Νέες Εποχές

Σαράντα χρόνια μετά και παρά τις αντιφάσεις και τις δυσκολίες, αποτελεί σχεδόν αδιαμφισβήτητη διαπίστωση ότι η ένταξη της χώρας μας στην ΕΟΚ/ΕΕ συνέβαλε στην εδραίωση των δημοκρατικών θεσμών, ενίσχυσε τη γεωπολιτική μας θέση και εξασφάλισε κρίσιμους οικονομικούς πόρους για ανάπτυξη υπό συνθήκες οικονομικής παγκοσμιοποίησης. Ωστόσο η ΕΕ, καθοδηγούμενη από τις κυρίαρχες ευρωπαϊκές νεοφιλελεύθερες και συντηρητικές […]

Είναι η δική μου γενιά, του Ζαππείου, που στο πρόσωπο του –  συνήθως λιτού σε εκφράσεις – Καραμανλή να υπογράφει περιχαρής την ένταξη της Ελλάδας στην Ευρώπη έβλεπε έναν νέο κόσμο να αναδύεται γεμάτο προκλήσεις και ευκαιρίες. Η γενιά των εφήβων του 1979 αδημονούσε να συναντήσει την ευρωπαϊκή μοίρα ενός έθνους και μιας κοινωνίας που είχε δει […]

Το παρόν και μέλλον της Ελλάδας είναι συνυφασμένο με την Ευρωπαϊκή Ενωση. Στα σαράντα χρόνια συμμετοχής η Ελλάδα ενίσχυσε τη γεωπολιτική της θέση και άντλησε σημαντικά οικονομικά και πολιτικά οφέλη με την είσοδό της στην ΟΝΕ. Παράλληλα συνεισέφερε στην προώθηση της Ευρωπαϊκής ενοποίησης με ποικίλους τρόπους, από τη διαμόρφωση της διαρθρωτικής πολιτικής συνοχής και αλληλεγγύης […]

Στη διάρκεια των σαράντα χρόνων από την ένταξη της Ελλάδας στην τότε ΕΟΚ βιώσαμε γεγονότα και περιόδους ευρωπαϊκών κρίσεων που αμφισβήτησαν την ίδια την ιδέα της ενωμένης Ευρώπης, η οποία δυσκολεύτηκε – και ακόμη δυσκολεύεται – να δώσει ικανοποιητικές λύσεις σε ευρωπαϊκά προβλήματα, όπως η οικονομική κρίση της προηγούμενης δεκαετίας, που στην Ελλάδα τη βιώσαμε δραματικότερα από […]

Είναι δυνατόν να έχει κανείς δύο πατρίδες; Είναι. Αν η μία είναι μέρος της άλλης. Π.χ. ένας Eλληνας από την Κρήτη μπορεί να είναι ταυτόχρονα Κρητικός και Eλληνας – μια και η Κρήτη είναι μέρος της Ελλάδας. Και η Ελλάδα είναι μέρος της Ευρώπης. Είχα τη μεγάλη τύχη – και μακαρίζω τους γονιούς μου γι’ αυτό – να […]

Προσπαθώντας ανεπηρέαστα και αμερόληπτα να κατανοήσει κανείς τους στόχους των προτεινόμενων από τον καθηγητή M. Κορρέ αποκαταστάσεων στην Ακρόπολη (ανακατασκευή των αρχαίων ανδήρων και της μνημειακής σκάλας των Προπυλαίων), έρχεται αντιμέτωπος με το κρίσιμο ερώτημα: Ποια σχέση έχει η εικόνα του συγκροτήματος όπως ολοκληρώθηκε στην πρώτη του φάση με πληθώρα κτισμάτων, αγαλμάτων, αναθημάτων και λειτουργιών […]

Υπάρχει ένα είδος τέχνης ακόμη και στην ανάρρωση από μια αρρώστια. Οταν αρχίζει κανείς να συνέρχεται από τους πόνους, προτού ζητήσει να γευτεί και πάλι τις νοστιμιές της ζωής είναι καλό να σταθμίσει τι πέρασε. Κάνει τον απολογισμό του, που τον διαδέχεται το καταστάλαγμα. Αυτό το καταστάλαγμα αντί να του κόψει την όρεξη, την ανοίγει […]

