Έναν θησαυρό ιστορίας και γνώσης «κρύβει» εδώ και χρόνια το Βιοτεχνικό Πάρκο Χανίων, στη Σούδα. Και γράφω «κρύβει», γιατί όπως με ένα μικρό παράπονο κι ο ιδιοκτήτης του αυτού του θησαυρού ομολογεί, είναι μακριά από την πόλη των Χανίων, με αποτέλεσμα να είναι δυσπρόσιτος σε ευρύ κοινό και τουρίστες και για πολλούς παραμένει άγνωστος.

Πρόκειται για το «Μουσείο Τυπογραφίας Γιάννη και Ελένης Γαρεδάκη», το μοναδικό στο είδος του στη χώρα μας. Γι’ αυτό άλλωστε είναι μέλος του Ευρωπαϊκού Συνδέσμου Μουσείων Τυπογραφίας (Association of European Printing Museums), του Παγκόσμιου Συνδέσμου Μουσείων Τυπογραφίας (International Association of Printing Museums) και της Ευρωπαϊκής Διαδρομής Βιομηχανικής Κληρονομιάς του Συμβουλίου της Ευρώπης (European Route of Industrial Heritage).

Σχεδόν «γέννημα – θρέμμα» μιας τοπικής εφημερίδας και προσωπικό στοίχημα του δημιουργού του Γιάννη Γαρεδάκη, ιδρυτή της εφημερίδας «Χανιώτικα νέα», με ένθερμο συνοδοιπόρο στην προσπάθεια αυτή τη σύζυγό του Ελένη, το Μουσείο ξεκίνησε ως ιδιωτική συλλογή σε περιβάλλον φυσικό για ένα τεχνολογικό – βιοτεχνικό μουσείο.

Τα φετινά του γενέθλια – τον Μάιο κλείνει μια 20ετία αδιάλειπτης λειτουργίας, καθώς εγκαινιάστηκε επίσημα το 2005 – έφεραν τα βήματά μου στο Μουσείο.  Το 2012 προστέθηκε σε αυτό μία νέα πτέρυγα, με αφορμή την έκθεση «Ιστορία της Γραφής», του μετρ της τυπογραφίας Αντώνη Παπαντωνόπουλου, που μόνιμα πια φιλοξενεί. Το 2015, στη συμπλήρωση 10 χρόνων ζωής, το Μουσείο εγκαινίασε άλλη μία αίθουσα με σπάνιες εκδόσεις, γκραβούρες, ξυλογραφίες και άλλα ντοκουμέντα εκθέματα, που συνδέουν την Τυπογραφία με την τοπική ιστορία της Κρήτης.

Στη σύντομη σε διάρκεια – λόγω πίεσης χρόνου – ξενάγηση που είχα την τύχη να απολαύσω από την εξαιρετική και εντυπωσιακά καταρτισμένη Μυρτώ Κοντομιτάκη, διαπίστωσα πως όσα αναφέρονται στην ιστοσελίδα του Μουσείου δεν απέχουν ολωσδιόλου από την πραγματικότητα. Πρόκειται όντως για έναν ζωντανό οργανισμό που «αφηγείται» διαδραστικά το πώς ξεκίνησε και πως αναπτύχθηκε η σπουδαιότερη – ίσως – εφεύρεση του ανθρώπου, η Τυπογραφία.

Το πρώτο έκθεμα εξάλλου που συναντάς, μπαίνοντας στην επιβλητική πολυγωνική αίθουσα με τους «έξυπνους» καθρέφτες είναι μία από τις τέσσερις πιο κοντά στο αυθεντικό ξύλινο τυπογραφικό πιεστήριο του Γουτεμβέργιου ρέπλικες παγκοσμίως!

Κατά τη διάρκεια της ξενάγησης, μικροί και μεγάλοι επισκέπτες έχουν την ευκαιρία να τυπώσουν στα παλιά πιεστήρια και να ανακαλύψουν ένα ξεχασμένο αυτονόητο: τον κόπο και την ανθρώπινη ευφυΐα που βρίσκονται πίσω από κάθε τυπωμένο κείμενο.

