Τη δεύτερη μεγάλη της νίκη, μετά τον Νέο Οικοδομικό Κανονισμό (ΝΟΚ), έναντι προσχεδιασμένων κυβερνητικών ενεργειών που έχουν αντίκτυπο, εν προκειμένω, στους προϋπολογισμούς των Δήμων και κατ’ επέκταση τους πολίτες, πέτυχε η Τοπική Αυτοδιοίκηση.

Οι κινήσεις Δούκα

Υπό το βάρος δεκάδων αντιδράσεων, με προεξάρχοντα τον δήμαρχο Αθηναίων, Χάρη Δούκα, που μίλησε για αυξήσεις στα τέλη και κακοδιαχείριση στον ΕΔΣΝΑ, η Εκτελεστική Επιτροπή του Ειδικού Διαβαθμικού Συνδέσμου Νομού Αττικής αποφάσισε σε κατεπείγουσα – όπως τη χαρακτηρίζει στην απόφασή της – συνεδρίασή της, την Τετάρτη 15 Ιανουαρίου, να ανακαλέσει και τη δεύτερη, τροποποιητική, απόφασή της ως προς το σκέλος που αφορά την είσπραξη του τέλους ταφής από τους Δήμους. Αυτό, εν αναμονή της έκβασης της προσφυγής της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδος (ΚΕΔΕ) και 164 Δήμων στο Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ), «αλλά και τις απαραίτητες νομικές ή άλλες, πρωτοβουλίες εκ μέρους της Κυβέρνησης για το θέμα αυτό». Να σημειωθεί, ότι ο δήμαρχος Αθηναίων είχε  μια σειρά συναντήσεων με τους Σωκράτη Φάμμελο, Νίκο Ανδρουλάκη, Αλέξη Χαρίτση και Δημήτρη Κουτσούμπα, διαμορφώνοντας  ένα πολιτικό μέτωπο που δεν μπορούσε να αγνοήσει η κυβέρνηση.

Η παρέμβαση Χαρδαλιά

Η απόφαση ελήφθη από την ΕΕ του ΕΔΣΝΑ κατόπιν προσωπικής εντολής του Περιφερειάρχη Αττικής, Νίκου Χαρδαλιά.

Όπως αποκαλύφθηκε, ο Περιφερειάρχης Αττικής προέβη στη συγκεκριμένη πρωτοβουλία μόλις ενημερώθηκε για την επίσημη αλληλογραφία μεταξύ του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους και του ΥΠΕΝ, η οποία είχε τεθεί υπόψη του Γενικού Γραμματέα Συντονισμού Διαχείρισης Αποβλήτων Μανώλη Γραφάκου και του ΕΟΑΝ. Με τα συγκεκριμένα επίσημα έγγραφα από τις 13 Δεκεμβρίου, λίγες δηλαδή ημέρες πριν από την αρχική απόφαση του ΕΔΣΝΑ για την ρύθμιση είσπραξης των τελών από τους Δήμους, το ΓΛΚ ενέκρινε την αφαίρεση από τον προϋπολογισμό του ΕΟΑΝ για το 2025 των 119 εκατ. ευρώ από το τέλος ταφής, επισημαίνοντας ότι δεν προκύπτει αρνητικό δημοσιονομικό αποτέλεσμα. Παρουσιάστηκε μάλιστα ως αιτιολογία η αναμονή της απόφασης του ΣτΕ για την προσφυγή των Δήμων της χώρας κατά του τέλους, με αποτέλεσμα το σχετικό κονδύλι να μην έχει προβλεφθεί στους προϋπολογισμούς τους.

