Νέες Εποχές

Διάβασα στο «Βήμα της Κυριακής» (21.2.2021) μια ενδιαφέρουσα επιφυλλίδα του συναδέλφου Νίκου Ψαρρού με τίτλο «Είναι η Ιατρική επιστήμη;», κατ’ εξοχήν επίκαιρη λόγω της πανδημίας. Το ερώτημα του τίτλου καλύπτει όμως περισσότερα ζητήματα, από τα οποία μόνο ένα μέρος αφορά την πανδημία. Συμφωνώ με αρκετά από όσα γράφει ο κ. Ψαρρός, σε άλλα ωστόσο δεν […]

Ανεξάρτητα από το εάν θα μπορέσουμε ή όχι να επιλύσουμε τα προβλήματα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις με τη διαδικασία που ξεκίνησε (διερευνητικός διάλογος κ.λπ.), η Τουρκία θα παραμείνει μια διαρκής τεράστια πρόκληση για την Ελλάδα. Και τούτο γιατί κυρίως οι ευρύτεροι όροι ισχύος και η σχετική θέση των δύο χωρών έχουν αλλάξει δραματικά υπέρ της Τουρκίας. […]

Εισερχόμαστε στην τρίτη δεκαετία από την υιοθέτηση του Πρωτοκόλλου του ΟΗΕ κατά της Εμπορίας Ανθρώπων, ενός εγκλήματος που σύμφωνα με εκτιμήσεις της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας υποδουλώνει περίπου 40 εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως. Αναρίθμητα θύματα θα μπορούσαν να έχουν διασωθεί από τα εργοστάσια ένδυσης μέχρι τα χωράφια και την καταναγκαστική πορνεία μέχρι την επαιτεία, την εξαναγκαστική εγκληματικότητα, […]

Ποτέ δεν πίστεψα την πλειονότητα των θεωριών συνωμοσίας, πως σε έναν κόσμο που ενοποιείται με τρομερές ταχύτητες, που ο αλληλοεπηρεασμός είναι πιο έντονος από κάθε άλλη εποχή, είναι ποτέ δυνατόν μικρές παρέες να κινούν τα νήματα του κόσμου. Δεν μπορούν. Μπορούν να προσπαθούν αλλά λίγα καταφέρνουν, είναι εκατοντάδες οι απρόβλεπτοι παράγοντες που στην πορεία χαλάνε […]

Στους Αμπελόκηπους Αθηνών πρωτοβρέθηκα κάπου προς το τέλος της δεκαετίας του πενήντα καθώς έπρεπε να έρθω στην Αθήνα για να δώσω εισαγωγικές εξετάσεις στο Πανεπιστήμιο και συγκεκριμένα στη διάσημη των φιλοσόφων Σχολή, όπως μας έμαθαν να λέμε. Κάποιος μακρινός συγγενής, που διέμενε σε αυτή τη συνοικία, μου βρήκε ένα δωματιάκι σε ένα δίπατο κτίριο. Στο […]

Το κακό είναι ο έναστρος ουρανός του καλού (Φ. Κάφκα, «Τα μπλε τετράδια») Ως εάν να μην είχε υπάρξει ο Καντ. Ως εάν να μην είχε συσχετισθεί το ζήτημα του νόμου με τη νόθευση της καθαρότητας του ορθού Λόγου ή της υπερεγωτικής εκδοχής του από τους εκάστοτε κυβερνώντες. Ως εάν να μην είχε γράψει ο […]

Είμαστε στην κατάσταση από το κακό στο χειρότερο, ημερολόγιό μου: όλο αυστηρότερα μέτρα για να μη γίνει ακόμα πιο θανατηφόρα η κορωνοΐωση – που θα πει, τα προηγούμενα αυστηρά μέτρα δεν την είχαν σταματήσει. Ο SARS-Cov-2 έχει χίλια προσωπεία και πότε τον χάνουμε εδώ, πότε τον βρίσκουμε εκεί – αλλά δεν είναι αστεία φιγούρα των Αποκριών, οι […]

