Οπόλεμος είναι τόσο αρχαίος όσο και η ανθρώπινη ιστορία. Η ζωή στον πλανήτη Γη από τα παλιά χρόνια έως σήμερα υπήρξε μια ατελείωτη σχοινοβασία ανάμεσα στον πόλεμο και την ειρήνη. Είναι μια καθολική, προγονική πτυχή της ανθρώπινης φύσης. Σε ένα έξοχο άρθρο του στον «New Yorker» ο Peter Schjeldahl μιλάει για μια παμπάλαια σχέση. Εκείνη […]
Οσο και αν οι επαναλαμβανόμενες δηλώσεις του Πρωθυπουργού – οφείλουμε να αποδεχόμαστε την ειλικρίνειά τους – απομακρύνουν τις εκλογές προς το τυπικό συνταγματικά όριό τους, η εκλογική συζήτηση δεν θα υποχωρήσει και τα σχετικά ερωτήματα θα συνοδεύσουν την πολιτική περίοδο, η οποία ούτως ή άλλως μηχανικά ακολουθεί τον χρόνο και τα γεγονότα του. Προς τις επόμενες εκλογές […]
«Είναι πάντα αδύνατο να διαβάσεις την ανάγνωση» Πωλ ντε Μαν Ανακυκλώνοντας εδώ ένα κείμενό μου που δημοσιεύτηκε στις 29.5.1999 στα «ΝΕΑ» – διότι το χαρτί επιστρέφει σε αυτό που κυκλώνει ο αναγνώστης διαβάζοντας με το μολύβι στο χέρι – κατάλαβα όχι μόνο τι ήθελε τότε να πει ο Ντεριντά για τον πόλεμο στη Γιουγκοσλαβία, αλλά και γιατί […]
Με το άρθρο 18 Ν. 4777/2021, που αφορά μεταξύ άλλων την προστασία της ακαδημαϊκής ελευθερίας και την αναβάθμιση του ακαδημαϊκού περιβάλλοντος, καθιερώνεται για πρώτη φορά στη μεταπολιτευτική μας ιστορία ο θεσμός των Ομάδων Προστασίας Πανεπιστημιακών Ιδρυμάτων (ΟΠΠΙ), οι οποίες συγκροτούνται από αστυνομικό προσωπικό και ειδικούς φρουρούς που προσλαμβάνονται για την προστασία και ασφάλεια τόσο των […]
Ο πρόσφατος νόμος του Μαΐου 2021 για τη διεξαγωγή των αρχιτεκτονικών διαγωνισμών, με την υπογραφή του υφυπουργού Περιβάλλοντος, επιχειρεί την επικαιροποίηση αυτού του σπουδαίου θεσμού σύμφωνα με νεότερα δεδομένα. Ενα από αυτά είναι και η διευθέτηση της επιθυμητής κατά τα άλλα συμμετοχής των ιδιωτών στη στήριξη του θεσμού. Εως εδώ όλα καλά. Δεν χρειάζεται να […]
«Ταράττει τους ανθρώπους ου τα πράγματα, αλλά τα περί των πραγμάτων δόγματα» Επίκτητος Η ερμηνεία των ιστορικών γεγονότων, αντίθετα από το θουκυδίδειο δόγμα, ότι «οι δυνατοί κάνουν όσα τους επιτρέπει η δύναμή τους και οι αδύναμοι αποδέχονται όσα είναι υποχρεωμένοι να αποδεχθούν», οφείλει να επικεντρώνεται στην κατανόηση των προσωπικών βιωμάτων ενός ηγέτη, κατά τη λήψη […]
Στο βάθος η τηλεόραση παίζει Ουκρανία. Πύραυλοι, βόμβες, καταστροφές, νεκροί, νεκροί, νεκροί. Κι ανάμεσά τους άνθρωποι πανικόβλητοι που προσπαθούν να δραπετεύσουν από την κόλαση. Γυναίκες με παιδιά στην αγκαλιά, κι άλλες, κι άλλες. Ο σπίκερ λέει: «Μέχρι σήμερα τρία εκατομμύρια άμαχοι έχουν εγκαταλείψει τη χώρα». Μπροστά μου ένα βιβλίο. Τίτλος: «Η έξοδος». Υπότιτλος: «Μαρτυρίες από […]
