Οι Γάλλοι τα «μαζεύουν» από την Ελλάδα

Αποθαρρυντικό για τη συνέχιση παραμονής τους στην Ελλάδα έχει καταστεί το εγχώριο οικονομικό περιβάλλον για μεγάλες ξένες επιχειρήσεις που ήλθαν για να πρωταγωνιστήσουν σε μια αγορά που ειδικά μετά την είσοδο της χώρας μας στο ευρώ εμφάνιζε σημαντικές προοπτικές ανάπτυξης και σήμερα είναι έτοιμες να «τα μαζέψουν» και να φύγουν για να προλάβουν το «Grexit», την επιστροφή δηλαδή στη δραχμή. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της Carrefour που ανακοίνωσε την αποχώρησή της από τη χώρα μας την περασμένη Παρασκευή (αναλυτικό ρεπορτάζ στη σελίδα Β6), ενώ έτοιμα να αποεπενδύσουν από την ελληνική οικονομία με την πρώτη ευκαιρία είναι και άλλα επιχειρηματικά σχήματα. Παράγοντες της αγοράς θεωρούν ότι η επόμενη μεγάλη εταιρεία που θα πατήσει το «κουμπί» και θα φύγει από την Ελλάδα, παρά τις συνεχείς επίσημες διαψεύσεις από τη διοίκησή της, είναι η Credit Agricole.

Σχεδόν 11 χρόνια μετά την είσοδό του στο μετοχικό κεφάλαιο της Εμπορικής Τράπεζας, ο απολογισμός της παρουσίας του γαλλικού ομίλου στην ελληνική αγορά είναι απογοητευτικός. Η τράπεζα ακόμη και τις χρονιές που ο κλάδος έτρεχε με «τρελούς» ρυθμούς και η οικονομία αναπτυσσόταν με 4% – 5% ετησίως εμφάνιζε ζημιές, ενώ όταν έπειτα από πολλή δουλειά των Γάλλων κατάφερε να ανασυγκροτηθεί, την πρόλαβε η κρίση χρέους και η ύφεση, καθιστώντας απαγορευτική την επιστροφή της στην κερδοφορία. Το «κερασάκι στην τούρτα» για την Credit Agricole ήλθε με τη συμμετοχή της μέσω της Εμπορικής στην αναδιάρθρωση του δημόσιου χρέους (PSI+), με το οποίο «κουρεύτηκαν» όχι μόνο τα λίγα ομόλογα του Ελληνικού Δημοσίου που είχε στο χαρτοφυλάκιό της, αλλά και δάνεια που είχε χορηγήσει σε κρατικές επιχειρήσεις ύψους 415 εκατ. ευρώ.

«Οι Γάλλοι το έχουν πάρει απόφαση εδώ και καιρό. Με την πρώτη ευκαιρία θα πουλήσουν την Εμπορική Τράπεζα και θα αποχωρήσουν από την Ελλάδα» αναφέρει έμπειρος τραπεζικός που είναι σε θέση να γνωρίζει τις συζητήσεις που γίνονται στο παρασκήνιο για τις επόμενες κινήσεις στρατηγικής στην εγχώρια τραπεζική σκακιέρα. Σύμφωνα με τον ίδιο, η αναμενόμενη και αναπόφευκτη αναδιάρθρωση του κλάδου, μετά τις άνευ προηγουμένου ζημιές από το PSI, θα δώσει τη δυνατότητα στους Γάλλους να βρουν έναν υποψήφιο αγοραστή που θα δεχθεί να καταβάλει ένα δίκαιο τίμημα για την τράπεζα.

Κατά ορισμένες πληροφορίες, διοικήσεις μεγάλων τραπεζών περιλαμβάνουν και την Εμπορική στα σενάρια που επεξεργάζονται για την επόμενη ημέρα στο χρηματοπιστωτικό σύστημα. «Οι συγχωνεύσεις προς την κατεύθυνση δημιουργίας μεγαλύτερων σχημάτων θεωρούνται μονόδρομος» τονίζουν χαρακτηριστικά τραπεζικές πηγές, σημειώνοντας ότι στο πλαίσιο των διεργασιών που θα ακολουθήσουν είναι λογικό η Credit Agricole να αναζητήσει την καλύτερη δυνατή λύση για την αποχώρησή της από την Ελλάδα. Οι ίδιοι κύκλοι προσθέτουν ότι κάτι ανάλογο θα γίνει και με τη Societe Generale, που αντιμετωπίζει σχεδόν τα ίδια προβλήματα με την επένδυσή της στην Geniki Bank.

Οι ζημιές για την Credit Agricole στην Ελλάδα είναι ιδιαίτερα υψηλές, ξεπερνώντας συνολικά τα 10 δισ. ευρώ. Μόνο το 2011 η επίδραση της εγχώριας κρίσης στα αποτελέσματα του ομίλου έφτασε τα 2,38 δισ. ευρώ, ποσό αρκετά υψηλό ακόμη και για τα δεδομένα ενός μεγάλου γαλλικού πιστωτικού ιδρύματος, το οποίο την περυσινή χρήση εμφάνισε καθαρές ζημιές άνω των 1,4 δισ. ευρώ. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι το ελληνικό «βαρίδι» έχει στοιχίσει και στη χρηματιστηριακή συμπεριφορά του γαλλικού ομίλου, που έχει δει την κεφαλαιοποίησή του στο χρηματιστήριο στο Παρίσι να υποχωρεί κατά 90% σε σχέση με τα ιστορικά υψηλά πριν από το ξέσπασμα της κρίσης.

