Για την προσφορά του Κώστα Σημίτη στην Ελλάδα, αλλά και στην Κύπρο, σίγουρα γράφτηκαν πολλά. Εκείνο ίσως που δεν ξέρετε είναι με ποια μεθοδικότητα και με ποια υπευθυνότητα κυβερνούσε ο Σημίτης, στα σχεδόν οκτώ χρόνια που έμεινε στην εξουσία.
Ρώτησα λοιπόν πρώην υπουργούς του να μου περιγράψουν πώς ακριβώς κυβερνούσε, πώς έδινε τις πολιτικές κατευθύνσεις, πώς ήλεγχε τους υπουργούς και πώς αντιμετώπιζε τυχόν καθυστερήσεις και παραφωνίες.
Ειδικά αυτό που δεν ήταν έως τώρα γνωστό είναι ο τρόπος με τον οποίο διεύθυνε τις διϋπουργικές επιτροπές, που συνεδρίαζαν σχεδόν καθημερινώς. Είχε μαζί του ένα χρονοδιάγραμμα για κάθε του απόφαση, ήταν εξαιρετικά μελετημένος, καλύτερα και από τους υπουργούς του, όπως θυμάται σήμερα ο υπουργός Δικαιοσύνης Γιώργος Φλωρίδης, που είχε χρηματίσει και υφυπουργός και υπουργός στις κυβερνήσεις ΠαΣοΚ και μάλιστα σε νευραλγικά υπουργεία.
Όταν ανάθετε μία αποστολή σε έναν υπουργό, πάντοτε του έθετε και ημερομηνία τελέσεως της αποστολής. Την σημείωνε σε αυτό το περιβόητο μπλοκάκι. Μάλιστα, την προηγουμένη ημέρα της λήξης της ημερομηνίας, επικοινωνούσε τηλεφωνικώς με τον υπουργό και τον ρωτούσε εάν πραγματοποίησε την εντολή, ώστε όταν την επομένη, έληγε η ημερομηνία, να την ανακοινώσουν.
Κάποια στιγμή βρέθηκε για επίσημη επίσκεψη στις Ηνωμένες Πολιτείες, το κλίμα, λόγω απουσίας του από το Μαξίμου, στα μέλη του Υπουργικού του Συμβουλίου ήταν χαλαρό. Έλεγαν, φερ’ ειπείν οι υπουργοί ότι θα ήταν τόσο απασχολημένος με τις συναντήσεις στην Ουάσιγκτον και στη Νέα Υόρκη που ήταν αδύνατον να πραγματοποιήσει υπερατλαντικό τηλεφώνημα για έλεγχο του χρονοδιαγράμματος.
Οι υπουργοί όμως ξέχασαν τις συνήθειες του Σημίτη. Όντως, την προηγούμενη ημερομηνία για την ολοκλήρωση ενός έργου, τηλεφωνεί από την Ουάσιγκτον στον Γιώργο Φλωρίδη. Ο υπουργός έκπληκτος τον ρωτάει: «Με δεν είστε στην Αμερική;» Και ο Σημίτης μ΄αυτό το αυστηρό ύφος του που δε σήκωνε καμιά παρερμηνεία του απάντησε: «Και αυτό εσένα γιατί να σε αφορά;»
Για την ιστορία, αναφέρω ότι ο Γιώργος Φλωρίδης είχε εκτελέσει την αποστολή που του είχε αναθέσει ο Πρωθυπουργός, εντός της προθεσμίας
***
Ο Νίκος Χριστοδουλάκης, ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας επί κυβέρνησης Σημίτη, ο άνθρωπος που συνέβαλε τα μέγιστα, μαζί με τον θανόντα πρωθυπουργό, για την είσοδό μας στην ΟΝΕ, περιγράφει δύο επεισόδια γενναιοφροσύνης και μικροψυχίας με επίκεντρο τον Σημίτη:
Πρώτο επεισόδιο: Συζήτηση αρχηγών στην Βουλή, αρχές Φεβρουαρίου 2004, με θέμα την πορεία της Οικονομίας. Έχουν ήδη προκηρυχθεί οι εκλογές για τις 9/3 και η συνεδρίαση θα είναι η τελευταία με τον Σημίτη πρωθυπουργό, αφού ένα μήνα πριν είχε παραιτηθεί υπέρ του Γιώργου Παπανδρέου. Εκ των πραγμάτων, η συζήτηση μετατρέπεται σε οξύτατη προεκλογική αντιπαράθεση: ο μεν Σημίτης υπεραμύνεται των επιδόσεων της οκταετίας και της ένταξης της Ελλάδας στο κοινό νόμισμα, ενώ οι αρχηγοί της αντιπολίτευσης εξαπολύουν μύδρους επί παντός του επιστητού.