Η νέα γεωπολιτική πραγματικότητα που δημιούργησαν ο πόλεμος στην Ουκρανία και η ολική ρήξη στις σχέσεις Δύσης – Ρωσίας ανοίγει μια καινούργια θετική προοπτική για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Και αυτό πιστοποιήθηκε στη συνάντηση/γεύμα του πρωθυπουργού Κ. Μητσοτάκη με τον τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στην Κωνσταντινούπολη. Οι δύο ηγέτες κατέγραψαν ορισμένες σημαντικές συγκλίσεις, χωρίς να […]
Μια από τις παράπλευρες συνέπειες του αμερικανικού non-paper για την Ανατολική Μεσόγειο, που ο πρόεδρος Ερντογάν έσπευσε αμέσως να αναδείξει, ήταν η επαναφορά της ιδέας ενός τουρκο-ισραηλινού αγωγού ΦΑ. Η ιδέα αυτή, που εκκολάφθηκε το 2012-2013 μεταξύ άλλων από τον πρώην πρέσβη των ΗΠΑ στο Αζερμπαϊτζάν κ. Matthew Bryza και υποστηρίχθηκε από την ηγεσία του […]
Τι θέση έχουν τώρα οι προσωκρατικοί σε μια επικαιρότητα, που ακόμη και η θορυβώδης εσωτερική τρέχουσα πολιτική έχει υποχωρήσει, μπροστά στην τραγωδία και το δράμα των ανθρώπων στην Ουκρανία; Σε μέρες πολέμου και μαρτυρίου; Ακούω την ένσταση ή και την αντίρρηση. Τι θέλει ανάμεσά μας ο Εμπεδοκλής; Θα ήταν – και είναι – κατ’ εξοχήν επίκαιρος και […]
Οταν γίνονται μακριά, καταντάνε μονότονοι οι πόλεμοι, ημερολόγιό μου. Δεν αγωνιάς αν θα χτυπήσουν οι σειρήνες, αν θα βρεις θέση στο καταφύγιο, αν είναι καλά ο γιος, η κόρη, ο πατέρας, η μητέρα, ο αγαπημένος, η αγαπημένη. Δεν ανατριχιάζεις από την ιαχή του πυραύλου, δεν σε ξεκουφαίνει η έκρηξή του, δεν κινδυνεύεις να δεις χέρια, […]
Εχουν συνυπάρξει ακόμη και ως συγκοινωνούντα δοχεία: Τέχνη και πολιτική έχουν αλληλοτροφοδοτηθεί είτε με την τυφλή στράτευση της πρώτης στη δεύτερη είτε με την εργαλειοποίηση της πρώτης από τη δεύτερη. Αν όμως είναι αλήθεια πως η στρατευμένη Τέχνη έχει καθαγιαστεί, τουλάχιστον σε εκείνες τις περιπτώσεις που υπηρέτησε ανώτερα ιδανικά, είναι εξίσου αλήθεια πως έχει κατηγορηθεί […]
Στις 23 Φεβρουαρίου 1942, ένας από τους σημαντικότερους συγγραφείς του 20ού αιώνα, ο Στέφαν Τσβάιχ, αυτοκτονεί μαζί με τη γυναίκα του, απελπισμένοι για το μέλλον της Ευρώπης, όπως αυτό διαγραφόταν με τον καλπασμό του ναζισμού. Δεν ξέρω αν θα έκαναν το ίδιο αν κάποιος τους έλεγε πως σε τρία χρόνια το τέρας θα ψυχορραγούσε. Μπορεί […]
«Ενας ποιητής είναι ένας εργάτης στη βάρδια του / ένας στρατιώτης στο πόστο του…». Γιάννης Ρίτσος «Το έργο τέχνης μόνο παρεμπιπτόντως είναι ντοκουμέντο. Κανένα ντοκουμέντο δεν είναι από μόνο του έργο τέχνης». Walter Benjamin, «Μονόδρομος», εισαγωγή – μετάφραση Νέλλη Ανδρικοπούλου, εκδόσεις Αγρα, 2004 Κάθε πόλεμος είναι μια αυτοεκπληρούμενη αθλιότητα, κάθε πόλεμος δεν έχει ποτέ νικητές […]
