Το πρωί της Β΄ Κυριακής των Νηστειών έχουν προγραμματιστεί να γίνουν οι διαδικασίες εκλογής του νέου Προκαθημένου της Εκκλησίας της Αλβανίας που θα διαδεχθεί στην Αρχιεπισκοπή τον μακαριστό Αναστάσιο.
Η Ιερά Σύνοδος
Η Ιερά Σύνοδος που θα συνέλθει στο παρεκκλήσι του Συνοδικού Μεγάρου μετά τη θεία Λειτουργία στον Καθεδρικό Ναό είναι γεμάτη από συμβολισμούς, που παραπέμπουν στην προσωπικότητα του μακαριστού Αρχιεπισκόπου Αλβανίας κυρού Αναστασίου, καθώς πραγματοποιείται: την ημέρα της εορτής του Γρηγορίου του Παλαμά, Αγίου της Ορθόδοξης Εκκλησίας και κορυφαίου θεολόγου που πρόταξε στον δυτικό ορθολογισμό τη διάκριση κτιστής δημιουργίας και ακτίστων ενεργειών του Θεού και παράλληλα ενθάρρυνε το διαθρησκειακό άνοιγμα προς το Ισλάμ, όπως φανερώνουν οι 3 περίφημοι διάλογοί του.
Οι θεολογικοί συμβολισμοί
Έκτοτε τον επικαλούνται στα βήματά τους και οι νεώτεροι επιφανείς διδάσκαλοι της Εκκλησίας, όπως οι μακαριστοί Αρχιεπίσκοπος Τιράνων και πάσης Αλβανίας Αναστάσιος και ο Πάπας Ρώμης Βενέδικτος Ράτζιγκερ.
Οι θεολογικοί συμβολισμοί ενισχύονται και από την ημέρα της εκδημίας του Αρχιεπισκόπου Αναστασίου, όταν η Εκκλησία εόρταζε τη μνήμη του κορυφαίου θεολόγου Αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου και η εξόδιος ακολουθία του που έγινε την ημέρα της εορτής των Τριών Ιεραρχών, Μεγάλων Διδασκάλων της αδιαίρετης Χριστιανοσύνης.
Οι όροι και οι προϋποθέσεις
Ο Καταστατικός Χάρτης της Εκκλησίας, που οφείλεται να τηρείται απαρέγκλιτα, περιλαμβάνει τους όρους και τις προϋποθέσεις της εκλογής αλλά και των υποψηφίων Αρχιερέων και του Αρχιεπισκόπου. Σύμφωνα με τον Χάρτη, που εγκρίθηκε στις 6 Νοεμβρίου του 2006 και είναι Νόμος του αλβανικού κράτους, οι υποψήφιοι πρέπει:
1. Να είναι πτυχιούχοι της Θεολογικής Ακαδημίας «Ανάστασις», την οποία ίδρυσε ο Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος ή άλλης Ορθόδοξης Θεολογικής Σχολής του εξωτερικού. Οπωσδήποτε όμως θα πρέπει να έχουν υπηρετήσει τουλάχιστον επί τριετία στην Εκκλησία της Αλβανίας.
2. Να φέρουν την Αλβανική υπηκοότητα. Ενώ σε ειδικές περιπτώσεις μπορεί να δοθεί εξαίρεση με απόφαση του Κληρικολαϊκού Συμβουλίου και της Ιεράς Συνόδου.
