Και στην θρησκευτική ιστορία, τα πρόσωπα που πρωταγωνιστούν είναι κυρίως άνδρες με τον Ιησού και τους μαθητές του να πρωταγωνιστούν. Μία από τις γυναικείες προσωπικότητες όμως που ξεχωρίζει, πέραν της Παναγιάς Μαρίας, είναι η Μαρία Μαγδαληνή.
Περισσότερο από όλες τις γυναικείες φιγούρες δίπλα στην εικόνα του Ιησού, η Μαρία Μαγδαληνή είναι η πιο αινιγματική και αμφιλεγόμενη προσωπικότητα με τον μύθο γύρω από το πρόσωπό της να φτάνει μέχρι τον Κώδικα ντα Βίντσι και την ιστορία του Δυτικού Πολιτισμού.
Για πολλούς αιώνες υπήρξε η πιο ιερή φιγούρα που ενσάρκωνε όχι μόνο τη χριστιανική αφοσίωση αλλά και την έννοια της μετάνοιας. Αυτές τις ημέρες λοιπόν, αξίζει να εστιάσουμε για λίγο περισσότερο στο βίο της, αλλά και τον τρόπο που παρουσιάστηκε από την θρησκευτική ιστορία.
Η Αγία Μαρία η Μαγδαληνή ήταν μια από τις γυναίκες-μαθήτριες που ακολούθησαν τον Ιησού και τους αποστόλους και βοηθούσαν στο έργο του με κάθε δυνατό τρόπο. Η καταγωγή της ήταν από τα Μάγδαλα, μια μικρή πόλη στα δυτικά της λίμνης Γεννησαρέτ και νότια της πεδιάδας της Γαλιλαίας.
Αναγνωρίζεται ως Αγία από την Ορθόδοξη, την Καθολική, την Λουθηρανική, την Αγγλικανική και μερικές ακόμα Προτεσταντικές Εκκλησίες.
Η Μαγδαληνή ανάλογα με τις εποχές, αλλάζε ως εικόνα και από πόρνη μετατράπηκε σε Σίβυλλα, σε άγαμη μοναχή, σε παθητική σύντροφο, σε φεμινιστικό πρότυπο ως και σε αρχηγό δυναστείας μιας μυστικής θεότητας.
Η παρουσίαση της Μαρίας Μαγδαληνής ως πόρνης άρχισε το 591, ύστερα από κηρύγματα του Πάπα Γρηγορίου Α΄. Παρουσιαζόταν ως μαθήτρια του Χριστού, πόρνη την οποία έσωσε ο Ιησούς από τον λιθοβολισμό, μετανοημένη γυναίκα που τον ακολούθησε, γυναίκα που έπλυνε τα πόδια του Ιησού με τα δάκρυά της και τα σκούπισε με τα μαλλιά της, αυτή που βρέθηκε δίπλα του μέχρι τις τελευταίες στιγμές της επίγειας ζωής του και μία από αυτές που θρήνησαν στον τάφο του.
Η Μαρία Μαγδαληνή συκοφαντήθηκε όσο λίγες άλλες γυναίκες που αναφέρονται στις γραφές με την αλήθεια να απέχει αρκετές φορές από αυτές τις θεωρίες και δοξασίες. Από την Καινή Διαθήκη μπορεί να συμπεράνει κάποιος ότι ανήκε στον κύκλο των ακολούθων του Ιησού σε όλη την πορεία του μέχρι τα θεία Πάθη.
Η σύνθετη προσωπικότητα της Μαρίας Μαγδαληνής δεν έγινε ποτέ αποδεκτή από τις Ανατολικές Ορθόδοξες εκκλησίες, οι οποίες είδαν μόνο τη Μαρία ως μαθήτρια και πίστευαν ότι μετά την Ανάσταση έζησε ως σύντροφος της Μαρίας, της μητέρας του Ιησού.
Η εικόνα της Μαρίας Μαγδαληνής να ζει απομονωμένη στην έρημο εμφανίζεται σε έργα τέχνης και έγινε δημοφιλής κυρίως με απεικονίσεις της στη Γερμανία και την Αγγλία. Η πιο διάσημη βιογραφία της θρυλικής ζωής της Μαγδαληνής προέρχεται από τον Ιάκωβο Βοραγινό που υπήρξε Ιταλός εκκλησιαστικός συγγραφέας που αργότερα έγινε Αρχιεπίσκοπος της Γένοβας.
Στο The Golden Legend, μια συλλογή ιστοριών μεσαιωνικών αγίων η Μαρία Μαγδαληνή αναφέρεται ως πλούσια, απίστευτα όμορφη και εξωφρενικά αισθησιακή που παραιτείται από τις επίγειες απολαύσεις για να γίνει ακόλουθος του Ιησού.
Το σίγουρο πάντως, είναι πως μέσα από την σύγχρονη ανάγνωση αυτής της ιστορίας, κρύβεται (για ακόμη μια φορά) η απαξίωση της σεξουαλικότητας γενικά και η αποδυνάμωση των γυναικών ειδικότερα.
Τον 18ο αιώνα η Μαρία Μαγδαληνή έγινε η προστάτιδα των «ευσεβών γυναικών» με πλήθος ασύλων να φέρουν αυτό το όνομα ως καταφύγια γυναικών. Στην τέχνη είναι η πιο συχνά απεικονιζόμενη γυναικεία μορφή μετά την Παναγία. Είναι διαφορετικά ντυμένη από τις υπόλοιπες γυναίκες ενώ δεν είναι λίγες φορές που είναι γυμνή και καλυμμένη με τα πλούσια μαλλιά της. Φρα Αντζέλικο και Ρούμπενς, Τιντορέντο και Ελ Γκρέκο, Αρτεμισία Τζεντιλένσκι, Βελάσκεθ και Τισιάν χάρισαν μερικές από τις εμβληματικές απεικονίσεις της σε σπουδαία έργα τέχνης.
*Πηγή φωτογραφιών: Getty/ Ideal Images
