Τις γεωπολιτικές προκλήσεις της νέας θητείας του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο αναλύει στο ΒΗΜΑ ο Μπρουνό Τετρέ, αναπληρωτής διευθυντής της γαλλικής δεξαμενής σκέψης Ίδρυμα Στρατηγικών Ερευνών (FRS), με εξειδίκευση στα ζητήματα διεθνούς ασφάλειας. Στις 24 Ιανουαρίου, μετείχε στο 2ο Φόρουμ των Δελφών στο Παρίσι, που διοργανώθηκε από το Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών και τις εφημερίδες «Βήμα» και «Νέα».
Ποιος παράγοντας ή «παίκτης» θα μπορούσε να συγκρατήσει τον Ντόναλντ Τραμπ;
«Λίγα εσωτερικά εμπόδια απομένουν. Οι «ενήλικες στο δωμάτιο», ήτοι οι Ρεπουμπλικανοί που προσπάθησαν να περιορίσουν τη ζημιά εκ των έσω, δεν αναμένεται να επανακάμψουν. Το Κογκρέσο είναι μαγεμένο από τον αμερικανό πρόεδρο και δεν θα κάνει πολλά, αν και μερικά από τα πιο παράλογα αιτήματά του μπορεί να μην εξασφαλίσουν την έγκριση της Γερουσίας.
Υπάρχει ακόμα το δικαστικό σώμα, ωστόσο το Ανώτατο Δικαστήριο ελέγχεται από τους Ρεπουμπλικανούς. Όσο για εξωτερικά εμπόδια, η Ρωσία και η Κίνα είναι χώρες που δοκιμάζουν τον Τραμπ».
Ποια μπορεί να είναι η επίδραση Τραμπ στον πόλεμο στην Ουκρανία; Είναι προετοιμασμένη η ΕΕ;
«Η Ουκρανία μπορεί να είναι καλύτερα προετοιμασμένη από τους Ευρωπαίους για τον Τραμπ. Μπορώ να σας επιβεβαιώσω από συνομιλίες με ανώτερους ουκρανούς αξιωματούχους, το καλοκαίρι του 2023, ότι προετοιμάζονταν ήδη για μια πιθανή προεδρία Τραμπ.
Όποιες κι αν είναι οι ιδιωτικές σχέσεις που έχουν ο Πούτιν και ο Τραμπ, είναι απίθανο ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ να δει τον ρώσο ομόλογό του εξίσου ισχυρό όσο όταν αποχωρούσε από την εξουσία, τον Ιανουάριο του 2021.
Ο Τραμπ αρέσκεται στους ισχυρούς άνδρες. Επίσης, λαχταράει ένα βραβείο Νόμπελ Ειρήνης. Ως εκ τούτου, είναι έτοιμος να πιέσει τη Ρωσία όσο και την Ουκρανία. Το χειρότερο σενάριο είναι η πλήρης παύση της βοήθειας των ΗΠΑ προς την Ουκρανία, σενάριο για το οποίο προετοιμάζονται πάντως οι Ευρωπαίοι».
«Ανησυχώ για την μείωση της παρουσίας των ΗΠΑ στο ΝΑΤΟ»
Με ποιον τρόπο ο Τραμπ θα επηρεάσει τελικά το ΝΑΤΟ, στου οποίου την Κοινοβουλευτική Συνέλευση έχετε θητεύσει;
«Δεν ανησυχώ πολύ για μια επίσημη απόφαση αποχώρησης των ΗΠΑ από το ΝΑΤΟ. Ανησυχώ πολύ περισσότερο για την μείωση της παρουσίας των ΗΠΑ στο ΝΑΤΟ. Αυτό θα ήταν ένα πολύ κακό μήνυμα προς το Κρεμλίνο».
Η γαλλο-γερμανική συμμαχία θα επιβιώσει ή κινδυνεύει να κλονιστεί περαιτέρω η ευρωπαϊκή συνοχή;
«Το γαλλο-γερμανικό ζευγάρι έχει ενταφιαστεί πολλές φορές και πολλοί παρατηρητές, ιδιαίτερα στις ΗΠΑ και στο Ηνωμένο Βασίλειο, εκπλήσσονται συνεχώς από την ανθεκτικότητά του. Πρόκειται όμως για μια βαθιά και διαρκή διμερή σχέση. Οι επόμενες εκλογές στη Γερμανία δεν θα την αλλάξουν.
Το πρόβλημα είναι ότι το ζευγάρι είναι αδύναμο, επειδή οι δυο ηγέτες είναι αδύναμοι εντός των χωρών τους. Αυτό επηρεάζει την ικανότητα της ΕΕ να λαμβάνει γρήγορες και σημαντικές αποφάσεις. Μια γαλλο-γερμανική συμφωνία δεν είναι ποτέ αρκετή, αλλά πάντα απαραίτητη για να κινηθεί η ΕΕ».
«Οι πολιτικές του Τραμπ στη Μέση Ανατολή μπορεί να μας επιφυλάσσουν εκπλήξεις»
Ποιο είναι το σχέδιο Τραμπ για τη Μέση Ανατολή;
«Υπήρξε ήδη η επίδραση Τραμπ στη συμφωνία κατάπαυσης του πυρός στη Γάζα. Οι βασικοί όροι της συμφωνίας είχαν ήδη σφυρηλατηθεί από τον περασμένο Μάιο όμως ο Τραμπ ζήτησε από τον Νετανιάχου να την υπογράψει πριν την ορκωμοσία του. Το Ισραήλ συμμορφώθηκε, εν μέρει για να εξασφαλίσει καλές σχέσεις. Αλλά όσον αφορά το μέλλον, είναι ακόμα αβέβαιο. Είναι πιθανό να υποστηρίξει τη σημερινή ισραηλινή κυβέρνηση ίσως ακόμη και μέχρι του σημείου να αποδεχτεί την ιδέα μιας μονομερούς προσάρτησης τμημάτων της Δυτικής Όχθης. Αλλά εδώ εντοπίζεται και η παγίδα.
Αυτό θα ήταν κάτι μη αποδεκτό για τη Σαουδική Αραβία, η οποία όμως είναι πολύ σημαντική για τον Τραμπ. Για επιχειρηματικούς, αλλά και για γεωπολιτικούς λόγους, ο Τραμπ χρειάζεται τη συνεργασία του Ριάντ για να μειώσει την τιμή του πετρελαίου στην αγορά, το οποίο είναι αναγκαίο για να αποδυναμώσει το Ιράν και ίσως και τη Ρωσία. Ο αμερικανός πρόεδρος θα ήθελε επίσης να δει τη Σαουδική Αραβία να προσχωρεί στις λεγόμενες Συμφωνίες του Αβραάμ.
Έτσι, μπορεί να καταλήξει να πιέσει το Ισραήλ να επινοήσει μια εύλογη πορεία προς τα εμπρός για την ίδρυση παλαιστινιακού κράτους. Οι πολιτικές του Τραμπ στη Μέση Ανατολή μπορεί, συνοψίζοντας, να μας επιφυλάσσουν εκπλήξεις».
