Ανδρέας Γιακουμακάτος

Μετά την ολοκλήρωση του διεθνούς αρχιτεκτονικού διαγωνισμού το 2000, η υλοποίηση του Μουσείου της Ακρόπολης ήταν κάτι περισσότερο από αβέβαιη. Ο Δημήτρης Παντερμαλής, εξαιτίας της θέσης του ως διευθυντή του Οργανισμού Ανέγερσης του νέου μουσείου, βρισκόταν αντιμέτωπος με σωρεία αντιδράσεων και καταγγελιών. Η οξεία πολεμική στον Τύπο και τα άλλα μέσα ενημέρωσης αφορούσε το ζήτημα […]

Ο τουρισμός φέτος στην Ελλάδα ξεπέρασε τις πιο αισιόδοξες προβλέψεις και σύμφωνα με τα οικονομικά στοιχεία ξεπερνά σε έσοδα τα 20 δισ. ευρώ. Ταξίδεψαν οι ξένοι, μετά τον διετή εγκλεισμό της πανδημίας, ταξίδεψαν όμως και οι Ελληνες, παρά τις οικονομικές δυσκολίες. Πού πήγαν όμως όλα αυτά τα εκατομμύρια των ταξιδιωτών; Κυρίως σε νησιωτικούς και παραθαλάσσιους […]

Μια απειλή που καιροφυλακτεί πίσω από κάθε αποκατάσταση ή «εκσυγχρονισμό» κτιρίου του εικοστού αιώνα στα καθ’ ημάς είναι κατά κάποιον τρόπο η προσπάθεια εικονογραφικής ή πλαστικής σύνδεσης με το γούστο της εποχής μας. Ακόμη και όταν πρόκειται για διατηρητέο μνημείο, άλλοι επιχειρούν τον χρωματικό εμπλουτισμό, άλλοι ιδιωματικούς μορφολογικούς χειρισμούς, άλλοι την «εικαστική προσέγγιση», άλλοι ακόμη […]

Εκεί στο γύρισμα του αιώνα, με εμβληματικό το 2004 των Ολυμπιακών Αγώνων, φάνηκε να ολοκληρώνει τον κύκλο της η μεγάλη συζήτηση για τον «αυτόχθονο» ή «εισαγόμενο» χαρακτήρα της νεοελληνικής αρχιτεκτονικής. Σε όλο τον 20ό αιώνα οι δύο πόλοι ξιφούλκησαν με ένταση: από τη μια οι εραστές του «διελληνικού πνεύματος» που έβλεπαν στην ανώνυμη αρχιτεκτονική την […]

Το χρονικό της δημιουργίας του νέου μουσειακού φορέα στο Οσλο, τα πολλαπλά μηνύματα που εκπέμπει και πώς αναζητεί την ουσία της αρχιτεκτονικής ο δημιουργός του κτιρίου Klaus Schuwerk

Παρά τη ζέστη των ημερών, μια πνοή δροσιάς αγκαλιάζει τον επισκέπτη στο νέο Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης. Πρώτα δείγματα οι καθαροί και φροντισμένοι χώροι, η καλοσχεδιασμένη σήμανση των λειτουργιών, η γενική βελτίωση της αισθητικής του περιβάλλοντος. Το κλίμα έχει αλλάξει. Αν το κριτήριό μας διαμορφώνεται αναπόφευκτα από αντίστοιχες ξένες εμπειρίες, εδώ πράγματι είναι σαν να […]

Αν η ποιότητα των κατασκευών φιλικών προς το περιβάλλον, η αντίληψη των κλιματικών αλλαγών για τον σχεδιασμό των κτιρίων και ευρύτερα η βιώσιμη ανάπτυξη των πόλεων αποτελούν πλέον βασικές προϋποθέσεις για το παρόν και το μέλλον της αρχιτεκτονικής, ένα παράδειγμα εξαίρετης πρακτικής μάς έρχεται από τη Νορβηγία. Οπου η λατρεία της φύσης και η βαθιά […]

Στο εξαιρετικά επιδραστικό βιβλίο «Η αρχιτεκτονική της πόλης» (1966) ο Aldo Rossi υποστηρίζει ότι η πόλη είναι ένας οργανισμός αρχιτεκτονικών επεισοδίων που συνθέτουν την «ακίνητη σκηνογραφία του θεάτρου της ανθρώπινης ζωής». Σε μια περίοδο μεταμοντέρνας κριτικής της δυστοπικής μοντέρνας πόλης, αυτός ο σπουδαίος δάσκαλος της αρχιτεκτονικής υποστήριζε ότι τα νέα κτίρια οφείλουν να συμβάλλουν στον […]

