Οι ακριβώς 90 ημέρες του Σωκράτη Φάμελλου στην ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ είναι, αν μη τι άλλο, ένα μετρήσιμο μέγεθος. Αναλαμβάνοντας τα ηνία του κόμματος πριν από τα μεσάνυχτα της 24ης Νοεμβρίου ο έμπειρος πολιτικός βρίσκεται στο πρώτο «check point» της προεδρικής θητείας του στον 7ο όροφο της Κουμουνδούρου.

Εκ των πραγμάτων είναι αρκετά νωρίς για ασφαλή συμπεράσματα σε μια περίοδο ρευστότητας και αλλεπάλληλων εναλλαγών στο πολιτικό σκηνικό. Από την άλλη, βέβαια, οι τέσσερις μεγάλες δημοσκοπήσεις της Metron Analysis που έχουν δει το φως της δημοσιότητας σε αυτό το χρονικό διάστημα επιτρέπουν τη διαμόρφωση μιας πρώτης γενικής εικόνας για την πορεία του ΣΥΡΙΖΑ στη μετά-Κασσελάκη εποχή.

Στελέχη του κόμματος δεν ξεχνούν την «υπαρξιακή φάση» και την «παρατεταμένη περίοδο εσωστρέφειας» που, όπως ομολογούν, άφησαν τις πληγές της συρρίκνωσης και της απαξίωσης. Πληγές για τις οποίες ο ΣΥΡΙΖΑ συνολικά αναζητά αντίδοτα και τρόπους επούλωσης. Ακανθώδες το έργο τους είναι και το αναγνωρίζουν, υπογραμμίζοντας τις δυσκολίες.

Σπεύδουν βέβαια να υπογραμμίσουν σε συζητήσεις που κάνουν πως το «καράβι άντεξε και δεν βούλιαξε». Προτάσσουν τη σταθερότητα έναντι μιας πρόσκαιρης δημοσκοπικής εκτόξευσης που απλώς θα έφερνε ενθουσιασμό κι ενδεχομένως θα παραπλανούσε. Εκφράζουν δε την αισιοδοξία τους πως σύντομα τα ποσοστά θα βελτιωθούν.

Μισή μονάδα κάτω, αλλά «θ’ ανέβουμε…»

Ομολογουμένως η απώλεια μισής μονάδας στην εκτίμηση ψήφου, από το 8.1% στο 7.6% σε σύνολο 1.301 ερωτηθέντων, είναι μηδαμινή διαφοροποίηση σε έναν μήνα. Δεν παύει, βέβαια, να δείχνει πως σε αυτήν τη συγκυρία ο ΣΥΡΙΖΑ δεν αποκομίζει τα κέρδη ούτε από την (σχετική μικρή) κυβερνητική φθορά της Νέας Δημοκρατίας ούτε από την αξιοσημείωτη πτώση του ΠαΣοΚ. Κάθε νόμισμα άλλωστε έχει πάντα δύο όψεις.

«Θα ανέβουμε, μην έχετε αμφιβολία» προοικονόμησε ο αναπληρωτής εκπρόσωπος Τύπου, Γρηγόρης Θεοδωράκης, επιχειρώντας να λειάνει τις γωνίες.

Προοπτική οι επιτελείς του ΣΥΡΙΖΑ διαβλέπουν αφενός μεν στην «με ριζοσπαστικό ρεαλισμό τεκμηριωμένη αντιπολίτευση» αφετέρου δε στο «πρόγραμμα και στις προτάσεις» που σταδιακά θα εκφράσουν μεγαλύτερο κομμάτι της κοινωνίας, όπως συμπλήρωνε ο εκπρόσωπος Τύπου, βουλευτής Γιώργος Καραμέρος.

Ο πρόεδρος Σωκράτης Φάμελλος κατανοεί επίσης πως «οφείλουμε να βελτιώσουμε και την πολιτική μας λειτουργία και τη λειτουργία του κόμματος συνολικά και τον λόγο μας και την παρουσία μας».

Για τον ίδιο πάντως είναι εξόχως κομβικό η προσπάθεια αυτή να γίνει «χωρίς να παρεκκλίνουμε από τον αξιακό μας κώδικα που έχει να κάνει και με την ηθική στην πολιτική έκφραση και τον σεβασμό στους θεσμούς, στη σοβαρότητα, αλλά και με την κατάθεση προτάσεων που θα εμπνεύσουν και την κοινωνία για να κοιτάει προς εμάς».

Η αιμορραγία καλά κρατεί

Οι «υποψιασμένοι» θα διέκριναν πίσω από αυτήν την αποστροφή μια υπόνοια μομφής για πρακτικές άλλων κομμάτων που ανήκουν στο ίδιο πολιτικό φάσμα.

Εν προκειμένω η Πλεύση Ελευθερίας, που έγινε πέμπτο κόμμα με 8.9% (από 4.5%) στην εκτίμηση ψήφου, αλλά και σε δεύτερο πλάνο το Κίνημα Δημοκρατίας του 3.2% εξακολουθούν ν’ απομυζούν δυνάμεις από τον ΣΥΡΙΖΑ, στερώντας του από τη συσπείρωση. Με άθροισμα ποσοστών που υπερβαίνει το 25% (13.5% και 12% αντίστοιχα), είναι εύλογη η δυσφορία. Εξίσου προβληματικό για τη συσπείρωση της βάσης και το 15.1% που φεύγει προς το ΠαΣοΚ, προκαλώντας ένα κενό της τάξεως του 40%. Όταν από την «πράσινη» δεξαμενή ο ΣΥΡΙΖΑ αποκομίζει μόλις 1.6%.

