Ελληνική λογοτεχνία: Συμφιλίωση ανάμεσα στο τώρα και στο χθες

Εκδόσεις Κίχλη

σελ. 160, τιμή 13 ευρώ

Παιδιά ή έφηβοι στα χρόνια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και του Εμφυλίου οι συγγραφείς της δεύτερης μεταπολεμικής γενιάς ακολουθούν τους δρόμους που ανοίγει η μνήμη τους. Αν οι προκάτοχοί τους βυθίζονται ψυχή τε και σώματι στα πάθη της Κατοχής, της Αντίστασης και του Εμφυλίου, οι ίδιοι μιλούν μέσα από τις εικόνες και τα ακούσματα της παιδικής ή της εφηβικής ηλικίας, φροντίζοντας να προβάλουν το αναμνηστικό τους υλικό σε ένα καυτό παρόν, το παρόν της δεκαετίας του 1960 ή και των επόμενων χρόνων. Η πολιτική και η Ιστορία θα τοποθετηθούν ευθύς εξαρχής σε έναν ορίζοντα με θαμπό βάθος στην αφήγηση και στη σκηνογραφία του Χριστόφορου Μηλιώνη (1932-2017). Το βολικό ή βολεμένο παρόν αντιπαραβάλλεται με ένα συνειρμικό, εγγενώς ανοιχτό παρελθόν, το οποίο συναντάμε σε αναπεπταμένο πεδίο στα διηγήματα της συλλογής Καλαμάς κι Αχέροντας (1985), όπου ο αφηγητής θα ανακαλέσει μέσω μιας ακανόνιστης, παλίνδρομης και χρονικά πολυδιασπασμένης πορείας τα μικρά και τα μεγάλα γεγονότα της γερμανικής και της ιταλικής κατοχής στην ύπαιθρο, τους φόνους που διέπραξαν οι κατακτητές, όπως και τις σφαγές τις οποίες είχε ως συνέπεια το ξέσπασμα του Εμφυλίου. Προσοχή όμως: μπορεί τα αντικείμενα της μνήμης να αποδίδονται αδρομερώς, αλλά η συναισθηματική πίεση του άμεσου βιώματος υποχωρεί κατά κράτος, με τον Μηλιώνη να επιζητεί επιτακτικά τη συμφιλίωση ανάμεσα στο τώρα και στο χθες. Στη γραμμή αυτή, το παρόν θα κρατήσει με σιγουριά το πάνω χέρι, αφήνοντας το παρελθόν σε μια θολή, οριστικά εγκλωβισμένη στην εποχή της εικόνα. Εστω και με το τίμημα πως θα πρέπει έτσι να εκλείψουν οι μεγάλες συγκινήσεις που μπορεί να αντλήσουν από μιαν ανάλογη εικόνα οι ήρωες: αναστάτωση, ανησυχία, νοσταλγία, ενδεχομένως και συνταύτιση. Η επανέκδοση της Κίχλης περιλαμβάνει κριτικό επίμετρο με κείμενα των Σπύρου Τσακνιά, Γ. Δ. Παγανού, Αλέξη Ζήρα και Ελισάβετ Κοτζιά.

Εκδόσεις Αγρα

σελ. 328, τιμή 18 ευρώ
Ο φλογερός έρωτας ανάμεσα στον Τουρκαλβανό Ασλάν Καπλάν και στην Ισπανοεβραία Σεφαραδίτισσα Σαλώμη τον Αύγουστο του 1917, όταν ξεσπά η μεγάλη πυρκαγιά στη Θεσσαλονίκη. Ο συγγραφέας ανασυστήνει την καθημερινή ζωή της πόλης: από την οικονομία και τα μαγαζιά διασκέδασης μέχρι τις λαϊκές συνήθειες των εθνοτήτων (Ελληνες, Εβραίοι και μουσουλμάνοι) που συναποτελούν τον πληθυσμό της.

Βασίλης Βασιλικός

Επιμέλεια – Επίμετρο: Θανάσης Αγάθος

Εκδόσεις Gutenberg

σελ. 221, τιμή 10 ευρ{ώ
Τα Σιλό είναι το πρώτο μυθιστόρημα το οποίο γράφει ο Βασίλης Βασιλικός το 1949, όταν είναι 15 ετών, και έχει ως θέμα του τη βουλγαρική κατοχή της Μακεδονίας μεταξύ 1941 και 1944. Οπως παρατηρεί ο Θανάσης Αγάθος στο επίμετρό του, «το αυτοβιογραφικό στοιχείο είναι έντονο στην περίπτωση του χαρακτήρα του Μπαρμπα-Λια».

Χ. Α. Χωμενίδης

Εκδόσεις Πατάκη

σελ. 493, τιμή 19,90 ευρώ
Η Αμερικανίδα Ηβη Σπρίνγκφιλντ και ο Πάρις Κερκινός ζουν τον μεγάλο τους έρωτα, ταξιδεύοντας στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ. Η ιστορία του Αγγελου Σικελιανού και της Εύας Πάλμερ όσο σχεδιάζουν και στήνουν το δελφικό τους όραμα σε ένα μυθιστόρημα το οποίο χωρίς να παρακολουθεί από κοντά τα πραγματικά γεγονότα αναπλάθει μια ολόκληρη εποχή.

Λίλα Κονομάρα

Εκδόσεις Κέδρος

σελ. 312, τιμή 15 ευρώ
Οι πολλαπλές όψεις της κρίσης μέσα από την ιστορία μιας οικογένειας (πατέρας, κόρη και γιος) που αναδεικνύουν όχι μόνο την αστάθεια και τη ρευστότητα ενός ευπαθούς και αδύναμου κοινωνικού περίγυρου, αλλά και τη δυσκολία των ανθρώπων να προσαρμοστούν σε δεδομένα που αγνοούσαν μέχρι πρότινος στη ζωή τους και αποτελούν τώρα απαράβατο καθεστώς.

Γιώργος Σκαμπαρδώνης

Εκδόσεις Πατάκη, σελ. 246, τιμή 13,30 ευρώ
Ενα βιβλίο πολλαπλών όψεων, όπου η αυτοβιογραφία συναντά το χρονικό και η δημοσιογραφία συμπλέκεται με τη λογοτεχνία της πόλης. Ο Γιώργος Σκαμπαρδώνης ανατρέχει στα παιδικά του χρόνια και στη νεανική του ηλικία, ανασυνθέτοντας κομμάτι-κομμάτι την καθημερινή ζωή της Θεσσαλονίκης, που πρωταγωνιστεί για άλλη μια φορά στις αφηγήσεις του.

Ειρήνη Σταματο­πούλου

Εκδόσεις Απόπειρα

σελ. 241, τιμή 13,78 ευρώ
Ενα μυθιστόρημα για το απρόσμενο των περιστάσεων και τη δυσκολία να αντιμετωπίσει κανείς το παράλογο, που μπορεί να σαρώσει όλες τις παλιές βεβαιότητες χωρίς να μπορεί να βάλει καμία σταθερή προοπτική και αξία στη θέση τους, αφήνοντας τους ήρωες να αποξενωθούν από τον εαυτό τους και να χάσουν την ταυτότητά τους.