Μετά από 135 χρόνια η Τσάνταλης, μια από τις πιο εμβληματικές οινοποιίες της χώρας, περνά στη λήθη της ιστορίας, ενώ ήδη οι «μνηστήρες» για τα «ασημικά» της βορειοελλαδίτικης επιχείρησης έχουν πάρει θέση.

Χθες στο Πολυμελές Πρωτοδικείο Θεσσαλονίκης συζητήθηκε η αίτηση πτώχευσης την οποία κατέθεσε η Ευάγγελος Τσάνταλης AE και όπως λέει στον ΟΤ η κυρία Γιώτα Κορομπόκη, δικηγόρος των εργαζομένων της οινοποιίας, η απόφαση αναμένεται να εκδοθεί τους επόμενους τέσσερις με έξι μήνες.

Στην πλειονότητά τους οι πιστωτές της οινοποιίας, η οποία βαρύνεται με χρέη συνολικού ύψους 66 εκατ. ευρώ και έχει σταματήσει την παραγωγή της από τον Σεπτέμβριο του 2023, τέθηκαν υπέρ της πτώχευσης (σ.σ. η ΑΑΔΕ και μια εταιρεία συμβούλων ήταν οι μοναδικοί από τους πιστωτές που τέθηκαν κατά της πτώχευσης).

Τα χρέη της Τσάνταλης και ο ορισμός συνδίκου πτώχευσης

Η άλλοτε κραταιή οινοποιία με τζίρο που το μακρινό 2008 έφτανε τα 41 εκατ. χρωστάει στις τράπεζες (Alpha, Eurobank, Piraeus και Εθνική Τράπεζα) 40 εκατ. ευρώ, ενώ οφειλές έχει επίσης προς το Ελληνικό Δημόσιο, τις εταιρείες Βοard Consulting M.AE, NOBLE Wines Μ.ΑΕ και την κυπριακή PELMY, ενώ πρόσθετη παρέμβαση υπέρ της πτώχευσης της Τσάνταλης άσκησε και η Απικιάν Συσκευαστική ΑΕ.

Επιπλέον, σημαντικές οφειλές υπάρχουν προς τον ΕΦΚΑ και τους εναπομείναντες 100 εργαζόμενους εκ των οποίων οι 15 συνταξιοδοτήθηκαν τον τελευταίο ενάμισι χρόνο που έχει σταματήσει η παραγωγή.

Σύμφωνα με την κυρία Κορομπόκη, οι συνολικές οφειλές προς τους εργαζομένους ξεπερνούν τα 3 εκατ. ευρώ, καθώς πέραν των δεδουλευμένων των περίπου 2,5 εκατ. , σε αυτές πρέπει να αθροιστούν κι εκείνες που αφορούν τις επισχέσεις εργασίας, αλλά και οι αποζημιώσεις για τις απολύσεις, που αναμένεται να προκύψουν μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας.

Μετά τη χθεσινή εκδίκαση, αναμένεται ο ορισμός συνδίκου πτώχευσης που θα αναλάβει την εκποίηση της περιουσίας της εταιρείας, με στόχο την εξόφληση των πιστωτών.

Πώς έφτασε το τέλος της Τσάνταλης

Τα λάθη της διοίκησης, ο υψηλός δανεισμός, η μη τήρηση της συμφωνίας βασικών όρων αναδιάρθρωσης οφειλών με τις τέσσερις συστημικές τράπεζες, το κλείσιμο της ρωσικής αγοράς και η ανάκληση της άδειας εγκεκριμένου αποθηκευτή που είχε ως αποτέλεσμα τον περιορισμό του πελατολογίου της (σ.σ. δεν μπορούσε να εξάγει και να πουλήσει σε πελάτες της στην εσωτερική αγορά που είναι εγκεκριμένοι αποθηκευτές) είναι κάποιοι από τους λόγους για το οριστικό λουκέτο της Τσάνταλης, η οποία είχε μια μια ειδική σχέση με το Κρεμλίνο και ειδικά με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν.

