Όσοι είχαν βρεθεί στο Μουσείο της Ακρόπολης πριν λίγους μήνες έμειναν με τις καλύτερες εντυπώσεις από τη σύμπραξη της Ελεωνόρας Ζουγανέλη και της Ήρως Σαΐα οι οποίες ερμήνευσαν τραγούδια του Σταύρου Ξαρχάκου υπό την καθοδήγηση του σπουδαίου μας συνθέτη και μαέστρου.
Ο «Διάλογος» θα ξαναζωντανέψει, αυτή τη φορά στο Θέατρο Παλλάς για δυο μοναδικές συναυλίες, την Τρίτη 25 και την Τετάρτη 26 Φεβρουαρίου. Οι δύο τραγουδίστριες μίλησαν στο ΒΗΜΑ για τη συνεργασία τους, τον Ξαρχάκο και τα μελλοντικά τους σχέδια.
Ηρώ Σαΐα: «Σε πολλά τραγούδια γινόμαστε ένα με την Ελεωνόρα»
Πείτε μου λίγα λόγια για την πρώτη συναυλία που δώσατε με την Ελεωνόρα.
Ήταν μία πάρα πολύ ωραία, ονειρική βραδιά. Το ρεπερτόριο αυτό έδειξε εκεί την πραγματική δυναμική του και ο τρόπος με τον οποίο ο κόσμος παρακολουθούσε και συμμετείχε στην παράσταση έδωσε μια μοναδική διάσταση σε αυτό που ζήσαμε. Υπήρχε δε, σ’ αυτή τη συναυλία, και ένας διάλογος του Σταύρου Ξαρχάκου με το κοινό, κάτι το οποίο είναι σπάνιο – γι’ αυτό και πραγματικά μου έκανε μεγάλη εντύπωση – ήταν από τις λίγες εξωστρεφείς στιγμές του μαέστρου. Με την Ελεωνόρα θεωρώ ότι είχαμε μια υπέροχη συνεργασία, απόλαυσα τη χημεία μας: οι φωνές μας που δένουν ιδανικά σ’ αυτά τα τραγούδια, σε πολλά από τα οποία γινόμαστε ένα, μαζί και με τους μουσικούς φυσικά. Ένιωσα τόσο οικεία που ήταν σαν να έγινε στο σπίτι μου αυτό το live. Hταν η πρώτη μου φορά επάνω στη σκηνή με την Ελεωνόρα, μια εξαιρετική επαγγελματία, αλλά και ένα παιδί με συναίσθημα. Σε στιγμές που χρειαζόμασταν η μία την άλλη κοιταζόμασταν στα μάτια και αυτό ήταν πάρα πολύ όμορφο. Εξ ου και πάρθηκε η απόφαση να επαναλάβουμε την εμπειρία.
Μπήκαμε σε αυτή την ιστορία με απόλυτο σεβασμό και εμπιστοσύνη στον μαέστρο και η καθοδήγησή του δικαίωσε και εμάς και τα τραγούδια που όλοι τα γνωρίζουμε και τα ακούμε ξανά φυσικά, με νέες ενορχηστρώσεις, με πολύ φρέσκια ματιά και με τις δικές μας ερμηνείες καθώς είμαστε δύο κορίτσια που ερμηνεύουμε το ρεπερτόριο αυτό, σύμφωνα με τις καταβολές της η καθεμία, σύμφωνα με το ηχόχρωμα και την αισθητική της και νομίζω ότι αυτό είναι πάρα πολύ ωραίο. Διότι, όπως μας έχει πει και ο Ξαρχάκος πολλές φορές, το θέμα μας είναι πάντα να ξεπεράσουμε τον εαυτό μας, όχι τις πρώτες ερμηνείες ή αυτούς που σφράγισαν με τη φωνή τους τα τραγούδια.
«Η προσωπική σχέση δεν έχει καμία θέση στη δουλειά. Πριν και μετά μπορεί».
Ο Ξαρχάκος είναι σοφός γιατί αυτό το λένε και οι ψυχοθεραπευτές: δεν θα συγκρίνεις ποτέ τον εαυτό σου με τους άλλους ανθρώπους, θα τον συγκρίνεις μόνο με τις δικές του προηγούμενες εκδοχές, για να δεις αν έχεις βελτιωθεί, αν έχεις γίνει πιο αυθεντικός…
Έτσι ακριβώς και εδώ πραγματικά δεν υπήρχε ψήγμα ανταγωνισμού. Η καθεμία προσπαθούσε να δώσει το καλύτερο σε σχέση με τον εαυτό της, όχι σε σχέση με την άλλη. Σαφώς και όταν δεν υπάρχουν τέτοια πράγματα, τέτοιοι ανταγωνισμοί και τέτοιες μικρότητες, υπηρετούμε τη μουσική και βγαίνει το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα. Στη σκηνή μόνο μια ευγενής άμιλλα μπορεί κάπου να οδηγήσει. Όμως για να πω και την αλήθεια, δεν έχει υπάρξει καμία τέτοια σκιά με καμία κοπέλα της γενιάς μου από τις λίγες φορές που έχω συνυπάρξει μαζί τους επί σκηνής.
