δεν έχουμε ακόμη την απάντηση. Εξαρτάται από το τι θα συμβεί στην Κριμαία».
Είναι η Αμερική έτοιμη να στείλει στρατεύματα στην Κριμαία;
«Οχι. Το ενδεχόμενο να στείλουμε στρατεύματα είναι πραγματικά ασήμαντο».
Είναι εύλογο λοιπόν η Ρωσία να διεκδικεί τα δικαιώματά της…
«Δεν νομίζω ότι η Ρωσία διαθέτει δικαιώματα στην Ουκρανία, αλλά προχωρεί σε πρωτοβουλίες επειδή έχει συμπεράνει ότι η Δύση δεν είναι έτοιμη να αντιδράσει».
Αρα οι Ρώσοι έχουν όλα τα χαρτιά στα χέρια τους…
«Εχουν πολλά χαρτιά, αλλά όχι όλα».
Το ισχυρότερο χαρτί είναι ότι η Ευρώπη εξαρτάται από το ρωσικό φυσικό αέριο…
«Γι’ αυτό η Ευρώπη πρέπει να εξασφαλίσει νέες πηγές εφοδιασμού. Και εδώ η Ελλάδα έχει μια μοναδική ευκαιρία. Μην ξεχνάτε ότι η χώρα σας βρίσκεται σε στρατηγικό σημείο στην Νοτιοανατολική Μεσόγειο».
Το ίδιο πιστεύουν και η αριστερή αξιωματική αντιπολίτευση του κ. Τσίπρα, αλλά και η κυβέρνηση του κ. Σαμαρά…
«Και πολύ σωστά. Η Ελλάδα βρίσκεται σε μια πολύ ισχυρή θέση διότι η Νοτιοανατολική Μεσόγειος θα είναι ένα από τα παγκόσμια ενεργειακά κέντρα μέσα στα επόμενα 20 χρόνια».
Ωστόσο αυτή η ελληνική ισχύς μάλλον δεν έχει γίνει πλήρως αντιληπτή στην Ευρώπη…
«Η Αθήνα πρέπει να εκπονήσει και να καταθέσει στους ευρωπαίους εταίρους της ένα ολοκληρωμένο στρατηγικό σχέδιο, το οποίο θα αναλύει την κεντρική ελληνική θέση στον ενεργειακό σχεδιασμό για την Ευρώπη τού 2030».
Τι πρέπει να περιλαμβάνει ένα τέτοιο σχέδιο;
«Πρώτον, τα ελληνικά αποθέματα ενέργειας, δεύτερον, τη συνεργασία με γειτονικές χώρες με ενεργειακές δυνατότητες και, τρίτον, την αποφασιστική γεωγραφική θέση της χώρας για τους αγωγούς που θα μεταφέρουν ενέργεια από την Ασία στην Ευρώπη».

Μετά την επανάσταση του σχιστολιθικού αερίου, η Αμερική μπορεί να πλημμυρίσει την Ευρώπη με φθηνό αέριο. Κατά συνέπεια, η Ανατολική Μεσόγειος ίσως δεν έχει την ίδια βαρύτητα…
«Η Αμερική μπορεί να προμηθεύσει με φυσικό αέριο τη Βόρεια Ευρώπη, αλλά η Νότια και Κεντρική Ευρώπη θα προμηθεύεται αέριο από τη Μεσόγειο».
Αρα είναι η Ελλάδα αναντικατάστατη για την ευρωζώνη;
«Φυσικά είναι αναντικατάστατη. Είναι πολύ σημαντική χώρα για την ευρωζώνη».
Και η Τουρκία; Οι Αμερικανοί έχουν «ξεγράψει» τον κ. Ερντογάν;
«Οχι, καθόλου».
Στην Τουρκία κάποιοι πιστεύουν ότι οι ΗΠΑ υποστηρίζουν μυστικά τον δισεκατομμυριούχο ιμάμη και διανοούμενο του Ισλάμ Φετουλάχ Γκιουλέν στη διαμάχη εξουσίας με τον κ. Ερντογάν…
«Κάποιοι το λένε αυτό επειδή ο Γκιουλέν ζει αυτοεξόριστος στην Πενσυλβανία. Αλλά δεν ισχύει. Η αμερικανική κυβέρνηση έχει άριστη σχέση με την κυβέρνηση της Τουρκίας».
Την ίδια ώρα η αμερικανική διπλωματία πιέζει για λύση στο Κυπριακό.
«Πάντοτε η Αμερική ήθελε λύση στο Κυπριακό. Και τώρα η λύση είναι ακόμη πιο απαραίτητη για να εδραιωθεί η σταθερότητα στην Ανατολική Μεσόγειο».
Παγκοσμιοποίηση
«Η δημοκρατία θα συνεχίσει να υπάρχει»

Για πολλούς η Δύση πλήττεται από την παγκοσμιοποίηση. Συμφωνείτε;

«Η παγκοσμιοποίηση απαιτεί συνεργασίες. Για παράδειγμα, είναι καιρός να ενισχύσουμε την προσπάθεια για την ολοκλήρωση της Διατλαντικής Συμφωνίας Εμπορίου (Transatlantic Trade Agreement). Είναι μία από τις πιο θετικές λύσεις για την αναθέρμανση της οικονομικής ανάπτυξης της Δύσης».
Οι Κινέζοι που είναι πρωταθλητές της παγκοσμιοποίησης λένε ότι οι χώρες λειτουργούν καλύτερα χωρίς δημοκρατία. Μήπως η δυτική δημοκρατία αποδειχθεί μια μικρή παρένθεση μέσα στο μακραίωνο πολιτειακό σκότος της ανθρωπότητας;
«Λίγη ώρα προτού έλθετε έπινα καφέ και κοιτούσα τον Παρθενώνα. Σκεφτόμουν ότι σε αυτόν τον τόπο γεννήθηκε η δημοκρατία. Οτι στην Αθήνα βρίσκεται η αφετηρία όλων αυτών για τα οποία υπάρχει η Αμερική. Η δημοκρατία εξασφαλίζει την απελευθέρωση της δημιουργικότητας, τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και την ανεκτικότητα απέναντι στη διαφορετικότητα. Η δημοκρατία εκφράζει την ανθρωποκεντρική προσέγγιση. Εάν πιστεύεις ότι η γενικότερη τάση της ανθρωπότητας είναι η σύλληψη νέων ιδεών για τη βελτίωση της ζωής, τότε αυτές οι ιδέες δεν μπορούν να προέλθουν από ένα κράτος χωρίς δήμο. Γι’ αυτό η Δημοκρατία θα συνεχίσει να υπάρχει».

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