Ο Παράδεισος είναι… κοντά!

Στον ευχαριστήριο λόγο του στην τελευταία απονομή των βραβείων Οσκαρ ο αμερικανός ηθοποιός Μάθιου Μακ Κόναχι κρατώντας το αγαλματίδιο του Οσκαρ Α’ ρόλου για το «Dallas Buyers Club» δεν παρέλειψε να ευχαριστήσει τον πιο σημαντικό φίλο του στο Σύμπαν, τον Θεό. Τον ευχαρίστησε που του έδωσε εκείνες τις ευκαιρίες «που ήξερα ότι δεν θα ήταν ποτέ στο χέρι μου να αποκτήσω, όπως και δεν θα μπορούσε κανένας άνθρωπος να αποκτήσει». Οπως ήταν φυσικό, ο λόγος του Μακ Κόναχι είχε διπλό αντίκτυπο. Από τη μία έδωσε τροφή για χλευασμό σε εκπομπές του ραδιοφώνου και της τηλεόρασης και από την άλλη έγινε ύμνος για τους συντηρητικούς θρήσκους που μίλησαν για «ένα γενναίο χτύπημα κατά της διάβρωσης του Χόλιγουντ». Φυσικά στην αμερικανική κοινωνία το να είσαι θρήσκος σημαίνει να είσαι χριστιανός.

Οσο σκληρή και αν είναι η «διαμάχη» ανάμεσα στους υπερπληθείς θρήσκους και στη μειονότητα των άθεων, η αλήθεια είναι ότι στο «διαβρωμένο» Χόλιγουντ ο Θεός ζει και βασιλεύει. Μέσα στον τρέχοντα Μάρτιο έχουν προγραμματιστεί για διανομή στις αμερικανικές κινηματογραφικές αίθουσες δύο θρησκευτικές ταινίες με προδιαγραφές μπλοκμπάστερ. Η μία είναι ο πολυδιαφημισμένος «Νώε» του Ντάρεν Αρονόφσκι (που ανοίγει και στην Ελλάδα την ερχόμενη εβδομάδα) και η άλλη είναι το «Son of God» («Ο Υιός του Θεού») του Κρίστοφερ Σπένσερ. Και αν οι δύο αυτές ταινίες τοποθετούνται σε βιβλικές εποχές, το «Heaven is for real» («Ο Παράδεισος υπάρχει στ’ αλήθεια»), που θα ακολουθήσει τον Απρίλιο, τοποθετείται στις ημέρες μας. Πρόκειται για την κινηματογραφική μεταφορά του ομότιτλου μπεστ σέλερ του Τοντ Μπέρπο, σύμφωνα με το οποίο ένα αγόρι που γλίτωσε παρά τρίχα τον θάνατο επάνω στο κρεβάτι του χειρουργείου πείθει την οικογένειά του ότι ενώ χαροπάλευε επισκέφθηκε τον Παράδεισο! Και πώς το αποδεικνύει; Λέγοντας ότι τα οράματα που είδε ενώ βρισκόταν σε κώμα ήταν τα ίδια με εκείνα που έβλεπε σπίτι…

Στον κινηματογράφο και δη στο Χόλιγουντ αθεϊσμός σημαίνει «κακές μπίζνες». Οπως η βία, έτσι και η θρησκεία μπορεί να γεμίσει τα ταμεία. Καμιά φορά μάλιστα ο συνδυασμός των δύο είναι χρυσωρυχείο. Ποιος μπορεί αλήθεια να ξεχάσει τον αντίκτυπο που είχε το αιμόφυρτο βιβλικό έπος του Μελ Γκίμπσον «Τα Πάθη του Χριστού»; Στο μεγαλύτερο μέρος της ταινίας οι σάρκες του Ιησού Χριστού κρέμονταν στον αέρα, αλλά, παρ’ όλα αυτά, η ταινία κατάφερε να βρεθεί στην κορυφή των πιο επιτυχημένων εισπρακτικά ταινιών του 2003 με παραπάνω από 611 εκατ. δολάρια σε παγκόσμια κλίμακα. Είχε κοστίσει μόλις 30 εκατ. δολάρια!