Το Μουσείο όμως, δεν είναι μόνο αυτό: αποτελεί εστία πολιτισμού και γραμμάτων. Στους χώρους του φιλοξενούνται συνέδρια, παρουσιάσεις βιβλίων, θεατρικές παραστάσεις, μουσικές εκδηλώσεις, ενώ κάθε χρόνο υλοποιεί εκπαιδευτικά προγράμματα για σχολεία όλων των βαθμίδων και διοργανώνει διεθνή διαγωνισμό αφίσας για την Τυπογραφία.

Παράλληλα, το βιογραφικό του κοσμούν 40 εκδόσεις χωρίς ανταποδοτικότητα, για πρόσωπα, ιστορικές περιόδους και συλλογές που άφησαν το δικό τους σημαντικό αποτύπωμα στην Κρήτη, ενώ αυτό το διάστημα «τρέχει» ένα project που αφορά στην καταγραφή της ιστορίας των Χανίων, που έχουν τρομερά πλούσιο παρελθόν στον Τύπο.

Δεν είναι τυχαίο άλλωστε, ότι το 2016 ήταν υποψήφιο για το σπουδαίο βραβείο «Ευρωπαϊκό Μουσείο της Χρονιάς», European Museum of the Year Award (EMYA 2016) που απονέμεται από το Φόρουμ των Ευρωπαϊκών Μουσείων (European Museum Forum – EMF) και τελεί υπό την αιγίδα του Συμβουλίου της Ευρώπης. Μάλιστα, το 2017, βραβεύθηκε από την Ένωση Γραφιστών Ελλάδας για την πολιτιστική του προσφορά.

Οι συλλογές

Το Μουσείο αναπτύσσεται σε δύο μεγάλες πτέρυγες, τρεις επιμέρους αίθουσες, βιβλιοθήκη, αμφιθέατρο, πωλητήριο και καφέ, καλύπτοντας συνολική έκταση περίπου 1.200 τ.μ.

Α’ πτέρυγα

Η περιήγηση στην ιστορία της Τυπογραφίας περιλαμβάνει μαντεμένια πιεστήρια από τις αρχές του 19ου αιώνα, το βασισμένο σε αυτό που επινόησε ο «πατέρας» της τυπογραφίας, Ιωάννης Γουτεμβέργιος, ξύλινο πιεστήριο, δίνοντας το στίγμα του 15ου αιώνα, τότε που γεννήθηκε η Τυπογραφία στην Ευρώπη, και πολλά ακόμη πιεστήρια από τη Γερμανία, την Ολλανδία, την Ελβετία, την Ελλάδα και αλλού.

Πάγκοι στοιχειοθεσίας, όπου ο στοιχειοθέτης ετοίμαζε το κείμενο γράμμα – γράμμα με τη χρήση ανάγλυφων τυπογραφικών στοιχείων, από την εποχή του Γουτεμβέργιου μέχρι τον 20ό αιώνα, εκτίθενται παράλληλα με τη Λινοτυπία, όπου γινόταν η μηχανική στοιχειοθεσία.

Περιμετρικά στους τοίχους και σε προθήκες, χάρτες, λιθογραφίες, φωτογραφίες, αφίσες, εκδόσεις, πένες και κονδυλοφόροι περασμένων αιώνων συμπληρώνουν την εμπειρία.

Β’ πτέρυγα

Η αίθουσα εδώ είναι αμιγώς βιομηχανική, αφού μέχρι το 2008 στέγαζε τα παλιά τυπογραφικά πιεστήρια της εφημερίδας «Χανιώτικα Νέα», τα οποία σήμερα τυπώνονται σε διπλανό κτίριο, όπως περιγράφεται σε ολιγόλεπτο βίντεο. Εκτίθεται επίσης η μονοτυπία, μεγάλα επίπεδα τυπογραφικά πιεστήρια του 19ου αιώνα, μηχανήματα που χρησιμοποιήθηκαν κατά καιρούς από την εφημερίδα «Χανιώτικα Νέα», το παραδοσιακό σφραγιδοποιείο κ.ά.

