Νέες Εποχές

Νικολοβάρβαρα Πλησιάζουμε, φθάνουμε σε λίγο στη μεγαλύτερη νύχτα του χρόνου – αυτού που φεύγει, για να μας φέρει ο καινούργιος το μεγάλωμα της ημέρας, να μας καλοπιάσει. Μόνο οι αστρονόμοι, ίσως και κάποιοι ποιητές, αγαπούν τη νύχτα, ημερολόγιό μου. l Ηρθε και ο χειμώνας στην Αττική, ακριβώς πάνω στα «Νικολοβάρβαρα», την κακοκαιρία που απέκτησε ονομασία […]

Στα χρόνια της εφηβείας και στα μετέπειτα φοιτητικά είχαμε φτιάξει κι εμείς τους μπαμπούλες μας. Λέξεις- κόκκινο πανί που συγκροτούσαν την τελευταία γραμμή άμυνάς μας, πέραν της οποίας η προσπάθεια υποχώρησής μας ήταν αιτία πολέμου. Καπιταλισμός και ιμπεριαλισμός ήταν οι κύριες. Ακολουθούσαν η αστική δημοκρατία και ο φιλελευθερισμός. Από την κριτική στον καπιταλισμό και στον […]

Στην Εκθεση Παρακολούθησης της Εκπαίδευσης και της Κατάρτισης για το 2019 η Κομισιόν κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για την παραγωγή λειτουργικά αναλφάβητων 15χρονων μαθητών που δεν διαθέτουν βασικές δεξιότητες σε γραφή και ανάγνωση, στα μαθηματικά και στις θετικές επιστήμες και οι οποίοι θεωρεί ότι αδυνατούν να ενταχθούν ως άτομα στην κοινωνία, απολαμβάνοντας πλήρως τα […]

Πολύς λόγος γίνεται αυτές τις ημέρες – και όχι μόνο τώρα, πάντα έτσι ήταν – για τη στελέχωση των νοσοκομείων σε επίπεδο διοικητών και αναπληρωτών διοικητών. Για πρώτη φορά αξιολόγηση των αιτήσεων των υποψηφίων, από ό,τι τουλάχιστον ενθυμούμαι, έγινε την τετραετία 2000-2004, όταν υπουργός Υγείας ήταν ο Αλέκος Παπαδόπουλος.Θεσμικά τότε σε μια πενταμελή επιτροπή συμμετείχε ο πρόεδρος […]

«Πούθ’ έρχεσαι; Απ’ τη Βαβυλώνα. Πού πας; Στο μάτι του κυκλώνα…». «Φάτα Μοργκάνα» Νίκος Καββαδίας Στη Βαβυλώνα ξεκίνησαν όλα. Εκεί  συναντάμε τις πρώτες τραπεζικές εργασίες. Στον Ερυθρό Ναό της Ουρούκ,  στη Χαλδαία της Μεσοποταμίας, οι ιερείς χορηγούσαν με τόκο δάνεια στους καλλιεργητές, εν ονόματι του Θεού, ενώ παράλληλα δέχονταν αγαθά προς φύλαξη, δίνοντας στον «καταθέτη» […]

Είναι στη φύση του ανθρώπου να σκέφτεται λογικά και να λειτουργεί παράλογα. Ανατόλ Φρανς Είναι αλήθεια πως μια σειρά από φωτεινά μυαλά έχουν σφραγίσει τη σκέψη και τη φιλοσοφία όλων των ιστορικών περιόδων. Ο Λούθηρος και ο Καλβίνος εμπνεύστηκαν τη Μεταρρύθμιση, ο Λοκ, ο Λάιμπνιτς, ο Βολταίρος και ο Ρουσό τον Διαφωτισμό. Η σύγχρονη σκέψη […]

Το ΚΙΝΑΛ μετά τις τελευταίες εθνικές εκλογές αποδείχθηκε αδύναμο να συγκρατήσει άξια στελέχη του, αλλά και να πείσει την κοινωνία για την ικανότητά του να είναι κυρίαρχο στον χώρο αυτόν. Πικρή είναι η αλήθεια ότι το ΚΙΝΑΛ δεν κατάφερε να πείσει τους πολίτες ότι αποτελεί κίνημα αντίστοιχο του ΠαΣοΚ, και το σοκ που υπέστη, καθώς […]