Ερωτηματικά από την αποκαλυπτική αλληλογραφία του ΓΛΚ με τη Γ.Γ. Διαχείρισης Αποβλήτων και τον ΕΟΑΝ

Από κύκλους της Περιφέρειας Αττικής εκφράζεται έντονη ενόχληση από τη μη κοινοποίηση της εν λόγω υπηρεσιακής αλληλογραφίας, καθώς όπως επισημαίνεται, εάν η αλληλογραφία αυτή είχε γνωστοποιηθεί εγκαίρως, ο ΕΔΣΝΑ δεν θα είχε προχωρήσει στις προβλεπόμενες ενέργειες για την είσπραξη του τέλους και ως εκ τούτου δεν θα είχε βρεθεί ο φορέας στο επίκεντρο της πολιτικής διαμάχης που ξέσπασε μεταξύ Δήμων και Πολιτείας. Μάλιστα, διατυπώνεται και το ερώτημα αν θα υπάρξει κυβερνητική παρέμβαση, στο πλαίσιο και των εξαγγελιών για την κατάθεση κεντρικής πρότασης σχετικά με τη διαχείριση των απορριμμάτων.

Αιχμές Σιάτρα σε Σκυλακάκη και Γραφάκο

Στην εισήγησή του ο πρόεδρος του Συνδέσμου, Χαράλαμπος Σιάτρας, επικαλούμενος σχετική επιστολή του κ. Χαρδαλιά, αναφέρει ότι δεν είχε ενημερωθεί πως «η αφαίρεση του ποσού, τόσο από το σκέλος των προβλεπόμενων εσόδων, όσο και της αντίστοιχης δαπάνης από το σκέλος των εξόδων, δεν επιφέρει επίπτωση στο δημοσιονομικό αποτέλεσμα». Γι’ αυτό και ζητά «την ανάκληση των υπ.αριθ. 210/24 και 01/25 αποφάσεων μόνο κατά το σκέλος που αφορούν την είσπραξη τέλους ταφής από τους Δήμους».

Ο κ. Σιάτρας, στην εισήγησή του, άφησε αιχμές τόσο για τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Θεόδωρο Σκυλακάκη, όσο και για τον γενικό γραμματέα Συντονισμού Διαχείρισης Αποβλήτων, Μανώλη Γραφάκο. «Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω και παρά το αντίθετο διαμειμφέντα από τους κύκλους του ΥΠΕΝ και της Γενικής Γραμματείας Συντονισμού Διαχείρισης Αποβλήτων, παρακαλώ όπως προχωρήσετε άμεσα στην ανάκληση της από 27.12.2024 με αριθμό 210/2024 απόφασή σας, περί είσπραξης του τέλους από τους 66 Δήμους της Περιφέρειάς μας, αναμένοντας την έκβαση της προσφυγής στο ΣτΕ, αλλά και τις απαραίτητες νομικές ή άλλες, πρωτοβουλίες εκ μέρους της Κυβέρνησης για το θέμα αυτό».

Η εισήγηση του προέδρου του ΕΔΣΝΑ

Κηρύσσοντας την έναρξη της συνεδρίασης, ο πρόεδρος του ΕΔΣΝΑ και αντιπεριφερειάρχης Αττικής, ανέφερε ότι χθες (15/1) έλαβε το υπ΄ αριθμ.ΕΜΠ 6/14-01-25 έγγραφο του Περιφερειάρχη Αττικής στο οποίο αναφέρονται τα εξής:

«Δια της παρούσης σας επισυνάπτω αλληλογραφία της 13ης Δεκεμβρίου 2024, μεταξύ των επιτελικών στελεχών του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους και του Υπουργείου Ενέργειας & Περιβάλλοντος αναφορικά με τον Προϋπολογισμό του 2025 του Ελληνικού Οργανισμού Ανακύκλωσης, σύμφωνα με την οποία στον υπό έγκριση προϋπολογισμό του εποπτευόμενου φορέα, δεν έχει συμπεριληφθεί στα προβλεπόμενα έσοδα το τέλος ταφής αστικών αποβλήτων.