Το ερώτημα ποιο θα είναι το μέλλον της Ευρώπης είχε τεθεί ήδη από καιρό από τα όργανα της Ενωσης. Θα είναι αντικείμενο διαφόρων διαδικασιών. Πρόθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είναι να συγκαλέσει Σύνοδο για το μέλλον της Ευρώπης. Στόχος δεν θα είναι μόνο η καλύτερη λειτουργία του όλου συστήματος της Ενωσης αλλά κυρίως ο επανακαθορισμός των […]

H πανδημία διέκοψε την αταβιστική αντίληψη περί γραμμικότητας της εξέλιξης του μέλλοντος. Βεβαιότητες πλέον δεν υφίστανται. Υφίσταται η ανθρώπινη προσπάθεια και υπέρβαση απέναντι στο πιθανό, το οποίο όμως παραμένει άγνωστο μέχρι να προκύψει. Η ανθρώπινη πρόοδος στηρίχθηκε στην ανθρώπινη περιέργεια. Την ανάγκη γνώσης, κατανόησης και διερεύνησης. O κόσμος σήμερα είναι περισσότερο… ΜΑΠΑ (Μεταβαλλόμενος, Αβέβαιος, Πολύπλοκος […]

Οι περισσότεροι Ελληνες «θυμόμαστε» την Επανάσταση του ’21 ως μια σειρά ηρωικών ή μαρτυρικών αφηγήσεων: Ο Κολοκοτρώνης στα Δερβενάκια, ο Διάκος στην Αλαμάνα, ο Παπαφλέσσας στο Μανιάκι κ.λπ. Οι αφηγήσεις αυτές δομήθηκαν ήδη από τον 19ο αιώνα με υλικά που αντλήθηκαν από τις δύο τότε διαθέσιμες δεξαμενές: την παραδοσιακή καταξιωμένη της θρησκείας και τη νεωτερική […]

Το μοντέλο έθνος-κράτος, όταν εμφανίστηκε τον 19ο αιώνα στην Κεντρική Ευρώπη ως ένα εξιδανικευμένο οικοδόμημα, αποτέλεσε μια σημαντική αφετηρία στη διάλυση και στον κατακερματισμό πολυεθνικών φορέων όπως η Οθωμανική Αυτοκρατορία. Η Οθωμανική Αυτοκρατορία, η οποία είχε συγκεντρώσει στη δομή της πολλές διαφορετικές ταυτότητες και σχέσεις από κοινωνικο-πολιτική άποψη, λόγω της πολιτικής παραμόρφωσης που είχε υποστεί […]

Στα 30 χρόνια προσφοράς του στην ελληνική κοινωνία, το κοινωφελές Ιδρυμα Λαμπράκη (www.lrf.gr) έχει αναπτύξει πλήθος προγραμμάτων και δράσεων με ισχυρό αντίκτυπο, ιδιαίτερα στον τομέα της εκπαίδευσης, όπου εστιάζει τη δράση του. Αναγνωρίζοντας την αξία της παιδείας και της διά βίου μάθησης ως μοχλού οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης, το Ιδρυμα αναλαμβάνει πρωτοβουλίες που συμπληρώνουν, ενισχύουν […]

Ενα ζευγάρι Αλβανών πέρασε στην Ελλάδα πριν από 27 χρόνια. Και οι δύο με ανώτερη μόρφωση – ο άνδρας μηχανικός, η σύζυγος δασκάλα. Από την αρχή ήταν αποφασισμένοι να πολιτογραφηθούν Ελληνες. Βαφτίστηκαν με το ελληνορθόδοξο τυπικό, έμαθαν καλά τη γλώσσα (ιδίως η σύζυγος, σε μακρές συνομιλίες δεν κάνει κανένα λάθος). Εκαναν παιδιά – δύο αγόρια – τα οποία […]