Παρά τον καθοριστικό ρόλο που διαδραματίζει στη ζωή μας η έννοια της αξιολόγησης, φαίνεται πως αυτή αντιμετωπίζεται με ένα πνεύμα επιφυλακτικότητας και καχυποψίας. Η αξιολόγηση συνδέεται και συνδυάζεται, θεωρητικά και πρακτικά, με την εκάστοτε κρίση, αποτίμηση και αντίστοιχη επιλογή, στην οποία οδηγούμαστε, για αυτό που θεωρούμε ως το δέον και το επιβαλλόμενο να πραγματοποιηθεί, καθώς […]

O ρόλος του πολιτισμού σε μια κοινωνία είναι να ημερεύει τα μέλη του, να κρατάει τον κακό μας εαυτό εν υπνώσει, να ελαχιστοποιεί τις εν θερμώ αντιδράσεις μας. Δεν υπάρχει άλλος τρόπος να ζήσουμε όλοι μαζί, να συνυπάρξουμε. Αλλιώς θα τιναχτούμε στον αέρα. Είναι πολύ μεγάλη κατάκτηση του δυτικού πολιτισμού το να μη δικάζουν τα […]

«Να παρακαλάτε να έχουμε την Αριστερά στην εξουσία» συνέστησε ο κ. Τάσος Παππάς (ο επιφανέστερος, τηλεοπτικά τουλάχιστον, δημοσιογράφος της Εφημερίδας των Συντακτών) σε συνομιλητές του πρωινής εκπομπής στις 19/11, «διότι στην αντιπολίτευση η Αριστερά είναι μανούλα, δεν θα σας αφήσει σε χλωρό κλαδί»! Βεβαίως, το είπε χαμογελώντας, ως χαριτολόγημα. Μόνο που προκάλεσε παγωμάρα. Οι Αριστεροί […]

Το πλήθος των κειμένων που δημοσιεύτηκαν διεθνώς για τον πρόσφατο θάνατο του Χάρολντ Μπλουμ (Οκτώβριος) αποτελεί μιαν ακόμη απόδειξη ότι η μετανεωτερική Θεωρία που τόσο ταλαιπώρησε τις κοινωνικές σπουδές – περισσότερο τις λογοτεχνικές – έχει αφήσει πίσω της λίγα κατάλοιπα. Εξαιρετικά ενδιαφέρουσα ήταν η υποδοχή του θανάτου του στον τόπο μας. Εφημερίδες και περιοδικά, έντυπα […]

Από τότε που κατάλαβα τη δύναμή της, κυνηγάω την ομορφιά. Στους ανθρώπους, στα βιβλία, στα τοπία, στους πίνακες ζωγραφικής, στα γλυπτά, στις μουσικές συνθέσεις. Είναι η καθημερινή τροφή μου, αυτό που με κρατάει στη ζωή. Εχω κάνει πολλά ταξίδια για να δω ένα ημίφως του Ρέμπραντ, τη γαλήνη του Βερμέερ, την οργή του Γκόγια, τα […]

Οι βασικές έννοιες της μεταπολίτευσης ήταν «εξάρτηση», «(υπο)ανάπτυξη» και «εκσυγχρονισμός» (modernization), με τη θεωρία της «εξάρτησης» να κυριαρχεί στα τέλη της δεκαετίας του 1970 και στις αρχές του 1980 και αυτή του εκσυγχρονισμού από τα μέσα της δεκαετίας του 1980 και μετά. Οι νεο-μαρξιστές κοινωνιολόγοι, που υιοθέτησαν τη θεωρία της εξάρτησης, εστίασαν στον ρόλο του […]

Ενα από τα πιο ενδιαφέροντα φαινόμενα πολιτισμικής κινητικότητας είναι οι περίοδοι των ιστορικών μεταβάσεων, ιδίως όταν αυτές συνοδεύονται από μείζονες πολιτειακές μεταβολές, μετά την πτώση δικτατορικών καθεστώτων (π.χ. Ελλάδα, Ισπανία). Η περίοδος 1974-1981 είναι μια κατεξοχήν τέτοια εποχή. Ηδη από τη σχετική βιβλιογραφία, γνωρίζουμε ότι ιδίως τα πρώτα χρόνια της Μεταπολίτευσης χαρακτηρίζονται από μια τριπλή […]