Ο Σημίτης έχει έλθει καλά προετοιμασμένος και όταν ολοκληρώνουν τις ιερεμιάδες, ετοιμάζεται να τους απαντήσει σημείο προς σημείο. Ξαφνικά όμως, αλλάζει άποψη. Αφήνει κάτω τα χειρόγραφα και τους πίνακες και απευθύνεται στους αντιπάλους του με άλλο ύφος. Αναγνωρίζει σε όλους την καλή πρόθεση να συνδράμουν με την κριτική τους για να βελτιωθούν τα πράγματα στην πατρίδα μας, ζητά κατανόηση για τις στιγμές έντασης και οξύτητας που εκδηλώθηκαν αμοιβαία όλα τα χρόνια και με συγκίνηση τους λέει ότι είναι η τελευταία φορά με τον ίδιο ως πρωθυπουργό. Ολόκληρο το Σώμα χειροκροτεί και μετά όλοι οι αρχηγοί – με πρώτο τον Κώστα Καραμανλή – τον συγχαίρουν προσωπικά. Μια σπάνια στιγμή κοινοβουλευτικού πολιτισμού είχε μόλις καταγραφεί.
Δεύτερο επεισόδιο: Η διαγραφή του από την Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΠαΣοΚ, τον Ιούνιο 2008. Την απόφαση έλαβε ο Γιώργος Παπανδρέου και την ανακοίνωσε ο Γιώργος Παπακωνσταντίνου ως εκπρόσωπος Τύπου. Ως πρόφαση βρέθηκε η διαφωνία του Σημίτη με την διεξαγωγή Δημοψηφίσματος για την Συνθήκη της Λισαβώνας, ενώ υποτίθεται η τότε θέση του ΠαΣοΚ για τη διεξαγωγή του πρόσφερε δημοκρατική διέξοδο στον λαό.
Ο Σημίτης πάντα πίστευε ότι σε δημοψηφισματικές διαδικασίες που αφορούν την Ευρωπαϊκή Ένωση, σπανίως συζητούνται τα πραγματικά δεδομένα, αλλά γίνονται όχημα για την μεταφόρτωση των εσωτερικών παραπόνων. Αυτό τον φόβο έσπευσε να εκφράσει και σε χρόνο dt βρέθηκε εκτός κοινοβουλευτικής ομάδας. Σε αντίθεση με αρκετά γραφεία που μετά βίας συγκρατούσαν τον ενθουσιασμό τους, στο γραφείο του – στην οδό Ακαδημίας –επικρατούσε ηρεμία. Είχαν πάει οκτώ – μόλις οκτώ – άτομα να του συμπαρασταθούν και μάλιστα οι περισσότεροι δεν ήταν αυτόχθονες ΠαΣοΚ, αλλά μετεγγραφέντες, κυρίως από την Αριστερά, επειδή είχαν πιστέψει στον Σημίτη. Δυστυχώς και σε αυτό το θέμα των δημοψηφισμάτων, οι εξελίξεις δικαίωσαν τις προειδοποιήσεις του πρώην πρωθυπουργού όταν μερικά χρόνια αργότερα εφαρμόστηκε η πατέντα με τα γνωστά σε όλους αποτελέσματα.
***
Όταν ο Σημίτης ακύρωσε παραγγελία για… Αντόνωφ
Ήταν μια από τις συνεδριάσεις του ΚΥΣΕΑ για τα εξοπλιστικά προγράμματα. Επρόκειτο να αποφασιστεί η αγορά μεταγωγικών αεροσκαφών και η τότε ηγεσία της Αεροπορίας, αλλά και του υπουργείου Άμυνας, πρότειναν ένα… ρωσικό μεταγωγικό, το Αντόνωφ, που εάν η Ελλάδα το αγόραζε, σίγουρα θα αντιμετώπιζε προβλήματα από το ΝΑΤΟ. Οι εισηγήσεις στο ΚΥΣΕΑ ήταν σχεδόν όλες υπέρ τού Αντόνωφ, πλην δύο υπουργών που επέμεναν ότι τέτοιο μεταγωγικό δεν είναι κατάλληλο για τις Ένοπλες Δυνάμεις.
