Ένα μαγευτικό ταξίδι στην ελληνική μυθολογία, μια απόδραση από την πραγματικότητα με εντυπωσιακές μαριονέτες, ατμοσφαιρικές εικόνες και υπέροχη μουσική. Οι παιδικές αναμνήσεις του από τις μυθικές διηγήσεις της Ιλιάδας, της Οδύσσειας και της ελληνικής μυθολογίας που του διάβαζε ο πατέρας του συνθέτουν την πρωτότυπη παράσταση κουκλοθεάτρου «Mythos» από τον Γιώργο Καρακάντζα, που θα δούμε στην Εναλλακτική Σκηνή της ΕΛΣ. Πρόκειται για μια διαφορετική διήγηση που έχει στον πυρήνα της την αναζήτηση της ανθρωπιάς και την ανακάλυψή της μέσα σε απάνθρωπες καταστάσεις.

Μαγικό ταξίδι με μαριονέτες

Τέρατα, θεότητες και ήρωες ιστοριών που όλοι γνωρίζουμε, συναντιούνται σε ένα δυστοπικό νησί όπου ένα κορίτσι προσπαθεί να βρει την έξοδο από τον λαβύρινθο της πραγματικής ζωής του. Τα τέρατα που πρέπει να αντιμετωπίσει στην πραγματικότητα είναι πολύ πιο εφιαλτικά από τη Γοργόνα. Σε αυτό το ταξίδι μύησης πρέπει να ακολουθήσει τον μίτο της Αριάδνης.

MYTHOS ©Tamara Kyriakidou

Στη σκηνή το όνειρο και η πραγματικότητα αναμειγνύονται μέσα από τις βιντεοπροβολές και τα παιχνίδια με τις σκιές. Οι θρύλοι για το θάρρος και την επιμονή αυτών των μυθικών μορφών εμπνέουν την κεντρική ηρωίδα, η οποία καλείται να αντιμετωπίσει τις αντιξοότητες και να επιτύχει στη δική της αναζήτηση.

Ο καλλιτεχνικός διευθυντής της ομάδας Anima Théâtre και σκηνοθέτης Γιώργος Καρακάντζας, που ζει και δημιουργεί στη Μασσαλία, προτείνει έναν επαναπροσδιορισμό των αρχαιοελληνικών μύθων με φαντασμαγορία βγαλμένη από τις προσωπικές και οικογενειακές του ιστορίες, μέσα από την τέχνη του κουκλοθέατρου.

Εμπνευσμένος από τα γεγονότα και τα πρόσωπα που σημάδεψαν τη ζωή του, ο δημιουργός μιλάει και για τις καθοριστικές στιγμές του 20ού αιώνα: την εξορία που βίωσε η γιαγιά του ή την Κατοχή που γνώρισε ο πατέρας του κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.

MYTHOS ©Tamara Kyriakidou

Στο «Mythos», o Γιώργος Καρακάντζας συνεργάστηκε με τον Παναγιώτη Ευαγγελίδη στη δραματουργία και την Ευφημία Καρακάντζα ως επιστημονική σύμβουλο επιδιώκοντας να δημιουργήσει ένα έργο με παγκόσμια διάσταση, όπως συνέβη και στο δίπτυχο Laterna (2022) και Rebetiko (2020) γύρω από το θέμα της εξορίας. Τις εκπληκτικές μαριονέτες κατασκεύασε ο Ερίκ Ντενιώ.

Ελληνική μυθολογία και πραγματικότητα

«Η ελληνική μυθολογία είναι μια αναπαράσταση της κοσμογονίας μέσα από μια πλειάδα θεών, ηρώων και τεράτων, η οποία τροφοδότησε τις τέχνες της κλασικής αρχαιότητας, όπως η γέννηση του θεάτρου και η λογοτεχνία, και αργότερα ενέπνευσε την αναγεννησιακή τέχνη διαμέσου των αιώνων. Η μυθολογία αντιπροσωπεύεται τόσο στη νεανική λογοτεχνία όσο και σε μεγάλες κινηματογραφικές παραγωγές, όπως με τους ήρωες της Marvel. Επομένως, η μυθολογία μπορεί να αποτελεί τόσο παγκόσμιο θησαυρό όσο και προσωπική και οικεία εμπειρία.», παρατηρεί ο σκηνοθέτης.

Ερίκ Ντενιώ MYTHOS ©Tamara Kyriakidou

Ο ίδιος σημειώνει σχετικά με την παράσταση: «Για μένα, αυτή η μυθολογία συνδέεται με έναν άνθρωπο: τον πατέρα μου. Κάθε βράδυ, όταν πήγαινα για ύπνο, μου διηγούνταν ένα επεισόδιο από την Ιλιάδα ή την Οδύσσεια ή τους Άθλους του Ηρακλή… αυτές οι ιστορίες ήταν βαθιά ριζωμένες μέσα του και του άρεσε να τις διηγείται όλες. Η παιδική του ηλικία έλαβε χώρα κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής, η οποία άφησε τα σημάδια της πάνω του. Ήταν τότε μόλις δέκα ετών.