Στην αρχή της απαράδεκτης και φρικιαστικής εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία, πριν περίπου έναν μήνα, η Δύση επέβαλε σκληρές κυρώσεις οικονομικής φύσης στο καθεστώς του Πούτιν. Πολλοί πίστεψαν τότε ότι ήταν θέμα ημερών η άνευ όρων παράδοση της υπερήφανης Ουκρανίας. Σχεδόν αμέσως ξεκίνησε μια συζήτηση σχετικά με το αν κρατικά ιδρύματα της Ρωσίας (μπαλέτα, ορχήστρες […]
Θα αποτελούσε μεγάλη προσφορά στις συζητήσεις των πολιτικών ζητημάτων στη χώρα μας ο ακριβής προσδιορισμός του όρου προοδευτικός (γιατί περί όρου πρόκειται), που η καταχρηστική και αλόγιστη χρήση του προκαλεί τόσες συγχύσεις στις, ούτως ή άλλως, τεταραγμένες πολιτικές μας συζητήσεις, κυρίως στις πιο οδυνηρές, όπως αυτή για τα σημερινά διαδραματιζόμενα στην Ουκρανία. Ο όρος πολυχρησιμοποιήθηκε […]
Κι αν, παραφράζοντας τον Μοντεσκιέ, μιλούσαμε όχι για «διάκριση των εξουσιών», αλλά για πολλαπλότητα των σκηνών; Εννοείται, ότι η αναφορά μας θα ήταν πάντα το δημοκρατικό αρχέτυπο, στην κλασική, την αθηναϊκή εκδοχή του… «Το δίκιο το ξέρει και η κωμωδία» δηλώνει ευθαρσώς, προκλητικά σχεδόν, ο Αριστοφάνης στην παράβαση των Αχαρνέων. Τι άλλο δηλώνει ο συνάδελφος, […]
Ηρωσική εισβολή στην Ουκρανία και οι πολιτικοί συνασπισμοί που δημιουργούνται διεθνώς αντανακλούν πράγματι μια ευρύτερη, ιστορική ίσως, αντιπαράθεση μεταξύ των φιλελεύθερων δημοκρατιών και διαφόρων αυταρχικών καθεστώτων ανά τον κόσμο που αμφισβητούν βασικές αξίες της φιλελεύθερης δημοκρατίας. Κατά κύριο λόγο, αμφισβητούν την αξία και την αναγκαιότητα των δημοκρατικών διαδικασιών, βασικών πολιτικών και ατομικών ελευθεριών, όπως η […]
Ενα από τα σοβαρά θέματα στην αντιπαράθεση Δύσης – Ρωσίας τις τελευταίες ημέρες σχετίζεται με τα χημικά όπλα και την αμφιλεγόμενη εμφάνισή τους στο πεδίο της ουκρανικής μάχης. Από τη μια πλευρά η Ρωσία κατηγορεί την Ουκρανία για λειτουργία επικίνδυνων εργαστηρίων με την υποστήριξη των Ηνωμένων Πολιτειών. Aπό την άλλη, ο πρόεδρος Τζο Μπάιντεν προειδοποιεί […]
Αν μπορούσε να σταθεί κανείς σε απόσταση από την επικαιρότητα και να παρατηρήσει την ελληνική κοινωνία, θα διαπίστωνε ότι αυτή βρίσκεται σε κατάσταση αναμονής. Ενα κοινωνικό σώμα, που μοιάζει να αναμένει κάτι σημαντικό, κάτι που θα άλλαζε τη συνθήκη, θα προκαλούσε μια κίνηση. Μια αφηρημένη προσδοκία μοιάζει να το γοητεύει. Αν ήταν ζωντανό θα έθετε […]