Με ένα πολιτικό και επιστημονικό συνέδριο φορτωμένο με συμβολικές προεκτάσεις θα τιμήσει το ΠαΣοΚ την 39η επέτειο από την ίδρυσή του. Το εορταστικό κλίμα θα έμοιαζε παράταιρο με τα σημερινά ποσοστά του και το αμιγώς κομματικό ακροατήριο θα μετέδιδε μια κλειστοφοβική εικόνα τη στιγμή που κορυφώνονται οι διεργασίες στον χώρο της Κεντροαριστεράς. Η λύση του συνεδρίου προσέφερε διέξοδο σε όλους, στην ηγεσία του ΠαΣοΚ και στους προσκεκλημένους ομιλητές – η σύνθεση των πάνελ αποτελεί από μόνη της ξεχωριστό γεγονός. Ιστορικά στελέχη του κόμματος και στελέχη της νεότερης γενιάς, καταξιωμένοι καθηγητές πανεπιστημίου και προσωπικότητες από τον χώρο της Κεντροαριστεράς θα συναντηθούν επί διήμερο στο Κέντρο Πολιτισμού «Ελληνικός Κόσμος» στον Ταύρο. Αν έχουν ειλικρινώς αποφασίσει όλοι να κάνουν την υπέρβαση που προαναγγέλλουν, δεν θα χρειαστεί να επιστρατευθεί άλλη Ιφιγένεια για το μεγάλο ταξίδι της Κεντροαριστεράς, πέραν της ομώνυμης αίθουσας στην οποία θα διεξαχθεί το συνέδριο.

Οι ομιλητές έχουν προκαθορισμένα θέματα αλλά όχι συμφωνημένο περιεχόμενο στις εισηγήσεις τους. Στην ουσία κανένας δεν έχει ακριβή εικόνα για το τι θα ειπωθεί στο συνέδριο του ΠαΣοΚ. Ευλόγως έχει προκληθεί σασπένς για την παρέμβαση του κ. Κ. Σημίτη – θα προχωρήσει τελικώς στο κάλεσμα των εκσυγχρονιστικών και μεταρρυθμιστικών δυνάμεων, όπως αναμένεται; –για το πώς θα τοποθετηθεί ο κ. Γ. Παπανδρέου σχετικά με την πρωθυπουργική του θητεία και το μέλλον της παράταξης, για το αν η κυρία Βάσω Παπανδρέου θα διατηρήσει τη φήμη της ότι όταν αποφασίζει να μιλήσει τα λέει έξω από τα δόντια.

Ο κ. Ευ. Βενιζέλος έδωσε το στίγμα του στην εισήγηση που έκανε στην Πέμπτη στο Πολιτικό Συμβούλιο του κόμματος.
Στο συνέδριο, είπε, θα αποτιμηθεί η πορεία του Κινήματος σε όλη την μεταπολιτευτική περίοδο, αλλά κυρίως θα αναδειχθούν οι μελλοντικές προτεραιότητες και πολιτικές της Δημοκρατικής Παράταξης. «Καλούμε τους πάντες, εκπέμπουμε μήνυμα ενότητας και συσπείρωσης της Δημοκρατικής Παράταξης» είπε. Το ΠαΣοΚ απευθύνει ανοιχτή πρόσκληση, χωρίς ηγεμονισμούς, ζητεί όμως σεβασμό στην ιστορία του και αναγνώριση του εθνικού βάρους που σηκώνει από το 2010.