Ολα πάντως δείχνουν ότι ο «Νώε» του Αρονόφσκι θα αποτελέσει την πρώτη αξιόλογη κινηματογραφική απεικόνιση της βιβλικής ιστορίας. Το ταξίδι της Κιβωτού του Νώε υπήρξε επεισόδιο της «Βίβλου» του Τζον Χιούστον, αλλά ως σύνολο δεν έχει αναπαρασταθεί συχνά. Στην παραγωγής 1928 ταινία «Noah’s Ark» του Μάικλ Κερτίζ η βιβλική καταστροφή υπήρξε ένα πρόσχημα για να σχολιαστεί το δράμα του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Εχουν υπάρξει εκδοχές κωμωδίας και κινουμένων σχεδίων, ακόμη και μιούζικαλ. Τις περισσότερες φορές οι προσεγγίσεις ενείχαν το στοιχείο του φολκλόρ, από πολλές δεν έλειπε το χιούμορ και κάποιες, όπως ο τηλεοπτικός «Νώε» (1999) με τον Τζον Βόιτ, πάσχουν από ισχυρές δόσεις κιτς και αφέλειας. «Αλλά, αν δεις την ιστορία αυτή στο πλαίσιο της Γένεσης, καταλαβαίνεις πως είναι κάτι πολύ περισσότερο από ζώα που σώζονται σε ζευγάρια. Είναι η ιστορία δέκα γενεών κακίας που σταδιακά οδηγεί τον Θεό στην απόφαση να τα καταστρέψει όλα. Είναι, κατ’ εμέ, η πρώτη ιστορία αναφορικά με το τέλος του κόσμου» δηλώνει ο σκηνοθέτης, γνωστός από την ωμότητα των σκηνών που στήνει σε ταινίες όπως ο «Μαύρος κύκνος» και το «Ρέκβιεμ για ένα όνειρο».

Ανεξαρτήτως καλλιτεχνικού αποτελέσματος του «Νώε», το γεγονός είναι ότι το μάρκετινγκ για την ταινία έχει λειτουργήσει πολύ αποτελεσματικά ως σήμερα και μάλιστα χωρίς ιδιαίτερο κόστος. Ενα tweet του Ράσελ Κρόου προς τον Πάπα Φραγκίσκο ήταν αρκετό για να πάρει παγκόσμιες διαστάσεις. Ο νεοζηλανδός ηθοποιός προέτρεψε τον Πάπα να παρακολουθήσει την ταινία λέγοντάς του ότι είναι καλή. Και αν όντως η ταινία αρέσει στον Πάπα και το δηλώσει, δεν είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς την απήχηση που θα έχει στα εκατομμύρια που τον ακολουθούν πιστά.

Υπέρ της ταινίας όμως είναι και η αρνητική διαφήμιση που δέχθηκε από χώρες του Ισλάμ στις οποίες για θρησκευτικούς λόγους ο «Νώε» δεν θα προβληθεί. Επίσημη αιτιολογία για την απαγόρευση της ταινίας στο Κατάρ, στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και στο Μπαχρέιν είναι ότι «αντιτίθεται στις διδασκαλίες του Ισλάμ». Το παράδειγμα των τριών χωρών ενδεχομένως να ακολουθήσουν και άλλες χώρες της Μέσης Ανατολής, παρότι μάλιστα η ταινία δεν έχει προβληθεί πουθενά ακόμη. Αυτό όμως δεν έχει καμία απολύτως σημασία για τους ισλαμιστές, που θεωρούν κάθε έργο τέχνης προσβλητικό για τη θρησκεία τους. Κουβέντα να γίνεται βέβαια, γιατί όλα αυτά αυξάνουν την περιέργεια των θεατών (σε όλον τον πλανήτη) και μαζί τις μετοχές του «Νώε».

Δίπλα στον Ράσελ Κρόου βρίσκουμε τον Αντονι Χόπκινς στον ρόλο του Μαθουσάλα, την Τζένιφερ Κόνελι και την Εμα Γουάτσον. Τα γυρίσματα της υπερπαραγωγής, που κόστισε παραπάνω από 125 εκατ. δολάρια, πραγματοποιήθηκαν στην Ισλανδία καθώς η χώρα συνδυάζει τόσο το σκοτεινό τοπίο της καταστροφής όσο και το ειδυλλιακό τοπίο του Κήπου της Εδέμ.

Πλήθος κασκαντέρ από τη Νέα Υόρκη (πάνω από 400 άτομα) έλαβαν μέρος στις σκηνές μάχης, ενώ μεγάλη πρόκληση ήταν και η βροχή, που απαίτησε τη δημιουργία τεράστιων σωλήνων και χρήση γερανών για να μεταφερθούν και να χρησιμοποιηθούν τόνοι νερού.