Ιδιαίτερης σημασίας είναι και το λιθογραφικό πιεστήριο Hugo Carmine Wien, κατασκευασμένο στη Βιέννη, περίπου το 1900, το οποίο μαζί με ειδική προθήκη με τα σχετικά εργαλεία, λιθογραφικές πλάκες και χαρακτηριστικά παραδείγματα εκτυπώσεων, συμπληρώνουν την παρουσίαση αυτής της τεχνικής.

Σε ειδικές προθήκες παρουσιάζονται τεχνικές όπως η ξυλογραφία, η χαλκογραφία, η λιθογραφία, η offset, η τσιγκογραφία και η μεταξοτυπία, η παραγωγή χαρτιού, καθώς και η μέθοδος γραφής Μπράιγ – δωρεά του Φάρου Τυφλών Ελλάδας.

Περιμετρικά, παρακολουθούμε την εξέλιξη της τυπογραφίας με την εικαστική ματιά του γραφίστα-τυπογράφου Αντώνη Παπαντωνόπουλου, ενώ η συμπληρωματική αίθουσα προσφέρει μια γεύση από ενδιαφέροντα ετερόκλητα εκθέματα, τα οποία είναι σε στάδιο μελέτης και έρευνας από το μουσείο, όπως το γραφείο και τα εργαλεία γραφίστα μιας άλλης εποχής, μηχάνημα ραφής βιβλίων, μαχαίρι-καρμανιόλα, χρυσοτυπικό μηχάνημα, μηχάνημα κοπής συσκευασιών/κουτιών κ.ά.

Ιστορία της Γραφής

Στον ημιώροφο της Β’ πτέρυγας, με 40 ταμπλό εικαστικού και πληροφοριακού περιεχόμενου – από τις βραχογραφίες μέχρι τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές – ο καλλιτέχνης τυπογράφος Αντώνης Παπαντωνόπουλος διηγείται την εξέλιξη της προσπάθειας του ανθρώπου για επικοινωνία.

Φωτογραφία

Ο δίπλα χώρος είναι αφιερωμένος στη φωτογραφία, με ένα μεγάλο αριθμό δωρεών από φωτογραφικές μηχανές, σπάνια μηχανήματα, εξαρτήματα φωτογραφίας και οπτικό υλικό από τα αρχεία της εφημερίδας «Χανιώτικα Νέα», με φωτογραφίες από τα τέλη 19ου αιώνα.

Εκτίθεται επίσης τόμος με το πρώτο παράδειγμα μετατροπής φωτογραφίας σε χαρακτικό, για εκτύπωση στην εφημερίδα L’Illustration, από δημοσιογραφικό ρεπορτάζ του 1848.

Ακόμα μία ενδιαφέρουσα δωρεά είναι από παλιό φωτογραφείο των Χανίων, το «Φωτο-Μίνως», με παλιούς Χανιώτες από περίπου τα μέσα 20ού αιώνα σε γυάλινα αρνητικά φιλμ πάνω σε φωτεινή τράπεζα / μονταζιέρα.

Βιβλιοθήκη

Σπάνιες ελληνικές και ξένες εκδόσεις, εφημερίδες, χάρτες, χειρόγραφες ιστορικές επιστολές, φωτογραφικό υλικό, γραμματόσημα, χαρτονομίσματα, είναι μόνο μερικοί από τους θησαυρούς που φυλάσσονται και επιλεκτικά εκτίθενται στη βιβλιοθήκη του μουσείου. Επίσης στον ίδιο χώρο εκτίθεται η συλλογή παλιών γραφομηχανών και πολύγραφων.