Η εν λόγω εγγραφή εξαιρέθηκε με την αιτιολόγηση ότι εκκρεμεί στο Συμβούλιο της Επικρατείας η προσφυγή των Δήμων της χώρας κατά επιβολής του τέλους ταφής και ότι η σχετική δαπάνη δεν είχε προβλεφθεί στους οικείους προϋπολογισμούς τους.

Επίσης, από τη σχετική αλληλογραφία προκύπτει περαιτέρω ότι, σύμφωνα με το ΓΛΚ , η μη εγγραφή και η αφαίρεση του ποσού, τόσο από σκέλος των προβλεπόμενων εσόδων, όσο και της αντίστοιχης δαπάνης από το σκέλος των εξόδων, ΔΕΝ επιφέρει επίπτωση στο δημοσιονομικό αποτέλεσμα.

Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω και παρά το αντίθετο διαμειμφέντα από τους κύκλους του ΥΠΕΝ και της Γενικής Γραμματείας Συντονισμού Διαχείρισης Αποβλήτων, παρακαλώ όπως προχωρήσετε ΑΜΕΣΑ στην ανάκληση της από 27.12.2024 με αριθμό 210/2024 Απόφασή σας, περί είσπραξης του τέλους από τους 66 Δήμους της Περιφέρειάς μας, αναμένοντας την έκβαση της προσφυγής στο ΣτΕ, αλλά και τις απαραίτητες νομικές ή άλλες, πρωτοβουλίες εκ μέρους της Κυβέρνησης για το θέμα αυτό».

Η Ε.Ε. του ΕΔΣΝΑ – σημείωσε ο κ. Σιάτρας – προχώρησε στη λήψη απόφασης για την είσπραξη του τέλους ταφής χωρίς ουδέποτε να έχει λάβει γνώση της σχετικής αλληλογραφίας ή του περιεχομένου της και συνακόλουθα ότι δεν συμπεριελήφθη στον προϋπολογισμό του ΕΟΑΝ (σσ Ελληνικός Οργανισμός Ανακύκλωσης) το τέλος ταφής, καθώς και λαμβάνοντας υπόψη τις ποινικές ευθύνες των εκτελεστικών μελών του από τη μη λήψη απόφασης για είσπραξή του.

«Κατόπιν των ανωτέρω και δεδομένου ότι εξέλειψαν οι λόγοι που μας οδήγησαν στην λήψη της σχετικής απόφασης, εισηγούμαι την ανάκληση των υπ.αριθ. 210/24 και 01/25 αποφάσεων μόνο κατά το σκέλος που αφορούν την είσπραξη τέλους ταφής από τους Δήμους. Ύστερα από τα παραπάνω, παρακαλώ να αποφανθείτε επί του θέματος», κατέληξε ο πρόεδρος του ΕΔΣΝΑ.

Η απόφαση

Ακολούθως, η Εκτελεστική Επιτροπή του ΕΔΣΝΑ αποφάσισε ομόφωνα:

– Την ανάκληση των υπ. αριθμ. 210/24 και 01/25 Αποφάσεων της Ε.Ε. μόνο ως προς το σκέλος που αφορούν την είσπραξη τέλους ταφής από τους Δήμους.
– Εξουσιοδοτεί τον Πρόεδρο για την υλοποίηση της παρούσας απόφασης.

Ενωτικό κάλεσμα Χ. Δούκα στους Αυτοδιοικητικούς για την κατάργηση του τέλους ταφής

Τους αυτοδιοικητικούς όλης της χώρας, κάλεσε ο δήμαρχος Αθηναίων, Χάρης Δούκας, να ενώσουν τις δυνάμεις τους για την κατάργηση του τέλους ταφής απορριμμάτων.
Σε δηλώσεις του αναφέρει πως «μετά την άμεση και δυναμική αντίδρασή μας κατά του κεφαλικού φόρου, που ονόμασαν τέλος ταφής, ο ΕΔΣΝΑ (ο αρμόδιος φορέας για τη διαχείριση των απορριμμάτων) αναγκάστηκε να ανακαλέσει τις απαράδεκτες αποφάσεις του που επιβαρύνουν δυσβάσταχτα τους Δήμους και τους Δημότες. Υποχρεώθηκε σε άτακτη υποχώρηση».

