Νέες Εποχές

Σε αντίθεση με κάποιες απαισιόδοξες αρχικές εκτιμήσεις, μέχρι στιγμής η Ελλάδα κατάφερε να αντιμετωπίσει επιτυχώς την κρίση της πανδημίας. Και αυτό, κυρίως χάρη στον αποτελεσματικό κρατικό συντονισμό, την από μέρους μας υπέρβαση της ατομικότητας και την επίδειξη αλληλεγγύης και υπευθυνότητας. Αποδείξαμε, έτσι, ότι ορισμένες φορές, με την κατάλληλη καθοδήγηση, μπορούμε να μεταμορφωθούμε από «ανάδελφο» σε […]

Το ξέσπασμα της πανδημίας φάνηκε να βρίσκει τις περισσότερες και τους περισσότερους από εμάς απροετοίμαστους να ανταποκριθούμε αλλά και να αναλογιστούμε τις συνέπειες ενός τέτοιου συμβάντος τόσο στον προσωπικό όσο και στον δημόσιο βίο μας. Η ανετοιμότητα των κοινωνιών αλλά και όλων μας είναι ένα πραγματικό αίνιγμα και αξίζει μια ιδιαίτερη ανάλυση. Και αυτό γιατί […]

Μένουμε σπίτι. Πλένουμε τα χέρια μας συχνά με σαπούνι και νερό. Τόσο απλός είναι ο τρόπος να σωθούν ζωές. Δυστυχώς για τους περίπου 19.000 άντρες, γυναίκες και παιδιά, ανάμεσά τους και περίπου 900 ασυνόδευτα ανήλικα παιδιά, στη Μόρια της Λέσβου τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά. Oταν περίπου 500 άνθρωποι «μοιράζονται» μία βρύση και 160 […]

Ο εμπορικός πόλεμος ανάμεσα στην Κίνα και στις Ηνωμένες Πολιτείες έχει κοστίσει και στις δύο χώρες πολλά δισεκατομμύρια και έχει παραλύσει τις διεθνείς εμπορικές σχέσεις. Ενώ τις τελευταίες εβδομάδες ο πόλεμος αυτός βρίσκεται σε παύση, ο σινοαμερικανικός ανταγωνισμός έχει λάβει μια νέα, απροσδόκητη διάσταση. Οι δύο δυνάμεις μάχονται στο επίπεδο της αφήγησης και των εντυπώσεων, […]

Είμαστε σε πόλεμο με έναν αόρατο και ύπουλο εχθρό, τον κορωνοϊό: επειδή προέχει η καταπολέμησή του, γι’ αυτό και – με ελάχιστες εξαιρέσεις – υπήρξε κατανόηση από την εκκλησιαστική ιεραρχία και τους πιστούς στα αναγκαία μέτρα που πάρθηκαν. Στις εξαιρέσεις ανήκουν μερικοί αυτόκλητα «στρατευμένοι ζηλωτές» που συγκεντρώθηκαν στον περίβολο ορισμένων ναών, κατά παράβαση των μέτρων της […]

Ενα Πάσχα, μια Ανάσταση με τόσους νεκρούς, τόσο ανθρώπινο πόνο τριγύρω μας, τόση καταστροφή. Με τον θάνατο, αόρατος και ύπουλο, να καραδοκεί. Πώς να γιορτάσουμε φέτος το Πάσχα, την Ανάσταση είτε ως  αναφορά πίστης είτε ως εννοιολόγηση συμβολισμού; Θα τη γιορτάζουμε βεβαίως εντελώς ξένα από την ελληνική παράδοση οπωσδήποτε. Αλλά θα τη γιορτάζουμε όπως μας […]

(Μια παλιά ιστορία που αφιερώνω σε όσους δεν θα απολαύσουν φέτος τον οβελία τους.) Εξήντα χρόνια πίσω. Είμαι στη Γερμανία. Ο φίλος μου Bodo B., σκηνοθέτης πολύ επιτυχημένος στον τομέα των ντοκιμαντέρ και βιομηχανικών ταινιών, έχει αποκτήσει την πρώτη του Πόρσε. Είναι το κλασικό πια μοντέλο 356 A, κάμπριο, αυστηρά διθέσιο και θορυβώδες. Στην πραγματικότητα […]

