Έχει περάσει σχεδόν μια εβδομάδα από τότε που ο Κωνσταντίνος Τασούλας διαδέχτηκε την Κατερίνα Σακελλαροπούλου στην Προεδρία της Δημοκρατίας. Στην αποτίμηση της τέως -πλέον – ΠτΔ δεν θα μπορούσαν να λείψουν οι αναφορές στην έμφυλή της ταυτότητα. Οι υποστηρικτές εξήραν το γεγονός ότι υπήρξε η πρώτη γυναίκα που κατέλαβε το ύπατο πολιτειακό αξίωμα. Οι επικριτές δεν παρέλειψαν να σχολιάσουν ότι η έμφαση στο φύλο αποκρύπτει κάποια γκρίζα σημεία της πορείας της, όπως φερ’ ειπείν την αμφιλεγόμενη φωτογράφηση στον φράχτη του Έβρου.

Όπως συμβαίνει συχνά, όλοι έχουν ταυτόχρονα δίκιο και άδικο. Γιατί, ναι, δεν θα έπρεπε να αρκεί το φύλο και μόνο για να αποτιμηθεί ο ρόλος μιας προσωπικότητας ως θετικός. Σε μια κοινωνία ωστόσο που η πατριαρχία είναι βαθιά εδραιωμένη, ακόμα και οι συμβολικές κινήσεις έχουν αναβαθμισμένη σημασία, γιατί, όπως και να το κάνουμε, αυξάνουν την ορατότητα κάποιων ζητημάτων.

Ο ανασχηματισμός που ακολούθησε την αλλαγή φρουράς στο Προεδρικό Μέγαρο (όχι της εκτός κτιρίου, τη μέσα), έδειξε για ακόμα μια φορά τις επιλογές της κυβέρνησης. Ελάχιστες και πάλι οι γυναίκες στο κυβερνητικό σχήμα, και, ακόμα χειρότερα, όπου επιλέγονται να τοποθετηθούν ο συμβολισμός είναι παραπάνω από αντιδραστικός. Όταν λίγες μέρες μετά το φραστικό επεισόδιο στη Βουλή ανάμεσα στον βουλευτή της ΝΔ και την πρόεδρο της Πλεύσης Ελευθερίας, όπου ο πρώτος συμβούλεψε τη δεύτερη «να κάνει κανένα παιδί», τοποθετείται μια έγκυος στο Υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, πόσο σοβαρά μπορεί να αντιμετωπιστεί η διαγραφή του Δ. Κυριαζίδη από την Κοινοβουλευτική Ομάδα της Νέας Δημοκρατίας;

Μοιάζει σαν να μη πέρασε μια μέρα από την εκλογή, σαν σήμερα το 2004, της Άννας Ψαρούδα Μπενάκη στη θέση της προέδρου της Βουλής – ήταν η πρώτη γυναίκα σε μια τέτοια θέση. Παρά τη συνεχή και εντεινόμενη παρουσία των γυναικών στα κοινά, το γυάλινο ταβάνι όσες φορές κι αν σπάει (σύμφωνα με το γνωστό κλισέ) μοιάζει να γίνεται όλο και πιο συμπαγές τα τελευταία χρόνια, όπου λίγες μόνο γυναίκες καταλαμβάνουν υψηλές θέσεις ευθύνης. Την ίδια στιγμή ο απροκάλυπτα μισογυνικός λόγος εκστομίζεται στα πλέον επίσημα μέρη, όπως το Κοινοβούλιο.

Σε μια από τις ωραίες συμπτώσεις που αρέσκεται η ιστορία να μας προσφέρει προς σκέψη, ήταν πάλι σαν σήμερα, το 2009 αυτή τη φορά, που συνέβη στην Ελλάδα η πρώτη γέννα παιδιού από κατεψυγμένο ωάριο. Τι σχέση μπορεί να έχει μια γέννα με την ανάδειξη μιας πολιτικού σε ένα αξίωμα; Και τα δύο έχουν να κάνουν με την εξουσία. Και τα δύο έχουν να κάνουν με τα γυναικεία σώματα.

Με άξονα το περιβόητο «δημογραφικό ζήτημα», στην Ελλάδα έχουμε πλέον εξοικειωθεί με την εξουσία που υφίστανται τα γυναικεία σώματα γύρω από την αναπαραγωγή. Η γυναίκα και η τεκνοποίηση συναρθρώνονται σε ένα βαθιά καταπιεστικό αφήγημα με ό,τι αυτό συνεπάγεται: ψυχολογική πίεση, οικονομική πίεση – στην περίπτωση της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής – και συνεχής υποβάθμιση της γυναίκας στον χώρο της οικίας.

Το πόσο διαδεδομένη είναι η σύνδεση της μητρότητας με τη γυναικεία έμφυλη ταυτότητα φαίνεται και στον προσφάτως εκφρασμένο τρανσφοβικό λόγο φεμινιστικών ομάδων. Φοβισμένες από την ευρύτητα του ΛΟΑΤΚΙ+ κινήματος μερικές φεμινίστριες αναδιπλώνονται διεκδικώντας μια βιολογική γυναικεία ταυτότητα, «υιοθετώντας» ουσιαστικά το πατριαρχικό αφήγημα.

Σε ένα πλαίσιο ιδεολογικής επίθεσης της εναλλακτικής δεξιάς (της γνωστής alt right) βλέπουμε ότι υπάρχει ακόμα ανάγκη να μιλάμε για πράγματα που κάποτε θεωρούσαμε αυτονόητα. Δυστυχώς όμως στην πολιτική, δηλαδή στη διεκδίκηση και επίτευξη της ισχύος, όσοι και όσες μένουν στην επίκληση του αυτονόητου (ή της περίφημης αλλά καθόλου αυταπόδεικτης «κοινής λογικής») κινδυνεύουν να υποστούν έναν παράλογο, πλην πολύ υπαρκτό, σκοταδιστικό κόσμο.