Σκεφτόμουν τις προάλλες ποιος θα ήταν ο έλληνας μεταπολεμικός συγγραφέας που θα μπορούσε να γράψει το καταλυτικό, δραστικό μυθιστόρημα για την πανδημία στην Ελλάδα. Στην αρχή λειτούργησα σχεδόν φιλολογικά, απαριθμώντας τις αισθητικές, δραματουργικές, συνθετικές αρετές που θα όφειλε να έχει ένα τέτοιο κείμενο. Την ιστορική σκευή, την πρισματική σκέψη, την αναγκαία απόσταση από το επίκαιρο, […]

Ο καθηγητής Ρίτσαρντ Πάρκερ συνήθιζε να λέει πως κάθε 40-50 χρόνια ο κόσμος αλλάζει κυρίαρχο ιδεολογικό μοντέλο. Από την εγκαθίδρυση του κεϋνσιανισμού το ’30 στη στροφή του νεοφιλελευθερισμού το ’80 και στη σημερινή βαθιά αμφισβήτηση αυτού του μοντέλου η οποία πιθανολογείται ότι θα γεννήσει κάτι καινούργιο. Με τις πρώτες 100 μέρες του ο Μπάιντεν δείχνει […]

Πώς η πανδημία επηρέασε τη σχέση μεταξύ της ελληνικής Διασποράς και της Ελλάδας; Σε αυτό το ερώτημα τοποθετήθηκαν έντεκα μελετητές στη δημοσίευση του SEESOX «The Greek Diaspora and the Homeland in the time of the pandemic». Η Φωτεινή Καλαντζή, ερευνήτρια στο SEESOX, διαπίστωσε πως λιγότερο εύπορες χώρες αναζήτησαν από ομογενείς τους φαρμακευτικό υλικό, οικονομική βοήθεια […]

Αν αθροίσει κάποιος τα κείμενα, τα τραγούδια, τις δηλώσεις, τις αναλύσεις, τις διαμάχες των τελευταίων 16 μηνών θα φτιάξει το μωσαϊκό της πανδημίας, το χνάρι της επάνω στις ζωές μας. Δεν θα είναι η ρεαλιστική και οριστική αποτύπωση, αλλά εκείνη η πρώτη εν θερμώ αποτίμηση που συνοδεύει πάντα την καταγραφή μιας δραματικής συγκυρίας. Η Ιστορία […]

Διαβάζω πως έχουν φτάσει ως την Αττική οι καπνοί από τη Μεγαρίδα που καίγεται: «κλείστε τα παράθυρα και μην κυκλοφορείτε» άρχισαν να διαδίδουν κάποιοι – στο Αρχιπέλαγός μας δεν νιώθω καπνό· μήπως ήδη έχω πεθάνει και δεν το ξέρω; Με έκαψε άραγε η πυρκαγιά ή έχω πεθάνει από ασφυξία; Ή μήπως είμαι θύμα της θεμελιώδους αρχής […]

Το 1997 οι βρετανοί Εργατικοί συμπλήρωναν 18 χρόνια εκτός κυβέρνησης. Για ένα κόμμα εξουσίας σαν αυτό μία ακόμα αποτυχία θα σήμαινε την πρόωρη pasokification του. Ο μήνας Μάιος ήταν καθοριστικός για τους Εργατικούς. Ο γεννημένος στις 6 Μαΐου 1953 Τόνι Μπλερ οδήγησε την 1η Μαΐου 1997 στη νίκη τους Νέους Εργατικούς. Το 2001, επτά ημέρες […]

Εχουν περάσει σχεδόν πενήντα χρόνια από την έναρξη (της τρέχουσας φάσης) της ελληνοτουρκικής αντιπαράθεσης χωρίς να έχουμε καταφέρει την επίλυση των προβλημάτων. Αντίθετα, στην 50ετία που διέρρευσε «τα πράγματα πήγαν από το κακό στο χειρότερο» με κύρια ευθύνη της Τουρκίας αλλά και με τη μη αξιοποίηση ευκαιριών λύσης από πλευράς Ελλάδας – πολιτική αδράνειας (π.χ. 2004, […]