Χαρακτηριστικό της εικόνας που υπάρχει για τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας στο εξωτερικό είναι το δημοσίευμα που φιλοξενήθηκε στη Wall Street Journal την περασμένη εβδομάδα, το οποίο αναφερόταν στα σχέδια της Credit Agricole σε σχέση με την Εμπορική. Σύμφωνα με αυτό, σε περίπτωση που η Ελλάδα αποχωρήσει από τη ζώνη του ευρώ, υπάρχουν δύο εναλλακτικές λύσεις: είτε να αφήσει την Εμπορική Τράπεζα στην τύχη της ή να συμμετάσχει με ένα ποσοστό της τάξης του 10% σε ένα νέο σχήμα που θα προκύψει από τη συνένωση πολλών τραπεζών, στο πλαίσιο της αναδιάρθρωσης του συστήματος που θα ακολουθήσει.

Οι πληροφορίες αυτές διαψεύστηκαν από τη διοίκηση της Credit Agricole, ενώ ορισμένοι αναλυτές σημείωναν ότι σε περίπτωση που ο γαλλικός όμιλος αποφάσιζε να εγκαταλείψει έτσι απλά την επένδυσή του, θα δεχόταν σημαντικό πλήγμα στη διεθνή φήμη του.

«Πριν από λίγες εβδομάδες η ανώτατη διοίκηση του ομίλου, κατά τη διάρκεια της γενικής συνέλευσης των μετόχων της Credit Agricole, επιβεβαίωσε για ακόμη μία φορά ότι μια έξοδος της Ελλάδας από το ευρώ δεν είναι το σενάριο που εμείς προκρίνουμε» τόνισε σε συνέντευξη που παραχώρησε στο Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων ο διευθύνων σύμβουλος της Εμπορικής Alain Strub, ερωτηθείς για το αν υπάρχουν σχέδια αποχώρησης από την Ελλάδα. «Ως εκ τούτου δεν προκρίνουμε ούτε το σενάριο της εξόδου της Credit Agricole από την Εμπορική» πρόσθεσε ο ίδιος, χωρίς ωστόσο να διευκρινίσει αν υπάρχει σχέδιο για την περίπτωση επιστροφής της Ελλάδας στη δραχμή.

Πώς η C. Agricole «φορτώθηκε» την Εμπορική
Από την ίδρυσή της το 1886 από τον Γρ. Εμπεδοκλή άλλαξε πολλά χέρια ώσπου να φτάσει στο σημερινό καθεστώς
Η ζωή της Εμπορικής Τράπεζας αρχίζει το 1886, χρόνο κατά τον οποίο ο ιδρυτής της, Γρ. Εμπεδοκλής, προχωρεί στην ίδρυση του ομώνυμου Τραπεζικού Γραφείου. Από τότε η τράπεζα πέρασε από πολλές φάσεις, αφού κρατικοποιήθηκε για να ιδιωτικοποιηθεί ξανά στη συνέχεια, καταλήγοντας στα χέρια του σημερινού της μετόχου, της Credit Agricole. Το 1896 ιδρύεται η τράπεζα Γρ. Εμπεδοκλέους, για να μετεξελιχθεί το 1907 σε Εμπορική Τράπεζα της Ελλάδος και να εισαχθεί στο ελληνικό χρηματιστήριο. Με τον θάνατο του ιδρυτή της, τα ηνία της τράπεζας αναλαμβάνει ο καθηγητής Στρατής Ανδρεάδης.

Επειτα από πολλά χρόνια εξαγορών εταιρειών στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, η τράπεζα περιέρχεται το 1975 στον έλεγχο του Ελληνικού Δημοσίου και ο κ. Ανδρεάδης απομακρύνεται. Τη δεκαετία του ’90 η τράπεζα πουλά θυγατρικές της (Τράπεζα Πειραιώς, Ιονική) και ιδρύει νέες σε ανερχόμενους κλάδους της οικονομίας (Leasing, Factoring, Venture Capital). Το 2000 εισέρχεται στο μετοχικό της κεφάλαιο η Crédit Agricole με 6,7% και καθίσταται βασικός μέτοχός της το 2006.

Ο τότε υπουργός Οικονομικών Γιώργος Αλογοσκούφης υπερασπιζόταν την επιλογή του για την πώληση της τράπεζας στους Γάλλους με το επιχείρημα ότι θα ενίσχυε τον ανταγωνισμό, με αποτέλεσμα να προσφέρονται στους έλληνες καταναλωτές καλύτερες και φθηνότερες υπηρεσίες. Στις ανεπίσημες συζητήσεις ο ίδιος τόνιζε ότι αποφάσισε να ανοίξει την αγορά σε ξένους για να μην κατηγορηθεί για προτίμηση υπέρ κάποιου ελληνικού επιχειρηματικού σχήματος. Το Ελληνικό Δημόσιο κέρδισε τελικά από αυτή τη συναλλαγή με δεδομένες τις ζημιές που κατέγραψε η τράπεζα τα επόμενα χρόνια. Οι Γάλλοι έπειτα από συνεχείς αυξήσεις κεφαλαίου έκτοτε αύξησαν το ποσοστό τους κοντά στο 100% και η τράπεζα έπειτα από 105 χρόνια αποχαιρέτησε το ελληνικό χρηματιστήριο. Την περίοδο που ακολούθησε μετά το ξέσπασμα της κρίσης, οι κεφαλαιακές ενέσεις στις οποίες έχουν προχωρήσει, προσεγγίζουν τα 3,9 δισ. ευρώ.