Λεωνίδας, Αριστοτέλης, Αρης, Αγαμέμνων. Τέσσερα παλικάρια με αρχαιοελληνικά ονόματα, ηλικίας κάτω των 20, κάτοικοι της Αθήνας του 2012. Ντυμένοι με πανομοιότυπα ρούχα, οι νεαροί θυμίζουν ένστολο στρατό: λευκό μακρυμάνικο πουκάμισο, ανοιχτόχρωμο παντελόνι. Κάθονται στον καναπέ ενός σαλονιού, απέναντι από έναν φαλακρό μεσήλικο με αυστηρό βλέμμα και στρωτή, καθαρή ομιλία. Είναι ο «καθοδηγητής» τους. Το πνεύμα. Τους οργανώνει, φτιάχνει το «σχέδιο», δίνει διαταγές. «Πιστεύω σε μια καθαρή Ελλάδα» λέει.
Τα παραπάνω πέντε πρόσωπα αποτελούν τα μέλη και τον αρχηγό μιας οργάνωσης ονόματι Sphinx, όπως είναι και ο τίτλος της πρώτης μικρού μήκους ταινίας του νεαρού σκηνοθέτη Κωνσταντίνου Καραμαγγιώλη στην οποία ανήκει η σκηνή που περιγράψαμε. Η περιοχή όπου λαμβάνει χώρα η 18λεπτη ιστορία δεν είναι εύκολα διακριτή. Θυμίζει αρκετά το Μεταξουργείο, ενώ με λίγη προσοχή παρατηρείς σημεία της κινεζικής κοινότητας. Γυρισμένη με ελάχιστα χρήματα αλλά περίσσευμα ψυχής, το «Sphinx» συναγωνίζεται εφέτος στο Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους της Δράμας, το οποίο θα διεξαχθεί από τη Δευτέρα 17 ως το Σάββατο 22 Σεπτεμβρίου γιορτάζοντας ταυτόχρονα τα 35α γενέθλιά του.
Πάνω στη μορφή του καθοδηγητή, τον οποίο υποδύεται άψογα ο Μάνος Βακούσης, μπορεί εύκολα να φανταστεί κανείς μια αντανάκλαση της Χρυσής Αυγής και του αρχηγού της Νίκου Μιχαλολιάκου. Ωστόσο ο σκηνοθέτης ελπίζει ότι το «Sphinx» δεν θα παρεξηγηθεί ως μια ταινία που αναφέρεται σε κάποιο συγκεκριμένο κόμμα.
«Το θέμα της ταινίας είναι η οικογένεια» λέει. «Η Χρυσή Αυγή είναι το πρόσχημα, μια προσωπική πολιτική δήλωση, η ανάγκη μου να εκφραστώ, γιατί μεγαλώνοντας άρχισα να νιώθω ότι χάνω την επαναστατικότητά μου και ότι πολύ σύντομα έπρεπε να κάνω κάτι γι’ αυτό. Βρέθηκα στο μεταίχμιο της μεγάλης αλλαγής, όταν το παιδί παύει να είναι παιδί και γίνεται σιγά-σιγά άνδρας».
Δεν είναι τυχαίο ότι ο Κωνσταντίνος Καραμαγγιώλης – ανιψιός τού επίσης σκηνοθέτη Μενέλαου Καραμαγγιώλη – γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Θήβα, πατρίδα του Οιδίποδα, με του οποίου τον μύθο ζούσε επί σειρά ετών (και εξακολουθεί να ζει). Στο Δημοτικό Πάρκο, όπου ο σκηνοθέτης έπαιζε καθημερινά, ο Οιδίποδας τυφλώθηκε με τα ίδια του τα χέρια. Για τον Καραμαγγιώλη ο ήρωας του Σοφοκλή είναι ένας άνθρωπος που περιφέρεται τυφλά χωρίς να σκέφτεται αυτά που κάνει, τις πράξεις και τις δράσεις του.
Ο μύθος του ήρωα του Σοφοκλή τον στοίχειωσε, όπως και το στοιχείο του τυχαίου, που επίσης παίζει σημαντικό ρόλο στην ταινία του. «Ηθελα με όποιον τρόπο μπορούσα να παντρέψω κάτι το πολύ παλιό, κάτι που μου άρεσε πολύ όταν ήμουν μικρός, με μια σύγχρονη εικόνα». Οντως, η σπίθα της ταινίας άναψε από μια σύγχρονη οικογενειακή τραγωδία που συνέβη στις ΗΠΑ και εν μέρει θυμίζει Οιδίποδα.
Ο Καραμαγγιώλης αποφάσισε να κάνει το «Sphinx» όταν διάβασε ένα ρεπορτάζ με θέμα τον φόνο ενός νεοναζί από τον ανήλικο γιο του. Κάπως έτσι ένας σύγχρονος Οιδίποδας αντανακλάται στο πρόσωπο του αναποφάσιστου νεαρού μαχητή της Sphinx, του Λεωνίδα (Ηλίας Μουλάς), ο οποίος είναι γιος του καθοδηγητή, αλλά έχει σοβαρές αμφιβολίες γι’ αυτό που πρόκειται να κάνει.