Από τα σημαντικότερα εκθέματα η σπάνια έκθεση βιβλίων του 19ου και 20ού αιώνα, από ελληνικούς και ξένους εκδοτικούς οίκους, κρατικούς και ιδιωτικούς, με κρητικά θέματα. Η θεματολογία είναι ευρεία, μεταξύ άλλων περιλαμβάνει το Σύνταγμα της Κρητικής Πολιτείας, την Κρητική Επανάσταση, τον Κρητικό Κώδικα, την Κρήτη μέσα από το Διεθνές Δίκαιο, προσεγγίσεις μέσα από την πολιτική, την ιστορία, καθώς και τη λογοτεχνία, την ποίηση, ταξιδιωτικές περιηγήσεις κ.ά.

Σπάνιες εκδόσεις

Στην αίθουσα αυτή, ο επισκέπτης θα θαυμάσει επιλογές από τα παλιά και σπάνια, ελληνικά και ξένα, βιβλία του μουσείου, που έχουν συντηρηθεί και μελετηθεί, τόσο προς το περιεχόμενο, όσο προς το τεχνικό και αισθητικό κομμάτι τους: η χειρόγραφη ποιητική συλλογή σε γλώσσα Φαρσί του 18ου αιώνα, το Κοράνι που εκτιμάται πριν το 1800, εκδόσεις και εφημερίδες διεθνείς και Κρητικές με ιστορικά γεγονότα, γραμματόσημα κ.ά.

Παρουσιάζονται επίσης δυο τόμοι-άτλαντες του 1887, από το φιλέλληνα Πετρώφ, ο «Άτλας της Μεγαλονήσου Κρήτης» και ο «Άτλας του υπέρ ανεξαρτησίας Ιερού των Ελλήνων Αγώνος» (1821-1828).

Παράλληλα, εκτίθεται η έκδοση «Διατάγματα» του Γρηγορίου ΙΧ, τυπωμένη στη Λυών της Γαλλίας, τον 16ο αιώνα, δωρεά του Ολλανδού συνεργάτη και παλιού τυπογράφου Κορνήλιου Σενκ, καθώς και έκδοση του 17ου αιώνα από τον Τζοβάννι Μπατίστα Τζιράλντι, που πιστεύεται ότι ήταν η πηγή έμπνευσης για τον Σαίξπηρ, για τα έργα του «Οθέλος» και «Με το ίδιο Μέτρο», δωρεά από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Χανίων.

Εικαστικά βιβλία

Στην έκθεση με τίτλο «Μίτος στα όρια του Λαβύρινθου», 29 σύγχρονοι καλλιτέχνες δημιούργησαν ισάριθμα εικαστικά βιβλία, βασισμένα στην πρόταση και πρωτοβουλία του εικαστικού Γιάννη Μαρκαντωνάκη.

Τα βιβλία δώρησαν οι δημιουργοί: Βεργεράκης Λευτέρης, Βλαζάκη Σοφία, Διαλινός Γιάννης, Καμένου Βίκυ, Κανά Ειρήνη, Καρκούλια Αμαλία, Κολλάρου Ζωή, Κουκουλάκη Στέλλα, Μαρκαντωνάκης Π. Γιάννης, Μαρκαντωνάκης Παντελής, Μαυροματάκη Σταυρούλα, Μιχελογιάννη Μαρία, Μποβιάτσου Λαμπρινή, Μυλωνογιάννη Βάσω, Μυλωνογιάννη Δάφνη, Νιόλης Γρηγόρης, Ξενάκη Παγώνα, Παγωμένος Κώστας, Πετράκης Μανώλης, Πρωτοπαπαδάκη Βάσω, Ρούσσος Βαγγέλης, Σκεπετζή Χρυσούλα, Σπανάκης Κώστας, Τσιράκη Ειρήνη, Φίσσερ Κωνσταντίνος, Χαραλαμπίδου Εύα, Χαρχαλάκη Άννα, Φραντζεσκάκης Αντώνης, Φωτοπούλου Εύη.

