«Δεν θα χρειαστούν νέα μέτρα για το 2013 και το 2014 αν τηρηθούν πιστά τα χρονοδιαγράμματα και ο προϋπολογισμός» δηλώνει ο υπουργός Οικονομικών κ. Γιάννης Στουρνάρας μιλώντας στο «Βήμα της Κυριακής». Στη συνέντευξη που παραχώρησε μία ημέρα μετά τη συνάντησή του με τον γερμανό υπουργό Οικονομικών κ. Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, ο κ. Στουρνάρας υποστηρίζει ότι το χρηματοδοτικό κενό μετά τον Ιούλιο του 2014 «είναι μικρό για να δημιουργήσει το οποιοδήποτε πρόβλημα». Εκτιμά ότι η μείωση των ελλειμμάτων είναι η μόνη λύση «για να απαλλαγούμε από το μνημόνιο», παραδεχόμενος παράλληλα ότι «ορισμένες αλλαγές στο πλαίσιο της αναμόρφωσης του φοροεισπρακτικού μηχανισμού δεν υλοποιούνται όσο γρήγορα θα επιθυμούσαμε». Για το θέμα του χρέους, αλλά και για τη συζήτηση που άνοιξε για το κατοχικό δάνειο, ο κ. Στουρνάρας συναρτά τις όποιες εξελίξεις με την επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος. Κληθείς να σχολιάσει την πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ για «τετραετές “πάγωμα” στην αποπληρωμή τόκων», εκτιμά ότι η αξιωματική αντιπολίτευση αποδέχεται πλέον το μνημόνιο, προσθέτοντας ωστόσο ότι μια μονομερής ενέργεια θα μπορούσε να αποβεί μοιραία. Στα φορολογικά, ο κ. Στουρνάρας θέτει ως επόμενο στόχο, μετά τη μείωση του ΦΠΑ στην εστίαση, τη μείωση των φορολογικών συντελεστών εισοδήματος και στη συνέχεια των έμμεσων φόρων. Προαναγγέλλει «τρόπους επιβράβευσης» των φορολογουμένων για τη συλλογή αποδείξεων και απαντά στην κριτική για το ζήτημα της καταπολέμησης της φοροδιαφυγής.

–Πόσο είναι τελικά το χρηματοδοτικό κενό από το 2014 και μετά;

«Ως τον Ιούλιο 2014 δεν τίθεται θέμα χρηματοδοτικού κενού. Για το υπόλοιπο της περιόδου του προγράμματος το προβλεπόμενο κενό είναι μικρό για να δημιουργήσει το οποιοδήποτε πρόβλημα. Είμαι βέβαιος ότι οι εταίροι μας θα τηρήσουν τις δεσμεύσεις τους για επαρκή χρηματοδότηση, όσο και εμείς τηρούμε τις δικές μας. Υπάρχει και η διέξοδος των αγορών εφόσον τηρηθούν ορισμένες προϋποθέσεις, δεδομένου ότι οι χρηματοδοτικές ανάγκες είναι σχετικά μικρές».
–Συζητήσατε με τον κ. Σόιμπλε το πώς θα μπορούσε να καλυφθεί;
«Με τον κ. Σόιμπλε συζητήσαμε διάφορα θέματα, μεταξύ των οποίων το πρόγραμμα προσαρμογής της ελληνικής οικονομίας, και η πρόοδος που έχει επιτευχθεί ως σήμερα τόσο στον διαρθρωτικό όσο και στον δημοσιονομικό τομέα. Συζητήθηκαν επίσης οι στρατηγικές για την αντιμετώπιση της ανεργίας και βέβαια αυτές που θα οδηγήσουν στην ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας. Οπως ανακοίνωσε και ο ίδιος, η Γερμανία αλλά και η Ευρώπη έχουν τη διάθεση να στηρίξουν τη χώρα μας ώστε να ξεφύγει από την κρίση».
–Πιστεύετε ότι υφίσταται ανάγκη νέας μείωσης του χρέους, και με ποια εργαλεία;
«Η εξωγενής μείωση του χρέους αυτή τη στιγμή εξαρτάται από την επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος και την περάτωση των μεταρρυθμίσεων. Στη συμφωνία του Eurogroup της 27ης Νοεμβρίου του 2012 υπάρχει σαφής αναφορά των εταίρων μας για ανάληψη κατάλληλων δράσεων προς αυτή την κατεύθυνση. Αυτό επεσήμανε χθες και ο κ. Σόιμπλε».

