Αντισυμβατική, μητέρα στα 22 της – έδωσε την κόρη της για υιοθεσία επειδή δεν μπορούσε να τη ζήσει και τη συνάντησε ύστερα από τριάντα χρόνια -, η καναδή τραγουδοποιός της φολκ και ροκ Τζόνι Μίτσελ είναι από τα πλέον εμβληματικά πρόσωπα της μουσικής. Στα 70 της χρόνια (γεννήθηκε στις 7 Νοεμβρίου 1943, στο Φορτ Μακ Λέοντ), αν και μακριά από τα τεκταινόμενα και με νέα ιδιότητα αυτήν της ζωγράφου, όπως θέλει να λέει η ίδια, παραμένει ένα σύμβολο. Αυτό το σύμβολο επέλεξε η Ελλη Πασπαλά για να του αφιερώσει δύο Κυριακές, στο Gazarte. Την αποψινή και αυτήν της 24ης Νοεμβρίου. Αφορμή δεν χρειαζόταν να βρεθεί, άλλωστε ο τίτλος των δύο βραδιών τα λέει όλα: «Happy Birthday Joni!». Ενα πάρτι γενεθλίων με τη συνοδεία πέντε μουσικών, αφιερωμένο σε όσους πιστεύουν ότι το τραγούδι είναι κάτι περισσότερο από μια ωραία μελωδία και τρία–τέσσερα λογάκια στη σειρά.

Κατά μία έννοια, είναι ένα ρίσκο η παράσταση αυτή για την Ελλη Πασπαλά και τους μουσικούς που τη συνοδεύουν. «Προφανώς και δεν είναι μια «συνηθισμένη» παράσταση. Εχει ρίσκο» σημειώνει στη συνέντευξη που παραχώρησε στο «Βήμα της Κυριακής» και συνεχίζει: «Καταλαβαίνω ότι στην εποχή μας δεν περισσεύουν χρήματα για να πει ο κόσμος «πάμε να δούμε και αυτό». Από την άλλη όμως, πρέπει να παίρνουμε και τα ρίσκα μας». Η Ελλη Πασπαλά εξηγεί ότι η Τζόνι Μίτσελ «είναι μια καλλιτέχνις, μια δημιουργός που με έχει επηρεάσει βαθύτατα και οφείλω να της κάνω αυτό το αφιέρωμα. Είναι το δικό μου δώρο σε αυτήν».

