Ο Μητροπολίτης πρώην Θεσσαλονίκης Ανθιμος, ο κατά κόσμον Διονύσιος Ρούσσας, εκοιμήθη σήμερα, Πέμπτη 13 Μαρτίου 2025. Γνωστός στο πανελλήνιο ως Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης και Αλεξανδρουπόλεως, παρέδωσε το πηδάλιο της τοπικής Εκκλησίας στον διαδοχό του κ. Φιλόθεο μόλις πριν από ενάμισι χρόνο και συγκεκριμένα στις 25 Νοεμβρίου 2023.
Μέλος της Πρεσβυτέρας Ιεραρχίας
Ο επί 49 χρόνια Μητροπολίτης, τα 30 απ΄ αυτά στην Αλεξανδρούπολη και τα 19 στην Θεσσαλονίκη, αποτέλεσε έναν ζωντανό θρύλο. Για πολλούς ίσως ήταν ο τελευταίος ή προ τελευταίος των «Μοϊκανών» ή ορθότερα τον τελευταίο μέλος της λεγόμενης πρεσβυτέρας ιεραρχίας -της δεκεατιας του 70 – 80- στην οποία ανήκαν γνωστές προσωπικότητες που εγκατέλειψαν τον μάταιο τούτο κόσμο μεταξύ άλλων Μητροπολίτες όπως οι: Μεσσηνίας Χρυσόστομος Θέμελης, Κορίνθου Παντελεήμων Καρανικόλας, Κοζάνης Ψαριανός ή ο Πατρών Νικόδημος Βαλληνδράς…
Ανοιχτός στον θεολογικό διάλογο… και φροντίζοντας πάντα τους κληρικούς του άφησε ανεξίτηλα χαραγμένο δημιουργικό έργο απ΄ όπου και αν πέρασε και όπου και αν υπηρέτησε…
Η «εθνικοαπελευθερωτική» αντίληψη
Για πολλούς ο Μητροπολίτης πρώην Θεσσαλονίκης σ’ όλη του την πορεία υπήρξε ένας «εθνικιστής» κληρικός. Όμως όλοι όσοι τον γνώρισαν θεωρούν εσφαλμένη την αντίληψη που κυριάρχησε και ενδεχομένως του προκάλεσε προβλήματα και στην διεκδίκηση του Αρχιεπισκοπικού θρόνου.
Γεννημένος και μεγαλωμένος στα πέτρινα χρόνια της κατοχής και του εμφυλίου πολέμου ο κ. Ανθιμος είχε την άποψη και την θέση ότι η Εκκλησία πρέπει να εκφράζεται για τα εθνικά θέματα. Είναι ένα γεγονός που πίστευε ότι της κληροδοτήθηκε από την ιστορία.
Όσο αναδεικνυόταν στην Εκκλησία της Ελλάδος κυριαρχούσαν οι μορφές και ο απόηχος του Παντελεήμονα Φωστίνη που διέσωσε δεκάδες αντιστασιακούς, των Αρχιεπισκόπων Χρυσάνθου Φιλιππίδη – του Μητροπολίτη Τραπεζούντος και ηγετική μορφή του ποντιακού ελληνισμού – και του Αρχιεπισκόπου και Αντιβασιλέα Δαμασκηνού Παπανδρέου.
Ευρισκόμενος κοντά στις τάξεις των αδελφοτήτων Θεολόγων «Η Ζωή» και ο «Σωτήρ» ο κ. Ανθιμος ήταν «οπαδός» της άποψης του ιεροκήρυκα και εξέφραζε πάντα την άποψη του με δύναμη, ισχύ, διδακτική πειθώ….
Αυτή τη στάση τήρησε από τον Ιούλιο του 1974 όταν εκλέχθηκε Μητροπολίτης Αλεξανδρουπόλεως και έβλεπε τα τανκς και τον ελληνικό στρατό στους δρόμους έτοιμους να δώσουν την μάχη…
Ο «εκλογομάγειρας»
Ισχυρός αρχιερέας ήξερε να διαλέγει «στρατόπεδα». Ηξερε σχεδόν πάντα: ποιόν, πότε και γιατί έπρεπε να υποστηρίξει αλλά και πότε να συγκρουστεί. Και κυρίως να βγαίνει πάντα νικητής στα σημεία έστω και ηττώμενος στις αρχιεπισκοπικές εκλογές…
Δύο φορές ο κ. Ανθιμος ηττήθηκε στην διεκδίκηση του αρχιεπισκοπικού θρόνου έχοντας απέναντι του δύο πολύ προβεβλημένους αρχιερείς: το 1998 τους τότε Μητροπολίτες Δημητριάδος Χριστόδουλο και Θηβών και Λεβαδείας κ. Ιερώνυμο. Στον σχηματισμό τριπροσώπου κατετάγει τρίτος. Όμως στην τελική φάση εκλογής κατηύθυνε τις περισσότερους ψήφους του στον Αρχιεπίσκοπο Χριστόδουλο. Δέκα σχεδόν χρόνια αργότερα κατετάγη και πάλι τρίτος όμως επέλεξε να στηρίξει τον Μητροπολίτη Θηβών και Λεβαδείας κ. Ιερώνυμο – τον σημερινό αρχιεπίσκοπο -που δεν στήριξε το 1998 με κύριο αντίπαλο τον Μητροπολίτη Σπάρτης κ. Ευστάθιο.