–Συζητήσατε με τον κ. Σόιμπλε για κατοχικό δάνειο προς τη Γερμανία; Είναι στην ατζέντα της διαπραγμάτευσης;
«Επιδίωξή μας στη φάση αυτή είναι να εφαρμοστεί με ουσιαστικό τρόπο η δέσμευση του Eurogroup, που λέει ότι, αν επιτευχθεί πρωτογενές πλεόνασμα, οι εταίροι μας θα λάβουν κατάλληλα μέτρα ώστε να μειωθεί περαιτέρω το δημόσιο χρέος της Ελλάδας».
–Υπάρχει προοπτική δραστικής μείωσης του βάρους από την πληρωμή τόκων;
«Δεν έχει αποκλειστεί αυτό το σενάριο, αλλά σε αυτή τη φάση υλοποίησης του προγράμματος προέχει η αυστηρή τήρησή του. Οποιαδήποτε συζήτηση για μέτρα διευκόλυνσης θα πρέπει να γίνει σε σωστό χρόνο, δηλαδή μετά την επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος».
–Οι περισσότεροι αναλυτές εκτιμούν ότι η τρόικα θα ζητήσει νέα μέτρα το φθινόπωρο. Τι θα κάνετε σε αυτή την περίπτωση;
«Εχουμε ήδη τη δεύτερη συνεχή αξιολόγηση της τρόικας σύμφωνα με την οποία δεν χρειάζεται να ληφθούν νέα δημοσιονομικά μέτρα –αυτό είναι σημαντική επιτυχία και αποδεικνύει ότι εκτελούμε πιστά τον προϋπολογισμό και τους στόχους που έχουμε συμφωνήσει. Επίσης, δείχνει ότι σιγά-σιγά σταθεροποιείται η οικονομία και μπορούμε πλέον, και εμείς ως κυβέρνηση αλλά και οι πολίτες και οι επιχειρηματίες, να κάνουμε πιο ασφαλείς προβλέψεις για το μέλλον. Αν συνεχίσουμε να τηρούμε πιστά τα χρονοδιαγράμματα και τον προϋπολογισμό, δεν θα χρειαστούν νέα μέτρα για το 2013-14. Πρέπει όμως να αντιληφθούμε όλοι ότι η μείωση των δημοσιονομικών ελλειμμάτων μας δεν είναι μια απαίτηση κάποιων ξένων που θέλουν να μας τιμωρήσουν, αλλά ο μόνος τρόπος να εξυγιάνουμε τα δημόσια οικονομικά, να απαλλαγούμε από το μνημόνιο και να βελτιώσουμε τη διαπραγματευτική θέση μας όσον αφορά την περαιτέρω εξωγενή μείωση του χρέους».
–Απαιτούνται πάντως μέτρα 2% του ΑΕΠ από τον προσεχή Ιανουάριο για τη διετία 2015-2016. Πού θα βρεθούν αυτά τα λεφτά;
«Είναι νωρίς να συζητούμε για τον χρονικό ορίζοντα του 2015-2016. Προέχει να δούμε πώς θα πάει η τουριστική περίοδος, να συμφωνήσουμε το νέο μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα και μετά να διαπιστώσουμε αν όντως υπάρχει δημοσιονομικό κενό για την περίοδο 2015-2016. Για παράδειγμα, στο υπουργείο θεωρούμε ότι οι προβλέψεις της τρόικας για τα φορολογικά έσοδα και τις εισφορές το 2015-16 είναι απαισιόδοξες και δεν λαμβάνουν υπόψη πλήρως τη θετική επίδραση που θα έχουν η ολοκλήρωση της αναδιάρθρωσης του τραπεζικού τομέα και η ανάκαμψη της οικονομίας το 2015-16 στη ρευστότητα και κατ’ επέκταση στα έσοδα του κράτους και των ασφαλιστικών ταμείων. Εν τω μεταξύ, έχουμε πολλές δράσεις να υλοποιήσουμε και πρέπει να μείνουμε προσηλωμένοι σε αυτές –ειδικά στον εκσυγχρονισμό του εισπρακτικού μηχανισμού (φόροι και εισφορές) –αλλά και στις μεταρρυθμίσεις στο Δημόσιο και στην οικονομία που θα προσελκύσουν επενδύσεις και θα οδηγήσουν σε μείωση των δημόσιων δαπανών.
–Αναλυτές εκτιμούν ότι ο τραπεζικός τομέας έχει ακόμη δρόμο για να λειτουργήσει όπως πρέπει και να στηρίξει την οικονομία. Πιστεύετε ότι ο κύκλος των συγχωνεύσεων έχει κλείσει;
«Το τραπεζικό σύστημα είναι ένας από τους βασικούς πυλώνες της οικονομίας μιας χώρας και γι’ αυτόν τον λόγο οι τέσσερις συστημικές τράπεζες ήταν αναγκαίο να ενισχυθούν τόσο με κεφάλαια του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας αλλά και με ιδιωτικά όσο και με συγχωνεύσεις με τις αναδιαρθρωμένες πλέον μικρότερες τράπεζες. Στόχος μας είναι ένα υγιές, τετραπολικό τραπεζικό σύστημα που έχει τη δυνατότητα να διαδραματίσει τον σημαντικό ρόλο που του αναλογεί στη χρηματοδότηση της ανάπτυξης της χώρας αλλά και στην αποκατάσταση της ρευστότητας. Το επόμενο στάδιο είναι η ιδιωτικοποίηση των τραπεζών μόλις ωριμάσουν οι συνθήκες».