Οι ενδιαφερόμενοι για τα «ιμάτια» της Τσάνταλης

Τα στελέχη της Ελληνικά Οινοποιεία του Ηλία Γεωργιάδη, βασικού μετόχου της Premia που έχει αποκτήσει τον Μπουτάρη και το νερό Ιόλη,, εμμέσως πλην σαφώς κατηγορούν τις τράπεζες για το τέλος της Τσάνταλης με έδρα τον Άγιο Παύλο Χαλκιδικής.

Κι αυτό γιατί η Ελληνικά Οινοποιεία, με μέτοχο –μεταξύ άλλων- και τον Γιάννη Αντετοκούνμπο, είχε καταθέσει δεσμευτική προσφορά 11 εκατ. ευρώ για την απόκτηση της ιστορικής οινοποιίας, ωστόσο επισήμως, όπως λέει ο Κώστας Μαρκάζος στον ΟΤ, οι τράπεζες δεν απάντησαν ποτέ, ρίχνοντας το «μπαλάκι» στα funds.

Με βάση πληροφορίες ωστόσο, οι τράπεζες ζητούσαν τουλάχιστον 25 εκατ. ευρώ.

Σε κάθε περίπτωση, η Ελληνικά Οινοποιεία δεν βγαίνει από το «παιχνίδι» της διεκδίκησης, καθότι είναι διατεθειμένη να την αποκτήσει και μετά την κήρυξή της σε καθεστώς πτώχευσης και μάλιστα σε χαμηλότερη τιμή. Και δεν είναι ο μόνος ενδιαφερόμενος, όπως λέγεται στην αγορά. Εάν μετά τον ορισμό συνδίκου πτώχευσης η εκποίηση της πτωχευτικής περιουσίας δεν γίνει εν συνόλω για τους αμπελώνες της Τσάνταλης ενδιαφέρονται και άλλοι.

Η αρχή

Η οικογένεια Τσάνταλη καλλιεργούσε αμπέλια, οινοποιούσε σταφύλια και απόσταζε τσίπουρα και ούζο από το 1890.

Ωστόσο τη διαφορά έκανε ο Ευάγγελος Τσάνταλης γεννημένος το 1913 στο Σιδηροχώρι της Ανατολικής Θράκης.

Έχοντας ανοίξει το πρώτο οινοποιείο στις Σέρρες το 1938, δέκα χρόνια αργότερα δημιουργεί το πρώτο οινοποιείο στη Νάουσα, με την πρώτη εξαγωγή κρασιών ξεκινά το 1962.

Οι δεκαετίες του ’60 και του ’70 έμελλαν να είναι καθοριστικές για τη βορειοελλαδίτικη οινοποιία.

Το άβατο της Χρωμίτσας

Ο Ευάγγελος Τσάνταλης αγαπούσε το κυνήγι. Το 1969 σε μια από τις κυνηγετικές του εξορμήσεις στο Άγιο Όρος αναγκάστηκε να ζητήσει καταφύγιο στο Μετόχι της Χρωμίτσας της Ρώσικης Μονής του Αγίου Παντελεήμονα, σχεδόν ερειπωμένο τότε, όταν βρέθηκε εκτεθειμένος σε μία σφοδρή καταιγίδα.

Με το που έπαψε η καταιγίδα, κατέβηκε από τη σκήτη για μία βόλτα με τα σκυλιά του. Εκεί, μέσα στην παρθένα και πανέμορφη φύση, διέκρινε κάποια εγκαταλελειμμένα κλήματα.
Όταν επέστρεψε στο Μετόχι, ρώτησε τον Πατέρα Δαυίδ για τα κλήματα και εκείνος του απάντησε ότι παλαιότερα η Μονή διέθετε 500 στρέμματα αμπέλια, τα οποία καλλιεργούσαν οι μοναχοί.

Ο Ευάγγελος Τσάνταλης κατέβηκε ξανά στα εγκαταλελειμμένα κλήματα, για να τα μελετήσει με μεγαλύτερη προσοχή. Επιστρέφοντας στο Μετόχι, προτείνει στον Πάτερ Δαβίδ την αναγέννηση των αμπελιών του Μετοχιού.

