Τάσος Μαντικίδης

Κοινός τόπος είναι ότι η ελληνική ύφεση είναι χειρότερη από την περίφημη «Great Depression» των ΗΠΑ τη 10ετία του '30. Χαρακτηριστικά, μία 10ετία μετά το ξεκίνημα των κρίσεων (1929 για τις ΗΠΑ, 2007 για την Ελλάδα), οι ΗΠΑ ανέκτησαν το 95% του ΑΕΠ του '29 ενώ η Ελλάδα μόλις το 74,5% του ΑΕΠ του 2007.

Οι γεωπολιτικές εντάσεις με επίκεντρο τη Συρία και τα «τιτιβίσματα» του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, που έχει οδηγήσει ορισμένους αναλυτές να μιλούν για μια εποχή «Tweetstorm», ανεβοκατεβάζουν τις μετοχές, τα ομόλογα, το πετρέλαιο και τον χρυσό, ενώ τα νομίσματα χωρών που βρίσκονται στον πυρήνα των εξελίξεων, όπως το ρωσικό ρούβλι και κυρίως η τουρκική λίρα, σημείωσαν δραματικές απώλειες.

Στον απόηχο της κλιμάκωσης των γεωπολιτικών εντάσεων που πίεσαν τις διεθνείς αγορές αλλά και το Χρηματιστήριο

Παρά την ανοδική αντίδραση των ελληνικών μετοχών, απόρροια και του καλύτερου κλίματος στις διεθνείς αγορές, αφού οι επενδυτές δείχνουν να αφήνουν, για την ώρα, στην άκρη τους φόβους για έναν εμπορικό πόλεμο ανάμεσα στις ΗΠΑ και στην Κίνα, η πορεία του ΧΑ για τη συνέχεια εκτιμάται ότι είναι άμεσα συνυφασμένη με τις εξελίξεις σε τρεις παραμέτρους:

Υστερα από μια σωρευτική αύξηση κατά 170% των τιμών τη δεκαετία 1997-2007, η αγορά ακινήτων στην Ελλάδα, η οποία βίωσε στη συνέχεια μία δεκαετία κατάρρευσης με σωρευτικές απώλειες 45% - αν και η πραγματική μείωση σε ορισμένες περιοχές έχει υπερβεί το 60%, ακόμα και το 70% -, εισήλθε το 2018 σε νέα φάση.

Με απώλειες 6,6% τον Μάρτιο, 2,73% από την αρχή του έτους και 13% από το τελευταίο υψηλό μετά και το αρνητικό κλίμα που διαμορφώθηκε στις διεθνείς αγορές έκλεισαν οι ελληνικές μετοχές, με τους επενδυτές να έχουν πλέον στραμμένο το βλέμμα τους στις εξελίξεις που αναμένονται μετά τις 20 Απριλίου στην εαρινή σύνοδο του ΔΝΤ, όπως και στο αποτέλεσμα των τεστ αντοχής των τραπεζών στις αρχές Μαΐου, καθώς μπορούν να καθορίσουν και την τάση του Χρηματιστηρίου της Αθήνας.

Υστερα από μια δεκαετία πρωτοφανούς σε διάρκεια και ένταση ύφεσης, η κρίση οδήγησε πλήθος εταιρειών στην πτώχευση και στην οικονομική ασφυξία, καταστρέφοντας σημαντικό τμήμα της παραγωγικής και οικονομικής υποδομής της χώρας.

Καθώς η επιβολή δασμών, που δυνητικά μπορεί να κλιμακωθεί σε εμπορικό πόλεμο, δεν έχει νικητές αλλά μόνο

Διαρκώς αυξανόμενη βαίνει η χρήση καρτών στην ελληνική αγορά, με την αξία των συναλλαγών να ενισχύεται κατά 40% το 2017 σε σχέση με ένα χρόνο νωρίτερα και τον αριθμό των συναλλαγών να διευρύνεται κατά 93%.

Από τη μία πλευρά η άνοδος των αμερικανικών επιτοκίων και από την άλλη η κλιμάκωση των εμπορικών πολέμων αυξάνουν τους φόβους των αγορών. Οι πιέσεις στα χρηματιστήρια διευρύνονται, ενώ και οι μετοχές στην Αθήνα σημειώνουν απώλειες για οκτώ συνεχείς συνεδριάσεις (ως την Πέμπτη) και σωρευτικά 11,5% από τις αρχές Φεβρουαρίου.