–Τι περιμένετε από τη συνάντηση με τον αμερικανό υπουργό Οικονομικών κ. Τζακ Λου;
«Μια γόνιμη συζήτηση, πλήρη ενημέρωσή του για την πρόοδο και τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας, ώστε να μπορούν οι Ηνωμένες Πολιτείες, με το βάρος που διαθέτουν, να στηρίξουν τις ελληνικές θέσεις, όπου δει».
–Μπορούμε βάσιμα να ελπίζουμε σε ανάκαμψη το 2014;
«Ναι, νομίζω ότι μπορούμε να ελπίζουμε σε ανάκαμψη το 2014. Πιστεύω ότι αυτό θα φανεί τους επόμενους μήνες».
–Εκτιμάτε ότι η υστέρηση των εσόδων και των ασφαλιστικών εισφορών θέτει σε κίνδυνο τον στόχο για πρωτογενές πλεόνασμα στο τέλος της χρονιάς;
«Είναι προφανές ότι κάθε υστέρηση εσόδων και εισφορών μάς απομακρύνει από την επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος και γι’ αυτόν τον λόγο παρακολουθούμε προσεκτικά την πορεία τους σε εβδομαδιαία βάση. Είναι αλήθεια ότι ένα αρκετά μεγάλο μέρος των δημοσιονομικών αποκλίσεων τα πρώτα χρόνια του προγράμματος προερχόταν από το σκέλος των εσόδων και εισφορών, αλλά αυτό δεν ισχύει πλέον. Για τρεις λόγους. Πρώτον διότι οι στόχοι μας είναι πλέον αρκετά συντηρητικοί και βασίζονται στην πρόσφατη εμπειρία της κρίσης, δεύτερον επειδή σταθεροποιείται η οικονομία και κατ’ επέκταση και τα έσοδα και, τρίτον, επειδή αποδίδουν σταδιακά οι παρεμβάσεις μας στη φορολογική διοίκηση και μας επιτρέπουν να αντιμετωπίζουμε αποκλίσεις πιο έγκαιρα. Οπως έχω επισημάνει προσφάτως, τους επόμενους μήνες θα δούμε προσωρινές αρνητικές αποκλίσεις από τους στόχους του προϋπολογισμού για τα φορολογικά έσοδα λόγω συγκυριακών παραγόντων που θα καθυστερήσουν την είσπραξη φόρων –π.χ. οι παρατάσεις που έχουν δοθεί για τις φορολογικές δηλώσεις –αλλά συνολικά για το έτος προβλέπουμε ότι θα πετύχουμε τους στόχους μας».
Κρύβουν τις θυσίες
«Ο κ. Τσίπρας πουλάει τα ευχάριστα χωρίς να λέει την αλήθεια»