Τη δική σας προσωπική σχέση με τον σύζυγο σας την ξεχνάτε όταν είστε σε πρόβες ή παραστάσεις;
Και να θέλαμε να μην την ξεχάσουμε δεν γίνεται αλλιώς. Αυτή είναι η δουλειά μας στην οποία είμαστε αφιερωμένοι και οι δύο εκείνη τη στιγμή. Δεν υπάρχει περιθώριο για μεροληψίες, δεν υπάρχει περιθώριο να φέρουμε τα προβλήματά μας ή τη χαρά μας στην πρόβα. Εκείνη την ώρα είμαστε και οι δύο προσηλωμένοι σε αυτό που πρέπει να γίνει και ο Ξαρχάκος θέλει πάντα το καλύτερο για τον κόσμο. Η προσωπική σχέση δεν έχει καμία θέση στη δουλειά. Πριν και μετά μπορεί. Ο Σταύρος ένας άνθρωπος που δεν βάζει νερό στο κρασί του σε πολλά θέματα και δεν θα έβαζε ούτε και εδώ. Θεωρώ μάλιστα ότι αρκετές φορές στο παρελθόν, επειδή είμαι το πιο οικείο του πρόσωπο, αν ήθελε σε κάποιον να φωνάξει, θα το έκανε σε μένα. Μόνο έτσι έχει λειτουργήσει αυτό. Το έχουμε φέρει ωστόσο πια σε μια πολύ ωραία ισορροπία. Μετά από τόσα χρόνια κι εγώ στη δουλειά, δεν θα ήθελα προνομιακή μεταχείριση από κανέναν. Είμαι προσηλωμένη στο καθήκον μου ως τραγουδίστριας.
Λοιπόν, με τον Ξαρχάκο έχετε τραγουδήσει και σε μέρη που δεν έχει τραγουδήσει κανένας άλλος. Θα ήθελα να μου ξεχωρίσετε μερικές στιγμές που για εσάς ήταν πραγματικά ξεχωριστές.
Λοιπόν, σίγουρα θα αναφέρω το αφιέρωμα στο Μάνο Χατζιδάκι το 2011. Εκεί ήταν και η πρώτη φορά που συνεργάστηκα με τον Ξαρχάκο. Το 2011 έκανα επίσης και το πρώτο μου Ηρώδειο με τον Σταύρο μαζί με τη Μάρθα Φριντζήλα και την Έλλη Πασπαλά που είναι επίσης μια συναυλία στην οποία έτρεμε το φυλλοκάρδι μου. Φυσικά δεν μπορώ να μην ξεχωρίσω τον Ναό του Ποσειδώνα στο Σούνιο πέρυσι όπως και τον Ναό της Αφαίας στην Αίγινα όπου έχουμε εμφανιστεί. Είναι πραγματικά χώροι όπου αισθάνεσαι να δονείσαι. Δηλαδή οι αρχαίοι σίγουρα κάτι ξέρανε πολύ περισσότερο από μας. Είναι το δέος που σου προκαλούν. Είναι η ιστορία που κουβαλούν. Είναι η ενέργεια που έχουν.
Φωτό: Νίκος Κόκκας
Δισκογραφικά τι έχουμε να περιμένουμε από εδώ και πέρα;
Πρώτα απ’ όλα έχουμε μία σειρά τραγουδιών με το Σταύρο Ξαρχάκο, τα οποία άρχισαν να μαζεύονται από το 2017. Είναι συνολικά γύρω στα εννιά-δέκα τραγούδια, ελπίζουμε ότι το πρώτο από αυτά θα κυκλοφορήσει πριν το Πάσχα. Όσον αφορά τα live, έχουμε το «Εαρινό Πάθος», μια παράσταση την οποία κάνω κάθε χρόνο λίγο πριν το Πάσχα. Είναι σαν παράδοση για μένα. Ερμηνεύω βυζαντινούς ύμνους και τραγούδια αφιερωμένα στο θείο αλλά και στο ανθρώπινο πάθος. Θα γίνει φέτος στη Γερμανική Εκκλησία. Λίγο αργότερα θα αρχίσουν οι καλοκαιρινές συναυλίες, θα κάνω κάποιες με τον Νεοκλή Νεοφυτίδη και μερικές με τον Σταύρο.
