Χωρίς θέρμανση 4 στα 10 φτωχά νοικοκυριά – Ποιοι απαλλάσσονται από τα δημοτικά τέλη στην Αθήνα

Το ενεργειακό κόστος αυξάνει μέρα με τη μέρα και μαζί μ’ αυτό η αδυναμία μεγάλου μέρους των πολιτών να το καλύψουν.

Τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ (Ελληνική Στατιστική Υπηρεσία) που προκύπτουν από έρευνα του 2023, είναι αποκαλυπτικά: Τέσσερις στους 10 ανθρώπους, που ανήκουν στον φτωχό πληθυσμό, δηλώνουν οικονομική αδυναμία για ικανοποιητική θέρμανση τον χειμώνα, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό του μη φτωχού πληθυσμού ανέρχεται σε 14,4%.

Τα νοικοκυριά έχουν επιβαρυνθεί υπέρμετρα με το ενεργειακό κόστος, από την εποχή που ξέσπασε η οικονομική κρίση, και ιδιαίτερα την τελευταία τριετία μετά την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία. Η κεντρική θέρμανση δεν ανοίγει σε πολλές πολυκατοικίες, διότι υπάρχει διαφωνία μεταξύ των ενοίκων για τον αν μπορούν να σηκώσουν το οικονομικό βάρος. Ακόμη όμως, κι αυτοί που έχουν αυτονομία θέρμανσης, συνεννοούνται μεταξύ τους σε μια προσπάθεια να περιορίσουν την οικονομική αιμορραγία.

Οι πρώτες 25 απαλλαγές από τα δημοτικά τέλη

Μπροστά σ’ αυτή τη ζοφερή κατάσταση, ο Δήμος Αθηναίων προχώρησε στην ίδρυση Γραφείου Αντιμετώπισης Ενεργειακής Φτώχειας, μέσα από το δίκτυο της Βιώσιμης Πόλης, με σκοπό να διευκολύνει τους ανθρώπους που αδυνατούν να καλύψουν τις οικιακές τους ενεργειακές ανάγκες. Μάλιστα, το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Αθηναίων, στη συνεδρίαση του Δεκεμβρίου του 2024 αποφάσισε απαλλαγή από τα δημοτικά τέλη εκείνων των δημοτών που ανήκουν στην κατηγορία του ενεργειακά φτωχού πληθυσμού. Στην αμέσως επόμενη συνεδρίασή του, στις 29 Ιανουαρίου 2025, το Δημοτικό Συμβούλιο έδωσε και τις πρώτες 25 απαλλαγές από τα δημοτικά τέλη φωτισμού και καθαριότητας.

40ο νοικοκυριά έχουν καταγραφεί

Όπως αναφέρει στο Βήμα, η Ερωφίλη Γκόνου, σύμβουλος Ενέργειας στο Γραφείο Αντιμετώπισης Ενεργειακής Φτώχειας του Δήμου Αθηναίων, το Γραφείο εγκαινιάστηκε το 2024 και ήδη έχει καταγράψει 400 νοικοκυριά που έχουν κάνει αίτηση, καθώς δυσκολεύονται να πληρώσουν σχετικούς λογαριασμούς. Απ’ αυτά τα νοικοκυριά, το 60% ανήκει στην κατηγορία του ενεργειακά φτωχού. Οι δύο στις 10 οικογένειες (18%) δικαιούνται απαλλαγή από τα δημοτικά τέλη. «Πρόκειται για απόφαση η οποία λαμβάνεται πρώτη φορά όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και στην Ευρώπη», τονίζει η κυρία Γκόνου.

Η κατηγορία αυτή που ακούει στο όνομα «ενεργειακή φτώχεια», «παντρεύει» την ενεργειακή συμπεριφορά με την οικονομική κατάσταση των νοικοκυριών. «Ως ενεργειακά φτωχοί θεωρούνται όσοι ξοδεύουν πάνω από 10% του ετήσιου εισοδήματός τους για να καλύψουν ανάγκες θέρμανσης – ψύξης», εξηγεί.

Ιστορική απόφαση

«Εφαρμόζουμε την Ενεργειακή Δημοκρατία στην πράξη. Η απαλλαγή από τα δημοτικά τέλη αποτελεί μια ιστορική απόφαση, η οποία λαμβάνει υπόψη της την ενεργειακή κρίση και τις επιπτώσεις της στα ευάλωτα νοικοκυριά της πόλης», δηλώνει ο Δήμαρχος Αθηναίων, Χάρης Δούκας, σημειώνοντας ότι συνεχίζονται οι αξιολογήσεις των νοικοκυριών ως προς την ενεργειακή τους κατάσταση και παρέχονται προτεινόμενες λύσεις για τη στήριξή τους.