–Πώς αντιμετωπίζετε την πρόταση του κ. Τσίπρα για «τετραετές πάγωμα στην αποπληρωμή τόκων»;

«Η αξιωματική αντιπολίτευση έχει κάνει ήδη, όπως φαίνεται, μεγάλες αλλαγές στις απόψεις που διατυπώνει, με εξαίρεση τη συνιστώσα εκείνη που επιθυμεί έξοδο από το ευρώ. Αυτή τη συνιστώσα δεν τη σχολιάζω καν. Πριν από τις εκλογές κυριαρχούσε το μήνυμα «καταγγελία του μνημονίου» ενώ τώρα συζητούν για μονομερές προφανώς «τετραετές πάγωμα στην αποπληρωμή τόκων», χωρίς όμως να αναφέρουν τις συνέπειες που θα είχε κάτι τέτοιο και να αποδεικνύουν ότι δεν θα αποβεί μοιραίο για τη χώρα. Βέβαια σε κάποια θέματα ομολογώ ότι έχουν αντιληφθεί το αδιέξοδο των θέσεών τους. Ετσι αποδέχονται πια το μνημόνιο και προσπαθούν να παρουσιάσουν το κόμμα τους ως τη μόνη πολιτική δύναμη που θα το διαπραγματευτεί. Η πραγματικότητα είναι ότι διαπραγμάτευση του μνημονίου γίνεται, σε συνεχή βάση και μεγάλη ένταση, από την κυβέρνηση, κάτι που αποδεικνύεται από την πρόσφατη ανακοίνωση της μείωσης του ΦΠΑ στην εστίαση, τη μείωση κατά 15% του ΕΤΗΔΕ καθώς και τη μη εφαρμογή συμφωνημένων κατά το παρελθόν μέτρων, όπως αυτό της επιβολής εισφοράς 0,2% στον τζίρο των επιχειρήσεων για να καλυφθεί το έλλειμμα του ΟΑΕΕ αλλά και αυτό της περαιτέρω μείωσης των ειδικών μισθολογίων των ενστόλων. Επίσης, η πρόταση του κ. Τσίπρα δείχνει κάτι άλλο πολύ σημαντικό –για να είσαι σε θέση να διαπραγματευτείς από θέση ισχύος για την όποια μείωση τόκων ή χρέους, πρέπει να μη χρειάζεσαι χρηματοδότηση για τις δικές σου εγχώριες ανάγκες. Δηλαδή, πρέπει να πετύχεις πρωτογενές πλεόνασμα –τα έσοδά σου να καλύπτουν τις δαπάνες σου πλην των τόκων. Ο κ. Τσίπρας δεν έχει εξηγήσει ποτέ αν επιθυμεί και πώς θα πετύχουμε πρωτογενές πλεόνασμα. Δηλαδή «πουλάει» τα ευχάριστα –τη μονομερή μείωση τόκων –χωρίς να λέει την αλήθεια για τις θυσίες που θα χρειαστούν για να πετύχουμε αυτά τα ευχάριστα. Η δική μας κυβέρνηση λέει την αλήθεια στον ελληνικό λαό: δεν θα παγώσουμε απλά το χρέος και τους τόκους μας, θα τα μειώσουμε και αισθητά μάλιστα, αλλά για να μπορούμε να το κάνουμε αυτό πρέπει να πετύχουμε πρωτογενές πλεόνασμα. Ελπίζω ότι η αξιωματική αντιπολίτευση πέρα από τον στόχο της να αποκτήσει μεγαλύτερο κομματικό ακροατήριο, να θέσει και ως κύριοστόχο την επιβίωση της χώρας. Τα ευχολόγια και οι ανεδαφικές προτάσεις ίσως να ενθουσιάζουν το κομματικό κοινό αλλά δεν σώζουν τη χώρα από τη χρεοκοπία. Αντίθετα, οι θυσίες του ελληνικού λαού και η προσήλωση στην αναδιάρθρωση της οικονομίας έφεραν αποτελέσματα και ανέτρεψαν την πορεία προς την καταστροφή».