Το όραμα του Ευάγγελου Τσάνταλη όμως απείχε πολύ από τη πραγματοποίησή του. Οι δυσκολίες πολλές: Το οδικό δίκτυο της Χαλκιδικής την εποχή εκείνη ήταν πολύ κακό. Στο Άγιο Όρος σχεδόν ανύπαρκτο. Το ηλεκτρικό ρεύμα φάνταζε ακόμη απλησίαστο αγαθό. Ωστόσο το μόνο ερώτημα, που απασχολούσε πραγματικά τον Ευάγγελο Τσάνταλη ήταν εάν η τοποθεσία μπορεί να δώσει σταφύλια για την παραγωγή κρασιού υψηλής ποιότητας.

Όταν η διαβεβαίωση αυτή ήρθε από το στόμα ειδικών επιστημόνων της εποχής ξεπέρασε κάθε δυσκολία δημιουργώντας έναν από τους πιο όμορφους αλλά και ποιοτικούς αμπελώνες της Ευρώπης.

Η δικαίωση του Τσάνταλη ήρθε ήδη από την πρώτη οινοποίηση των σταφυλιών της Χρωμίτσας το 1975.

Η αγιορείτικη τριλογία (ερυθρός από Λημνιό, ροζέ από Ξινόμαυρο και κυρίως το χαρμάνι των τριών λευκών ποικιλιών) σημείωσε πρωτοφανή εμπορική επιτυχία και κυριάρχησε στην ελληνική αγορά για περισσότερο από 15 χρόνια, με πωλήσεις που ξεπέρασαν το ένα εκατομμύριο φιάλες.

Μάλιστα η επιτυχής έκβαση του εγχειρήματος στο Περιβόλι της Παναγιάς άνοιξε τον δρόμο στην οινοποιία Τσάνταλη για την επέκτασή της και σε άλλες ιστορικές αμπελουργικές ζώνες.

Αυτή τη στιγμή η Τσάνταλης έχει παραγωγικές εγκαταστάσεις/αμπελώνες σε Μαρώνεια (Ροδόπη), Χαλκιδική, Ραψάνη και Νάουσα (σ.σ. περίπου 150 στρέμματα αμπελώνων στη Χαλκιδική, 700 ειδικά στο Άγιο Όρος, 580 στη Μαρώνεια και 200 στη Νάουσα, ενώ στη Ραψάνη διαχειρίζεται 800).

Το θαύμα της Κορμιλίτσας και ο Πούτιν

Τα τελευταία πεντακόσια χρόνια οι Ρώσοι μοναχοί της Μονής του Αγίου Παντελεήμονα αποκαλούν την περιοχή, όπου σήμερα βρίσκεται ο αμπελώνας «Κορμίλιτσα».

Η λέξη «Κορμίλιτσα» στα Ρωσικά σημαίνει «τροφός» (με διάφορες έννοιες – ακόμη και για τη μητέρα που θηλάζει το μωρό της). Αυτή η ονομασία δόθηκε γιατί στο σημείο αυτό είχε αναπτυχθεί το Μετόχι της Κορμίλιτσα (Χρωμίτσα) υπήρχαν όλες οι καλλιέργειες, οι οποίες έδιναν ζωή στη Μονή («τροφός» της Μονής).

Στο ίδιο Μετόχι πριν τριακόσια χρόνια αναπτύχθηκε ένα από τα πιο ξακουστά θεραπευτήρια της εποχής, το οποίο επισκέπτονταν ο Τσάρος και οι Πρίγκιπες της Ρωσίας, όταν είχαν προβλήματα υγείας. Έτσι η «τροφός» πήρε και άλλη διάσταση, αφού έδινε υγεία και ζωή στους ασθενείς που την επισκέπτονταν (έχει βρεθεί ένα συγκλονιστικό ημερολόγιο του Πρίγκιπα Κωνσταντίνου Κωνσταντίνοβιτς Ρομανώφ, ο οποίος περιγράφει την παραμονή του στην Κορμίλιτσα πριν από 2 αιώνες με ιδιόχειρες γκραβούρες της περιοχής).

Η Μονή και το Μετόχι έπεσαν σε μαρασμό μετά την Οκτωβριανή επανάσταση.