Τη θαύμαζε και την αγαπούσε από μικρή. Οταν πήγε στο γυμνάσιο, άρχισε να αγοράζει δίσκους της και κάπου εκεί ανακάλυψε όχι μόνο την τραγουδίστρια αλλά κυρίως τον άνθρωπο Τζόνι Μίτσελ. Το κορίτσι που στα οκτώ του χτυπήθηκε από πολιομυελίτιδα και ενώ οι γιατροί είπαν ότι δεν θα ξαναπερπατήσει ποτέ εκείνη θεραπεύθηκε με Πρίσλεϊ και Ρέι Τσαρλς, τη φανατική καπνίστρια, το αγοροκόριτσο, τη γυναίκα που ζει και αναπνέει για την ελευθερία, αλλά θέλει και τους άλλους να πράττουν το ίδιο. «Δεν μπορώ να πω για κοινά στοιχεία αλλά για το γεγονός ότι με επηρέασε πάρα πολύ. Ηταν συγκλονιστικό αυτό που εισέπραττα από αυτή τη γυναίκα τότε. Για πρώτη φορά άκουγα τραγούδια που είχαν πολύ προσωπικό λόγο και διαπίστωσα ότι κάτι έλεγε σε μένα. Προσωπικά. Βαθύ και προσωπικό μεν αλλά και πολύ οικουμενικό δε. Κάτι με το οποίο μπορεί να ταυτιστεί ο καθένας. Επίσης μιλούσε με έναν τρόπο ωμό και με αφοπλιστική ειλικρίνεια για τον έρωτα. Απαιτούσε την ελευθερία της, απαιτούσε να ζήσει με ελεύθερο τρόπο. Το διεκδικούσε, και αυτό με επηρέασε».
Η Ελλη Πασπαλά, αν και γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Νέα Υόρκη, άφησε πίσω της φίλους και οικογένεια, και αποφάσισε να ζήσει στην Ελλάδα. «Και μπορώ να σου πω ότι δεν είναι τυχαίο το γεγονός πως ενώ γεννήθηκα και μεγάλωσα στην Αμερική, αυτή η αναζήτηση της ελευθερίας και του πνεύματος που πρεσβεύει η Τζόνι Μίτσελ με τα τραγούδια και τη στάση ζωής της με έσπρωξε να αφήσω την οικογένειά μου και τους φίλους μου και να έρθω να ζήσω εδώ. Τα τραγούδια της μιλούν πάρα πολύ συχνά για το ταξίδι και την ελευθερία που νιώθει μέσα της. Το βρήκα όλο αυτό πολύ γοητευτικό, απελευθερωτικό και επαναστατικό μπορώ να σου πω».
Με αιχμηρή και θαρραλέα κοινωνική και πολιτική συνείδηση η Τζόνι Μίτσελ δεν ακολούθησε ποτέ κανόνες, αμφισβήτησε ακόμη και τον Μπομπ Ντίλαν, είναι κατά μία έννοια δημιουργός με πολιτικό πρόσωπο. Η Ελλη Πασπαλά δίνει μια μάλλον διαφορετική ερμηνεία. «Οσο ο Μάνος Χατζιδάκις έγραφε πολιτικό τραγούδι άλλο τόσο έγραφε και η Τζόνι Μίτσελ. Δεν στάθηκε εκεί. Δεν είχε αυτές τις παρωπίδες. Στο έργο της έχει μεγάλη κοινωνική ευαισθησία, την οποία φέρνει μέσα στο τραγούδι της με έναν ποιητικό λόγο. Πέρασε πολύ πιο πέρα από τον στενό κορσέ του πολιτικού τραγουδιού».
Η επιλογή της αποψινής παράστασης μόνο τυχαία δεν είναι από την πλευρά της Ελλης Πασπαλά. «Δεν είναι τυχαίο που αρχίζουμε την 17η Νοεμβρίου. Από τη μία πρέπει να θυμόμαστε και η μνήμη να είναι φρέσκια, αλλά και αυτά τα στεφάνια, έλεος. Θέλουμε ζωή, να ζήσουμε, να πάμε μπροστά. Και είναι μια γυναίκα που έχει σταθεί με πολύ μεγάλο θάρρος και μοναχικά, έτσι ώστε μέσω αυτής να θυμηθούμε τη σημασία της επετείου του Πολυτεχνείου».
Η Ελλη Πασπαλά θυμάται το κομμάτι «Goodbye Pork Pie Hat» (περιλαμβάνεται στο άλμπουμ με τίτλο «Mingus», όπου συνεργάστηκε με τον τζαζίστα Τσαρλς Μίνγκους), στο οποίο σε κάποιο σημείο το τραγούδι περιγράφει έναν μαύρο και μια λευκή να πηγαίνουν χέρι-χέρι σε ένα ξενοδοχείο και κάποιοι σε αυτό είδαν κόκκινο και τους έδιωξαν από το κρεβάτι του ξενοδοχείου. «Με αυτούς τους στίχους τα λέει όλα για τον ρατσισμό, την ιστορία της Αμερικής, την πάλη με τους ρατσιστές. Αυτό το τραγούδι το αφιερώνω στη Χρυσή Αυγή. Η Τζόνι Μίτσελ θέλει έναν κόσμο όπου να κυκλοφορούμε ελεύθεροι και ελεύθερα, χωρίς να μας λιντσάρουν».
Για την Ελλη Πασπαλά η Καναδή Τζόνι Μίτσελ λέει μεγάλες αλήθειες με πολύ απλό τρόπο. «Και κάνει ακόμη κάτι που είναι καταπληκτικό. Σου πετάει μια απίστευτη αλήθεια αλλά δεν μένει εκεί. Δεν σου τριβελίζει το μυαλό με αυτό. Το είπε, τελείωσε, πάει παρακάτω. Και όλα αυτά σε ένα διάστημα τριών-πέντε λεπτών. Οσο διαρκεί ένα κομμάτι της».
Θεωρεί κρίμα και άδικο να επιλέξει κάποιο τραγούδι της Τζόνι Μίτσελ ως το πλέον αγαπημένο, φιλοδοξεί να δισκογραφηθεί το εν λόγω αφιέρωμα και να κυκλοφορήσει σε CD, αλλά πρωτίστως συνεχίζει να τη θαυμάζει και να νιώθει ότι την οδηγεί. «Αν τη συναντούσα. μπορεί σε κάποια πράγματα να διαφωνούσαμε, αλλά πιστεύω ότι είναι ένας άνθρωπος που είχε αξίες τις οποίες στήριξε και υποστήριξε και στάθηκε δίπλα σε αυτές όλη της τη ζωή. Με μια ζηλευτή πνευματικότητα, την οποία επιζητώ και για τον εαυτό μου».

πότε & πού:
Συμμετέχουν οι: David Lynch (σαξόφωνα), Τάκης Φαραζής (πιάνο), Γιώργος Λιμάκης (κιθάρες), Γιώτης Κιουρτσόγλου (ηλεκτρικό μπάσο) Μιχάλης Καπηλίδης (τύμπανα). Η μουσική επιμέλεια είναι του David Lynch. Gazarte : Βουτάδων 32 – 34, Γκάζι 17, 24 Νοεμβρίου. Ωρα έναρξης: 21.00. Τιμές εισιτηρίων: 18,13 και 8 ευρώ (όρθιοι)

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