Παρά τις δυσκολίες εκείνης της περιόδου, τότε ήταν που ανακάλυψε και την ελληνική μυθολογία χάρη στον πατέρα του, τον παππού Γιώργο. Αυτό που για μένα ξεχωρίζει, αυτό που θυμάμαι, είναι ο τρόπος με τον οποίο ο πατέρας μου, ως ενήλικας, μου διηγούνταν ιστορίες από τη μυθολογία και από τα παιδικά του χρόνια στην Κατοχή: με το ίδιο πάθος.»

MYTHOS ©Tamara Kyriakidou

Από την πλευρά του σκηνοθέτη, αυτοί οι δύο κόσμοι συνδέονταν συναισθηματικά, στον παιδικό του νου ήταν το ίδιο και το αυτό: «το συμμαχικό αεροπλάνο που έπεσε στο χωράφι και η πτώση του Ίκαρου… έπειτα η επίθεση και η έκρηξη της γέφυρας του Γοργοπόταμου από Έλληνες αντιστασιακούς και Βρετανούς πράκτορες και η άλωση της Τροίας… η φυλάκιση του πατέρα του από ναζιστές στρατιώτες και η επιστροφή του στο σπίτι με όλα του τα μαλλιά ασπρισμένα, σαν την επιστροφή ενός αρχαίου ήρωα μετά την κάθοδο του στον Άδη.»

Στο κουκλοθέατρο «Mythos» αναπαριστάται μια οικεία, προσωπική ιστορία που δανείζεται στοιχεία από την οικουμενική μυθολογία. Ο Γιώργος Καρακάντζας συγχωνεύει τον μύθο με την πραγματικότητα και κατασκευάζει έναν νέο κόσμο.

«Φυσικά, τα παιδιά το κάνουν αυτό στα καθημερινά τους παιχνίδια.», παρατηρεί ο δημιουργός. Και εξηγεί: «Στόχος μου εδώ είναι να εξετάσω αυτή τη ζωτική δύναμη, το γεγονός ότι η δημιουργία είναι απαραίτητη για να παραμείνει κανείς άνθρωπος σε καταστάσεις απανθρωποποίησης (πόλεμος, φυσική καταστροφή, ασθένεια κ.λπ.). Κάποιοι άνθρωποι που γεννήθηκαν σε χώρες που μαστίζονται από τον πόλεμο ή ζουν σε προσφυγικούς καταυλισμούς δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν το περιβάλλον τους παρά μόνο δραπετεύοντας χάρη στις ιστορίες…»

Η ομάδα Anima Théâtre

Το «Mythos» απευθύνεται σε ηλικίες άνω των οκτώ ετών. Η παγκόσμια πρεμιέρα του έργου Mythos οραγματοποιήθηκε τον Σεπτέμβριο του 2024 και συνέπεσε με την εικοστή επέτειο της ομάδας Anima Théâtre, που δημιούργησαν οι Γιώργος Καρακάντζας και Κλαιρ Λαταρζέ στη Μασσαλία το 2004.

Η ομάδα ιδρύθηκε στη Μασσαλία το 2004, από τους Γιώργο Καρακάντζα και Κλαιρ Λαταρζέ. Για περισσότερα από είκοσι χρόνια, έχουν σκηνοθετήσει, παίξει και γράψει περισσότερες από δεκαπέντε παραστάσεις χρησιμοποιώντας την τέχνη της μαριονέτας. Παραστάσεις που σημάδεψαν την καριέρα της ομάδας είναι οι «Le Cabaret des âmes perdues», «Mister H», «Yeti, Yeti pas ?», «Ikare», «Le Rêve de la Joconde», «Mijaurées», «Gojira», «Entrelacs», «Mécanique», «Rebetiko», «Engrenage», «Laterna», «Mythos» κ.ά.

Εκτός από τη δημιουργία παραστάσεων, η ομάδα Anima Théâtre αποσκοπεί στην ευαισθητοποίηση για την τέχνη του κουκλοθεάτρου μέσω εργαστηρίων, μαθημάτων, εκδηλώσεων και συναντήσεων. Με αφορμή τη δέκατη επέτειο της ομάδας, γεννήθηκε το Le Marché Noir des petites utopies (2013), ένα διετές φεστιβάλ μικρών παραστάσεων κουκλοθεάτρου που προσκαλεί το κοινό να ανακαλύψει μια μορφή τέχνης που καινοτομεί διαρκώς διατηρώντας ζωντανές τις παραδόσεις της. Από το 2020 η Κλαιρ Λαταρζέ εργάζεται ανεξάρτητα, ενώ ο Γιώργος Καρακάντζας συνεχίζει ως μοναδικός καλλιτεχνικός διευθυντής της ομάδας.

Η ομάδα Anima Théâtre είναι μόνιμος θίασος του πολιτιστικού χώρου La Friche la Belle de Mai στη Μασσαλία.

INFO «Mythos» – Κουκλοθέατρο σε πρώτη πανελλήνια παρουσίαση στις 21, 22, 23 Φεβρουαρίου 2025. Εναλλακτική Σκηνή Εθνικής Λυρικής Σκηνής Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος. Ώρα έναρξης: 20.30 (Κυριακή 23/2 στις 11.00 & στις 19.30). Συμπαραγωγή με την ομάδα Anima Théâtre. Με αγγλικούς υπέρτιτλους