Ανάμεσα στα έργα αρχιτεκτονικής που προκρίθηκαν για βράβευση στο φετινό βραβείο Mies (επτά συνολικά) είναι το Frizz23 στο Βερολίνο (ένα πρόγραμμα κοινωνικής αρχιτεκτονικής που περιλαμβάνει, μεταξύ πολλών άλλων, κατοικίες, εργαστήρια καλλιτεχνών και έναν συλλογικό εκθεσιακό χώρο)· η Railway Farm στο Παρίσι (μια γειτονιά όπου προϋπάρχουσες σιδηροδρομικές υποδομές έχουν μετατραπεί σε κοινωνική στέγη για 1.000 κατοίκους […]

Ο πρόσφατος νόμος του Μαΐου 2021 για τη διεξαγωγή των αρχιτεκτονικών διαγωνισμών, με την υπογραφή του υφυπουργού Περιβάλλοντος, επιχειρεί την επικαιροποίηση αυτού του σπουδαίου θεσμού σύμφωνα με νεότερα δεδομένα. Ενα από αυτά είναι και η διευθέτηση της επιθυμητής κατά τα άλλα συμμετοχής των ιδιωτών στη στήριξη του θεσμού. Εως εδώ όλα καλά. Δεν χρειάζεται να […]

Η κλασική πια φράση «form follows finance» δεν είναι μόνο ένα σύνθημα αλλά και τίτλος βιβλίων και μελετών για τη σχέση ανάμεσα στην αρχιτεκτονική, την πολεοδομία και τον σύγχρονο χρηματοπιστωτικό καπιταλισμό των τελευταίων δεκαετιών. Το νέο βιβλίο του καναδού καθηγητή Αρχιτεκτονικής Matthew Soules, «Icebergs, Zombies, and the Ultra Thin. Architecture and Capitalism in the Twenty-First […]

Και πάλι για τη «σιωπή των διανοουμένων», στην Ελλάδα. Οι διανοούμενοι έχουν λόγο και ρόλο σε συγκροτημένες κοινωνίες με αρχές και κανόνες λειτουργίας, σε κοινωνίες δηλαδή πραγματικά δημοκρατικές. Λειτουργούν σε ακροατήρια όχι μόνο δεκτικά αλλά και ικανά και πρόθυμα να αξιολογήσουν, να ιεραρχήσουν, να σχολιάσουν νηφάλια τη διατυπωμένη άποψη. Δεν μιλούμε φυσικά για κλειστούς κύκλους […]

Το ζήτημα της επιστροφής στην Αθήνα των Γλυπτών του Παρθενώνα είναι ιδιοκτησιακό, νομικό, ηθικό ή μήπως είναι θέμα της κατά Μελίνα «εθνικής αξιοπρέπειας», όπως υπενθυμίζει ο Τ. Θεοδωρόπουλος; («Η Καθημερινή», 16.1.2022.) Πώς είναι σκόπιμο και πιο ρεαλιστικό να το διαχειριστούμε; Mε την ευκαιρία της διάλεξής του στο Megaron Plus, τον Απρίλιο του 2008, ο αρχαιολόγος […]

Με μια νέα πολιτιστική υποδομή σοβαρών προδιαγραφών προικίστηκε η ελληνική περιφέρεια, που δεν συζητήθηκε όσο της αξίζει. Η περιπέτεια – διότι περί αυτής πρόκειται – ξεκίνησε με τον αρχιτεκτονικό διαγωνισμό του 1983(!) για το Πολιτιστικό Κέντρο Ηρακλείου Κρήτης και την απονομή του πρώτου βραβείου στους αρχιτέκτονες Τάσο Μπίρη, Δημήτρη Μπίρη και Πάνο Κόκκορη. Η είδηση είναι ότι […]

Ενα από τα τελευταία έργα της Zaha Hadid είναι ο καινοφανής λιμενικός σταθμός της Αμβέρσας, μια καθ’ ύψος προσθήκη σε ένα παλιό κτίριο της Πυροσβεστικής. Στο Οσλο ολοκληρώνεται το εντυπωσιακό νέο κτίριο της Εθνικής Βιβλιοθήκης, πλάι στο γλυπτικό παγόβουνο της νέας Οπερας της πόλης. Στο Σαν Φρανσίσκο και στη Νέα Υόρκη είναι πλέον ορατοί οι […]