Δημοσιονομικές παρεμβάσεις
«Προτεραιότητά μου η καταπολέμηση της φοροδιαφυγής»

– Ορισμένοι λένε ότι επικεντρωθήκατε τον τελευταίο χρόνο στην εφαρμογή του προγράμματος και δώσατε λιγότερη προσοχή στην πραγματική οικονομία και στη μάχη κατά της φοροδιαφυγής. Τι απαντάτε;

«Διαφωνώ απολύτως με την άποψη ότι η κυβέρνηση επικεντρώθηκε στην εφαρμογή της δημοσιονομικής εξυγίανσης και αμέλησε την πραγματική οικονομία ή τη φοροδιαφυγή. Πρώτον, ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα της πραγματικής οικονομίας αλλά και στην είσπραξη εσόδων είναι η έλλειψη ρευστότητας. Εκτιμούμε ότι με την επιτυχημένη ολοκλήρωση της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών, τη βελτίωση του κλίματος για την Ελλάδα στις αγορές, την αυξημένη απορροφητικότητα των πόρων του ΕΣΠΑ (είμαστε πλέον 4οι στην ΕΕ στο ποσοστό απορρόφησης), την αποπληρωμή των ληξιπρόθεσμων οφειλών του δημοσίου τομέα προς τον ιδιωτικό τομέα και την πρόσφατη ίδρυση του νέου εθνικού επενδυτικού ταμείου, αυτό το πρόβλημα αναμένεται να μειωθεί σημαντικά τους επόμενους μήνες. Δεύτερον, τα αποτελέσματα των δημοσιονομικών παρεμβάσεων είναι άμεσα –μειώνονται δαπάνες ή αυξάνονται έσοδα –ενώ οι μεταρρυθμίσεις για την πραγματική οικονομία και τη φορολογική διοίκηση από τη φύση τους παίρνουν περισσότερο χρόνο να αποδώσουν επειδή είναι διαρθρωτικού χαρακτήρα. Αυτό είναι διεθνές φαινόμενο και αποτυπώνεται και στις εκθέσεις της τρόικας. Στον τομέα της καταπολέμησης της φοροδιαφυγής που είναι αρμοδιότητα του υπ. Οικονομικών, η κυβέρνηση και εγώ ως υπουργός Οικονομικών έχουμε συμβάλει αποφασιστικά στην ανεξαρτητοποίηση του φοροεισπρακτικού μηχανισμού, τόσο με τις νομοθετικές ρυθμίσεις που έχουμε προωθήσει με ταχύτατο ρυθμό όσο και με την υποστήριξή μας στις προσπάθειες του νέου Γενικού Γραμματέα Εσόδων για την αναδιοργάνωση και αναμόρφωση της Φορολογικής Διοίκησης, π.χ. με τη δραστικότατη μείωση του αριθμού των ΔΟΥ. Ταυτόχρονα, έχουμε λάβει πολλά μέτρα για την άμεση καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, όπως η εφαρμογή έμμεσων τεχνικών ελέγχου, η φορολόγηση ενδοομιλικών συναλλαγών και ελεγχόμενων εταιρειών, και των εισοδημάτων ή οντοτήτων που μέχρι σήμερα δεν ελέγχονταν, και η ηλεκτρονικοποίηση των πληρωμών. Είναι αλήθεια ότι ορισμένες αλλαγές στο πλαίσιο της αναμόρφωσης του φοροεισπρακτικού μηχανισμού δεν υλοποιούνται όσο γρήγορα θα επιθυμούσαμε αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν έχουμε δώσει προσοχή. Το αντίθετο. Σας διαβεβαιώνω ότι η καταπολέμηση της φοροδιαφυγής είναι η υπ’ αριθμόν ένα προτεραιότητά μου ως υπουργού Οικονομικών. Γνωρίζω πολύ καλά ότι χωρίς επιτυχία σε αυτόν τον τομέα το πρόγραμμα οικονομικής προσαρμογής δεν είναι βιώσιμο ούτε οικονομικά ούτε κοινωνικά».