Ο κ. Δούκας υπενθύμισε ότι «πριν από λίγες μέρες η πλειοψηφία του Διοικητικού Συμβουλίου της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων Αττικής, με αρωγό τον Περιφερειάρχη Αττικής, καταψήφισε την πρότασή μας για ανάκληση της απαράδεκτης απόφασης. Σήμερα (σσ χθες), υπό την κατακραυγή του κόσμου της Αυτοδιοίκησης υιοθέτησαν την πρότασή μας και ανακάλεσαν αυτά που μέχρι χθες στήριζαν. Η Αυτοδιοίκηση, τώρα, πρέπει να ενώσει τις δυνάμεις της για την άμεση κατάργηση του τέλους ταφής των απορριμμάτων με νομοθετική ρύθμιση, και τη γενναία χρηματοδότηση από ευρωπαϊκούς πόρους δράσεων για την ανακύκλωση».

Μάριος Ψυχάλης: «Είναι μια νίκη που ανήκει σε όλους τους δημότες μας»

Για «μία ιστορική νίκη των Δήμων της Αττικής, που αποδεικνύει τη σημασία της διεκδίκησης της νομιμότητας και της δικαιοσύνης», έκανε λόγο ο δήμαρχος Λυκόβρυσης – Πεύκης, Μάριος Ψυχάλης, τονίζοντας ότι η εξέλιξη αυτή «… είναι μια νίκη που ανήκει σε όλους τους δημότες μας».

Όπως ανέφερε, οι αποφάσεις αυτές θα στερούσαν πάνω από 400.000 ευρώ από τα ταμεία του Δήμου Λυκόβρυσης – Πεύκης, για το 2025, και δεκάδες εκατομμύρια ευρώ από τους Δήμους όλης της Αττικής, επιβαρύνοντας άδικα την Τοπική Αυτοδιοίκηση και τους πολίτες. «Η επιτυχία αυτή», τόνισε, «αποτελεί την πρώτη μεγάλη νίκη στον αγώνα για μια ορθολογική, φιλική στο περιβάλλον και οικονομικά βιώσιμη διαχείριση των απορριμμάτων».

Τέλος, σημείωσε ότι η ανάκληση των αποφάσεων αυτών «… αποτελεί και ένα μήνυμα προς όλους τους Δήμους ότι οι συλλογικές διεκδικήσεις μπορούν να φέρουν αποτελέσματα».

Γ. Κωνσταντάτος: «Χαιρετίζουμε την απόφαση του Περιφερειάρχη Νίκου Χαρδαλιά»

«Η απόσυρση των υπέρογκων αυξήσεων είναι ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση», δήλωσε ο δήμαρχος Ελληνικού Αργυρούπολης, Γιάννης Κωνσταντάτος, χαιρετίζοντας την απόφαση του Περιφερειάρχη Νίκου Χαρδαλιά, «… ο οποίος στάθηκε στο πλευρό μας».

Αναλυτικά η δήλωση του δημάρχου Ελληνικού – Αργυρούπολης:

«Η απόφαση του ΕΔΣΝΑ να ανακαλέσει τις απαράδεκτες αυξήσεις που θα επιβάρυναν δυσβάσταχτα τους Δήμους και τους δημότες αποτελεί μια μεγάλη δικαίωση για τον Δήμο Ελληνικού-Αργυρούπολης, αλλά και μια νίκη για την Τοπική Αυτοδιοίκηση συνολικά. Με την άμεση και δυναμική αντίδρασή μας, ήμασταν από τους πρώτους Δήμους που δηλώσαμε ξεκάθαρα ότι δεν πρόκειται να αποδεχτούμε αυτή την απόφαση, καταθέσαμε προσφυγή και ενώσαμε τη φωνή μας με άλλους συναδέλφους Δημάρχους.