Αν δεν κάνω λάθος, μόνο στο «Επί της Κατεχάκη» από τις «7 Ελεγείες και Σάτιρες», θυμάμαι τη φωνή σας σε νέα δημιουργία του Ξαρχάκου…
Έχουμε κυκλοφορήσει μαζί και το «Αροθυμώ και Τραγωδώ», που είναι ένα τραγούδι σε ποντιακό ρυθμό, με μουσική του Σταύρου και στίχους του Γεωργίου Σερακενίδη το οποίο κάναμε για τις ανάγκες της εκπομπής που παρουσίαζα με τίτλο «Οι Θησαυροί του Πόντου».
Ελεωνόρα Ζουγανέλη: «Είναι δάσκαλος ο Σταύρος, σε βάζει στον κόσμο του και σε προκαλεί να τον ακολουθήσεις»
Πείτε μου λόγια για τη συναυλία που κάνατε πρώτη φορά με τον Ξαρχάκο και τη Σαΐα στο Μουσείο της Ακρόπολης.
Ήταν πολύ μεγάλη τιμή αλλά κυρίως χαρά αυτή η πρόταση και ήταν πολύ σπουδαία στιγμή και εμπειρία για μένα. Οπότε, φυσικά, χαίρομαι πάρα πολύ που επαναλαμβάνεται. Αυτό που αισθάνθηκα εγώ ήταν μια αληθινή επικοινωνία – με την Ηρώ έχουμε άλλωστε μια σχέση χρόνων κι ας μην είχαμε ξαναβρεθεί ποτέ μαζί στη σκηνή. Υπήρχε η θέληση και η προσμονή και αυτό μας έκανε να νιώσουμε από την αρχή πολύ άνετα μεταξύ μας. Είναι δάσκαλος ο Σταύρος, δηλαδή, σε βάζει στον κόσμο του, σου ζητάει πράγματα πολύ συγκεκριμένα, ξέρει τι θέλει, σε προκαλεί να τον ακολουθήσεις. Έχει ένα τρομερό τρόπο να σου εμπνεύσει την εμπιστοσύνη να αφεθείς στα χέρια του χωρίς να βάλεις καθόλου το προσωπικό σου στοιχείο, δηλαδή να λειτουργήσεις σαν ένα εκτελεστικό όργανο το οποίο θα φέρει το αποτέλεσμα που έχει ονειρευτεί. Παρότι εγώ ως πάρα πολύ αγχώδης τύπος ήμουν πολύ φοβισμένη και είχα μεγάλη αγωνία όσο κάναμε πρόβες, την ώρα που έγινε η παράσταση ένιωσα αυτή τη μαγεία, τα χέρια του και τα μάτια του είναι σαν να βουτάνε μέσα στην ψυχή σου και να αρχίζουν οι λέξεις να βγαίνουν από το στόμα σου όπως θέλει εκείνος.
Μου είπε και η Ηρώ Σαΐα πόσο αρμονικά συνεργαστήκατε…
Η Ηρώ έχει ερμηνεύσει πολύ περισσότερες φορές τραγούδια του Σταύρου Ξαρχάκου και αυτό που λέμε μυημένη. Με βοήθησε πάρα πολύ και με στήριξε. Δηλαδή ακόμα και την ώρα του άγχους μου στις πρόβες, εκείνη με ένα βλέμμα της και με ένα νεύμα της έδειχνε πολύ υποστηρικτική στάση απέναντι μου. Δεν αισθάνθηκα ποτέ κανέναν ανταγωνισμό και τα θεωρώ λίγο ξεπερασμένα όλα αυτά. Νομίζω ότι έχει να κάνει με τους ανθρώπους που βρίσκονται σε μια συνεργασία. Μπορεί να μην ταιριάζουν δύο καλλιτέχνες και να το ερμηνεύουμε καμιά φορά και σαν ανταγωνισμό. Αλλά θεωρώ ότι είναι κάτι άλλο. Κάποιες ενέργειες που δεν μπορούν να κουμπώσουν.
Φωτό: Νίκος Κόκκας
Πείτε μου για ένα κομμάτι στις συγκεκριμένες συναυλίες που απολαμβάνετε ιδιαίτερα το ότι σας δόθηκε η δυνατότητα να το ερμηνεύσετε.