35ο ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΔΡΑΜΑΣ
Το ξεπούλημα και η μασκότ των «Αγανακτισμένων»
Το «Sphinx» είναι η μοναδική ταινία απ’ όσες συμμετέχουν εφέτος στη Δράμα στην οποία αντανακλάται κάποια πτυχή της σύγχρονης ελληνικής πραγματικότητας. Στην πλειονότητά τους οι ελληνικές ταινίες ασχολούνται με τις ποικίλες συνέπειες της οικονομικής κρίσης στη χώρα μας. Οι σκηνοθέτες μιλούν γι’ αυτά που βιώνουν και βλέπουν διαρκώς να συμβαίνουν δίπλα τους: ανεργία, χρέη, άστεγοι, «φακελάκια» για «λάδωμα» παντός τύπου, οι ελληνογερμανικές σχέσεις, οι μετανάστες, οι συνεντεύξεις για εύρεση εργασίας.
Το ξεπούλημα και η μασκότ των «Αγανακτισμένων»
Το «Sphinx» είναι η μοναδική ταινία απ’ όσες συμμετέχουν εφέτος στη Δράμα στην οποία αντανακλάται κάποια πτυχή της σύγχρονης ελληνικής πραγματικότητας. Στην πλειονότητά τους οι ελληνικές ταινίες ασχολούνται με τις ποικίλες συνέπειες της οικονομικής κρίσης στη χώρα μας. Οι σκηνοθέτες μιλούν γι’ αυτά που βιώνουν και βλέπουν διαρκώς να συμβαίνουν δίπλα τους: ανεργία, χρέη, άστεγοι, «φακελάκια» για «λάδωμα» παντός τύπου, οι ελληνογερμανικές σχέσεις, οι μετανάστες, οι συνεντεύξεις για εύρεση εργασίας.
Είναι άραγε άξιον απορίας που εφέτος στο Φεστιβάλ Δράμας θα παρουσιαστούν 84 ταινίες στο διαγωνιστικό τμήμα, οι οποίες πέρασαν από ένα σύνολο 200 (!); Είναι και δεν είναι. Γιατί από τη μία η κρατική υποστήριξη από το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου και την ΕΡΤ μετριέται σε ψίχουλα, από την άλλη όμως όλοι αυτοί οι σκηνοθέτες θέλουν πάση θυσία να εκφραστούν. Και εφόσον το θέλουν, θα το κάνουν. Πώς; Με τη συμμετοχή φίλων και δίχως χρήματα.
Στο «Roi Mat», που γυρίστηκε από την κινηματογραφική ομάδα του Δήμου Κηφισιάς, ένα νεαρό ζευγάρι αστέγων είναι αναγκασμένο να ζει στο εστιατόριο ενός φίλου του. Το «Buyout» της Κάρμεν Ζωγράφου μιλάει για μια γυναίκα με γερμανό φίλο η οποία θέλει να «ξεπουλήσει» το πατρικό της με θέα στην Ακρόπολη σε μια γερμανική πολυεθνική εταιρεία. Ποια θα μπορούσε να είναι η αντίδραση των δικών της; Στο «Ουκ αν λάβοις» η Νάνσυ Σπετσιώτη εξετάζει την περίπτωση μιας ηλικιωμένης γυναίκας που καταλήγει άστεγη και στο «Interview» («Συνέντευξη») ο Γιάννης Μπουγιούκας καταγράφει ένα απρόβλεπτης εξέλιξης job interview, όπου τελικά οι ρόλοι αντιστρέφονται.
Σε μια άλλη περίπτωση, το «Τσέλσι – Μπαρτσελόνα», ο Αλέξανδρος Χαντζής επιλέγει ως βασικό ήρωα έναν τραπεζικό υπάλληλο που «φορτώνει» από τα χρέη και τις υποχρεώσεις και στο τέλος εκρήγνυται στο λάθος σημείο. Αν όλα αυτά διαμορφώνουν μια ατμόσφαιρα βαριά και δύσθυμη, το ευτύχημα είναι ότι δεν λείπει και η κωμική ματιά: το «Αχ, Ελλάδα» του Κώστα Αναγνωστόπουλου είναι μια οκτάλεπτη κωμωδία που απεικονίζει την Ελλάδα τού σήμερα μέσα από έναν διεφθαρμένο «ταρίφα» ο οποίος εξαπατά τον κόσμο, δεν κόβει αποδείξεις, αλλά στο τέλος αναγκάζεται να δώσει φακελάκι σε μια υποτιθέμενη υπάλληλο του ΣΔΟΕ η οποία με τη σειρά της δίνει στο τέλος φακελάκι σε έναν γιατρό!
Δεν είναι όμως μόνο οι νέοι σκηνοθέτες που ασχολούνται με ζητήματα που τους καίνε. Η ταινία «Θανάσης, a greek dog-umentary» γυρίστηκε από τον πρώην αντιπρόεδρο του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου Δημήτρη Σοφιανόπουλο και έχει ως κεντρικό ήρωα τον περιβόητο Θανάση, τον νεόπτωχο σκύλο που από τα σαλόνια έγινε η μασκότ των «Αγανακτισμένων».
πότε & πού:
Το 35ο Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους της Δράμας θα πραγματοποιηθεί από τη Δευτέρα 17 ως το Σάββατο 22 Σεπτεμβρίου.
Η ταινία «Sphinx» θα προβληθεί και στο φεστιβάλ Νύχτες Πρεμιέρας Cosmote (20-30/9)
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