«Κισμέτ»: ένα ελληνικό ντοκυμαντέρ στο Αλ Τζαζίρα

Η επιτυχία των τουρκικών σίριαλ στα Βαλκάνια, στη Μέση Ανατολή, στη Βόρεια Αφρική και στην Ασία, αλλά και η επίδραση που έχουν στην κοινωνική πραγματικότητα των μουσουλμάνων γυναικών, ιδίως του αραβικού κόσμου, είναι το θέμα που διερευνά το ντοκυμαντέρ «Κισμέτ» της δημοσιογράφου-σκηνοθέτριας Νίνας-Μαρίας Πασχαλίδου που κάνει την πρεμιέρα του στο δίκτυο Αλ Τζαζίρα την Τετάρτη 27 Νοεμβρίου.

Το «Κισμέτ» γυρίστηκε στην Τουρκία, στην Αίγυπτο, στα Αραβικά Εμιράτα, στη Βουλγαρία και στην Ελλάδα. Βρέθηκε στα παρασκήνια γυρισμάτων δημοφιλών τουρκικών σειρών και συζήτησε με τους συντελεστές τους για την επιτυχία τους. Ταυτόχρονα μπήκε στα σπίτια απλών ανθρώπων προκειμένου να κουβεντιάσει με τις τηλεθεάτριες για την ταύτισή τους με τις ηρωίδες και την ελπίδα που αυτές τούς δίνουν για χειραφέτηση.

Στο Κάιρο, για παράδειγμα, ακτιβίστρια, που είχε πέσει θύμα σεξουαλικής κακοποίησης, καταθέτει στον φακό πώς το σίριαλ «Φατμαγκιούλ» σπάει τα ταμπού και επηρεάζει τις γυναίκες να μιλήσουν ανοιχτά για τον βιασμό. Μια άλλη γυναίκα από τα Αραβικά Εμιράτα ομολογεί ότι μετά το συγκεκριμένο σίριαλ αποφάσισε να χωρίσει τον σύζυγό της με τον οποίο την είχαν εξαναγκάσει να παντρευτεί όταν ήταν ανήλικη.

Από τις συνεντεύξεις του «Κισμέτ» δεν λείπουν οι ιμάμηδες, που τοποθετούνται εναντίον των τουρκικών σίριαλ και του νέου πολιτιστικού προτύπου που αυτά προβάλλουν. Καθόλου τυχαία, καθώς ένα τσουνάμι διαζυγίων έχει ξεσπάσει στον αραβικό κόσμο μετά τις τουρκικές σειρές.

«Στην Αίγυπτο οι γυναίκες παρακολουθούν τις τουρκικές σειρές ξεχωριστά από τους άνδρες. Αυτά τα σίριαλ μιλάνε ανοιχτά για θέματα γάμου, διαζυγίου, προσωπικών σχέσεων, έρωτα» σημειώνει η κυρία Πασχαλίδου και προσθέτει: «Τα σίριαλ αυτά εξάγονται σε περισσότερες από 80 χώρες. Γεγονός είναι ότι η καινούργια δυνατή βιομηχανία της Τουρκίας, η τηλεοπτική, έχει βοηθήσει ακόμη και τον ανεξάρτητο τουρκικό κινηματογράφο, καθώς πρόκειται για πολύ γνωστούς ηθοποιούς, που παίζουν και στη μεγάλη οθόνη».

Στην Ελλάδα, τη δεκαετία του ’60, τα σινεμά γέμιζαν από θεατές που έσπευδαν να δουν στη μεγάλη οθόνη τη Χούλια Κότσιγκιτ και τον Εντίζ Χουν, το τουρκικό πρωταγωνιστικό ζεύγος, που είχε πολλά κοινά με την Αλίκη Βουγιουκλάκη και τον Δημήτρη Παπαμιχαήλ. Από τότε έχουν περάσει 40 χρόνια. Τι είναι αυτό που τραβάει σήμερα τις Ελληνίδες στα τουρκικά σίριαλ; «Είναι λίγο και θέμα μόδας, αλλά κυρίως ότι έσπασε ένα ταμπού εθνικό» εκτιμά η σκηνοθέτρια και διευκρινίζει για το «Κισμέτ»: «Στην ταινία επικεντρωνόμαστε σε ένα ζευγάρι Τουρκάλας παντρεμένης με Ελληνα, ο οποίος μαθαίνει τουρκικά από τα σίριαλ, ενώ μια Ελληνίδα μικρασιαστικής καταγωγής επηρεάζεται από το σίριαλ «Σουλεϊμάν»».

Το «Κισμέτ» είναι συμπαραγωγή της Forest Troop και της εταιρείας Anemon σε συνεργασία με το Arte, την ΕΡΤ, το Al Jazeera και άλλα κανάλια.

Δημοσιεύτηκε στο HeliosPlus στις 13 Νοεμβρίου 2013