Κινηματογραφικό εμπόριο γυναικών

«Ανέκαθεν πίστευα ότι η πορνεία δεν είναι μόνο μια διαδικασία πληρωμένου σεξ» λέει ο αυστριακός σκηνοθέτης Μίχαελ Γκλαβόμπερ. «Κάτι τέτοιο θα παραήταν εύκολο γιατί όταν οι διαπραγματεύσεις ανάμεσα στις δύο πλευρές τελειώνουν και η συμφωνία κλείνει, αυτό που τελικά μένει δεν είναι παρά δύο άνθρωποι στο κρεβάτι να κάνουν την πιο άμεση των ανθρωπίνων πράξεων. Εκεί άραγε αρχίζει και εκεί σταματά το πληρωμένο σεξ; Πού θα μπορούσε κάποιος να καταλήξει αν ήθελε να εξερευνήσει τι συμβαίνει στην καρδιά, στο μυαλό και στην ψυχή του πελάτη και της πόρνης;».

Ερωτήματα όπως τα παραπάνω απασχόλησαν τον Γκλαβόμπερ στο ντοκυμαντέρ «Whores’ glory» («Δοξασμένες πόρνες») το οποίο εντάσσεται στην ενότητα «Οψεις του κόσμου» του τελευταίου Φεστιβάλ Ντοκυμαντέρ Θεσσαλονίκης «Εικόνες του 21ου αιώνα», όπου και θα προβληθεί. Είναι αλήθεια ότι το καυτό θέμα της πορνείας ανήκει στα δυνατά χαρτιά του εφετινού Φεστιβάλ: τρία ντοκυμαντέρ ρίχνουν φως στην πιο σκοτεινή όψη του πληρωμένου έρωτα αναζητώντας ταυτόχρονα εκλάμψεις αισιοδοξίας.

Από την Ταϊλάνδη, το Μπανγκλαντές και το Μεξικό ως το Ντουμπάι, την Τουρκία αλλά και την Ελλάδα, οι ταινίες παρακολουθούν τα ίχνη της πορνείας και του trafficking δίνοντας φωνή σε αυτούς που υπό κανονικές περιστάσεις δεν έχουν. Φωτεινή εξαίρεση, μια αυστραλή πόρνη, υπέρμαχος της ελεύθερης σεξουαλικής έκφρασης, η οποία «ειδικεύεται» σε συνευρέσεις με άτομα που πάσχουν από κινητικά προβλήματα. Ονομάζεται Ρέιτσελ Γουότον και είναι το κεντρικό πρόσωπο της ταινίας τεκμηρίωσης «Scarlet Road: Α sex worker’s journey» («Ερυθρός δρόμος: Το ταξίδι μιας εργάτριας του σεξ») της Κάθριν Σκοτ. Οπως μαθαίνουμε, η Γουότον αντιλαμβάνεται τον εαυτό της ως εργάτρια του σεξ. Συνέβαλε στην ίδρυση μιας ομάδας «σεξουαλικής υποστήριξης», λαμβάνει μέρος σε εργαστήρια για εργάτες του σεξ (workshops) και στον ελεύθερο χρόνο της μελετά για το… master.

Δύο από τους πελάτες της, ο Τζον και ο Μαρκ, επέτρεψαν στην κάμερα της Σκοτ να τρυπώσει ανάμεσα σε αυτούς και στη Γουότον, ενώ η τελευταία παρείχε τις υπηρεσίες της. Τόσο ο Μαρκ όσο και ο Τζον εξυμνούν τις ικανότητές της. Ο δεύτερος, ο οποίος εδώ και 26 χρόνια πάσχει από σκλήρυνση κατά πλάκας, κατάφερε να κινήσει κάποια μέλη του σώματός του χάρη στη Γουότον. Γι’ αυτό άλλωστε η τεχνική της έχει καταπλήξει τους γιατρούς.