Ο πρόεδρος του ΠαΣοΚ, όπως μεταδίδεται από τη Χαριλάου Τρικούπη, θα ορθώσει το προσεχές διάστημα τείχος απέναντι στον ΣΥΡΙΖΑ, για τον οποίο πιστεύει ότι δεν έχει μια νέα δυναμική ιδεών αλλά «αρκείται ξανά σε μια «αριστερή» στροφή στη λαϊκιστική αδιαλλαξία». Παράλληλα όμως θα διαχωρίζει σε κάθε ευκαιρία τη φυσιογνωμία του ΠαΣοΚ από τη ΝΔ, στη βάση του δόγματος «συγκυβερνούμε αλλά δεν ταυτιζόμαστε». Στο Πολιτικό Συμβούλιο του ΠαΣοΚ παρατήρησε ότι σε ολόκληρο το φάσμα της αντιπολίτευσης υπάρχει μια «γενικευμένη στρατηγική αμηχανία»: Η Χρυσή Αυγή δεν έχει δημιουργήσει, με εξαίρεση την Αλβανία, κρίσιμα νέα γεγονότα. Το ΚΚΕ έχει υποστεί πολύ ισχυρό πλήγμα με τη διαχείριση της πώλησης του ραδιοσταθμού 902 Αριστερά στα FM. Οι Ανεξάρτητοι Ελληνες έχουν απόλυτη κρίση ταυτότητας. Ειδικά για τη ΔΗΜΑΡ, ο κ. Βενιζέλος παρατήρησε ότι αδυνατεί να τοποθετηθεί στη συμπολίτευση ή στην αντιπολίτευση και ότι ο ίδιος θεωρεί αυτή την αδυναμία καταλυτική.

«Στο συνέδριο θέλουμε να φωτίσουμε δύο παράλληλες πραγματικότητες. Τη Μεταπολίτευση με τα θετικά και τα αρνητικά της και τον ρόλο του ΠαΣοΚ, ενός κόμματος που ξεκίνησε από το μηδέν και έπαιξε πρωταγωνιστικό ρόλο στην πολιτική ζωή του τόπου. Να γίνει μια κριτική αποτίμηση της περιόδου αυτής χωρίς αγιογραφίες και χωρίς αφορισμούς, η οποία πιστεύουμε ότι θα βοηθήσει στην ανασυγκρότηση της ευρύτερης παράταξης» εξηγεί ο πρόεδρος του ΙΣΤΑΜΕ κ. Χρ. Δερβένης. Το ΙΣΤΑΜΕ ανέλαβε τη διοργάνωση του συνεδρίου αντιμετωπίζοντας δυσκολίες στην αρχή, το αποτέλεσμα όμως ξεπέρασε τις προσδοκίες.
Το πρόγραμμα κερδίζει τις εντυπώσεις. Μένει να κατακτηθεί και η ουσία. Διάφορες δυνάμεις του ευρύτερου χώρου έχουν κινητοποιηθεί εκ νέου το τελευταίο διάστημα με αφορμή τις ευρωεκλογές ώστε να καταστεί εφικτή η δημιουργία ενός διευρυμένου ευρωψηφοδελτίου. Οσοι κινούν αυτή την πρωτοβουλία πιστεύουν ότι ο κατακερματισμός των δυνάμεων δεν ευνοεί την αυθεντική έκφραση των εκσυγχρονιστικών και μεταρρυθμιστικών δυνάμεων του τόπου, οι οποίες δεν είναι απίθανο να βρεθούν και ενώπιον εκλογικών διλημμάτων σε εθνική κλίμακα.

«Η συγκρότηση ενός ενιαίου και ευρέος κεντροαριστερού πόλου είναι σήμερα αναγκαία περισσότερο παρά ποτέ» επισημαίνει ο κ. Γ. Παγουλάτος, καθηγητής Ευρωπαϊκής Πολιτικής και Οικονομίας στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο της Αθήνας. «Οχι για την Κεντροαριστερά», προσθέτει, «αλλά για τη σταθερότητα της Δημοκρατίας και την ευρωπαϊκή προοπτική της χώρας. Ιδίως όσο η κοινωνική κρίση εκτρέφει το τέρας της άκρας Δεξιάς και τον τυχοδιωκτισμό της ριζοσπαστικής Αριστεράς. Ενας ενιαίος κεντροαριστερός πόλος χρειάζεται, που θα συνενώνει ευρύτερες δυνάμεις της Σοσιαλδημοκρατίας, της δημοκρατικής Αριστεράς και του μεταρρυθμιστικού Κέντρου. Ο κατακερματισμός του χώρου και η αδυναμία των στελεχών του να συνεργαστούν για τη συσπείρωσή του αφήνουν ένα τεράστιο κενό στο πολιτικό φάσμα».