Στη Μεταπολίτευση αφθονούν, όπως είναι φυσικό, τα πολιτικά μυθιστορήματα, που συχνά εμπλέκουν στον καμβά τους και τη νεολαία. Η νεολαία ως «ανθός του τόπου», η νεολαία ως πρόβλημα, η νεολαία και η μετεπαναστατική της θλίψη: κάθε γενιά έχει τη δική της απάντηση σε αυτό το κομβικό ζήτημα της Μεταπολίτευσης που λέγεται «νέα γενιά». Οι παλαιότεροι […]

Εχει επισημανθεί πολλάκις ότι ένα χαρακτηριστικό της Μεταπολίτευσης είναι η ανάδειξη του πανεπιστημίου σε βασικό παράγοντα της πολιτισμικής ζωής με έναν τρόπο πολύ διαφορετικό από το παρελθόν. Σημαντικό κομμάτι αυτής της διαδικασίας είναι εκείνοι οι πανεπιστημιακοί καθηγητές οι οποίοι δραστηριοποιούνται ενεργά στη δημόσια σφαίρα αρθρογραφώντας τακτικά σε μεγάλες εφημερίδες και συμμετέχοντας σε κάθε είδους δημόσιες […]

Χτικιάζοντας στα Εξάρχεια Μας έχουν χτικιάσει οι νοτιάδες: υγρασία, βροχές, καταιγίδες, σκόνη από την Αφρική με τον Γαρμπή – που αν γυρίσει Σιρόκος, πνίγεται η Βενετία. Στη Δυτική Ελλάδα είναι κάπως τυχερότεροι, καταφθάνουν εκεί αδιαλείπτως και τα βροχοφόρα δυτικοευρωπαϊκά χαμηλά. Αλλά δεν μπορούν να περάσουν την ορεινή ραχοκοκαλιά της χώρας, σβήνουν πάνω στην Πίνδο, στα Αγραφα, […]

Επί διακυβέρνησης ΝΔ αναδεικνύεται το δόγμα «νόμος και τάξη» ως κεντρικός άξονας διαμόρφωσης πολιτικής. Είναι άραγε η εφαρμογή αυτού του δόγματος ένας παράγοντας που μπορεί να μετασχηματίσει θετικά την κοινωνία μας; Στο ερώτημα αυτό μπορούμε να απαντήσουμε από τη σκοπιά της ψυχολογίας με βάση τις αντίθετες προσεγγίσεις της συμπεριφοριστικής και της ανθρωπιστικής ψυχολογίας, αλλά και […]

Ηδιαδικασία της συνταγματικής αναθεώρησης έφθασε πλέον στο τέλος της. Πρόκειται για μία ακόμη συνταγματική αναθεώρηση που ξεκίνησε με υψηλές προσδοκίες και μεγαλεπήβολες διακηρύξεις (κυρίως από πλευράς της προηγούμενης κυβερνητικής πλειοψηφίας), για να προσγειωθεί όμως και αυτή στο σκληρό έδαφος της πολιτικής πραγματικότητας. Η αναθεώρηση θα περιοριστεί τελικά σε κάποιες παρεμβάσεις χαμηλής εντάσεως. Μερικές από αυτές […]

Χονγκ Κονγκ, Ιράν, Ιράκ, Χιλή κ.λπ. Διαφορετικά καθεστώτα, ιδεολογικά πλέγματα, θεσμικές τάξεις κλονίζονται δίχως να είναι ορατή κάποια αξιόπιστη πολιτική εναλλακτική. Οι λαϊκές εξεγέρσεις, άλλοτε μειοψηφικές και άλλοτε πολυάνθρωπες και μαζικές, φέρνουν πάντα μαζί τους το αίνιγμα της τελικής κατάληξής τους. Οταν μάλιστα αποτελούν σεισμικές δονήσεις στο εσωτερικό περίκλειστων πολιτικών συστημάτων, το μυστήριό τους μεγαλώνει. […]