Παίζοντας με τη φωτιά στο Αφγανιστάν

Λίγα χρόνια μετά την περιπέτεια του ντοκιμαντέρ «Οι νύφες του Hindu Kush», που παρουσίαζε το πώς η απαγωγή ενός έλληνα εθελοντή από τους Ταλιμπάν συνέβαλε στο ξύπνημα της φυλής Καλάσα του Πακιστάν, η Αννέτα Παπαθανασίου ετοιμάζεται για την πρεμιέρα της τελευταίας δημιουργίας της, «Παίζοντας με τη φωτιά». Ακόμη ένα ντοκιμαντέρ και πάλι με φόντο το Αφγανιστάν, το «Παίζοντας με τη φωτιά» πραγματεύεται τις γυναίκες ηθοποιούς στο Αφγανιστάν που κυριολεκτικά παίζουν με τη φωτιά!

Η ταινία αφηγείται τις ιστορίες των γυναικών ηθοποιών που έχουν την τόλμη να ασχοληθούν με το θέατρο και αντιμετωπίζουν σκληρή κριτική, κοινωνική αποδοκιμασία, ακόμη και απειλές για τη ζωή τους και την οικογένειά τους. Είναι μια καταγραφή όσων συναντά και σε αυτή την περίπτωση, δυστυχώς, η φαντασία ωχριά μπροστά στην πραγματικότητα. «Ειδικά όταν γνωρίζεις ότι αυτό που αποτυπώνεται στη μεγάλη οθόνη είναι εικόνες της αληθινής ζωής, χωρίς μυθοπλασία και σενάριο» αναφέρει η σκηνοθέτρια και ηθοποιός που έχει επισκεφτεί πολλές φορές την Καμπούλ προκειμένου να διδάξει την Αντιγόνη του Σοφοκλή. Από εκεί άλλωστε άρχισε η επιθυμία της να καταγράψει τη ζωή των αφγανών καλλιτεχνών που προσπαθούν να συνδυάσουν την τέχνη και τον πολιτισμό με τη σκληρή καθημερινότητα σε αυτή την ταλαιπωρημένη χώρα.

«Εχοντας πάει στο Αφγανιστάν το 2007 και κάνοντας γυρίσματα στην περιοχή για τις ανάγκες του ντοκιμαντέρ «Qadir, ένας Αφγανός Οδυσσέας» απέκτησα μια οικειότητα με την περιοχή και σίγουρα αρκετούς φίλους» αναφέρει η σκηνοθέτρια. Οταν λοιπόν ήρθε στα χέρια της μια φωτογραφία από παράσταση αφγανικού θιάσου ξαφνιάστηκε και θέλησε να μάθει περισσότερα. «Πρώτη φορά έβλεπα γυναίκα Αφγανή ακάλυπτη και μάλιστα να παίζει Μολιέρο στο Αφγανιστάν!».

Η έρευνα άρχισε και με τη βοήθεια φίλων η Παπαθανασίου ήρθε σε επαφή με εκπροσώπους της καλλιτεχνικής ζωής στην Καμπούλ ανάμεσα στους οποίους και ο επικεφαλής του Θεατρικού Τμήματος στο Πανεπιστήμιο της πόλης. Εκείνος ήταν που την προσκάλεσε να διδάξει αρχαίο Ελληνικό Θέατρο στους φοιτητές του. Επειτα από 30 χρόνια πολέμου και την πτώση του καθεστώτος των Ταλιμπάν, οι οποίοι είχαν απαγορέψει σχεδόν όλες τις τέχνες, το θέατρο στο Αφγανιστάν ξαναγεννιέται.

Η Παπαθανασίου εντυπωσιάστηκε μαθαίνοντας ότι στη χώρα υπάρχουν δραστήριες θεατρικές ομάδες και ότι διοργανώνεται ένα Φεστιβάλ Θεάτρου στην Καμπούλ, που έδωσε μάλιστα το πρώτο βραβείο σε μια νεαρή ηθοποιό. «Ηθελα να γνωρίσω αυτή την ηθοποιό και άλλους αφγανούς καλλιτέχνες και να ανακαλύψω περισσότερα για το αφγανικό θέατρο» λέει με ενθουσιασμό. Γι’ αυτό και αποδέχθηκε με χαρά την πρόσκληση να διοργανώσει σεμινάρια πάνω στην Αντιγόνη του Σοφοκλή στο Πανεπιστήμιο της Καμπούλ και παράλληλα με τα σεμινάρια να κινηματογραφήσει τις ζωές αφγανών ηθοποιών στο ντοκιμαντέρ «Παίζοντας με τη φωτιά».

Τα πράγματα στο Αφγανιστάν είναι πολύ πιο σοβαρά απ’ ό,τι κανείς τα φαντάζεται. Φθάνοντας στην Καμπούλ η Παπαθανασίου ανακάλυψε ότι το Θεατρικό Τμήμα του Πανεπιστημίου της Καμπούλ έχει 200 αγόρια και μόλις οκτώ κορίτσια! Μάλιστα, τα περισσότερα κορίτσια απλώς παρακολουθούσαν γιατί δεν ήθελαν να παίξουν μπροστά σε ανδρικό κοινό. Ακόμη χειρότερα, η νεαρή ηθοποιός που η σκηνοθέτρια ήθελε να συναντήσει εξαφανίστηκε χωρίς κανείς να γνωρίζει τα ίχνη της. Σε άλλη περίπτωση, μια 22χρονη ηθοποιός δολοφονήθηκε στην Καμπούλ απλώς και μόνον επειδή έπαιζε στο θέατρο και το έδειξε η εκεί τηλεόραση στις ειδήσεις.