Το ΠαΣοΚ, έπειτα από την απόφαση του κ. Φ. Κουβέλη να αποχωρήσει από τον κυβερνητικό συνασπισμό, αναδεικνύεται εκ των πραγμάτων στον πόλο με τον βαρύνοντα ρόλο. Η συμμετοχή του με υπουργούς στην κυβέρνηση παρέχει και το πρακτικό πλεονέκτημα να προωθεί πρωτοβουλίες όπως η κοινωφελής εργασία ή η ενίσχυση των ασφαλιστικών ταμείων με πόρους από την αξιοποίηση των υδρογονανθράκων –μια πρωτοβουλία που βρίσκεται στα χέρια του κ. Ι. Μανιάτη, ο οποίος συμμετείχε ενεργά στις ζυμώσεις προτού υπουργοποιηθεί. Ενα πρόβλημα που υπήρχε την προηγούμενη περίοδο και ακόμη δεν έχει εξαλειφθεί είναι η δυσπιστία ορισμένων εκ των συνομιλητών για τις πραγματικές προθέσεις του κ. Βενιζέλου. Φοβούνται δηλαδή ότι στο τέλος θα «καπελώσει» την προσπάθεια. Ο πρόεδρος του ΠαΣοΚ έχει πλήρη επίγνωση της κατάστασης και γι’ αυτό συνομίλησε τηλεφωνικά ή είχε κατ’ ιδίαν συναντήσεις με πρόσωπα που κινούν τα νήματα σε αυτή την προσπάθεια ανασύνταξης ή με συγκεκριμένα στελέχη του ΠαΣοΚ που επιθυμούσε τη γνώμη και τη συνδρομή τους. Ο κύκλος των επαφών αυτών ήταν πολύ συγκεκριμένος και σύμφωνα με ορισμένους συνομιλητές του ο κ. Βενιζέλος τούς εμπιστεύθηκε ότι η βαθύτερη επιθυμία του είναι η ανασυγκρότηση της δημοκρατικής παράταξης, ως πρωταγωνιστικής πολιτικής δύναμης για την υπέρβαση της κρίσης. Τα ίδια πρόσωπα προσθέτουν ότι οι προθέσεις του τους φάνηκαν ειλικρινείς.
Στη ΔΗΜΑΡ η ατμόσφαιρα είναι τεταμένη. Ο κ. Κουβέλης συνεχίζει να αρνείται τη συμπαράταξη με το ΠαΣοΚ και επιμένει στην πρόσκληση για συμπόρευση των δυνάμεων του χώρου του δημοκρατικού Σοσιαλισμού με πόλο τη ΔΗΜΑΡ. «Εμείς να συνεχίσουμε με τον δικό μας σχεδιασμό» λέει ο πρόεδρος της ΔΗΜΑΡ στους συνομιλητές του. Ο σχεδιασμός αυτός περιλαμβάνει ομιλία στη ΔΕΘ, συνέδριο περί τα τέλη Νοεμβρίου, συζητήσεις με πρώην στελέχη του ΠαΣοΚ κ.ά. Η συνάντηση με τον κ. Χ. Καστανίδη ξεσήκωσε θύελλα στο εσωτερικό του κόμματος, ο κ. Γ. Πεταλωτής έσπευσε να αποδυναμώσει τη σημασία της επαφής που είχε με στελέχη της ΔΗΜΑΡ της Δυτικής Θράκης. Ο κ. Κουβέλης έχει προγραμματίσει νέες συναντήσεις με τρεις πρώην βουλευτές του ΠαΣοΚ, την ίδια ώρα που με δημόσιες τοποθετήσεις τους οι κκ. Σπ. Λυκούδης και Α. Παπαδόπουλος χρωματίζουν απαλά, σε διαφορετική απόχρωση από την επίσημη κομματική, την άποψή τους.