– Μετά τη μείωση του ΦΠΑ στην εστίαση, ποιος είναι ο επόμενος στόχος σας αναφορικά με τους φορολογικούς συντελεστές;
«Αμεσος στόχος, όπως αποτυπώνεται και στη Συμφωνία, είναι η σταδιακή μείωση του μη μισθολογικού εργασιακού κόστους, δηλαδή των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης, που έχει ήδη αρχίσει από εφέτος και προβλέπεται να συνεχιστεί. Με αυτόν τον τρόπο η ελληνική οικονομία θα γίνει πιο ελκυστική στους επενδυτές και βέβαια θα απελευθερωθούν επιχειρηματικά κεφάλαια που θα επενδυθούν και θα συνεισφέρουν στην ανάπτυξη της χώρας, αυξάνοντας παράλληλα την απασχόληση. Επειτα, σταθερός στόχος μας είναι η μείωση των φορολογικών συντελεστών εισοδήματος σε ύψος ανταγωνιστικό με γειτονικές χώρες αλλά και η μείωση των έμμεσων φόρων μόλις αρχίζουν και αποδίδουν οι μεταρρυθμίσεις στη φορολογική διοίκηση και το επιτρέψουν οι δημοσιονομικές συνθήκες».
– Τελικά θα συλλέγουμε αποδείξεις τη νέα χρονιά, και ποιο θα είναι το όφελος για τον φορολογούμενο;
«Η έκδοση αποδείξεων είναι φορολογική υποχρέωση για όλους όσοι ασκούν επαγγελματική δραστηριότητα και προφανώς ο φορολογούμενος για το δικό του συμφέρον πρέπει να τις απαιτεί και να τις συλλέγει. Το υπουργείο εξετάζει τρόπους επιβράβευσης των φορολογουμένων που συλλέγουν αποδείξεις μέσω των κατάλληλων κινήτρων και σύντομα θα μπορούμε να κάνουμε πιο συγκεκριμένες ανακοινώσεις για το συγκεκριμένο θέμα».
– Σκέπτεται το υπουργείο να υιοθετήσει τη λογική των αντικρουόμενων συμφερόντων στα φορολογικά; Για παράδειγμα, ορισμένοι προτείνουν να χάνουν οι φορολογούμενοι προνόμια (εκπτώσεις φόρου – φοροαπαλλαγές) αν δεν ζητούν αποδείξεις.
«Ο στόχος μας δεν είναι να τιμωρούμε αλλά να δημιουργήσουμε ορθή φορολογική συνείδηση σε όλη την ελληνική κοινωνία. Το κράτος δεν ανταγωνίζεται τον πολίτη, λειτουργεί προστατευτικά και προς όφελός του και τα έσοδα από τους φόρους επιστρέφουν πίσω στην κοινωνία και στηρίζουν τις υποδομές και παροχές που όλοι απολαμβάνουμε σε μικρό ή μεγαλύτερο βαθμό. Οταν ο πολίτης αντιληφθεί ότι η υστέρηση στα φορολογικά έσοδα είναι ο βασικός λόγος που μας αναγκάζει να κάνουμε περικοπές σε τομείς όπως η υγεία ή η παιδεία, τότε θα θεωρεί αυτονόητο να κόβει και να παίρνει αποδείξεις».

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