Υστερα από δύο χρόνια πτώσης, η παγκόσμια αγορά έργων τέχνης, σύμφωνα με την έρευνα της Arts Economics, που ολοκληρώθηκε αυτές τις ημέρες για λογαριασμό της UBS Global Market και της Art Basel, αυξήθηκε το 2017 κατά 12% φθάνοντας τα 63,7 δισ. δολάρια, ενώ η σωρευτική της άνοδος από το χαμηλό του 2009 που ακολούθησε την παγκόσμια χρηματοοικονομική κρίση ξεπέρασε το 62%.

Αν και οι δημογραφικές εξελίξεις αναμένεται στη διάρκεια των επόμενων 40 ετών να έχουν σημαντικές επιπτώσεις στην

Στην εποχή των εμπορικών πολέμων εισέρχονται οι αγορές, με τους επενδυτές να αντιδρούν έντονα στην επιβολή υψηλότερων δασμών εκ μέρους των ΗΠΑ στις εισαγωγές αλουμινίου και χάλυβα, ενώ η στάση του προέδρου Τραμπ υπέρ του προστατευτισμού έχει πυροδοτήσει τις ανησυχίες για μέτρα του τύπου «οφθαλμός αντί οφθαλμού» από την ΕΕ και την Κίνα.

Μετά την «τέλεια καταιγίδα» που βίωσε η ναυλαγορά, καθώς βρέθηκε αντιμέτωπη με δύο θεμελιώδεις μεταβλητές που καθόρισαν την πορεία της, την αυξημένη προσφορά τονάζ - σωρευτικά από προηγούμενα χρόνια - και την επιβράδυνση της παγκόσμιας ανάπτυξης και του εμπορίου που ακολούθησε την παγκόσμια κρίση του 2008, παράγοντες της ναυτιλιακής αγοράς εκτιμούν πως, παρά τις προκλήσεις, αρκετοί πια τομείς της ναυτιλίας δείχνουν να ανακάμπτουν.

Σε κλοιό πιέσεων βρίσκεται η τουρκική οικονομία, με το νόμισμα της χώρας να κατρακυλά, το κόστος δανεισμού της να επιδεινώνεται και τους επενδυτές μετά και την υποβάθμιση των τουρκικών ομολόγων στην κατηγορία «σκουπίδια» να μειώνουν τις θέσεις τους στη χώρα η οποία εξαρτάται σε τεράστιο βαθμό από την ξένη χρηματοδότηση εξαιτίας των χαμηλών αποθεμάτων ξένου συναλλάγματος, της περιορισμένης εγχώριας αποταμίευσης και κυρίως του αυξανόμενου εξωτερικού χρέους.

Η απομάκρυνση του υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ Ρεξ Τίλερσον, οπαδού της παγκοσμιοποίησης, και τα νέα ότι ο

Εχουν περάσει σχεδόν οκτώ χρόνια από την τελευταία φορά που το ελληνικό Δημόσιο είχε εκδώσει τον Απρίλιο του 2010, δηλαδή λίγες ημέρες πριν από την είσοδο της χώρας στο πρώτο μνημόνιο, ετήσια έντοκα γραμμάτια με απόδοση στο 4,85%.

Ενώ η Ελλάδα ετοιμάζεται για την καθαρή ή μη έξοδό της από το Μνημόνιο, μαύρα σύννεφα σκιάζουν τις αγορές και την παγκόσμια οικονομία, τα οποία θα μπορούσαν να δυσχεράνουν και τις προσπάθειες της χώρας μας να εξέλθει από τη μεγαλύτερη μεταπολεμική ύφεση εν καιρώ ειρήνης στην Ιστορία.

Από τη μια πλευρά ο αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ, που αναβίωσε τους φόβους για έναν εμπορικό πόλεμο μεταξύ των μεγάλων οικονομιών, και από την άλλη οι τελευταίες επισημάνσεις του νέου επικεφαλής της Federal Reserve Τζερόμ Πάουελ σχετικά με την πορεία των επιτοκίων ενέτειναν τις πιέσεις στις διεθνείς αγορές. Τα χρηματιστήρια σε όλο τον κόσμο σημείωσαν σημαντικές απώλειες, όπως και το Χρηματιστήριο της Αθήνας.

Συνολικά 400-450 εκατ. ευρώ σε τόκους ετησίως θα κοστίσει η αποκαλούμενη και «καθαρή έξοδος» της Ελλάδας από τα μνημόνια τον ερχόμενο Αύγουστο, όσο δηλαδή και το κόστος εξυπηρέτησης του «μαξιλαριού ασφαλείας» των 18-20 δισ. ευρώ που δημιουργείται για την επόμενη μέρα, ώστε να καλύπτει την αναχρηματοδότηση του χρέους ως τα τέλη του 2019.