Η διάστρωση του εδάφους στην Ακρόπολη είναι το κλασικό εκείνο θέμα που μπορεί να προκαλέσει ορυμαγδό σκληρά αντικρουόμενων απόψεων. Θα είχε διχάσει οποιαδήποτε επιστημονική κοινότητα οπουδήποτε στον κόσμο και δεν υπάρχει διαβούλευση, συνέδριο ή οποιαδήποτε άλλη μορφή ανταλλαγής απόψεων που θα δημιουργούσε θετικές συγκλίσεις. Το βέβαιο είναι ότι υπάρχει ένα πρόβλημα που πρέπει να αντιμετωπιστεί […]

Σε τηλεοπτικές συζητήσεις, και μάλιστα πολύ συχνά, διάφοροι τόνοι υπερθετικοί, είτε των επιθέτων είτε των ουσιαστικών, την άκριτη προσοχή μας διεκδικούν. Και – δραματοποιώντας ό,τι έχουν να μας πουν – τη θυμική μας συγκατάθεση επιδιώκουν να υφαρπάζουν. Στην κυριολεξία το ελεγκτικό μας χρέος προσπαθούν να παρακάμψουν και ένα παρωχημένο εθνοκεντρικό ηδονισμό να υπηρετήσουν. Προχθές όμως, και μιλώντας […]

Στην προηγούμενη επιφυλλίδα μου («Επανάσταση και «εκκλησιαστικά περιβάλλοντα»», 4 Απριλίου), αναφερόμενος στον εμφύλιο πόλεμο μεταξύ των δύο αντίπαλων παρατάξεων της σημερινής ουσιοκρατικής ιστοριογραφίας (των φονταμενταλιστών της αδιάσπαστης ιστορικής συνέχειας του ελληνισμού, από τη μία, και των «μεταφυσικών» της μεταμοντέρνας ιστοριογραφίας, από την άλλη, για τους οποίους δεν υπάρχει νεοελληνικό έθνος πριν από το 1800 παρά […]

Πριν από χρόνια είχα διαβάσει ότι κάποιος ιταλός ψυχολόγος είχε χωρίσει τους ανθρώπους σε δύο κατηγορίες: τους σκυλόφιλους και τους γατόφιλους. Είχε μάλιστα γράψει και ένα σχετικό βιβλίο. Δεν θυμάμαι το όνομά του, ούτε τον τίτλο του βιβλίου του – αλλά από την πείρα μου μπορώ να πιστοποιήσω την αλήθεια του διαχωρισμού του. Διάβασα αποσπάσματα και […]

Hταν το 1994 – αν θυμάμαι καλά – που ο Δημήτρης Κοντομηνάς, παλιός φίλος και ακόμα παλιότερος πελάτης της διαφημιστικής μου εταιρείας (την πούλησα το 1983), μου έστειλε το πρώτο κινητό μου τηλέφωνο. Ηταν ένα μαύρο παλούκι, που ζύγιζε πάνω από ενάμισι κιλό, με μία ασπρόμαυρη οθόνη 2Χ2 εκατοστά. Ο Δημήτρης ήταν μέτοχος της πρώτης εταιρείας κινητής […]

Τα γεγονότα των τελευταίων ημερών στο Ισραήλ δεν προκαλούν έκπληξη. Οχι ότι μπορούσαν να προβλεφθούν οι διεργασίες εντός των Παλαιστινίων, αλλά οι συνεχείς εποικισμοί και η αδιαλλαξία της ισραηλινής ηγεσίας, η οποία ενισχύθηκε από τη σχεδόν απόλυτη ταύτιση του Τραμπ μαζί της, συνέβαλαν στην έλευση μιας νέας, περισσότερο ριζοσπαστικοποιημένης, πολιτικής γενιάς Παλαιστινίων. Αυτό οφείλεται και […]