Για το Μουσείο Τυπογραφίας την ειδική εγκατάσταση σχεδίασε ο αρχιτέκτων Αριστομένης Βαρουδάκης και την έκθεση επιμελήθηκε η μουσειολόγος – ιστορικός τέχνης Μυρτώ Κοντομιτάκη.

Γιάννης Γαρεδάκης: Ο αεικίνητος «μαέστρος» μιας τυπογραφικής… χορωδίας

Να φτάσω μέχρι τα Χανιά, να περιηγηθώ στο δημιούργημά του και να φύγω χωρίς να τον γνωρίσω, να του μιλήσω και να του δώσω χρόνο να απελευθερώσει χειμαρρωδώς αναμνήσεις, σκέψεις, σχέδια, προβληματισμούς, θα ήταν σα να παραγγείλω στιφάδο και να μου το σερβίρουν χωρίς κρεμμύδια.

Ο λόγος για τον Γιάννη Γαρεδάκη, εκδότη της πιο δημοφιλούς καθημερινής εφημερίδας των Χανίων, τα «Χανιώτικα Νέα» που πουλάει περί τα 5.000 φύλλα την ημέρα και κυκλοφορεί με 56 και το Σάββατο με 72 σελίδες. Το λες και άθλο.

Αυτό φυσικά δε συνέβη τυχαία, καθώς ο κ. Γαρεδάκης έχει διανύσει πολλά δημοσιογραφικά και εκδοτικά… χιλιόμετρα. Το διαπιστώνει άλλωστε ο συνομιλητής του πολύ σύντομα, αφότου ξεκινήσει την αφήγησή του.

Ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του ’60, ο Γιάννης Γαρεδάκης, είχε αποκτήσει την πρώτη επαφή με τη δημοσιογραφία, εργαζόμενος στην ιστορική εφημερίδα των Χανίων «Παρατηρητής» του Πολυχρόνη Πολυχρονίδη – σπουδαίου πολιτικού, όπως σημειώνει ο ίδιος, στο πλευρό του «Γέρου της Δημοκρατίας» Γεωργίου Παπανδρέου από το 1963 έως το 1967 – αλλά και στο αθηναϊκό «Βήμα». Παράλληλα, επί 20 χρόνια ήταν στη δημοσιογραφική ομάδα που κάλυπτε τις εφημερίδες του Δημοσιογραφικού Οργανισμού Λαμπράκη στην Κρήτη. Το 1967, σε χρόνους δύσκολους για εφημερίδες, κυκλοφόρησαν τα «Χανιώτικα νέα».

Όπως ο ίδιος επισημαίνει, το Μουσείο ξεκίνησε κι είναι ποικιλοτρόπως, άρρηκτα δεμένο με τα «Χανιώτικα Νέα».
Εξιστορεί ο Γιάννης Γαρεδάκης την ιστορία πίσω από το Μουσείο:

«Στον χώρο του επαρχιακού Τύπου βρέθηκα νεαρός, στην ιστορική εφημερίδα «Παρατηρητής» του αείμνηστου Πολυχρόνη Πολυχρονίδη, ενός πολιτικού που άφησε πίσω του σημαντικό έργο, όπως η θέσπιση του πόθεν έσχες των υπουργών, η απελευθέρωση των πολιτικών κρατουμένων και η εργώδης προσπάθειά του να εκδιώξει από τα σώματα ασφαλείας φασίστες αξιωματικούς.