Οι τελευταίες εβδομάδες έθεσαν σε δοκιμασία τόσο την οικονομική συνοχή της Ευρωπαϊκής Ενωσης όσο και την ηθική αλληλοεκτίμηση των λαών και των κυβερνήσεών της. Αρκετές χώρες, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα. προσπάθησαν, η καθεμία με διαφορετικό βαθμό επιτυχίας, να αναχαιτίσουν το πρώτο κύμα της πανδημίας του κορωνοϊού θέτοντας την κοινωνική και οικονομική ζωή τους […]

Τα κριτήρια για την παρακολούθηση και αξιολόγηση μιας επιδημίας είναι η έκτασή της, η δυναμική της εξάπλωσής της, η σοβαρότητα των επιπτώσεών της στην υγεία, αλλά και στην κοινωνία. Για τον σκοπό αυτόν καταγράφονται κυρίως τα διαγνωσμένα κρούσματα, οι νοσούντες, οι νοσηλευόμενοι (κανονικοί, ΜΕΘ) και οι εξερχόμενοι από το νοσοκομείο, καθώς και οι θάνατοι. Για […]

Αυτός ο Απρίλιος είναι σιωπηλός. Ο πλανήτης σιώπησε σε τέτοιον βαθμό, που θα μπορούσε κανείς να ακούσει τις περιστροφές του γύρω από τον ήλιο. Νιώθουμε το φευγαλέο της ύπαρξης, το αναπόφευκτο της μοναξιάς μέσα σε ένα αχανές σύμπαν. Είμαστε μόνοι μας, σε μια σφαίρα που κινείται με τεράστια ταχύτητα γύρω από πυρακτωμένο άξονα. Μια σκνίπα […]

Καλούμενοι πλέον να ζήσουν και να προκόψουν ο καθένας μόνος του και σε υπαρξιακή [και ωφελειακή] απομόνωση από όλους τους άλλους, οι άνθρωποι δεν είναι πια τίποτα άλλο παρά αναγκαστικά συμμέτοχοι ενός δεδομένου κι αμετάλλακτου συστήματος… Κωνσταντίνος Τσουκαλάς, «Ο αόρατος Λεβιάθαν» Εν μέσω πανδημίας δεν νομίζω ότι μας ενδιαφέρει τόσο η ηθική ασφάλεια των «εν […]

«Το χαμένο νησί» τιτλοφορείται ένα από τα – πιο αποτυχημένα – μυθιστορήματα του Μ. Καραγάτση. Αναφέρεται σε ένα αιγαιοπελαγίτικο νησάκι, που ξαφνικά εξαφανίστηκε από προσώπου γης (ή πιο σωστά από αυτή τη γωνιά της γης). Στην πολιτική ζωή τα κόμματα – αν όχι τα προσωποπαγή και τα προϊόντα συγκυρίας,  τουλάχιστον τα ιστορικά κόμματα, αυτά που έβγαλαν κοινωνικές ρίζες […]

Το βράδυ της Ανάστασης διαβάζεται ο συνταρακτικός Λόγος. Στο τέλος της Θείας Λειτουργίας, η ανάγνωση του Κατηχητικού Λόγου του Χρυσοστόμου ακούγεται ως πρόσκληση ανακεφαλαίωσης. «Ει τις ευσεβής και φιλόθεος, απολαυέτω της λαμπράς πανηγύρεως…». Πέρα από το κριτήριο με το οποίο έρχεται κανείς σε επικοινωνία με το κείμενο, δύσκολα, νομίζω, μπορεί να αρνηθεί ότι πρόκειται για […]