Οι πληροφορίες επιμένουν ότι στο κείμενο των πενήντα θα περιλαμβάνονται και υπογραφές προβεβλημένων στελεχών της ΔΗΜΑΡ, όχι βουλευτών, και ότι αυτό θα σημάνει την αντίστροφη μέτρηση για τη διάσπασή της. Ο κ. Κουβέλης δεν πιστεύει ότι κινδυνεύει η ενότητα του κόμματός του, δεν προτίθεται να κάνει διαγραφές αλλά διαμηνύει ότι αποτελεί και ευθύνη του κάθε στελέχους αν θα παραμείνει στη ΔΗΜΑΡ όταν διαφωνεί με κεντρικές πολιτικές επιλογές. Από την άλλη πλευρά δεν αποκλείει κατηγορηματικά τη συμμετοχή του κόμματός του στο ευρύτερο σχήμα, υπό την προϋπόθεση όμως ότι θα υπάρξουν καθαρές προγραμματικές θέσεις και εναλλακτικό σχέδιο στην εφαρμοζόμενη πολιτική. Την Παρασκευή πάντως κάλεσε σε συσπείρωση όλες τις δυνάμεις του δημοκρατικού Σοσιαλισμού, της Σοσιαλδημοκρατίας, της πολιτικής Οικολογίας, των νέων κοινωνικών κινημάτων, ώστε να δημιουργηθεί ο τρίτος πόλος με πολιτικά και οργανωτικά χαρακτηριστικά παράταξης.

Παρουσίες
Το πάνελ των ομιλητών
Στο συνέδριο θα μιλήσουν σημαντικές προσωπικότητες από τον χώρο της Κεντροαριστεράς όπως οι Ι. Βούλγαρης, Αν. Γιαννίτσης, Ι. Καλογήρου, Ν. Χριστοδουλάκης, Β. Ράπανος, Αρ. Δοξιάδης, Γ. Παγουλάτος, Ηλ. Μόσιαλος, Ν. Μαραντζίδης, Ν. Μπίστης, Στ. Μπένος, Γ. Βερνίκος κ.ά. Το «παρών» θα δώσουν ιστορικά στελέχη αλλά και πρώην υπουργοί του ΠαΣοΚ, όπως οι Βάσω Παπανδρέου, Κ. Σκανδαλίδης, Π. Ευθυμίου, Απ. Κακλαμάνης, Παρ. Αυγερινός, Δ. Ρέππας, Χρ. Πρωτόπαπας, Ι. Σουλαδάκης, Ι. Ζαφειρόπουλος, Φ. Ιωαννίδης, Γ. Κουτρουμάνης, Κ. Καρτάλης, Ν. Αλευράς, Π. Κουκουλόπουλος, Δ. Κρεμαστινός, Φ. Σαχινίδης. Οι Γραμματείς του κόμματος και της Νεολαίας Ν. Ανδρουλάκης και Π. Χρηστίδης. Επίσης, η επικεφαλής της ευρωομάδας του ΠαΣοΚ Συλβάνα Ράπτη και η ευρωβουλευτής Αννυ Ποδηματά. Επιστήμονες όπως οι Α. Πανταζόπουλος, Ι. Κουκιάδης, Π. Παναγιωτόπουλος, Δ. Μπυρίτης, Χ. Ανθόπουλος, Σ. Μπουζάκης, Π. Αναστασιάδης, Π. Αγανίδης, Λίνα Παπαδοπούλου, Β. Βαμβακάς. Ακόμη, οι Αντ. Βγόντζας, Κ. Μποτόπουλος, Χρ. Σαρδελής, Λίνα Μενδώνη, Αθηνά Δρέττα, Χαρά Κεφαλίδου, Κυρ. Πιερρακάκης, Πέγκυ Ζαγορίτη. Παρών θα είναι και ο κ. Κ. Λαλιώτης, ο οποίος δεν θέλησε ούτε να μιλήσει ούτε να συμμετάσχει σε κάποιο από τα προεδρεία των πάνελ. Για διάφορες πτυχές της διοργάνωσης του συνεδρίου επιστρατεύθηκαν στελέχη όλων των τάσεων, όπως π.χ. ο κ. Π. Γερουλάνος για τα επικοινωνιακά.