Από την πλευρά του, ο Διευθύνων Σύμβουλος της Αναπτυξιακής Αθήνας Α.Ε. Ιωάννης Γεώργιζας, πρόσθεσε ότι το Γραφείο Αντιμετώπισης Ενεργειακής Φτώχειας αξιολογεί καθημερινά τα νοικοκυριά της Αθήνας που είναι ενεργειακά ευάλωτα και συμβάλλει στη διευκόλυνση των διαδικασιών για την απαλλαγή από τα δημοτικά τέλη. «Σύμφωνα με τα στοιχεία που έχουμε μέχρι σήμερα στη διάθεσή μας, το 18% των νοικοκυριών που απευθύνονται στο Γραφείο, πληροί τις προϋποθέσεις για απαλλαγή δημοτικών τελών», είπε και προέβλεψε ότι μετά τους σχετικούς ελέγχους, το ποσοστό αυτό θα αυξηθεί τους επόμενους μήνες.

«Τρώω απ’ τα έτοιμα»

Δύσκολα τα βγάζει πέρα ο Χρήστος Ζωγράφος, συνταξιούχος ναυτικός. Η σύνταξη των 800 ευρώ, μετά από 40 χρόνια εργασίας, δεν επαρκεί ούτε για την κάλυψη των αυξημένων καθημερινών απαιτήσεων.

«Τρώω από τα έτοιμα», απαντά σε σχετική ερώτηση, και συνεχίζει: «Ευτυχώς το σπίτι είναι δικό μου και δεν έχω να πληρώνω ενοίκιο. Έχω υπολογίσει όμως ότι το χρόνο πληρώνω για πετρέλαιο και ρεύμα 1.000 ευρώ. Που να τα βρω; Και ξέρετε ποιο είναι το χειρότερο; Ότι η θέρμανση στην πολυκατοικία μας ανάβει αυστηρά μόνο για τρεις ώρες, από τις 7 το απόγευμα μέχρι τις 10 το βράδυ. Τις υπόλοιπες ώρες αναγκαζόμαστε να ανάβουμε κλιματιστικό μηχάνημα. Και πληρώνουμε τόσα λεφτά, και δεν ζεσταινόμαστε…».

Ο κ. Ζωγράφος έμαθε για την απόφαση του Δήμου Αθηναίων να απαλλάξει τους ενεργειακά φτωχούς δημότες από τα δημοτικά τέλη, από την προβολή της υπηρεσίας σε τρόλεϊ. «Μόλις το είδα, αμέσως άρπαξα την ευκαιρία και έστειλα αίτημα. Σήμερα πήρα το πιστοποιητικό. Θα είναι μεγάλη ανακούφιση για μένα».

Τα έξοδα έχουν γίνει θηλιά στο λαιμό της

Με μία σύνταξη χηρείας 446,46 ευρώ προσπαθεί να ζήσει η Χρυσάφω Βλάχου. Από την ημέρα που έχασε τον σύζυγό της, η καθημερινότητά της έχει δυσκολέψει πολύ. «Ευτυχώς, το σπίτι μου είναι μικρό, μόλις 59 τετραγωνικά, και δεν έχω τα έξοδα που θα είχα αν ήταν μεγαλύτερο», λέει. Και πάλι όμως, τα 140-150 ευρώ που δίνει κάθε μήνα σε πετρέλαιο και ρεύμα, είναι σοβαρός λογαριασμός. «Δίνω περίπου 70 με 80 ευρώ τον μήνα σε πετρέλαιο για να ανάβουμε καλοριφέρ μόνο δύο έως δυόμισι ώρες την ημέρα. Το ανάβουμε από τις 6 το απόγευμα έως τις 8 το βράδυ όταν δεν έχει πολύ κρύο και προσθέτουμε μισή με μία ώρα όταν έχει παγωνιά. Το σπίτι δεν προλαβαίνει να ζεσταθεί και αναγκάζομαι στα μεγάλα κρύα να ανάβω και air condition».

Η κυρία Βλάχου ενημερώθηκε για το πρόγραμμα του Δήμου από τη Λέσχη Φιλίας Αγίου Ελευθερίου. « Ήρθαν κάποιοι άνθρωποι του προγράμματος και μας μίλησαν. Εγώ και άλλοι τρεις τέσσερις ενδιαφερθήκαμε, δώσαμε τα στοιχεία μας και ενταχθήκαμε στο πρόγραμμα».

Πού να απευθυνθείτε

Για την υποβολή αιτήσεων και περισσότερες πληροφορίες, οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να απευθύνονται στο Γραφείο Αντιμετώπισης Ενεργειακής Φτώχειας μέσω του τετραψήφιου αριθμού «1595» (χρέωση ανάλογα με τον πάροχο) ή μέσω email στην ηλεκτρονική διεύθυνση: gaef@developathens.gr