Με σεβασμό στην παράδοση και στην ιστορία η οικογένεια Τσάνταλη αναβίωσε τον αμπελώνα, τα γκρεμισμένα κτίρια αναπαλαιώθηκαν και η Μονή απέκτησε ξανά πόρους από αυτή την συνεργασία, το αποτέλεσμα της οποίας ήταν ο πρώτος αναγνωρισμένος τοπικός οίνος της Ελλάδας- ο Αγιορείτικος Τοπικός Οίνος.

Όταν μετά τη ριζική αλλαγή του πολιτικού περιβάλλοντος στη Ρωσία το Ρωσικό Πατριαρχείο ανέκτησε τη χαμένη του αίγλη και δύναμη, δόθηκε προσοχή στη θρησκευτική σπουδαιότητα και στον πνευματικό μυστικισμό που εκφράζει το Άγιο Όρος.

Τη σπουδαιότητα αυτής της αντίληψης, επισφράγισε με την επίσκεψή του στη Μονή ο Βλαντιμίρ Πούτιν το Σεπτέμβριο του 2005 (ο πρώτος Ρώσος Πρόεδρος που επισκέπτεται τη Μονή στην Ιστορία).

Στην επίσκεψη αυτή οι μοναδικοί «κοσμικοί» που προσκλήθηκαν να παραστούν, ήταν η οικογένεια Τσάνταλη. Στο γεύμα που παρατέθηκε μέσα στη Μονή προσφέρθηκε ένας κόκκινος παλαιωμένος οίνος, που εμφιαλώθηκε ειδικά για τον Πρόεδρο (στην ετικέτα υπήρχε εδική αφιέρωση προς τιμή του).

Ο Πούτιν ενθουσιάστηκε από την ποιότητα του κρασιού, την αφιέρωση στη φιάλη που έφερε το όνομά του και ευχαρίστησε προσωπικά την οικογένεια Τσάνταλη. Το γεγονός αυτό δημιούργησε ιδιαίτερη αίσθηση στη Ρωσία.

Μια ακόμη ένδειξη της ιδιαίτερης σχέσης του Προέδρου Πούτιν με την οικογένεια Τσάνταλη, αποτελεί η επιλογή του οίνου Kormilitsa, ο οποίος προσφέρθηκε στο επίσημο δείπνο που παρατέθηκε στο Tudor Hall του Ξενοδοχείου King George στην Αθήνα, τον Σεπτέμβριο του 2006, με αφορμή τη συνάντηση του τότε πρωθυπουργού Κώστα Καραμανλή με τον Βούλγαρο πρόεδρο Στανίσοβ και τον πρόεδρο Πούτιν (για το θέμα του αγωγού Μπουργκάς – Αλεξανδρούπολη).

Μια έκπληξή περίμενε τον πρόεδρο Πούτιν στο επίσημο αυτό δείπνο, καθώς το κρασί που προσφέρθηκε (με ρωσικά κείμενα) είχε το όνομά του τυπωμένο στη φιάλη. Ο ενθουσιασμός του Ρώσου προέδρου ήταν τόσος, που πολύς χρόνος καταναλώθηκε εκφράζοντας τα ιδιαίτερα συναισθήματά του για το Άγιο Όρος.

Την σπουδαιότητα του Αγίου Όρους αποφάσισαν να επικοινωνήσουν από κοινού το Ρωσικό Πατριαρχείο, ο Οργανισμός του Κρεμλίνου (που πιστοποιεί τους Επίσημους προμηθευτές του) και η οικογένεια Τσάνταλη, παρουσιάζοντας τους extra premium οίνους του εν λόγω αμπελώνα στη Ρωσία με την ονομασία Kormilitsa ζωντανεύοντας πλέον το θρύλο που είχε σβήσει στο χρόνο.

Όλο αυτή η σχέση έσβησε όταν η ρωσική αγορά έκλεισε, λόγω του πολέμου στην Ουκρανία, ενώ για κάποιους ενδέχεται να λειτούργησε σαν τη χαριστική βολή για την Τσάνταλης.

Διαβάστε ακόμα στον ot.gr

Τσάνταλης: Οι πιστωτές υπέρ της αίτησης πτώχευσης – Τα ασημικά βγαίνουν στο σφυρί