Νέες Εποχές

Και πρώτα απ’ όλα ο όρος, «η των ονομάτων επίσκεψις». Ο όρος «λαϊκισμός» έκανε δυναμικά την είσοδό του στην ελληνική πολιτική ζωή στα τέλη της δεκαετίας του 1970. Αν δεν με απατά η μνήμη μου, οι πρώτοι που τον χρησιμοποίησαν στον δημόσιο λόγο, αναφερόμενοι στο τότε ραγδαία ανερχόμενο ΠαΣοΚ, ήταν οι αδελφοί Μιχάλης και Λευτέρης […]

Η προσδοκία της Ανάστασης απαντάται σε όλες τις κουλτούρες με τη μία ή την άλλη μορφή (του μύθου, της αφήγησης κ.λπ). Από τη βαθιά αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Υπάρχει και επιβιώνει ως παρηγορητική υπέρβαση της τραγικότητας της ανθρώπινης φύσης. Και όπως γράφει ο J. Gray στο πρόσφατο βιβλίο του «Seven types of atheism» («Επτά τύποι αθεϊσμού», […]

Η παρρησία είναι η πεμπτουσία της δημοκρατίας. Οταν όμως στα χέρια των δημαγωγών – και από τις θέσεις εξουσίας που η δημοκρατία τους εμπιστεύθηκε – η ελευθερία της γνώμης διαστρέφεται σε εμπόριο ψεύδους, τότε καταντάει θράσος που υπονομεύει το αξιακό πλαίσιο της δημοκρατικής ζωής. Βασική τους υπόθεση είναι ότι ο μέσος πολίτης δεν διαθέτει κόκκο γνώσης και […]

Ο Παγκόσμιος Δείκτης Ελευθερίας του Τύπου για το 2019, που έδωσε στη δημοσιότητα η οργάνωση Ρεπόρτερ Χωρίς Σύνορα, αποτυπώνει αυξημένες ενέργειες βίας εναντίον δημοσιογράφων, οι οποίες ενισχύουν τον φόβο κατά την άσκηση του επαγγέλματος (https://rsf.org/en/2019-world-press-freedom-index-cycle-fear?). Απολυταρχικά καθεστώτα σφίγγουν τη λαβή γύρω από τα μίντια, ενώ και σε χώρες που έως τώρα δεν υπήρχαν ζητήματα τα […]

Μετά το τέλος του καταστροφικού Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και μέσα από τις στάχτες του πολέμου προέκυψε μια καινοτόμος πρόταση που θα «λύσει» το γερμανικό πρόβλημα. Η πρόταση αυτή ήταν προϊόν των εργασιών της ομάδας που εργάστηκε γύρω από τον επιθεωρητή Σχεδιασμού της γαλλικής κυβέρνησης, τον Jean Monnet. Η ιδέα ήταν να τεθούν υπό μία κοινή […]

Το σύστημα εισαγωγής στα πανεπιστήμια αποτελεί κομβικό στοιχείο του εκπαιδευτικού μας συστήματος. Γιατί επηρεάζει καταλυτικά τη λειτουργία και την ποιότητα της δημόσιας εκπαίδευσης και προς τα κάτω, το Λύκειο, και προς τα πάνω, τα πανεπιστήμια. Ταυτόχρονα, αποτελεί μείζον κοινωνικό ζήτημα, γιατί προκαλεί τη μεγαλύτερη ψυχολογική πίεση και οικονομική αφαίμαξη στους υποψηφίους φοιτητές και στις οικογένειές […]

Πλησιάζουμε στις εκλογές. Ερχεται πάλι με φόρα καταπάνω μας ο χειρότερος εαυτός μας, αλλά αυτό δεν δείχνει να ανησυχεί κανέναν. Νομίζουμε πως κάποια στιγμή θα πατήσουμε το κουμπί και ως διά μαγείας θα ξαναγίνουμε φυσιολογικοί. Δηλαδή νοήμονες διαφωνούντες. Πιστεύουμε πως καταπίνοντας σαράντα τσιγάρα την ημέρα όποτε θέλουμε το κόβουμε και αποχαιρετάμε τη νικοτίνη από το […]