Η Αυτοδιοίκηση βρίσκεται ήδη σε δυσχερή οικονομική θέση λόγω του αυξημένου ενεργειακού κόστους, των μισθολογικών επιβαρύνσεων και άλλων δαπανών. Η απόσυρση των υπέρογκων αυξήσεων είναι ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση και χαιρετίζουμε την απόφαση του Περιφερειάρχη Νίκου Χαρδαλιά, ο οποίος στάθηκε στο πλευρό μας.

Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Δήμος μας καταγράφει σημαντική μείωση των απορριμμάτων, επιβεβαιώνοντας ότι αυξάνει το ρεύμα ανακύκλωσης, όντας από τους πρώτους Δήμους πανελλαδικά στα ποσοστά μας. Χαρακτηριστικά, το 2014 είχαμε 26.000 τόνους ταφής, ενώ το 2024 αγγίξαμε τους 16.000 τόνους ταφής απορριμμάτων. Οφείλουμε και εμείς, ως Αυτοδιοίκηση, να κάνουμε το χρέος μας, μειώνοντας τα απορρίμματα που οδεύουν για ταφή και προωθώντας τη βιώσιμη ανάπτυξη.

Δεν εφησυχάζουμε όμως. Παραμένουμε ενωμένοι, διεκδικούμε και διασφαλίζουμε ότι η φωνή μας, η φωνή των Δήμων και των πολιτών μας, θα συνεχίσει να ακούγεται δυνατά. Το μήνυμα είναι σαφές: καμία απόφαση που θίγει τους Δήμους και τους δημότες δεν θα γίνει αποδεκτή».

 Παναγιώτης Δουδωνής: «Κωλοτούμπα» έκανε η διοίκηση του ΕΔΣΝΑ – Έκθετη η κυβέρνηση

«Η διοίκηση του ΕΔΣΝΑ σήμερα χωρίς αιδώ ομολογεί ότι οι αποφάσεις που έλαβε για την είσπραξη του τέλους ταφής (210/2024 & 01/2025) ήταν παράνομες και αναιτιολόγητες», δήλωσε ο βουλευτής Επικρατείας και υπεύθυνος Κ.Τ.Ε. Εσωτερικών του ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής, Παναγιώτης Δουδωνής, αναφορικά με την ανάκληση απόφασης του ΕΔΣΝΑ για το τέλος ταφής απορριμάτων.

Ο κ. Δουδωνής μίλησε για «κωλοτούμπα» της Διοίκησης του ΕΔΣΝΑ, που «… αφήνει έκθετη την Κυβέρνηση, την Περιφέρεια και την ηγεσία του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, που συνειδητά απέκρυψε δημόσια έγγραφα του ΓΛΚ, με σκοπό να στραγγίζουν τα ταμεία των ΟΤΑ, εισπράττοντας το τέλος ταφής, χωρίς αυτό να έχει κριθεί συνταγματικά».

Ο βουλευτής Επικρατείας του ΠΑΣΟΚ δίνει συγχαρητήρια στις προσπάθειες των αυτοδιοικητικών δυνάμεων, «… που με ταχύτητα και τεκμηρίωση εναντιώθηκαν σε αυτή την αυθαιρεσία . Το ΠΑΣΟΚ στέλνει μήνυμα σε όλους τους αιρετούς της αυτοδιοίκησης ότι ο αγώνας για την υπεράσπιση των συμφερόντων των ΟΤΑ, μόλις έχει ξεκινήσει. Εδώ τα ψέματα τελειώνουν και ήρθε η ώρα για μια αναπτυξιακή ανταποδοτική πολιτική για την ανακύκλωση και την κυκλική οικονομία στη διαχείριση των απορριμμάτων, χωρίς τιμωρητικές πολιτικές και χαράτσια στους δήμους».