Το 1969, με δύο Βασιλικά Διατάγματα από τη χούντα, ανατράπηκε η μεταρρυθμιστική παιδαγωγική προσπάθεια που είχε ξεκινήσει το 1964. Τα ιδιαίτερα κανονιστικά ΒΔ έδιναν έμφαση στη διδασκαλία της Ιστορίας, καθορίζοντας πότε, πώς και τι θα διδαχτεί στα σχολεία και επικεντρώνοντας την προσοχή τους στους στόχους «καλλιέργειας εθνικής συνειδήσεως» και «εθνικού φρονήματος», ενώ τόνιζαν την υποχρέωση […]

«Θα διαχωρίσω τη θέση μου για όσα ανεύθυνα γράφονται στα social media… Αισθάνομαι υποχρεωμένος να το κάνω με βάση τα όσα γράφονται και το κάνω ευθαρσώς για όλους» είπε ο δόκτωρ Τζέκιλ. «Γιατί τη στηρίζετε με τόσο πάθος; Υπάρχει κάποιο ένοχο μυστικό που δεν ξέρουμε; Εγώ πάντως δεν μπορώ να πιστέψω ότι μια υπουργός μπορεί […]

Ενώ κάθε χρόνο γιορτάζουμε την εθνική επέτειο της 25ης Μαρτίου, εφέτος υπάρχει η αίσθηση ότι η επέτειος προσλαμβάνει ιδιαίτερη σημασία λόγω της συμπλήρωσης 200 χρόνων από την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης. Πράγματι, ενώ η εθνική επέτειος διακρίνεται από την ετήσια περιοδικότητά της, τα ιωβηλαία που σηματοδοτούν τα 50, 100, 150 ή 200 χρόνια από ένα […]

Στο πλαίσιο της Πρωτοβουλίας ’21, το Ιδρυμα Λαμπράκη υλοποιεί, σε συνεργασία με τον Ομιλο για την Ιστορική Εκπαίδευση στην Ελλάδα και με το Ινστιτούτο Ρητορικών και Επικοινωνιακών Σπουδών Ελλάδας, το εκπαιδευτικό πρόγραμμα «Δράσεις Ιστορικής Αντιλογίας». Αντικείμενο του προγράμματος είναι η σε βάθος διαπραγμάτευση ιστορικών ερωτημάτων που συνδέονται με τη σχολική αφήγηση – πεδίο συνάντησης της ακαδημαϊκής […]

Η Πρωτοβουλία 1821-2021 συγκροτήθηκε το 2018 από τα σημαντικότερα Ιδρύματα της χώρας με αφορμή την επέτειο των 200 ετών από την Ελληνική Επανάσταση. Είναι μια ιδιωτική και ανεξάρτητη πρωτοβουλία. Η επέτειος αυτή είναι ένα καθοριστικό ιστορικό γεγονός γιατί παράλληλα με την αναγνώριση των αγώνων και των θυσιών του λαού μας και της πορείας του τόπου […]

Aπό τις αρχές του 19ου αιώνα σημειώνονται σημαντικές αλλαγές στον χώρο της εκπαίδευσης. O τύπος του παραδοσιακού ελληνικού σχολείου, που ήταν προσηλωμένο στη διδασκαλία της γραμματικής και του συντακτικού και ακολουθούσε απαρχαιωμένες διδακτικές μεθόδους, τίθεται υπό αμφισβήτηση και προτείνεται η αντικατάστασή του από ένα μοντέρνο σχολείο με ανανεωμένο πρόγραμμα μαθημάτων, προσανατολισμένο στις ιδέες του Διαφωτισμού. […]

Θεωρώ πως είναι λάθος να ζυγίζουμε την «πολιτική ευθύνη» με βάση το μέτρο της δικής μας καθημερινότητας και προσωπικής μας ζωής. Στη ζωή μας θα συγχωρήσουμε έναν φίλο που έκανε μια αβλεψία ή μια πράξη εις βάρος μας λόγω άγνοιας ή κεκτημένης, πάντως σίγουρα εκτός κακών και ιδιοτελών προθέσεων. Με βάση αυτό, πολλοί αντιστοιχούν έτσι […]