Είναι μια πραγματικότητα πως ο ΣΥΡΙΖΑ εμφανίζει μια «δυσανεξία» στο εν λόγω ποιοτικό στοιχείο. Ούτε η αλλαγή στο τιμόνι φαίνεται πως έχει ευνοήσει την αντιστροφή των αριθμών. Παρόλα αυτά αξιολογείται κάπως θετικά από κύκλους της Κουμουνδούρου το ότι από το 31.3% του Δεκεμβρίου υπήρξε ένα κέρδος σχεδόν 5 μονάδων. Όσο για τη Ζωή Κωνσταντοπούλου οι απόψεις διίστανται, δεδομένου πως υπάρχουν κι εκείνοι που μιλούν για μια παροδική συνθήκη.

«Θεωρούμε ότι το επόμενο διάστημα τα ποσοστά μας θα είναι ανοδικά» υποστήριξε σχετικώς ο Σωκρ. Φάμελλος. Όπως και να ‘χει όμως η αιμορραγία εξακολουθεί να υφίσταται παρατεταμένα και να μην διακόπτεται ακόμη στον επιθυμητό βαθμό, δεδομένου πως ο ΣΥΡΙΖΑ απέχει πολύ από τη βάση του 50% και ακόμη περισσότερο από το 66.9% των Ευρωεκλογών (exit poll), αφήνοντας ανοικτό πεδίο της προσέλκυσης των ψηφοφόρων του από τρίτους.

Έχει περιθώρια ανόδου ο ΣΥΡΙΖΑ;

Σύμφωνα με τη Metron Analysis το υψηλό όριο του κόμματος είναι το 9%, κάτω δηλαδή από τον πήχη του διψήφιου. Πώς διατείνονται από την Κουμουνδούρου ότι θα ανέβει;

Η μία εκδοχή αφορά την πολιτική που θα εκφράσει ακόμη περισσότερο την κοινωνία εν μέσω αμφισβήτησης της κυβερνητικής πολιτικής. Η έρευνα για τον Φλεβάρη έδειξε πως ναι μεν η ακρίβεια και η οικονομία απασχολούν περισσότερο τους πολίτες, αλλά την ίδια στιγμή η κρίση των θεσμών και η διαφθορά κέρδισαν σημαντικό έδαφος. Οι εξελίξεις στην τραγωδία των Τεμπών επηρέασαν αδιαμφισβήτητα την κοινή γνώμη.

Από την άλλη πλευρά ο ΣΥΡΙΖΑ ναι μεν ρίχνει περισσότερο βάρος στην κομματική ανασυγκρότηση (ο Σωκρ. Φάμελλος μιλάει αύριο Κυριακή στα Ιωάννινα), αλλά τις προοδευτικές συνεργασίες δεν τις εγκαταλείπει ως ιδέα. Τα προσκλητήρια θα γίνονται πια με φειδώ, την ίδια ώρα όμως οι αφορμές θα είναι αρκετές μέσα στον επόμενο μήνα έτσι ώστε να λιώσει ο πάγος και να μειωθούν ξανά οι αποστάσεις.

Η στάση απέναντι στο ΠαΣοΚ

Από τη στιγμή βέβαια που το ΠαΣοΚ του Νίκου Ανδρουλάκη (κι όχι η βάση ή στελέχη του), όχι μόνο δεν έχει ανταποκριθεί σε διαρκή καλέσματα για συνεννόηση (ΠτΔ, πρόταση μομφής), αλλά ανοίγει τις πόρτες σε πρώην πρόσωπα του ΣΥΡΙΖΑ, δεν συγκαταλέγεται στους επίδοξους «συμμάχους» της Κουμουνδούρου. Ιδίως τώρα που εμφανίζει κάμψη κι ο Σωκράτης Φάμελλος προσπέρασε τον ομόλογό του σε δημοφιλία, κόντρα στις δικές του μικρές απώλειες που τον διατήρησαν σε ισοπαλία με τον Κυρ. Μητσοτάκη.

Η κριτική στη Χαριλάου Τρικούπη θα συνεχιστεί με αμείωτη ένταση, όπως διεφάνη άλλωστε από την ανακοίνωση με αφορμή και τις δηλώσεις του Οδυσσέα Κωνσταντινόπουλου. Στη διάρκεια της προ ημερησίας διατάξεως συζήτηση για τα Τέμπη, στις 5 Μαρτίου, εκτιμάται πως θα αποτυπωθεί η διαφοροποίηση.

Ο αντίκτυπος όλων των παραπάνω θα προσδιορίσει και το μέγεθος και της εσωκομματικής τριβής που υπάρχει ήδη στον δρόμο για το συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ με κύριο εκφραστή της το «μπλοκ Πολάκη». Ισχνή προς το παρόν (Αλεξιάδης, Βερναρδάκης), αλλά όχι αμελητέα.