Σε λίγες εβδομάδες η χώρα μας εισέρχεται σε μια περίοδο αλλεπάλληλων εκλογικών αναμετρήσεων. Οι πολίτες θα κληθούν, ύστερα από χρόνια, να διαμορφώσουν εκ νέου το πολιτικό σκηνικό. Πολλά έχουν λεχθεί για τη μακροημέρευση της παρούσας κυβέρνησης, έχει ωστόσο λησμονηθεί μια κρίσιμη «τεχνική» παράμετρος: η σημερινή κυβερνητική πλειοψηφία, όπως προέκυψε μετά τις δύο αναμετρήσεις του 2015, […]

Η υπό εξέλιξη συνταγματική αναθεώρηση δεν επεκτείνεται στις διατάξεις περί δικαστικής εξουσίας. Περιορίζεται στη βελτίωση του υπηρεσιακού καθεστώτος των στρατιωτικών δικαστών. Ετσι η επιλογή του προεδρείου των ανώτατων δικαστηρίων (πρόεδρος, αντιπρόεδροι και εισαγγελέας) εξακολουθεί να γίνεται από το Υπουργικό Συμβούλιο. Κατά το απώτερο και ιδίως κατά το πρόσφατο παρελθόν έχουν γίνει προαγωγές στις ανώτατες δικαστικές […]

Οσο πλησιάζουν οι ευρωεκλογές ορισμένοι το διατυμπανίζουν και κάποια μέσα επικοινωνίας προβάλλουν τη δήθεν μεταμόρφωση του ΣΥΡΙΖΑ σε ευρωπαϊκό κόμμα. Ο ΣΥΡΙΖΑ όμως δεν είναι (ή τουλάχιστον δεν είναι ακόμη) μια γνήσια ευρωπαϊκή δύναμη. Οπωσδήποτε δεν είναι αυτό που ήταν το 2015 και πριν, όταν θεωρούσε λίγο-πολύ την Ευρώπη (Ευρωπαϊκή Ενωση – ΕΕ) ένα… μόρφωμα […]

Ενας καλός πρύτανης μπορεί να οδηγήσει το πανεπιστήμιο και την ανώτατη εκπαίδευση της χώρας μας μπροστά. Η Ελλάδα έχει απελπιστικά ανάγκη από τους καλύτερους ηγέτες σε όλους τους τομείς, ιδιαίτερα στον τομέα της Παιδείας. Οι επερχόμενες πρυτανικές εκλογές είναι ευκαιρία για το διδακτικό, ερευνητικό και διοικητικό προσωπικό του πανεπιστημίου μας να επιλέξουν τον καλύτερο πρύτανη. […]

Τον καθηγητή Δημήτρη Καιρίδη δεν τον γνωρίζω προσωπικά. Ούτε είχα, τόσον καιρό που τον παρακολουθώ, κανενός είδους επαφή μαζί του. Τον έμαθα όμως καλά από χρόνια, στις τηλεοπτικές εκπομπές του ιδιωτικού σταθμού Action 24. Γράφω αυτό το κείμενο για να υποστηρίξω μια γενικότερη θέση και χρησιμοποιώ τον κ. Καιρίδη σαν παράδειγμα. Ή, αν θέλετε, σαν […]

Σχετικά με τη στάση του Γιώργου Σεφέρη απέναντι στην απριλιανή δικτατορία του 1967 έχουν γραφεί πολλά και διάφορα. Ο ίδιος ενόσω ζούσε καθυστέρησε, όπως φάνηκε, να αντιδράσει (τουλάχιστον δημόσια) απέναντι σε αυτό το εθνικό έγκλημα, γεγονός που διάφοροι «μελετητές» το ερμήνευσαν κατά το δοκούν. Σήμερα, πάντως, ακριβώς 52 συναπτά χρόνια από την επιβολή της ολέθριας […]