Ήταν ο τότε υπουργός Εξωτερικών Θόδωρος Πάγκαλος και ο τότε υφυπουργός Εξωτερικών Γιώργος Παπανδρέου. Ο Σημίτης άκουγε τα υπέρ και τα κατά, όταν διέκοψε τη συζήτηση και απέρριψε την αγορά ρωσικών μεταγωγικών. Με εντολή να γίνει και πάλι διεθνής διαγωνισμός. Έτσι, οι φάκελοι που είχαν ετοιμαστεί για το Αντόνωφ, πετάχτηκαν στο καλάθι των αχρήστων. Ελέχθη μάλιστα τότε πως ο Πρωθυπουργός κάτι… υποψιάστηκε.
***
Η παραίτηση του υφυπουργού και η Θετική Ατζέντα
Αυτή την εβδομάδα θα έχουμε κατά πάσα πιθανότητα την παραίτηση του υφυπουργού Εξωτερικών (υπεύθυνου για την εξωστρέφεια) Κώστα Φραγκογιάννη, για καθαρά προσωπικούς λόγους. Ο κ. Φραγκογιάννης έχει να επιδείξει εξαιρετικό έργο, όχι μόνον στον διπλωματικό τομέα, αλλά και στην οικονομική διπλωματία. Είναι ο άνθρωπος που προωθεί τις επενδύσεις στο εξωτερικό, είναι ο υφυπουργός που χειρίζεται με μαεστρία τη θετική ατζέντα στον ελληνοτουρκικό διάλογο.
Εδώ που τα λέμε, στην υπόθεση των λεγόμενων «ήρεμων νερών» αυτό που πήγε καλύτερα από τους άλλους διαλόγους ήταν η θετική ατζέντα με την υπογραφή πλήθους ελληνοτουρκικών συμφωνιών. Να σκεφτείτε ότι ο κ. Φραγκογιάννης, πριν ακόμα παραιτηθεί, ετοίμασε και την ατζέντα Ελλήνων επιχειρηματιών που θα πάρει μαζί του ο Πρωθυπουργός στο Κάιρο, στην τριμερή Αιγύπτου- Ελλάδος- Κύπρου, στις 8 Μαρτίου.
Παραιτείται μεν από υφυπουργός, αλλά θα παραμείνει κοντά στον Πρωθυπουργό, για να προσφέρει την εμπειρία του και τις υπηρεσίες του. Ακούγεται ότι τη θέση του στο υφυπουργείο Εξωτερικών θα καταλάβει ο εκ Σερρών ορμώμενος Τάσος Χατζηβασιλείου (τον οποίο εδώ και καιρό οι συνάδελφοί του θεωρούσαν «εν αναμονή υφυπουργώ»). Έτσι, η Σέρρες αποκτούν και πάλι μέλος στην κυβέρνηση (έστω και υφυπουργό) μετά την παραίτηση Κώστα Καραμανλή, ο οποίος πήρε την πολιτική ευθύνη για την τραγωδία των Τεμπών.
***
Ο Φιντάν πάει στα Κατεχόμενα
Την ημέρα που οι ηγέτες της Κύπρου- Ελλάδος και Αιγύπτου θα συναντιώνται στο Κάιρο, για την τριμερή (η οποία αποκτά σπουδαιότητα λόγω των γεγονότων στη Συρία), ο Φιντάν θα προσγειώνεται στην κατεχόμενο αεροδρόμιο της Τύμπου, στο ψευδοκράτος. Πάει στα κατεχόμενα, ως πρώτη επίσκεψη για το νέο έτος, ειδικά για να υπογραμμίσει τις στρατηγικές προτεραιότητες της Άγκυρας.
Η παρουσία του Τούρκου Υπουργού Εξωτερικών στην κατεχόμενη Κύπρο αναμένεται, όπως μαθαίνω, να επικεντρωθεί σε δύο βασικούς πυλώνες: Στην ενίσχυση των σχέσεων Τουρκίας και του Ψευδοκράτους και στη συζήτηση περιφερειακών θεμάτων, εν μέσω κρίσιμων γεωπολιτικών εξελίξεων. Ποιες είναι αυτές; Μήπως και το θέμα της ΑΟΖ της Τουρκίας με τη Συρία, όπως αναφέρουν τα τουρκικά ΜΜΕ;