Στο «Whores’ glory» η πορνεία παρουσιάζεται ως ένα οδοιπορικό, ένα κινηματογραφικό τρίπτυχο σε τρεις διαφορετικές χώρες, γλώσσες και θρησκείες. Στην Ταϊλάνδη οι γυναίκες περιμένουν τους πελάτες τους μέσα στη μονοτονία παρακολουθώντας αντανακλάσεις του εαυτού τους πίσω από γυάλινες βιτρίνες. Στο Μπανγκλαντές άντρες πελάτες περιοδεύουν στα γκέτο της αγάπης για να ικανοποιήσουν τις επιθυμίες τους με ανήλικα κορίτσια. Και στο Μεξικό οι γυναίκες προσεύχονται στον θηλυκό Θάνατο προκειμένου να αποφύγουν την ίδια την πραγματικότητά τους.

Βαφτίζοντας την ταινία «Whores’ glory» ο Γκλαβόμπερ θέλησε να κάνει μια χειρονομία σεβασμού προς τα εργαζόμενα κορίτσια όλου του κόσμου. Οχι καταδίκης ή οίκτου αλλά τιμής για αυτό που κάνουν υπό εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες. «Η πορνεία δεν είναι καταδικαστέα ούτε έχει ανάγκη υπεράσπισης» λέει ο σκηνοθέτης. «Απλώς υπάρχει. Είναι αδιέξοδο το να λες ότι είναι κακό πράγμα. Εχει πολύ περισσότερο ενδιαφέρον το να αναρωτιέσαι για ποιον λόγο υπάρχει, πώς δουλεύει το σύστημά της και τι επίδραση έχει σε όλους μας».

«Μέσα από μια θαρραλέα έρευνα ακολουθεί ακούραστα τη βασανιστική πορεία γυναικών που υπήρξαν θύματα της εμπορίας του σεξ από τις φτωχότερες γωνιές της Ανατολικής Ευρώπης στα κοιλώματα σάρκας του Ντουμπάι και της Ιστανμπούλ» έγραψε το περιοδικό «Variety» για το ντοκυμαντέρ της Μίμι Τσακάροβα «The price of sex» («Η τιμή του σεξ»). Ενώ διεξήγε τις απαραίτητες έρευνες για τις ανάγκες του ντοκυμαντέρ, που θα προβληθεί στην ενότητα «Ανθρώπινα δικαιώματα», η αμερικανικής υπηκοότητας βουλγάρα σκηνοθέτις (φωτογράφος και δημοσιογράφος επίσης) αντιλήφθηκε ότι οι περισσότερες νέες γυναίκες που πωλούν το σώμα τους δεν μιλούν πουθενά για τη δοκιμασία τους.

«Είναι τέτοιο το στίγμα και τέτοια η ντροπή τους που άπαξ και επιστρέψουν στις πόλεις και στα χωριά τους απομονώνονται και προσπαθούν να σβήσουν αναμνήσεις και εμπειρίες μέσα στη σιωπή» είπε η Τσακάροβα. Το ντοκυμαντέρ της εστιάζει στις νεαρές Ανατολικοευρωπαίες που άθελά τους εγκλωβίστηκαν στον κόσμο της εμπορίας του σεξ και έχουν προς το παρόν επιβιώσει.

Μια πραγματικά ανατριχιαστική μαρτυρία είναι ότι κάποιες από αυτές ήταν έγκυοι ενώ τις πωλούσαν. Εύκολα αντιλαμβάνεται λοιπόν κανείς το μέγεθος του ψυχολογικού τραύματός τους και κατά συνέπεια την επιρροή που έχει ασκήσει στα μητρικά τους καθήκοντα. «Οι γυναίκες με τις οποίες κατόρθωσα να μιλήσω είπαν ότι τα παιδιά τους είναι ο μόνος λόγος που δεν έχουν αυτοκτονήσει, ο μόνος λόγος για να κάνουν τα αδύνατα δυνατά για να αποδράσουν» τονίζει η Τσακάροβα.