Έτσι, ξαφνικά βρέθηκα σ’ ένα υπόγειο, στριμωγμένος σε μια γωνιά, να απομαγνητοφωνώ ειδήσεις -τότε βλέπετε δεν υπήρχαν πρακτορεία, διαδίκτυο κ.λπ.- και να κάνω διορθώσεις. Κι απέναντί μου, μπροστά στους τυπογραφικούς πάγκους, στις «κάσες» -όπως τις αποκαλούσαμε – με τα γράμματα, οι τυπογράφοι, γράμμα-γράμμα να γράφουν, να συνθέτουν τα κείμενα. Όρθιοι επί τουλάχιστον 16 ώρες, σχεδόν αμίλητοι, λες και βρίσκονταν σε κάποια ιεροτελεστία, γέμιζαν τα συνθετήρια με προτάσεις, τους σελιδοθέτες με ολοκληρωμένα κείμενα και στη συνέχεια με τις σελίδες της εφημερίδας.

Κούραση και υπερηφάνεια στο τέλος της δουλειάς. Τελευταίο σκούπισμα – χάϊδεμα το έβλεπα εγώ – της τυπογραφικής πλάκας, της δουλειάς τους, πριν το πιεστήριο μπει μπροστά. Κι όλοι να περιμένουν το πρώτο, το δεύτερο, το τρίτο φύλλο. Να πάρουν εφημερίδα τρεις, τέσσερις η ώρα το πρωί και μετά να πάνε για ύπνο. Κούραση αλλά η ικανοποίηση φανερή.

Ίδιες οι εικόνες για μερικά χρόνια κι όταν προχώρησα στην έκδοση των «Χανιώτικων Νέων» με τη βοήθεια μερικών φίλων*.

Τυπογράφοι και λινοτύπες, μαζί σε ανήλιαγα υπόγεια και αποθήκες, έδιναν τον αγώνα για κάθε μορφή έκδοσης. Με αγάπη και σεβασμό απέναντι στα άψυχα αντικείμενα της δουλειάς τους… Αυτά τα τυπογραφικά αντικείμενα, τα τυπογραφικά μηχανήματα, οι τυπογράφοι, οι χειριστές τους, δεν έπρεπε να ξεχαστούν.

Η ιδέα της δημιουργίας ενός Μουσείου Τυπογραφίας άρχισε να στριφογυρίζει από τότε, πριν μερικές δεκαετίες, περίπου, στο μυαλό μου.

Με την πάροδο των χρόνων, τα οικονομικά της εφημερίδας χάρη στο αναγνωστικό της κοινό και στους διαφημιζόμενους πελάτες, βρέθηκαν σε καλύτερη μοίρα. Και η περιπλάνηση, η αναζήτηση στο θαυμαστό κόσμο της τυπογραφίας, των ανθρώπων της για τη δημιουργία του Μουσείου αρχίζει.

Μια αναζήτηση, βέβαια, που δε θα είχε αποτέλεσμα, αν σ’ αυτό το όνειρο και την πορεία δεν γινόταν κοινωνός ο από παλιά φίλος και συνεργάτης Μιχάλης Γρηγοράκης».

Σταδιακά άρχισε η προσπάθεια για τη συγκέντρωση τυπογραφικών πιεστηρίων και άλλων αντικειμένων που σχετίζονται με την τέχνη της τυπογραφίας, διαδικασία που οδήγησε στη γέννηση του Μουσείου Τυπογραφίας της εφημερίδας «Χανιώτικα νέα».

Για την υλοποίηση του μουσείου και τη μετέπειτα εξέλιξή του εργάστηκαν ο Μιχάλης Γρηγοράκης, επί χρόνια υπεύθυνος του αρχείου της εφημερίδας «Χανιώτικα νέα», η Κούλα Καμπάνη, αρχιτέκτονας, ο Cornelius Schenk, τυπογράφος από την Ολλανδία, ο Αντώνης Παπαντωνόπουλος, τυπογράφος – γραφίστας, ο Γιώργος Μαρουλοσηφάκης, παλιός τυπογράφος – δημοσιογράφος, οι γραφίστες Νίκος Κοσμαδάκης και Ελένη Σταυρίδη, η μουσειολόγος Μυρτώ Κοντομιτάκη, ο Μανώλης Γαρεδάκης και η Έλια Κουμή.

