Ο Τολστόι έγραφε ότι κάθε ευτυχισμένη οικογένεια είναι ίδια, αλλά κάθε δυστυχισμένη οικογένεια είναι δυστυχισμένη με τον δικό της τρόπο. Όλες οι δυστυχισμένες οικογένειες μοιράζονται το ίδιο ελάττωμα: τον συναισθηματικά ανώριμο γονέα.
Αυτό ακριβώς το θέμα πραγματεύεται στο βιβλίο της, η ψυχοθεραπεύτρια Lindsay Gibson. Τους συναισθηματικά ανώριμους γονείς.
Σε έναν ιδανικό κόσμο, οι ενήλικες θα ήταν πιο ώριμοι από τα παιδιά τους. Θα ήταν καλύτεροι στο να χειρίζονται το άγχος, να επιλύουν συγκρούσεις με άλλους ή να μιλούν για τα συναισθήματά τους. Ωστόσο αυτό δεν ισχύει σε πολλές περιπτώσεις.
«Οι συναισθηματικά ανώριμοι γονείς σπάνια εξετάζουν τους λόγους πίσω από τη συμπεριφορά τους και αδιαφορούν για τις συναισθηματικές ανάγκες των άλλων», αναφέρει η Gibson. Μάλιστα η ειδικός τονίζει πως όταν ένα παιδί συναναστρέφεται με έναν τέτοιο γονέα θα επηρεαστεί σε τομείς όπως η συναισθηματική διαχείριση και οι οικείες σχέσεις.
Το βιβλίο αυτό τα τελευταία χρόνια έχει μεγάλη απήχηση και όχι άδικα, αφού θέτει με έναν πολύ εύστοχο τρόπο, όσα πρέπει να γνωρίζουμε για έναν συναισθηματικά ανώριμο γονέα.
«Λυπάμαι πολύ που μεγάλωσες με γονείς που δεν βρήκαν χρόνο για σένα. Τώρα ως ενήλικας προσπαθείς να αποδείξεις την αξία της αγάπης σου με εμμονή με τη δουλειά και τα επιτεύγματα», αναφέρει ένα σημείο του βιβλίου.
«Ήμουν με την οικογένειά μου, αλλά δεν ένιωθα ότι ήμουν μαζί τους», αναφέρει ένας 21χρονος στην ψυχοθεραπεύτρια. «Ήμουν πολύ ανήσυχος να μοιραστώ οτιδήποτε μαζί τους».
Τι είναι ο συναισθηματικά ανώριμος γονέας;
Η Gibson κατά την 35χρονη καριέρα της, παρατηρούσε ένα κοινό στοιχείο στους ασθενείς της. Αφού άκουσε εκατοντάδες ανθρώπους να μιλούν για τους δύσκολους ανθρώπους στη ζωή τους, βρήκε τον εαυτό της να σκέφτεται, «περιγράφει συμπεριφορά που θα περίμενε κανείς να δει σε ένα 10χρονο», είπε.
Η Αμερικανική Ψυχολογική Εταιρεία χαρακτηρίζει τη συναισθηματική ανωριμότητα ως «μια τάση έκφρασης συναισθημάτων χωρίς περιορισμό ή δυσανάλογα με την κατάσταση» ή ως συναισθηματική αντίδραση που θα είχε ένα παιδί. Η Gibson άρχισε να λέει στους ασθενείς της ότι ο τρόπος που ενεργούσαν οι γονείς τους, της θύμιζε τον παιδικό θυμό. Ο χαρακτηρισμός της συμπεριφοράς τους ως ανωριμότητα ή υπανάπτυξη τούς βοήθησε να καταλάβουν τι συνέβαινε και να σταματήσουν να κατηγορούν τον εαυτό τους, είπε.
Τα 4 είδη των συναισθηματικά ανώριμων γονέων
Υπάρχουν τέσσερα είδη τέτοιων γονέων σύμφωνα με την Gibson: οι γονείς που προσπαθούν να τελειοποιήσουν τους πάντες γύρω τους. Οι παθητικοί γονείς, που αποφεύγουν κάθε σύγκρουση. Οι απορριπτικοί γονείς, που δεν φαίνεται να απολαμβάνουν καθόλου να είναι με το παιδί τους· και οι συναισθηματικοί γονείς, που έχουν εναλλαγές στη διάθεση, είναι συναισθηματικά ασυνεπείς και χρειάζονται άλλους να τους σταθεροποιήσουν.
Αξίζει να αναφερθεί ότι οι παλαιότερες γενιές –οι boomers, η γενιά Χ– έχουν πολύ λιγότερη σύνδεση με τον εαυτό τους και την συναισθηματική τους κατάσταση.
Και τώρα δώστε βάση:
«Όλοι μας διδάσκονται ορισμένες πολιτιστικές πρακτικές που προχωράμε χωρίς σκέψη και γι’ αυτό μπορούμε όλοι να είμαστε δικαιολογημένοι. Αλλά αν κάποιος μας πει ότι η συμπεριφορά μας τον πληγώνει ή τον εξοργίζει και συνεχίζουμε να επιμένουμε ότι έχουμε δίκιο και δικαιούμαστε να του συμπεριφερόμαστε έτσι, τότε για μένα, αυτό είναι συναισθηματική ανωριμότητα», είπε η ειδικός.
«Μπορούμε να διαγνώσουμε τον εαυτό μας, να διαγνώσουμε τους γονείς μας, να διαγνώσουμε τα παιδιά μας – ίσως με τρόπους που δεν είναι απαραίτητα κατάλληλοι». Σημασία έχει όμως, να βρίσκουμε σημεία που μας προβληματίζουν και να απευθυνθούμε σε ειδικούς.
Μερικά από τα συμπεράσματα για τους γονείς είναι λίγο καταδικαστικά.
«Ένας τέτοιος γονέας δεν θα μπορέσει πιθανώς ποτέ να εκπληρώσει το παιδικό σας όραμα για έναν στοργικό γονέα», λέει η Gibson. «Δεν μπορείς να κερδίσεις τον γονιό σου, αλλά μπορείς να σώσεις τον εαυτό σου».
Για το τέλος οι ειδικοί αναφέρουν:
Οι γονείς θα κάνουν λάθη – όταν το κάνουν, θα πρέπει να ζητήσουν συγγνώμη και να εξηγήσουν τι συνέβη. «Το παιδί είναι πάρα πολύ σημαντικό να ξέρει ότι ακόμα και όταν τα πράγματα δεν πάνε καλά, [μπορεί] να μιλήσει σε αυτόν τον γονέα ακόμη και αν είναι δύσκολο». «Αν εκφράσω τα συναισθήματά μου, αυτός ο γονέας είναι εξίσου σημαντικό να δίνει προσοχή, αυτός ο γονέας οφείλει να παρατηρεί και να επανορθώσει ή να συμφιλιωθεί μαζί μου. Και όχι να αδιαφορεί ή να είναι υπεροπτικός».