Ο καταστατικός χάρτης
Ο Καταστατικός Χάρτης που αποτελεί επί της ουσίας το Σύνταγμα της κάθε Ορθόδοξης Εκκλησίας στην περίπτωση της Αλβανίας αντικατροπτρίζει και τις φουρτούνες, τις περιπέτειες και τους διωγμούς που έχει υποστεί στο διάβα της ιστορίας. Και χαρακτηριστική μεταξύ άλλων είναι η εξής αναφορά: «Δια την χειροτονίαν Αρχιερέων της Ορθοδόξου Αυτοκεφάλου Εκκλησίας της Αλβανίας απαιτείται να υπάρχουν τουλάχιστον τρεις Αρχιερείς. Εις περίπτωσιν μικροτέρου αριθμού επιζώντων Επισκόπων, προς την εξασφάλισιν του οριζομένου αριθμού υπό των Κανόνων, δύναται ζητηθή η βοήθεια του παραχωρήσαντος το αυτοκέφαλον Οικουμενικού Πατριαρχείου»…
Η Κληρικολαϊκή συνέλευση
Προερχόμενος από τις τάξεις της Αδελφότητας Θεολόγων «Η ΖΩΗ» και με βάση τις μελέτες του κορυφαίου δογματολόγου Ιωάννη Καρμίρη ο μακαριστός Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος πάντα πίστευε ότι εκτός από τους κληρικούς και τα λαϊκά στελέχη της Εκκλησίας πρέπει να συμμετέχουν είτε άμεσα είτε έμμεσα στο έργο της και στη διοίκησή της.
Μάλιστα στον Καταστατικό Χάρτη έγιναν συγκεκριμένες προβλέψεις για τη συμμετοχή τους ακόμη και στην εκλογή του εκάστοτε Αρχιεπισκόπου: η Κληρικολαϊκή Συνέλευση που εκλέγεται επί θητεία ανά τακτά χρονικά διαστήματα. Και την Κυριακή θα προταθεί από τα μέλη της Ιεράς Συνόδου στην Κληρικολαϊκή Συνέλευση -για να συζητήσει, να αντιπροτείνει, να συναινέσει- το 3πρόσωπο, δηλαδή τους 3 Αρχιερείς, από τους οποίους η Ιερά Σύνοδος με ψήφο μυστική και κανονική θα εκλέξει τον νέο Αρχιεπίσκοπο Τιράνων, Δυρραχίου και πάσης Αλβανίας εις διαδοχήν του αοιδίμου Αρχιεπισκόπου Αναστασίου…
Το εκλεκτορικό σώμα
Τέσσερις κληρικοί και λαϊκοί εκπρόσωποι της Αρχιεπισκοπής Τιράνων και Δυρραχίου και 2 από τις 5 Μητροπόλεις Αργυροκάστρου, Βερατίου, Φίερι και Απολλωνίας, Ελμπασάν και Κορυτσάς αποτελούν τους 14 εκπροσώπους που θα καταρτίσουν μαζί με τους Μητροπολίτες: Κορυτσάς κ. Ιωάννη, Αργυροκάστρου κ. Δημήτριο, Απολλωνίας και Φιέρι κ. Νικόλαο, Ελμπασάν κ. Αντώνιο, Βερατίου, Αυλώνος και Κανίνης κ. Ἀστη και τον Επίσκοπο Κρούγιας κ. Αναστάσιο, τους τρεις υποψηφίους για τη θέση του Προκαθημένου.
Στη συνέχεια, υπο την Προεδρία του τοποτηρητή του Αρχιεπισκοπικού Θρόνου Μητροπολίτη Κορυτσάς κ. Ιωάννη, τα μέλη της Ιεράς Συνόδου, δηλαδή συνολικά 6 Αρχιερείς θα εκλέξουν τον νέο Αρχιεπίσκοπο….
Οι 4 γυναίκες εντός του εκλεκτορικού Σώματος
Τέσσερις γυναίκες στελέχη των Ιδρυμάτων της Αρχιεπισκοπής και των Μητροπόλεων αποτελούν μέλη του εκλεκτορικού σώματος που θα ορίσει το τριπρόσωπο. Η μία Καθηγήτρια Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο των Τιράνων, η δεύτερη φιλόλογος και εκδότρια, η τρίτη στέλεχος επιχειρήσεων και η τέταρτη αστυνομικός στη δίωξη του εγκλήματος θα βρεθούν μεταξύ των Μητροπολιτών, των πρεσβυτέρων και των ανδρών λαϊκών. Επί της ουσίας αποτελούν το 25% του εκλεκτορικού σώματος των λαϊκών.