Περικλής Σ. Βαλλιάνος

Οι σχέσεις του πολιτικού ηγέτη με το κοινωνικό σώμα δεν είναι ποτέ «αδιαμεσολάβητες». Αν ήταν, αλίμονό μας! Αν μετρούσαν μόνο η ψυχολογική και επικοινωνιακή χειραγώγηση της κοινής γνώμης, η ισχύς «στους δρόμους», οι άτυποι δίαυλοι επιρροής και οι παρασκηνιακές στηρίξεις, τότε κάθε λαμπερός θεατρίνος εύκολα θα επέβαλλε μια ανεξέλεγκτη εξουσία. Και η τυραννία που διαθέτει […]

Είναι ο καλός πολιτικός και καλός άνθρωπος; Το ρώτησε πρώτος ο Αριστοτέλης (Πολιτικά, βιβλίο 3, κεφ. 4) κι έκτοτε μας βασανίζει. Στην αρχή απαντάει αρνητικά. Οι ικανότητες (αρετές) του πολιτικού αφορούν στη διαχείρηση των δημοσίων πραγμάτων (res publica). Οι αρετές όμως του αγαθού ανθρώπου καλύπτουν ολόκληρο το εύρος της ζωής, περιλαμβανομένων και των προσωπικών σχέσεων […]

Η μακρόσυρτη εκλογική περίοδος, στην οποία μας καταδίκασε η άφρων επιλογή της απλής αναλογικής, παρήλθε με κέρδη μάλλον για τη συλλογική μας συνείδηση. Και δεν αναφέρομαι στα αποτελέσματα των αναμετρήσεων, αλλά κυρίως στη γενική αντίδραση της κοινωνίας απέναντι στους πολιτικούς φορείς, τις εξαγγελίες και συμπεριφορές τους. Παρά την κάποια αύξηση του πολιτικού ερεθισμού, ένα ελπιδοφόρο […]

Το ειρωνικό δίδαγμα από τις πρόσφατες εκλογές είναι ότι η παράταξη που από χρόνια επιδεικνύει το ηθικό της «πλεονέκτημα» συνετρίβη, επειδή κρίθηκε για το ήθος της και βρέθηκε ελλειμματική. Οσο φορτικά κι αν πρόβαλλαν την ηθική τους υπεροχή άλλο τόσο αρνιόντουσαν να μας φωτίσουν σε τι ακριβώς συνίσταται. Ισως εννούσαν ότι μέχρι το ’15 δεν […]

Ενας άνθρωπος ή μια κοινωνική ομάδα δεν κρίνονται πρωτίστως από την ιδεολογία τους. Ολοι πιστεύουμε στην ιδεολογία μας που συμπυκνώνει ό,τι καθένας θεωρεί καλό και δίκαιο. Η ιδεολογία είναι ένας αυτοχαρακτηρισμός και μάλιστα εξ ορισμού επαινετικός. Ο καθένας, έλεγε ο Τζον Λοκ, είναι προκατειλημμένος υπέρ του εαυτού του. Με την ιδεολογία μας δειχνόμαστε στον κοινωνικό […]

Οδός Δημοκρατίας εδώ, οδός Δημοκρατίας πιο κάτω, σε όλες τις πόλεις. Σε τι άραγε αναφέρεται η ονομασία αυτή; Στην Ελληνική Δημοκρατία, δηλαδή στο ελληνικό κράτος; Στο αβασίλευτο πολίτευμα του κράτους αυτού; Στη φιλελεύθερη συνταγματική δομή του; Μάλλον όχι στο τελευταίο, αν κρίνουμε από τα «επαναστατικά» πάθη που συνταράζουν τον «λαό μας». Ολοι εχθρεύονται το «σύστημα» […]

Ας φανταστούμε μια κοινότητα όπου όλοι ψεύδονται. Τότε στην κοινότητα αυτή δεν υπάρχει ψεύδος, γιατί κανείς δεν θα πίστευε κανέναν για τίποτα. «Ο Επιμενίδης ο Κρης λέει ότι όλοι οι Κρήτες είναι ψεύτες». Θα πιστεύατε τον Επιμενίδη; Το ψευδολογείν δεν είναι δυνατόν να γίνει καθολικός νόμος. Ψεύδος υπάρχει όταν σε μια κοινωνία η γενική αρχή […]

Η πολιτική διαχειρίζεται την κοινή ουσία: τον πλούτο μιας κοινωνίας, υλικό, θεσμικό και αξιακό. Είναι τέχνη, όπως την εννοούσε η αρχαιοελληνική φιλοσοφία, δηλαδή ενσυνείδητη πράξη. Ή κατά Βέμπερ επάγγελμα (άλλως, κλήση) βασισμένο στην κοινωνική ευθύνη. Δεν είναι αυτοσχεδιασμός μάγων που παίζουν με τυχάρπαστα «οράματα». Προϋποθέτει λοιπόν γνώση του αντικειμένου της. Γνώση εκ σπουδαίας τριβής με […]

Ο ιμπεριαλισμός «του καλού» είναι ιμπεριαλισμός.

Βρισκόμαστε εν μέσω παρατεταμένης εκλογικής περιόδου. Αυτοί που ζουν για, και βιοπορίζονται από, τον φατριαστικό σπαραγμό νιώθουν το αίμα τους να θερμαίνεται. Οι πρώτοι είναι οι λαϊκοί άνθρωποι που στερούνται – όχι από δική τους υπαιτιότητα – από επαρκείς βιοτικούς πόρους αλλά και αληθινή καλλιέργεια ψυχής. Αυτοί αισθάνονται ότι μόνο σε τέτοιες συγκυρίες ανοίγονται κάποιοι ορίζοντες για […]

«Κανένας άνθρωπος δεν είναι νησί»: έτσι αρχίζει ένα από τα πιο ξακουστά ποιήματα της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Ολοι μας είμαστε τμήματα μιας μεγάλης ηπείρου. Αν η θάλασσα καταπιεί έστω και έναν σβώλο από το χώμα της, η Ευρώπη γίνεται μικρότερη. Ο θάνατος κάθε ανθρώπου κόβει από τη ζωή του καθενός μας, γιατί όλοι μας είμαστε μέλη […]