Ηταν καλοκαίρι του 1917. Ο Ελευθέριος Βενιζέλος είχε μόλις παλινορθωθεί – χάρη στις ξιφολόγχες των Γάλλων, κυρίως δε των αποικιακών σενεγαλέζικων στρατευμάτων – στην πρωθυπουργία του επανενοποιηθέντος ελληνικού κράτους. Και ήταν καταπέλτης όταν καταλόγισε τις ευθύνες «του εκπεσόντος μονάρχου» [του Κωνσταντίνου]. Τις ευθύνες, δε, αυτές τις θεωρούσε τεράστιες όχι μόνο λόγω της γερμανόφιλης εξωτερικής πολιτικής του εστεμμένου […]

«Είδα τα καλύτερα μυαλά της γενιάς μου διαλυμένα από την τρέλα, υστερικά γυμνά και λιμασμένα, να σέρνονται μέσα στους νέγρικους δρόμους την αυγή γυρεύοντας μιαν αναγκαία δόση…» Αυτά έγραφε ο «πάπας» της μπιτ γενιάς Αλεν Γκίνσμπεργκ στο περίφημο ποίημα «Ουρλιαχτό» το 1956, στο Σαν Φρανσίσκο. Σήμερα, 63 χρονιά μετά, οι πρώτες επτά λέξεις θα μπορούσαν […]

Στον δημόσιο διάλογο συχνά χαριτολογούμε με τη ρήση του Εμμανουήλ Ροΐδη, που είχε διακηρύξει ότι «Εις νόμος απαιτείται εις αυτήν την χώραν, ο οποίος να επιτάσσει την εφαρμογήν όλων των υπολοίπων νόμων». Από το 1982 έχω συντονίσει δύο και έχω συμμετάσχει σε επτά νομοπαρασκευαστικές επιτροπές. Παρακολουθώντας στη συνέχεια την εφαρμογή τους έχω καταλήξει με βεβαιότητα […]

Οι εικόνες από την Παναγία των Παρισίων να φλέγεται, πέρα από το πρώτο αίσθημα λύπης, ξαναβάζουν τους ανθρώπους στις διαστάσεις μας. Υπενθυμίζουν με αυτόν τον ξαφνικό και βίαιο έστω τρόπο πως τίποτα από τα ανθρώπινα δεν είναι αιώνιο. Τίποτα από ό,τι φτιάχνουμε δεν πρόκειται να μείνει για πάντα. Η γέννησή του περιέχει εξαρχής και τον […]

Είτε ζούσες σε αυτή την πόλη είτε όχι, το έργο το διέθετες. Στη σκέψη σου το είχες. Ωστε και με κλειστά τα μάτια να τη φέρνεις μπροστά σου, την Παναγία των Παρισίων. Πολλοί εδούλεψαν εκεί. Στο μακρινό το κάποτε. Σ’ εκείνες τις μισοσκότεινες περιόδους τού μόλις μισοφωτιζόμενου Μεσαίωνα. Οπου η θρησκεία συχνά καταξίωνε την τέχνη, […]

Ο Γιάνης Βαρουφάκης σύντομα θα γίνει ήρωας στη νέα ταινία του Κώστα Γαβρά, ο οποίος θα μεταφέρει στη μεγάλη οθόνη το αφήγημα του πρώην υπουργού Οικονομικών. Τα τελευταία χρόνια, ο κ. Βαρουφάκης περιφέρεται ανά τον κόσμο και δίνει συμβουλές για τον τρόπο που πρέπει κανείς να αντιστέκεται στο θεριό της ΕΕ με μια σφεντόνα στο […]

Μαύρη εβδομάδα Πρώτη πανσέληνος της άνοιξης και αμέσως μετά, την πρώτη Κυριακή, το  Πάσχα – έτσι λένε οι κανόνες. Αλλά πανσέληνο είχαμε στις 19, την Παρασκευή που μας πέρασε, Πάσχα έπρεπε να έχουμε τούτη την Κυριακή,  21 του μηνός· μαζί με τους καθολικούς αλλά και τους Εβραίους που ξεκίνησαν το πολυήμερο Πάσχα τους την Παρασκευή, ανήμερα […]