Σημαντικός και συνεχής είναι ο ρόλος των δωρητών του Μουσείου Τυπογραφίας με την προσφορά μηχανημάτων, αντικειμένων, εκδόσεων, τεχνογνωσίας και υπηρεσιών.

Αυτό που σημειώνει ωστόσο ο κ. Γαρεδάκης, με μια δόση πικρίας, είναι ότι μετά από τόσα χρόνια άοκνης προσπάθειας και προσφοράς στον τόπο του και στη χώρα φυσικά, αφού άλλο τέτοιο μουσείο δεν υπάρχει στην επικράτεια, απουσιάζει εκκωφαντικά η στήριξη του κράτους.

«Έχουν περάσει από εδώ, Πρόεδροι Δημοκρατίας, αρχηγοί κομμάτων, βουλευτές, αξιωματούχοι. Όλοι θαύμασαν το Μουσείο, υποσχέθηκαν ότι θα βοηθήσουν, αλλά μας ξέχασαν», αναφέρει ο δημιουργός του, όχι χωρίς παράπονο, παραθέτοντας και ονόματα σύγχρονων «μαυρογιαλούρων»…

Η ελπίδα πλέον έχει περιοριστεί προς Βρυξέλλες μεριά, σε προγράμματα ευρωπαϊκά, ενώ κάποια μικρά κονδύλια που εξασφάλισαν το 2023, αρκούν για να βγει ίσα ίσα το 2025, με την εφημερίδα να αποτελεί τον κύριο χρηματοδότη του Μουσείου.

Όσο για την επισκεψιμότητα του, ο κ. Γαρεδάκης ευελπιστεί ότι με την προβλεπόμενη αναβάθμιση του Βιοτεχνικού Πάρκου, θα γίνει πιο ελκυστικό και για τους τουρίστες που κατακλύζουν τα Χανιά, τουλάχιστον οκτώ μήνες τον χρόνο. Την ίδια ώρα, απευθύνει πρόσκληση στα σχολεία της περιοχής, κυρίως της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, να επισκεφθούν το Μουσείο, τη στιγμή που τυγχάνει μεγάλης ανταπόκρισης από γυμνάσια και λύκεια της υπόλοιπης Ελλάδας.

*Ειδική μνεία επεφύλασσε στη συζήτησή μας ο Γιάννης Γαρεδάκης για τον παιδικό και φίλο ζωής Νίκο Κακαουνάκη. Οι ιστορίες που αφηγήθηκε με τον αείμνηστο δημοσιογράφο, όταν ξεκίνησε με τα «Χανιώτικα Νέα», η πολύπλευρη στήριξή που του παρείχε στο εκδοτικό εγχείρημα του, αλλά και οι δικαστικές περιπέτειες που πέρασαν μαζί, αξίζει σίγουρα να αποτυπωθούν σε ένα βιβλίο για εκείνη την εποχή (δεκαετία 1970 μέχρι αρχές 1980).

Κι ενώ πολιτικές προσωπικότητες, που για πολλούς έχουν αφήσει πολύτιμο πολιτικό στίγμα, ο κ. Γαρεδάκης τις πέρασε «γενεές δεκατέσσερις», για τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη, μόνο καλά λόγια είχε να πει: «Όσο σκληρός κι αντιπαθής έδειχνε στην τηλεόραση και στην πολιτική σκηνή, άλλο τόσο προσηνής, με φοβερή γλυκύτητα, γνώση και με ικανότητες εμφανιζόταν όταν τον γνώριζες από κοντά».

Info
Μουσείο Τυπογραφίας «Γιάννης και Ελένης Γαρεδάκη»
Βιοτεχνικό Πάρκο Χανίων, Σούδα, Κτίριο 1303
Εύκολη πρόσβαση για ΑΜΕΑ στο μεγαλύτερο μέρος του μουσείου.
Eπικοινωνία: Tηλ: 28210 80090, +30 6984042009
Email: info@typography-museum.gr