Ζυμώσεις
Η πρόσκληση των «50» και οι ευρωεκλογές
Αν όλα πάνε καλά, το συνέδριο του ΠαΣοΚ θα είναι το πρώτο σκαλοπάτι σε αυτή την πορεία ενοποίησης του χώρου, που προχωρεί με αργά και προσεκτικά βήματα. Ο επόμενος σταθμός σχεδιάζεται να είναι η δημοσιοποίηση του καλέσματος από τις περίπου 50 προσωπικότητες του κεντροαριστερού χώρου (πολιτικούς, πανεπιστημιακούς, διανοουμένους, δημάρχους όπως οι πέντε της Κεντροαριστεράς, κ.ά.), για συσπείρωση όλων όσοι πιστεύουν σε αυτό το εγχείρημα, σε πρόσωπα αλλά και σε κόμματα. Η πρόσκληση θα συνοδεύεται από ένα πολιτικό κείμενο θέσεων για την Ελλάδα μετά το μνημόνιο και τον ρόλο της σύγχρονης Κεντροαριστεράς και αναμένεται να κυκλοφορήσει προς τα τέλη Σεπτεμβρίου – αρχές Οκτωβρίου. Τα στοιχήματα είναι δύο: να μη δοθεί η εντύπωση ότι το σχήμα θα διαρθρωθεί γύρω από το ΠαΣοΚ στο στυλ «ΠαΣοΚ και λοιπές δημοκρατικές δυνάμεις» και να είναι πραγματικά κάτι νέο ώστε να διεκδικήσει δυναμικά τον ρόλο του στην πολιτική ζωή.
Οι εμπνευστές της προσπάθειας επαναφέρουν την ιδέα της «ελληνικής Ελιάς», όπου οι οργανωμένες δυνάμεις θα διατηρήσουν την αυτονομία τους –κανένας δεν θα ζητήσει από το ΠαΣοΚ να διαλυθεί –αλλά το συλλογικό σχήμα θα εκφράζει έναν ευρύτερο χώρο. Ωστόσο ο πρόεδρος του ΠαΣοΚ θέτει ένα κρίσιμο ζήτημα: Η πλατφόρμα των ευρωεκλογών να είναι αυτή του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόμματος. Στην περίπτωση που κινήσει το ενδιαφέρον των ψηφοφόρων το νέο σχήμα, εκτιμάται ότι μπορεί να αναδείξει τρεις ή τέσσερις ευρωβουλευτές –ορισμένοι δεν αποκλείουν την εκλογή και πέμπτου ευρωβουλευτή. Από τα… απελεύθερα –κατά τον κ. Βενιζέλο –στελέχη του ΠαΣοΚ στις συζητήσεις συμμετέχει ενεργά η κυρία Αννα Διαμαντοπούλου. Ο κ. Α. Λοβέρδος στριφογυρίζει στο σιφόνι της Κεντροαριστεράς αναποφάσιστος αν θα καταλήξει στο διευρυμένο σχήμα ή στο χάος. Ο κ. Γ. Φλωρίδης εμφανίζεται άκαμπτος: δεν συμμετέχει σε κανένα σχήμα που θα περιλαμβάνει το ΠαΣοΚ. Αντιθέτως ο κ. Ηλ. Μόσιαλος θα στηρίξει κάθε προσπάθεια σύγκλισης χωρίς να θέτει όρους.
Ο κ. Ν. Μπίστης είναι από τους πιο ένθερμους υποστηρικτές της ιδέας και συμμετέχει από την αρχή σε όλες τις ζυμώσεις για την ανασυγκρότηση του χώρου. «Ο πολιτικός χρόνος για τη συγκρότηση της ελληνικής Ελιάς, που θα διαχειριστεί τη μεταμνημονιακή περίοδο, έφτασε. Ολοι μαζί μπορούμε. Ο ευρύτερος χώρος είναι έτοιμος από καιρό. Το ΠαΣοΚ δείχνει τώρα έτοιμο να κάνει τη δική του υπέρβαση. Μακάρι να το τολμήσει και η ΔΗΜΑΡ. Τόλμη χρειάζεται από όλους μας, για να συμπαραταχθούμε χωρίς ηγεμονισμούς και αποκλεισμούς, ξεπερνώντας αντιθέσεις και εγωισμούς, όλα τα μικρά που καθυστέρησαν τη μεγάλη συνάντηση» δηλώνει.