Βιβλία

Υποπτεύομαι πως αν η Σβετλάνα Αλεξίεβιτς δεν είχε τιμηθεί το 2015 με το Βραβείο Νομπέλ, το βιβλίο αυτό δύσκολα θα κυκλοφορούσε στα ελληνικά. Είναι σημαντικό που το αναγνωστικό κοινό της χώρας μας το γνωρίζει μεταφρασμένο εξαιρετικά από την Ελένη Μπακοπούλου.

«Τη δεκαετία του '50 διάβαζα Μικρό Ηρωα, Γκιαούρ-Ταρζάν, Μάσκα και Μυστήριο· τη δεκαετία του '60 γνώρισα τον αστυνόμο Μπέκα και τους άλλους ήρωες του Γιάννη Μαρή ξεφυλλίζοντας εφημερίδες και βιβλία τσέπης· τη δεκαετία του '70 συνέλεγα παλιά βιβλία και περιοδικά αστυνομικής λογοτεχνίας.

«Ο κάστορας ζωγραφίζει νοερά το φράγμα που θα χτίσει, όπως και το πουλί τη φωλιά που θα κατασκευάσει.

«Το σκληρό νόμισμα κάθε λογοτέχνη είναι το έργο του».

Σε όλες τις συλλογές διηγημάτων του ο Αλέξανδρος Ισαρης μένει σταθερός στη γραμμή την οποία θα αρχίσει να χαράσσει ήδη από τα τέλη της δεκαετίας του 1960 με την ποίησή του: μια ποίηση που μιλάει για τις τύχες της τέχνης και του καλλιτέχνη - όχι για το τι οφείλει να πράξει ή να μην πράξει η τέχνη απέναντι στον τόπο και στην εποχή της, αλλά για το πώς ο άνθρωπος που την υπηρετεί δεν έχει τίποτε άλλο μέσα στις αποσκευές του εκτός από την ίδια.

Η αμεσότητα του Γιάννη Ξανθούλη είναι σαρωτική, ο αυτοσαρκασμός του αδυσώπητος. «Πείτε μου, το διαβάσατε ολόκληρο;» μας ρώτησε. «Ασφαλώς, και πολύ γρήγορα μάλιστα» του απαντήσαμε.

Το Sartor Resartus είναι ένα δύσκολο αλλά ταυτοχρόνως ερεθιστικό και σημαντικό βιβλίο τόσο αυτό καθαυτό όσο και για το ότι ο συγγραφέας του Τόμας Καρλάιλ άσκησε τεράστια επίδραση όχι μόνο στην εποχή του αλλά και στους μοντερνιστές του 20ού αιώνα.

Η πρώτη εικοσαετία του 21ου αιώνα είναι μια εποχή που εξοικείωσε ξανά το δυτικό κοινό με την καθημερινότητα του πολέμου.

Μια οξύτατη διακωμώδηση των ανθρωποφαγικών ορέξεων του έρωτα δοκιμάζει ο Ανδρέας Στάικος με τα πεζά του Αισχροτάτη Εριέττα (1979) και Επικίνδυνες μαγειρικές (1998).

O Πάολο Κονιέτι απέσπασε το Βραβείο Strega 2017, την κορυφαία λογοτεχνική διάκριση της Ιταλίας, για το μυθιστόρημά του «Τα οχτώ βουνά» (Le otto montagne) που κυκλοφόρησε από τον οίκο Einaudi.

Παρά τη χρονική απόσταση που μας χωρίζει από την ταραχώδη δεκαετία του '40, οκτώ δεκαετίες μετά η αριστερή ιστοριογραφία εμπλουτίζεται διαρκώς, ενώ το ενδιαφέρον του αναγνωστικού κοινού για τα θέματα αυτά παραμένει αξιοσημείωτο.

Από τη Φινλανδία μας έρχεται ένα εξαιρετικά ασυνήθιστο όσο και ερεθιστικό βιβλίο που αποτελείται από δύο μικρά μυθιστορήματα - ή νουβέλες, πιο σωστά.

Το νέο μυθιστόρημα του Τζον Λε Καρέ, δηλαδή του Ντέιβιντ Τζον Μουρ Κόρνγουελ, Αγγλου με γαλλικό ψευδώνυμο, που γεννήθηκε το 1931 και στη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου υπηρέτησε στις βρετανικές μυστικές υπηρεσίες ΜΙ5 και ΜΙ6, είναι ουσιαστικά μια επιστροφή σε εκείνη την εποχή, όταν η Δύση βρισκόταν σε αντιπαλότητα με τη Σοβιετική Ενωση. Η πτώση του Τείχους του Βερολίνου το 1989 και η κατάρρευση της ΕΣΣΔ στέρησαν από τον Λε Καρέ τις πηγές των εμπνεύσεών του και τον ανάγκασαν να βρει άλλα θέματα, όπως λ.χ. τα σκάνδαλα των φαρμακοβιομηχανιών (Ο επίμονος κηπουρός).

To έβδομο βιβλίο του Κεντρικού Λιμενάρχη Ελευσίνας Πλοιάρχου Λ.Σ. κ. Τρύφωνα Κοροντζή κυκλοφόρησε πρόσφατα.

Κοιτάζοντας κανείς το τοπίο της διανοητικής ιστορίας του ελληνικού 20ού αιώνα αντιλαμβάνεται ότι σημαντικό τμήμα της μένει ακόμη να γραφεί.

Η ελευθερία ήταν και παραμένει ένα αίνιγμα της σκέψης. Από τη μια, βρίσκουμε την ιδέα μιας ανθρώπινης βούλησης σχεδόν προγραμματισμένης από χίλιους δυο φυσικούς καθορισμούς και εξαρτήσεις, και, από την άλλη, το όνειρο για αποδέσμευση από τη «βία» των αναγκών.

Υστερα από δύο μυθιστορήματα (Σμιθ, 2010, και Η άσκηση του Ροτ, 2013) όπου πρωταγωνιστεί ο Εμφύλιος

Ιστορικός της ψυχανάλυσης, διευθύντρια Ερευνών στο Τμήμα Ιστορίας του Πανεπιστημίου Paris VIII και ψυχαναλύτρια η ίδια - με στενές σχέσεις από την πλευρά της ψυχαναλύτριας μητέρας της με τον Ζακ Λακάν -, η πολυγραφότατη Ελιζαμπέτ Ρουντινεσκό έχει δώσει ήδη μεταξύ άλλων μια βιογραφία του Λακάν (1993), μια δίτομη Ιστορία της ψυχανάλυσης στη Γαλλία (1994) και ένα Λεξικό της ψυχανάλυσης (1997).

Η Αν-Λουίζ-Ζερμέν Νεκέρ, η Μαντάμ ντε Σταλ (από τις εμβληματικές μορφές της παγκόσμιας λογοτεχνίας), ήταν σπουδαία συγγραφέας κι εκπληκτική γυναίκα.

Τι μπορεί να απορροφήσει τον αναγνώστη λογοτεχνίας σε μια εποχή - όπως η δική μας, ιδίως η δική μας - κατά την οποία η προσοχή του κατακερματίζεται με ταχύτατους ρυθμούς;