Ανδρέας Παππάς

Ο Ινιάτσιο Σιλόνε (Ignazio Silone, 1900-78) ήταν από τα κορυφαία στελέχη του Ιταλικού Κομμουνιστικού Κόμματος (PCI) κατά τα πρώτα χρόνια μετά την ίδρυσή του. Εργα του λογοτεχνικά (Φονταμάρα) αλλά και δοκίμιά του (Η σχολή των δικτατόρων,  Εξοδος κινδύνου) έχουν κυκλοφορήσει και στα ελληνικά. Επίσης, κάποιοι παλαιότεροι γνωρίζουμε ίσως τον Σιλόνε και από τη συμμετοχή του […]

Τις εκλογές θα τις κερδίσει η Νέα Δημοκρατία, με καθαρή διαφορά από τον δεύτερο ΣΥΡΙΖΑ, ίνα επιβεβαιωθεί το ρηθέν υπό των προφητών (στη συγκεκριμένη περίπτωση, όσων έχουν γνώση και πείρα των εκλογικών πραγμάτων) ότι τις εκλογές στην Ελλάδα τις κερδίζει όποιος κυριαρχήσει στον χώρο του Κέντρου. Η κυβέρνηση της ΝΔ θα έχει πολύ δύσκολο έργο […]

Κυκλοφόρησε πρόσφατα, από τις εκδόσεις Αλεξάνδρεια, το βιβλίο του Γιώργου Σιακαντάρη «Το πρωτείο της δημοκρατίας. Η σοσιαλδημοκρατία μετά τη σοσιαλδημοκρατία». Εκτός από τακτικός συνεργάτης του «Βήματος» και συχνά συγκάτοικος στις φιλόξενες στήλες των «Νέων Εποχών», ο Γιώργος Σιακαντάρης είναι γνωστός από τη συστηματική αρθρογραφία του για ζητήματα που αφορούν το παρελθόν, το παρόν, αλλά και […]

Και πρώτα απ’ όλα ο όρος, «η των ονομάτων επίσκεψις». Ο όρος «λαϊκισμός» έκανε δυναμικά την είσοδό του στην ελληνική πολιτική ζωή στα τέλη της δεκαετίας του 1970. Αν δεν με απατά η μνήμη μου, οι πρώτοι που τον χρησιμοποίησαν στον δημόσιο λόγο, αναφερόμενοι στο τότε ραγδαία ανερχόμενο ΠαΣοΚ, ήταν οι αδελφοί Μιχάλης και Λευτέρης […]

Λίγο πριν πέσει η χούντα, πρέπει να ήταν το 1973, είχα μια κουβέντα με φίλο που σπούδαζε στη Γερμανία. Στα μαρξιστικά μου εγώ τότε, του έλεγα τις γνωστές αντικαπιταλιστικές μεγαλοστομίες. Ψύχραιμος εκείνος, μου είχε πει κάτι στο οποίο δεν είχα δώσει την πρέπουσα σημασία. Σχετικά σύντομα ωστόσο κατάλαβα τη βαθιά σοφία που έκρυβε, και που […]

Πόλη της Θουριγγίας, περίπου 250 χλμ. νοτιοδυτικά από το Βερολίνο, πρωτεύουσα του Μεγάλου Δουκάτου της Σαξονίας-Βαϊμάρης-Αϊζεναχ έως τον Νοέμβριο του 1918, η Βαϊμάρη ήταν επίσης γνωστή ως λίκνο γραμμάτων και τεχνών, ως τόπος διαμονής κατά καιρούς του Γκαίτε, του Σίλερ, του Χέρντερ, του Λιστ και άλλων. Επίσης, θα γινόταν έδρα του θρυλικού Μπάουχαους από το […]

Πόλη της Θουριγγίας, περίπου 250 χλμ. νοτιοδυτικά από το Βερολίνο, πρωτεύουσα του Μεγάλου Δουκάτου της Σαξονίας-Βαϊμάρης-Αϊζεναχ έως τον Νοέμβριο του 1918, η Βαϊμάρη ήταν επίσης γνωστή ως λίκνο γραμμάτων και τεχνών, ως τόπος διαμονής κατά καιρούς του Γκαίτε, του Σίλερ, του Χέρντερ, του Λιστ και άλλων. Επίσης, θα γινόταν έδρα του θρυλικού Μπάουχαους από το […]

Στην τελευταία περίοδο της χούντας, και κυρίως στα πρώτα χρόνια μετά τη μεταπολίτευση, σχεδόν όλοι οι πολιτικοποιημένοι της γενιάς μου, αλλά και οι λίγο μεγαλύτεροι και λίγο μικρότεροι, είχαν και από ένα Κ στην πολιτική τους ταυτότητα. Αλλοι ήταν στην ΚΝΕ και στο ΚΚΕ, άλλοι στον Ρήγα και στο ΚΚΕ εσωτερικού, άλλοι ανήκαν στους μαοϊκούς […]

Πριν από ακριβώς εκατό χρόνια τελείωνε ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος. Επειτα από διαπραγματεύσεις, είχε αποφασιστεί τα όπλα να σιγήσουν στις 11 το πρωί, της 11ης μέρας, του 11ου μήνα του 1918. Ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος [ΑΠΠ, στο εξής] είχε σημάνει το τέλος μιας μακράς περιόδου κατά την οποία η Ευρώπη, σε σύγκριση με το παρελθόν, […]

Υπάρχουν κάποιες λέξεις που επανέρχονται με εντυπωσιακή συχνότητα στον λόγο και στα κείμενα της κομμουνιστικής Αριστεράς. Ανήκοντας σε ένα corpus σχεδόν μηχανιστικά επαναλαμβανόμενων «αναλύσεων» και εξηγήσεων για ό,τι και αν συμβαίνει, αυτές οι λέξεις, προερχόμενες από τη βουλγκάτα της κομματικής διαπαιδαγώγησης, είναι βαθιά ριζωμένες στην/στο ιδιόλεκτο του καλού κομμουνιστή, τον οποίο άλλωστε καλούνται συχνά να […]

Από καιρό με απασχολεί ένα γλωσσικό θέμα, για το οποίο και ήθελα να γράψω κάτι. Αλλωστε, το ζήτημα νομίζω ότι απασχολεί όλους λίγο-πολύ τους γραφιάδες, και όχι ειδικά εμένα (λόγω ίσως «επαγγελματικής διαστροφής»).

Εδώ και χρόνια έχω την άποψη ότι η κομμουνιστική και κομμουνιστογενής Αριστερά, στην προσπάθειά της να επεξεργαστεί μια «λαϊκή» ανάγνωση της ελληνικής Ιστορίας, έχει διολισθήσει σε μια ανάγνωση λαϊκίστικη, και μάλιστα διανθισμένη συχνά με εθνικιστικά στοιχεία.

Μάης του 1968, Παρίσι.