Θα πω για ένα κομμάτι το οποίο δεν ανήκει στα πάρα πολύ γνωστά τραγούδια του Ξαρχάκου. Το είχα ακούσει ξανά γιατί γενικώς έχω μανία με τον ελληνικό κινηματογράφο όμως δεν ήμουν πολύ εξοικειωμένη μαζί του και δεν είχα καταλάβει και τη δυσκολία της ερμηνείας του. Λέγεται «Βαρκαρόλα». Δεν συνέβη αυτό που λένε άνοιξα το στόμα μου και το είπα. Χρειάστηκε να το δω αλλιώς, χρειάστηκε να ακολουθήσω πάρα πολύ προσεκτικά τις οδηγίες του μαέστρου και, κυρίως, να ψάξω να βρω έναν πολύ ήσυχο τρόπο προσέγγισης του γιατί αυτό μου ζητήθηκε. Έχει μια αίσθηση μοναχικότητας αυτό το τραγούδι. Οπότε έπρεπε να βρω έναν τρόπο έκφρασης συγκεκριμένο που με δυσκόλεψε αλλά όταν τα κατάφερα ήταν αποκαλυπτική η εμπειρία για τον εαυτό μου.
Αυτό το διάστημα έχετε παραστάσεις στη Θεσσαλονίκη.
Ναι, έχω ξεκινήσει στη Θεσσαλονίκη, εμφανίζομαι στο Deus τα Σάββατα, και από τις 12 Μαρτίου θα ξεκινήσω τα live μου στην Αθήνα, στο Vox. Eίχα πάρα πολύ καιρό να κάνω δική μου παράσταση που να αποτελείται κυρίως από τα δικά μου τραγούδια, με εντελώς δική μου μπάντα, οπότε είμαι εδώ και πάρα πολύ καιρό σε μια δημιουργική φάση αναζήτησης νέων μουσικών, σκέψεων, προγράμματος, ενορχηστρώσεων. Η Θεσσαλονίκη μου έδωσε πάρα πολύ μεγάλη χαρά, γιατί με έχει υποδεχτεί πολύ όμορφα, περνάμε πολύ καλά και το είχα πολύ ανάγκη και ελπίζω το ίδιο να συμβεί και με το κοινό της Αθήνας.
«Δεν αισθάνθηκα ποτέ κανέναν ανταγωνισμό προς την Ηρώ και τα θεωρώ λίγο ξεπερασμένα όλα αυτά».
Είχαμε όμως ανακοίνωση και για καινούργιο τραγούδι. Έχετε την πρώτη σας κυκλοφορία στην Panik.
Ναι. Κοιτάξτε, ήμουν σχεδόν 20 χρόνια στη MINOS EMI και ήταν όλη μου η διαδρομή εκεί, οπότε όπως καταλαβαίνετε μια τέτοια απόφαση δεν παίρνεται από τη μία μέρα στην άλλη. Θεώρησα ότι καλή αυτή η στιγμή να δοκιμάσω και εγώ τον εαυτό μου σε άλλο πλαίσιο, να φύγω δηλαδή από αυτό που λέμε το πατρικό μου και να πάω να ζήσω κάπως μόνη μου, να ενηλικιωθώ και επαγγελματικά. Έχω πάρα πολύ καλή σχέση με τη ΜINOS και τους ευχαριστώ που μου επέτρεψαν να πάρω και ένα υλικό μαζί του, κάποια τραγούδια να τα έχω στα μπαγκάζια μου για τη νέα μουσική αρχή μου. Αυτό ήταν σημαντικό για μένα.
Στα νέα μου τραγούδια τη μουσική έχει γράψει ο Γκωτιέ Βελισσάρης και υπάρχουν στίχοι από τη Σάννυ Μπαλτζή, την Ελένη Φωτάκη και τον Γεράσιμο Ευαγγελάτο. Θα βγει πρώτα ένα τραγούδι της Σάννυ γιατί έχουμε αυτήν την μακροχρόνια σχέση και έχει βρει τον τρόπο να εκφράζει ένα κομμάτι της ψυχής μου. Θα ξεκινήσουμε έτσι».
Φαντάζομαι ότι δεν ήταν βέβαια τυχαία η επιλογή της γιορτής του Αγίου Βαλεντίνου για να πάρουμε μια γεύση από το «Μόνη κομπλέ»….
Όχι, δεν ήταν. Πρόκειται για ένα κλείσιμο του ματιού. Προσωπικά όσον αφορά όλες αυτές τις γιορτές, είμαι πάντα πολύ υπέρ, διότι μπορούν να δώσουν την αφορμή να ζήσεις μια ξεχωριστή στιγμή, να βγεις από τη ρουτίνα και αυτό είναι σημαντικό. Με αυτό το τραγούδι λοιπόν, μια μέρα που όλοι γιορτάζουμε τον έρωτα, θυμίσαμε ότι εκτός από τους ερωτευμένους, υπάρχουν και κάποιοι, τέλος πάντων, που είναι μόνοι και είναι καλά με αυτό.