Στο λεξιλόγιο ορισμένων φιλοσόφων και κριτικών του πολιτισμού συνηθίζεται εδώ και κάποιον καιρό ο όρος τεχνοεπιστήμη. Το νόημα που έχει δοθεί στη λέξη δεν είναι πάντοτε σαφές. Στην περίπτωση, για παράδειγμα, κάποιων από τους επιγόνους του Μάρτιν Χάιντεγκερ, η τεχνοεπιστήμη θα συσχετιστεί κυρίως με μια απεριόριστη βούληση για ισχύ σε μια εποχή πλανητικού μηδενισμού. Ας […]

Τις τελευταίες εβδομάδες είδαν το φως της δημοσιότητας πληροφορίες ότι οι τουρκικές αρχές σχεδιάζουν την αποστολή μεταναστών με κορωνοϊό στην Ελλάδα, ως μια μορφή ασύμμετρου πολέμου. Μάλιστα, διακινήθηκαν στοιχεία – όχι πάντως αδιάσειστα – με σχετικό φωτογραφικό υλικό για του λόγου το αληθές. Η υπόθεση ωστόσο έχει δομικές αδυναμίες, ακόμα και στη σύλληψή της. Και οπωσδήποτε […]

Τι παράξενη πασχαλιά και αυτή… Θα ταίριαζε να παραλλάξουμε τους στίχους του Νίκου Γκάτσου: «Παράξενη η Πασχαλιά, μ’ αγκάθια πλέκουν σήμερα στεφάνια…». «Μακριά κι αγαπημένοι» είναι η κατάσταση που επικρατεί σε όλον τον πλανήτη, ημερολόγιό μου. Αλλά «μάτια που δεν βλέπονται, γρήγορα  λησμονιούνται», από την άλλη· πόσο αντέχει η αγάπη την απομάκρυνση; Πόσο αντέχει το […]

Στον θαυμάσιο πίνακα «Η πτώση του Ικαρου» του Πίτερ Μπρέγκελ, ο μυθικός ήρωας μόλις διακρίνεται στο δεξί μέρος του πίνακα, καίτοι πρωταγωνιστής του. Στην πραγματικότητα φαίνονται μόνο τα πόδια του, τη στιγμή που το σώμα του βυθίζεται στη θάλασσα. Γύρω, όμως, από τον Ικαρο η ζωή συνεχίζεται σαν να μη συμβαίνει τίποτε: ο αγρότης δουλεύει […]

Χρειάζεται πολλή μυωπία για να μην το βλέπει κανένας. Αυτό το αίσθημα της μεγάλης ανησυχίας που μας έχει προικίσει η αναπάντεχη εισβολή του ιού. Αυτή η «αγωνία» για την οποία πολύς λόγος θα γίνει ευθύς αύθις μετά την αποδρομή του. Τι θα απογίνουμε τώρα; ρωτούν οι άνθρωποι. Αλλά ρωτά επίσης με άγχος και ο νευρωτικός, […]

Είναι σύνηθες στην ελληνική πολιτική ζωή η αντιπαράθεση να γίνεται άλλοτε με στερεότυπα, άλλοτε με έκφραση ιδεοληψιών που προσπαθούν να επιβάλουν με επιμονή απόψεις ασύμβατες με την πραγματικότητα. Ετσι συμβαίνει, εν μέσω της πανδημίας COVID-19. Η πολιτική ανάγει την κατάσταση των υπηρεσιών υγείας σε πρωτεύον ζήτημα, ενώ είχε να ασχοληθεί με αυτές από το 2013. […]

Η λαίλαπα του κορωνοϊού που πλήττει με ιδιαίτερη σφοδρότητα την Ευρώπη (και τον πλανήτη) κλονίζει πολλά απ’ αυτά που οικοδομήσαμε όχι μόνο στην κοινωνία και στην οικονομία αλλά και στις διανοητικές μας κατασκευές. Κλονίζει μεταξύ άλλων, πρώτον, την πίστη μας σε ορισμένες βεβαιότητες που είχαμε αναπτύξει και, δεύτερον, την πεποίθησή μας ότι μπορούμε να προβλέψουμε […]