Οι συμμαχίες και οι συγκρούσεις
Οι συμμαχίες του κ. Ανθίμου δεν ήταν πάντα αγαστές… Το 2001 ξεσπά σύγκρουση στην Ιεραρχία μεταξύ του Αρχιεπισκόπου Χριστοδούλου και του Μητροπολίτη Θηβών κ. Ιερώνυμου με αφορμή τις εκλογές τριών νέων μητροπολιτών και ο τότε Μητροπολίτης Αλεξανδρουπόλεως εκλέγει εν μέσω θυέλλης το πνευματικό του παιδί Μητροπολίτη Σιδηροκάστρου κ. Μακάριο. Μια σχεδόν δεκαετία πριν, επί αρχιεπισκοπίας Σεραφείμ Τίκκα, είχε εκλέξει το άλλο του πνευματικό παιδί τον μακαριστό Μητροπολίτη Φθιώτιδος Νικόλαο.
Τρία χρόνια αργότερα το 2003 ξεσπά σφοδρή σύγκρουση με το Οικουμενικό Πατριαρχείο για τις εκλογές Μητροπολιτών στις λεγόμενες Νέες Χώρες τις περιοχές της χώρας που απελευθερώθηκαν μετά το 1912 και η διοίκηση τους ασκείται επιτροπικώς από την Εκκλησία της Ελλάδος αλλά πνευματικά υπάγονται στο Οικουμενικό Πατριαρχείο. Ο κ. Ανθιμος νικά και πάλι στα σημεία αφού καταφέρνει να επιτύχει το μεταθετό και να εκλεγεί Μητροπολίτης Θεσαλλονίκης. Από την ώρα εκείνη διαδεχόμενος τον μακαριστό μητροπολίτη Παντελεήμονα Χρυσοφάκη λαμβάνει τον τίτλο του Παναγιοτάτου και την διαποίμανση μιας Εκκλησίας με ιστορία εκατοντάδων χρόνων που έδωσε 14 Αγίους στον Χριστιανισμό, 6 Οικουμενικούς Πατριάρχες και έναν Πατριάρχη Αλεξανδρείας.
Την ίδια περίοδο ο κ. Ανθιμος επιλέγει και εκλέγει τον διάδοχο του στην Μητρόπολη Αλεξανδρουπόλεως, το πνευματικό του ανάστημα που φέρει το όνομα του, τον κ. Ανθιμο…
Η μοναξιά της Θεσσαλονίκης
Από την ώρα που εγκαθίσταται στην Θεσσαλονίκη ο κ. Ανθιμος επέλεξε να ζει σε μια μοναξιά. Επέλεξε να είναι μόνος και δεν κάλεσε κοντά του ούτε τον μέχρι τότε διάκονο του. Μάλιστα όταν ρωτήθηκε σχετικά για να προετοιμαστεί η μητρόπολη η απάντηση που έδωσε ήταν άμεση και αποστομωτική: «γιατί εσείς στην Θεσσαλονίκη δεν έχετε ιερείς;».
Και από την Θεσσαλονίκη και πάλι εν μέσω συγκρούσεων με τον Αρχιεπίσκοπο κ. Ιερώνυμο ο κ. Ανθιμος επέβαλλε τις δικές του απόψεις. Και κατάφερε να εκλέξει κληρικούς της περιοχής στους μητροπολιτικούς θρόνους όπως ο μακαριστός Λαγκαδά Ιωάννης και οι Μητροπολίτες Φιλίππων κ. Στέφανος και Γρεβενών κ. Δαυίδ…
Και είναι σίγουρο, όπως λένε κληρικοί που τον γνώριζαν, ότι αν δεν αντιμετώπιζε προβλήματα λόγω γήρατος θα συνέχιζε…
Who is who
Γέννηση: Οκτώβριος του ’34 στην Σαλμωνή Ηλείας
1957 αποφοιτά από την Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών
Δάσκαλος και καθηγητής στα εκπαιδευτήρια «Ελληνική Παιδεία»
1964 διάκονος 1965 χειροτονείται πρεσβύτερος
1965 προιστάμενος του Ναού Αγίου Βασιλείου στην οδό Μετσόβου στην Αθήνα
1966 Διευθυντής κηρύγματος της Αποστολικής Διακονίας.
1974 εκλέγεται Μητροπολίτης Αλεξανδρουπόλεως
1998 υποψήφιος αρχιεπίσκοπος αθηνών
2004 Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης
2008 υποψήφιος αρχιεπίσκοπος αθηνών
2023 παραίτηση από την μητρόπολη Θεσσαλονίκης
